Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Szkoła Ateńska Rafaela należy do najbardziej znanych przykładów monumentalnego malarstwa renesansowego. Fresk ten znajduje się w reprezentacyjnych apartamentach Pałacu Apostolskiego w Rzymie. Przedstawia wielkich filozofów starożytności, a także ich uczniów. Rafael nadał niektórym postaciom rysy twórców sobie współczesnych: Platon ma twarz Leonarda da Vinci, natomiast zamyślony Heraklit, siedzący u stóp schodów – Michała Anioła.

Zapoznaj się ze schematem przedstawiającym najważniejszych twórców renesansowych i wykonaj polecenia.

RSlOCuFjTjV671
Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia antyczne wnętrze pomieszczenia o bardzo wysokim, łukowatym sklepieniu. Na schodach prowadzących w głąb budowli stoją oraz siedzą licznie zgromadzeni ludzie, głownie mężczyźni. Mężczyźni ubrani są w starożytne, różnokolorowe togi. Na pierwszym planie brodaty mężczyzna opierający na lewej dłoni głowę, siedzi przy niewielkim, kwadratowym, kamiennym kubiku, który służy ma za stolik. W prawym ręku trzyma pióro, którym zapisuje coś na kartce. Obok niego brodaty mężczyzna, trzyma w rękach otwartą księgę, w której pokazuje coś siedzącym za nim osobom. Bezpośrednio za nim stoi kobieta z długimi, rozpuszczonymi włosami, ubrana w biały, długi, suto drapowany strój ze złotą lamówką. Zaraz obok grupka mężczyzn: dwóch brodatych starców zapisujących coś z uwagą w rozłożonych na kolanach księgach. Młodzieniec z długimi włosami, który przykucnął nieopodal, pokazuje im rysunek wykonany kredą na czarnej tabliczce otoczonej drewnianą, prostokątną ramką. Rysunkowi na tabliczce przyglądają się także inni, między innymi pochylony wąsaty mężczyzna z tarabanem na głowie, który dłoń prawej ręki trzyma na sercu. Po lewej stronie ilustracji oparty o cokół kolumny stoi mężczyzna w niebieskiej todze z wieńcem laurowym na głowie, w rękach trzyma otwarta księgę. Obok nagie dziecko, prawą rączką dotyka skórzanej obwoluty księgi. Po prawej stronie ilustracji natomiast grupka mężczyzn dokonuje pomiarów geometrycznych na tabliczce leżącej na podłodze. Starszy mężczyzna pochyla się nad niewielką tabliczką w drewnianej ramce i cyrklem trzymanym w prawym ręku odmierza odcinek. Wokół niego czworo młodych osób przygląda się jego działaniu. Za mężczyzną z cyrklem stoi kilku starszych mężczyzn. Dwóch z nich trzyma w rękach kule. Postać stojąca do widza przodem, w prawym ręku trzyma globus, który jest rekonstrukcją umiejscowienia na nieboskłonie konstelacji gwiazd. Mężczyzna stojący do widza tyłem, w lewym ręku trzyma globus z zaznaczonymi lądami i wodami. Zaraz za nimi na schodach siedzi starzec z siwą brodą i wąsami oraz z włosami tylko na wysokości uszu z łysym czubkiem głowy, wpatrujący się w kartkę. Mężczyzna ma gołe nogi, bose stopy i nagi tors, okryty jest jedynie togą, która zakrywa jedynie jego pas i część ud oraz jedno ramie. Za widocznymi na schodach osobami, stoi duża grupa dyskutujących ze sobą postaci. W centralnym miejscu starzec w siwą, długą brodą, wąsami i długimi włosami. Idzie z młodszym mężczyzną i dyskutuje, na co wskazuje palec wskazujący prawej ręki uniesiony do góry. Jego rozmówca trzyma w lewym ręku zamkniętą księgę, głowę zwróconą ma w prawa stronę. Na około tej dwójki stoją ludzie, którzy przyglądają się idącym. Niektórzy rozmawiają, dyskutują, inni czytają. Opisane elementy ilustracji interaktywnej. 1. Leonardo da Vinci. Ilustracja przedstawia szkic twarzy starszego mężczyzny. Mężczyzna ma długie włosy, długą brodę i wąsy. Na czole i wokół oczu liczne zmarszczki. Ma dłuży nos, krzaczaste brwi i opadające powieki.

