Wprowadzenie do przetwórstwa tworzyw sztucznych
CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych - Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 814209
Słownik pojęć dla e‑materiału
Wpisz do poniższego okna słowo lub frazę, w celu ich wyszukania w poniższym słowniku.
Poniżej zamieszczono słownik pojęć, występujących w lekcji „Wprowadzenie do przetwórstwa tworzysz sztucznych”. Pojęcia zostały uszeregowane w kolejności alfabetycznej. Dodatkowo na koniec każdej definicji zamieszczono podświetloną na niebiesko nazwę multimedium, z której pochodzi pojęcie. Kliknięcie na nazwę multimedium umożliwia przeniesienie do odpowiedniego materiału.
Wyznacza dolną granicę przedziału ufności.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Element wtryskarki, rura o zmiennym przekroju, przez którą ślimak wtryskuje materiał do formy.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzie używane w procesie wtryskiwania. Formy nadają przedmiotom pożądane kształty, wymiary i właściwości.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Proces plastycznego kształtowania, w którym tworzywo sztucznetworzywo sztuczne jest podgrzewane i wtryskiwane do formy, która nadaje mu kształt.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzie skrawające wykorzystywane w frezarkach.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Maszyna stosowana do obróbki mechanicznej wyrobów z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych, np. do wycinania kształtów, rowków, otworów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Proces obróbki mechanicznej polegający na usuwaniu materiału z powierzchni przedmiotu przy użyciu frezarki. Podczas pracy frezarki, obrabiany przedmiot umieszczony jest na stole roboczym, a narzędzie skrawające, czyli frez, obraca się wokół osi wrzeciona, przesuwają się wzdłuż osi X, Y i Z. Przy użyciu frezarki można wykonywać różne operacje obróbcze, takie jak wycinanie kształtów, rowków czy otworów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Wyznacza górną granicę przedziału ufności.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Podstawowe i najstarsze narzędzie statystycznego sterowania oraz nadzoru przebiegu procesów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Karta kontroli procesu, na której wykreślana jest liczba wadliwych produktów procesu w próbach o stałej liczbie wytworzonych produktów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Karta kontroli procesu, na której wykreślane są wartości odchylenia standardowego badanej zmiennej.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Karta kontroli procesu, na której wykreślane są wartości zmienności badanej zmiennej.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Karta kontroli procesu, na której wykreślane są średnie wartości badanej zmiennej.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Karta kontroli procesu, na której wykreślane są wartości wskaźnika liczby wad, czyli stosunku liczby wad do badanych jednostek.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzie pomiarowe używane do precyzyjnego określania kątów między dwoma powierzchniami lub liniami. Kątomierz ten może mieć różne formy, ale najczęściej składa się z ruchomej podstawy, na której umieszczone jest skalowane kółko lub tarcza oraz ruchomej ręki z wskaźnikiem, który umożliwia odczyt kąta na skali.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Gotowy element urządzenia lub mechanizmu o kształcie niewymagającym dalszej obróbki.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Wyznacza średnią wartość badanej cechy.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Stały przepływ prądu między elektrodą a materiałem spawanym powodujący topnienie i łączenie się spawanych elementów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzia służące do usuwania nierówności i uzyskiwania pożądanej gładkości powierzchni tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzie używane w procesach formowania tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych takich jak termoformowania i termoformowanie próżniowe. Matryce nadają przedmiotom pożądane kształty, wymiary i właściwości.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Polega na wykorzystaniu maszyn i narzędzi mechanicznych do kształtowania i obróbki wyrobów z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych. Obróbka mechaniczna tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych obejmuje takie procesy jak toczenie, frezowanie, szlifowanie, formowanie, wycinanie i inne czynności obróbcze wykonywane na specjalistycznych maszynach CNC lub urządzeniach konwencjonalnych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Polega na manualnym kształtowaniu i obróbce elementów z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych z wykorzystaniem narzędzi ręcznych. Obejmuje różne procesy, takie jak cięcie, szlifowanie, polerowanie i kształtowanie. Narzędzia wykorzystywane w obróbce ręcznej to między innymi noże, pilniki, materiały ścierne, młotki, ściski.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Polega na podgrzaniu tworzywa sztucznegotworzywa sztucznego do odpowiedniej temperatury, a następnie uformowaniu go w pożądany kształt. Metoda ta obejmuje różne procesy, takie jak wytłaczanie, termoformowanie, wtryskiwanie i inne procesy formowania.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzia służące do wykonywania precyzyjnych prac związanych z obróbką tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych takich jak zginanie, kształtowanie i wybijanie elementów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzia służące do precyzyjnego cięcia, rzeźbienia, wycinania i przycinania tworzyw sztucznych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Noże służące do precyzyjnego wycinania i kształtowania tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych, np. w celu wykonania detali modeli lub prototypów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Noże służące do cięcia płyt, taśm i innych elementów z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Noże wykorzystywane w tokarkachtokarkach, służące do obróbki powierzchni wałków, cylindrów i innych elementów z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Maszyna sterowana za pomocą komputera i specjalnego oprogramowania, umożliwiającego precyzyjne programowanie ruchów narzędzi w trzech lub więcej osiach. Dzięki zastosowaniu sterowania numerycznego, obrabiarki CNC są bardziej precyzyjne i efektywne w porównaniu do tradycyjnych obrabiarek sterowanych ręcznie.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Grupa urządzeń wykorzystywanych w obróbce mechanicznej. Należą do niej między innymi frezarki i tokarki.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Materiał ściernyMateriał ścierny wykonany z korundu.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzia służące do precyzyjnej obróbki i kształtowania powierzchni tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzie pomiarowe wykorzystywane do określania poziomu lub pionu powierzchni. Poziomice laserowe, zwane również laserami krzyżowymi, wykorzystują promienie wiązkę światła do tworzenia linii odniesienia, dzięki której proces poziomowania jest bardziej precyzyjny. Wykorzystywane są do precyzyjnego określania pionu i poziomu powierzchni oraz do wyznaczania miejsc pod odwierty i montaż elementów np. uchwytów. Ze względu na większą precyzyjność pomiarów poziomice libellowepoziomice libellowe.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzie pomiarowe wykorzystywane do określania poziomu lub pionu powierzchni. Jest to zazwyczaj prosta rurka wypełniona cieczą (np. wodą lub olejem) z zamkniętymi końcami, w której znajduje się pęcherzyk powietrza. Podczas ustawiania poziomicy na powierzchni, pęcherzyk dąży do osiągnięcia centralnej pozycji w rurce, co wskazuje na to, czy dana powierzchnia jest pozioma (gdy pęcherzyk jest pośrodku) lub pionowa (gdy pęcherzyk jest równo z jednym z końców rurki).
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Proces polegający na formowaniu płaskich arkuszy tworzywa sztucznegotworzywa sztucznego poprzez wyciskanie materiału między dwoma prasującymi formami.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Zakres wartości, w którym z pewnym prawdopodobieństwem znajduje się szacowana wartość parametru procesu chemicznego na podstawie wyników pomiarów wzorcowych lub symulacji numerycznych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Temperatura, w której rozpoczyna się zmiana stanu skupienia materiału ze stanu stałego w plastyczną masę.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Materiały ścierneMateriały ścierne wykonane z różnych materiałów, takich jak korund, krzemionka czy ceramika. Zazwyczaj tarcze ściernic są używane w obrabiarkachobrabiarkach.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

