Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych (alternator, rozrusznik)

MOT.02. Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa mechatronicznych systemów pojazdów samochodowych - Elektromechanik pojazdów samochodowych 741203, Technik pojazdów samochodowych 311513

bg‑orange

Słownik pojęć dla e‑materiału

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
akumulator
akumulator

służy do zasilania instalacji elektrycznej w czasie gdy silnik jest unieruchomiony i podczas rozruchu

RGeUfnJWj7V0r
Poglądowa grafika akumulatora
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

alternator
alternator

prądnica prądu przemiennego, często trójfazowa (prąd elektryczny przesyłany za pomocą linii trójfazowej, Urządzenie korzysta z trzech prądów przesuniętych w fazach o kąt 120°). Służy do zmiany energii mechanicznej w prąd przemienny. W alternatorze prąd jest wytwarzany w nieruchomych uzwojeniach stojana przez wielobiegunowe, wirujące pole magnetyczne wirnika. Stosowany jest powszechnie jako źródło prądu w pojazdach mechanicznych

R1UEtGjcNt5IV
Poglądowa grafika alternatora
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

Wizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”DLELfVVOUWizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”

cewka elektromagnesu
cewka elektromagnesu

część obwodu elektrycznego, element elektroniczny bierny. Cewka posiada uzwojenie utworzone z pewnej liczby zwojów przewodnika nawiniętych np. na powierzchni walca (cewka cylindryczna), na powierzchni pierścienia (cewka toroidalna) lub na płaszczyźnie (cewka spiralna lub płaska). Wewnątrz lub na zewnątrz zwojów może znajdować się rdzeń magnetyczny wykonany zazwyczaj z materiału ferromagnetycznego. Cewka bez rdzenia magnetycznego (cewka powietrzna) to solenoid

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

impuls pwm. – (modulacja szerokości impulsu)
impuls pwm. – (modulacja szerokości impulsu)

metoda regulacji sygnału prądowego lub napięciowego o stałej amplitudzie i częstotliwości polegającej na zmianie wypełnienia, czyli szerokości impulsu; najczęściej służy do regulacji płynnej napięcia lub prądu

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

kierunek zaporowy diody
kierunek zaporowy diody

kierunek, w którym nie przepływa prąd z diody

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

kolumna McPhersona
kolumna McPhersona

sprężyna zespolona z amortyzatorem zawieszenia

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

kolumna resorująca
kolumna resorująca

kolumna McPhersona

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

koło pasowe
koło pasowe

element przekładni pasowej, na który zakłada się pas napędowy

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

komutator
komutator

umożliwia przepływ prądu elektrycznego do wirnika synchronicznie z obrotem wirnika, przełączając kierunek prądu w uzwojeniach wirnika wraz z jego obrotem

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

magneśnica
magneśnica

część maszyny elektrycznej przeznaczona do wytwarzania strumienia magnetycznego. Stanowi element między innymi silnika elektrycznego lub prądnicy

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

miernik cęgowy
miernik cęgowy

elektryczny przyrząd pomiarowy, który stanowi połączenie podstawowego multimetru cyfrowego i czujnika prądu. Stosowany do pomiarów elektrycznych bez uszkadzania izolacji przewodów, lub bez ich rozcinania

R1dMRAgi1bvfT
Poglądowa grafika miernika cęgowego
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

moment obrotowy (moment siły)
moment obrotowy (moment siły)

jako wielkość fizyczna to siła pomnożona przez długość ramienia w ruchu obrotowym. To dlatego podstawową jednostką momentu obrotowego jest niutonometr Nm

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

opornik
opornik

element bierny obwodu elektrycznego, wykorzystywany jest do ograniczenia prądu w nim płynącego. Jest elementem liniowym: występujący na nim spadek napięcia jest wprost proporcjonalny do prądu płynącego przez opornik. Przy przepływie prądu zamienia energię elektryczną w ciepło

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

oscyloskop
oscyloskop

służy do badania i wyświetlania sygnałów napięciowych w postaci przebiegów, które stanowią wizualną prezentację zmian napięcia w czasie