Leonardo da Vinci (1452-1519) jest uważany za jednego z najwszechstronniejszych ludzi w dziejach świata. Był technikiem, matematykiem, biologiem i filozofem, malarzem, rzeźbiarzem i architektem. Opracowywał plany wielkich przedsięwzięć (regulacja rzeki Arno), miał poważne osiągnięcia w geometrii i w mechanice teoretycznej (konstrukcja maszyny latającej i łodzi podwodnej). W związku ze sztuką studiował budowę ludzkiego ciała. Był przede wszystkim malarzem; za jego największe arcydzieło uchodzi Ostatnia Wieczerza, malowidło ścienne w jednym z klasztorów mediolańskich. Najsłynniejszym portretem jest wizerunek Mony Lisy (Giocondy), patrycjuszki florenckiej. W Polsce (Kraków) znajduje się jeden z portretów kobiecych. 2. Michał Anioł. Ilustracja przedstawia portret starszego mężczyzny. Ma ciemne, krótkie włosy, wąsy i brodę średniej długości, liczne zmarszczki na czole i wokół oczu, wysokie łuki brwiowe i prosty, długi nos. Ubrany jest w szatę, spod której wystaje koszula ze stójką.

Michał Anioł Buonarroti (1475-1564) jako architekt był twórcą kopuły Bazyliki św. Piotra w Rzymie i nowego planu tej budowli; jako malarz zasłynął freskami w Kaplicy Sykstyńskiej, przedstawiającymi sceny biblijne (np. Sąd Ostateczny), jako rzeźbiarz był twórcą przede wszystkim silnych postaci męskich (Mojżesz, Dawid) oraz Piety. 3. Rafael. Ilustracja przedstawia portret młodego mężczyzny. Ma długie, ciemne włosy do szyi, szczupłą twarz, wąski nos, wyraziste spojrzenie i wydatne usta. Ubrany jest w ciemną szatę, a na głowie ma beret z wywiniętymi bokami.

Rafael Santi (1483-1520), autor licznych obrazów Madonny (Madonna Sykstyńska), stał się malarzem kobiecego wdzięku. Jako architekt kierował przez pewien czas pracami przy budowie Bazyliki św. Piotra (Szkoła Ateńska). 4. Erazm z Rotterdamu. Ilustracja przedstawia starszego mężczyznę z lewego półprofilu. Mężczyzna ma długi nos, wąskie usta, siwe włosy widoczne spod czarnej czapki o spłaszczonym kształcie. Mężczyzna dwie dłonie ma położone na księdze w czerwonej obwolucie. Ubrany jest w płaszcz z szerokim, wywiniętym kołnierzem. Na mankietach i kołnierzu wykończenie z brązowego futra. Za postacią na ścianie półka z książkami i zielona zasłona. 5. Mikołaj Kopernik. Ilustracja przedstawia portret mężczyzny w średnim wieku. Ma półdługie, ciemne włosy, szczupłą twarz, wysokie łuki brwiowe, małe, ciemne oczy, długi i prosty nos. Ubrany jest w szatę z niewielkim kołnierzem, spod której widać ciemną koszulę. 6. Galileusz. Ilustracja przedstawia starszego mężczyznę z długą, siwą brodą i wąsami. Mężczyzna ma krótkie, szpakowate włosy, zaczesane na bok. Długi nos, wysokie czoło. Ubrany jest w kaftan w szerokim, wykładanym kołnierzem. 7. Filippo Brunelleschi. Ilustracja przedstawia prawy profil starszej osoby, ubranej w czepiec na głowie. Postać ma ostre rysy twarzy, wydatny nos, opadającą skórę na policzkach i podbródku.
Rafael Santi, Szkoła Ateńska, 1509–1511
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Polecenie 2

Wskaż nawiązania Rafaela do antyku i sztuki antycznej. Zwróć uwagę m.in. na charakter wnętrza, ale także zdobiące je posągi Apolla i Minerwy.

RQro4hm1g8eGp
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 3

Wyjaśnij, dlaczego Rafael nadał niektórym postaciom rysy współczesnych sobie twórców. W jaki sposób odnosił się do dorobku antyku oraz znaczenia sztuki renesansowej?

R19yInTAnFF2z
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 4

Na podstawie przedstawionych twórców określ, co oznaczają takie terminy jak „renesansowy umysł” czy „człowiek renesansu”. Który z nich twoim zdaniem była najbliższy temu ideałowi? Uzasadnij swoją odpowiedź.

R1afudhaOqubB
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).