ŚciskŚcisk służący do trzymania przedmiotów pod różnymi kątami. Składa się z dwóch metalowych belek i śrubek, które umożliwiają regulację kąta nacisku ścisku na trzymany przedmiot.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

ŚciskŚcisk służący do trzymania przedmiotów o większych rozmiarach. Składa się z metalowej belki i uchwytów, które umożliwiają regulowanie nacisku ścisku na trzymany przedmiot.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Uchwyt służący do trzymania przedmiotów podczas ich obróbki na tokarkachtokarkach. Składa się z metalowej uchwytów szczękowych i śrub, które umożliwiają regulację nacisku na zamocowany przedmiot obrabiany..
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Narzędzia służące do trzymania i uchwytu przedmiotów podczas ich obróbki.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Element wtryskarki służący do dozowania i wtryskiwania materiału do formy.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Urządzenie służące do spawania elementów wykonanych z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych przez wytwarzanie ciepła w miejscu łączenia.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzie pomiarowe precyzyjne wykorzystywane do dokładnego pomiaru długości, szerokości, głębokości i innych wymiarów przedmiotów. Suwmiarka ta jest wyposażona w elektroniczny odczyt, który pozwala na dokładne odczytywanie pomiarów na cyfrowym wyświetlaczu. Suwmiarki elektroniczne są bardziej precyzyjne i łatwiejsze w użyciu niż tradycyjne suwmiarki mechaniczne, ponieważ eliminują błąd ludzki przy odczytywaniu pomiarów.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzie elektryczne lub pneumatyczne używane do obróbki powierzchni różnych materiałów poprzez ścieranie, szlifowanie lub polerowanie. Szlifierki wyposażone są w różne rodzaje tarcz i ściernic, które obracają się lub poruszają w celu usuwania nadmiaru materiału oraz uzyskania powierzchni o pożądanej gładkości i kształcie.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Urządzenie służące do formowania arkuszy tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych pod wpływem ciepła i ciśnienia.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Proces plastycznego kształtowania, w którym tworzywo sztucznetworzywo sztuczne jest podgrzewane do punktu mięknienia, następnie prasowane i przepuszczane przez matrycę, która kształtuje tworzywo w pożądany kształt.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Proces plastycznego kształtowania, w którym arkusz tworzywa sztucznegotworzywa sztucznego jest podgrzewany do temperatury formowania, następnie jest rozciągany na powierzchni formy i dociskany do formy przez próżnię.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Maszyna wykorzystywana do obróbki mechanicznej wyrobów z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych o powierzchniach brył obrotowych takich jak wałki, kule, stożki oraz gwinty.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Grupa materiałów wytworzonych z syntetycznych polimerów lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych. Istnieją różne metody klasyfikacji polimerów m.in. ze względu na właściwości tych materiałów, liczbę budujących je monomerów, jak również ich pochodzenie oraz strukturę cząsteczek.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Narzędzie elektryczne lub pneumatyczne używane do wiercenia otworów w różnych materiałach, takich jak drewno, metal, plastik czy beton. Wiertarki działają przez obrót wiertła, które wkręca się w materiał i usuwa materiał w formie wiórów lub pyłu, tworząc otwór o określonej średnicy i głębokości.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Miękkie i elastyczne materiał ściernemateriał ścierne, wykonane z włókien syntetycznych lub naturalnych.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Maszyna używana do formowania tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych metodą wtryskową.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Element obrabiarkiobrabiarki w kształcie wału z otworem osiowym służącym do zamocowania narzędzia np. noża lub freza.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.

Urządzenie służące do zgrzewania elementów wykonanych z tworzyw sztucznychtworzyw sztucznych przez wytwarzanie wysokiej temperatury w miejscu łączenia i nacisku na połączone elementy.
Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.