R14eq7LLRqgKR
Poglądowa grafika oscyloskopa
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

pasek wielorowkowy
pasek wielorowkowy

jego rolą jest napędzanie kilku urządzeń pomocniczych umiejscowionych na silniku (alternator, pompa wody). Przenosi siłę napędową z silnika na te podzespoły, umożliwiając ich działanie. Obecnie znacznie bardziej popularne rozwiązanie niż pasek klinowy, mający zastosowanie w starszych pojazdach

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

pierścienie ślizgowe
pierścienie ślizgowe

ruchomy kontakt elektryczny pozwalający na przepływ prądu z części nieruchomej do wirującej. Ponieważ wirnik musi się obracać, utrzymując kontakt elektryczny dla cewek, stosowane są pierścienie ślizgowe

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

pole elektromagnetyczne
pole elektromagnetyczne

połączony efekt pól magnetycznych i elektrycznych; jest to obiekt fizyczny, w którym na ładunek elektryczny działają siły o naturze elektromagnetycznej

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

poprzeczka
poprzeczka

podłużna belka o przekroju otwartym bądź zamkniętym, która ułatwia montaż podzespołów w pojeździe samochodowym

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

prądnica
prądnica

urządzenie przekształcające energię mechaniczną w energię elektryczną. Jest rodzajem maszyny elektrycznej i generatora elektrycznego. Wytwarzanie energii elektrycznej odbywa się w prądnicach dzięki zjawisku indukcji elektromagnetycznej. Dzieje się to dzięki względnemu ruchowi przewodnika i zewnętrznego pola magnetycznego

R161HcEbp3ddS
Poglądowa grafika prądnicy
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

Wizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”DLELfVVOUWizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”

przebieg sinusoidalny napięcia
przebieg sinusoidalny napięcia

napięcie przemienne zmieniające się według zakresu wykresu sinusoidy; prąd sinusoidalny to przypadek prądu elektrycznego, okresowo zmiennego, powtarzalnego w określony sposób i z określoną częstotliwością; wartość chwilowa prądu przyjmuje naprzemiennie wartości dodatnie i ujemne; prąd i napięcie wzrastają do wartości dodatnich, po czym spadają do zera, a następnie osiągają minimalną wartość

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

przewody masowe
przewody masowe

przewód o dużym przekroju, przez który przepływa suma prądu; łączy elektryczną część samochodu z karoserią

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

rama silnika
rama silnika

jest to zespół elementów podzespołu, na którym jest zamontowany zespół silnika i skrzyni biegów

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

ramię zwrotnicy osi przedniej
ramię zwrotnicy osi przedniej

ramię łączące drążek kierowniczy z przekładnią kierowniczą

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

regulator napięcia
regulator napięcia

to część układu ładowania w samochodzie, która odpowiada za stabilizowanie napięcia prądu wytwarzanego przez alternator

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

rezystancja
rezystancja

wielkość fizyczna charakteryzująca właściwość przewodnika, która zapobiega przepływowi prądu elektrycznego i jest równa stosunkowi napięcia na końcach przewodnika do przepływającego przez niego prądu.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

rozrusznik
rozrusznik

to silnik elektryczny, wraz z dodatkowym osprzętem, służący do rozruchu silnika spalinowego. Doprowadzona do niego energia elektryczna jest zamieniana w pracę mechaniczną, co stanowi istotę działania tego silnika. Powoduje on obrót wirnika, a co za tym koła zamachowego jednostki napędowej. To właśnie dzięki temu wał korbowy zaczyna się obracać z odpowiednią prędkością, umożliwiając zainicjowanie pracy silnika spalinowego

RjXvtPBa4HOz0
Poglądowa grafika rozrusznika
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

Wizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”DLELfVVOUWizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”

silnik elektryczny
silnik elektryczny

urządzenie elektryczne, którego zadaniem jest zmiana energii elektrycznej na energię mechaniczną.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

Wizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”DLELfVVOUWizualizacja 3D „Budowa maszyn elektrycznych w pojazdach samochodowych”

siła elektromagnetyczna
siła elektromagnetyczna

zjawisko, gdy zmienne pole magnetyczne wywołuje przepływ ładunku elektrycznego, zwane prądem indukcyjnym

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

sprzęgło elektromagnetyczne
sprzęgło elektromagnetyczne

przenosi napęd dzięki oddziaływaniu pola magnetycznego, powodującego zaciśnięcie tarczy ciernej lub zestalenie (albo stężenie) proszku lub pasty ferromagnetycznej, znajdujących się pomiędzy elementami napędzającymi i napędzanymi

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

sprzęgło jednokierunkowe
sprzęgło jednokierunkowe

jest to sprzęgło, które przenosi moment obrotowy tylko w jednym kierunku. Jest typem sprzęgła tarciowego i może nie tylko wspierać moment obrotowy, ale także go przenosić.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

stabilizator poprzeczny
stabilizator poprzeczny

drążek łączący prawą kolumnę McPhersona z lewą kolumną McPhersona, zapobiegający przechyłom samochodu

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

stojan
stojan

nazywany również statorem. Zespół nieruchomych elementów maszyny lub mechanizmu otaczających wirujący wokół stałej osi wirnik. Najczęściej stosowany jest w sprężarkach, turbinach, maszynach elektrycznych (silnikach, prądnicach)

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

szczotki
szczotki

Specjalny rodzaj kontaktu elektrycznego pomiędzy co najmniej dwiema ruchomymi częściami to kontakt poślizgowy. Zazwyczaj szczotki współpracują z komutatorem lub pierścieniami ślizgowymi. W tym urządzeniu prąd przewodzony jest przez grafit, a następnie również przez miedziany komutator.

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

trzpień
trzpień

może nim być (ale nie musi) sworzeń zwrotnicy

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

twornik
twornik

uzwojenie silnika elektrycznego lub prądnicy, w którym indukuje się siła elektromotoryczna na skutek względnego ruchu tego uzwojenia i pola magnetycznego wytworzonego przez odrębne uzwojenie wzbudzenia

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

wał korbowy
wał korbowy

to bardzo ważny element silnika tłokowego. Służy on do zamiany ruchu posuwistego tłoka oraz korbowodu na ruch obrotowy. Element ten składa się z czopów (główne oraz korbowe) przesuniętych względem swojej osi, z ramion wału z przeciwciężarami, tarczy koła zamachowego oraz z ramienia wykorbienia, które łączy czopy

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

wahacz
wahacz

element łączący ramę samochodu ze zwrotnicą i tylnym mostem

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

wahacz dolny
wahacz dolny

element łączący ramę ze sworzniem i zwrotnicą

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

wirnik
wirnik

nazywany także rotorem, element maszyny lub mechanizmu, który w czasie pracy wiruje wokół stałej osi. Najczęściej stosowany w wentylatorach, maszynach elektrycznych, silnikach, prądnicach i turbinach

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

zespół sprzęgający bendix
zespół sprzęgający bendix

składa się ze sprzęgła jednokierunkowego z zębnikiem i sprężyną. Rolą bendiksu jest połączenie rozrusznika z silnikiem spalinowym, poprzez zębate koło zamachowe, tak aby rozrusznik mógł obracać wałem korbowym silnika

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

zębnik rozrusznika
zębnik rozrusznika

jest napędzany przez tzw. wolnobieg potocznie nazywany bendiksem. Umożliwia on zesprzęganie (włączanie) i rozsprzęganie (wyłączanie) koła zębatego rozrusznika z zazębieniem na obwodzie koła zamachowego pełniąc jednocześnie funkcję ochronną przed zbyt wysokimi obrotami

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”

zwrotnica
zwrotnica

element łączący kolumnę McPhersona z wahaczem, umożliwiający sterowanie samochodem

Sekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”DcBlOxUjvSekwencje filmowe „Naprawa i konserwacja maszyn elektrycznych stosowanych w pojazdach samochodowych”