E-materiały do kształcenia zawodowego

Projektowanie ortez

MED.11. Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych - Technik ortopeda 321403

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
AFO (ang. Ankle Foot Orthosis)
AFO (ang. Ankle Foot Orthosis)

ortezaortezaorteza obejmująca stopę, staw skokowy i podudzie; stosowana m.in. przy wiotkichporażenie wiotkiewiotkichspastycznychporażenie spastycznespastycznych niedowładach kończyn, niestabilności stawu skokowego, deformacji stóp z nieprawidłowym ustawieniem stawów kolanowych

artrogrypoza
artrogrypoza

wrodzona sztywność stawów

blueprint
blueprint

metoda projektowania kształtu indywidualnego gorsetugorsetgorsetu Boston Brace bazująca na zdjęciu rentgenowskim kręgosłupa

bukat bydlęcy (boksy)
bukat bydlęcy (boksy)

skóry bydlęce, cielęce, świńskie, które są poddawane procesowi wykończenia od strony lica poprzez garbowanie solami chromu (w przypadku boksów zwykłych i wodoodpornych) i garbnikami roślinnymi oraz syntetycznymi (w przypadku boksów marszczonych)

CAD/CAM (ang. Computer Aided Design/Computer Aided Manufacturing)
CAD/CAM (ang. Computer Aided Design/Computer Aided Manufacturing)

komputerowe wspomaganie projektowania i wytwarzania, w tym przypadku wykorzystanie w branży zaopatrzenia ortotycznego

centyl
centyl

jednostka opisująca położenie danego wyniku względem całej grupy wyników; wartość, dzięki której określa się wagę i/lub wzrost dziecka na tle wymiarów wszystkich dzieci w tym samym wieku w danej populacji

choroba Scheuermanna
choroba Scheuermanna

należy do jałowych martwic kości; nazywana również kifoząkifozakifozą młodzieńczą

czworobok podparcia
czworobok podparcia

powierzchnia podłoża wyznaczona przez obciążone stopy; w postawie symetrycznej punkt ciężkości ciała pada na środek czworoboku podparcia

DAFO (ang. Dynamic Ankle‑Foot Orthosis)
DAFO (ang. Dynamic Ankle‑Foot Orthosis)

ortezaortezaorteza obejmująca stopę wraz ze stawem skokowym; wprowadzona w ortezieortezaortezie korekcja zabezpiecza i umożliwia prawidłowe ustawienie stopy

derotacja
derotacja

działanie mające przeciwdziałać rotacji kręgów (skręceniu)

dystrofia mięśniowa
dystrofia mięśniowa

zespół dziedzicznych chorób tkanki mięśniowej charakteryzujących się postępującym zanikiem mięśni i osłabieniem ich siły

elongacja
elongacja

wydłużenie kręgosłupa

FO (ang. Foot Orthosis)
FO (ang. Foot Orthosis)

ortezaortezaorteza stopy

garb żebrowy
garb żebrowy

wypukłość klatki piersiowej, która powstaje w wyniku rotacji i cofnięcia się do tyłu kręgów piersiowych; jest szczególnie widoczna w pochyleniu do przodu (skłonie)

gorset
gorset

ortezaortezaorteza tułowia

GRAFO (ang. Ground Reaction AFO)
GRAFO (ang. Ground Reaction AFO)

ortezaortezaorteza obejmująca podudzie i stopę; stosowana jest w przypadkach problemów z wyprostem stawu kolanowego w trakcie chodzenia, ale z możliwością wprowadzenia pełnej, biernej korekcji wyprostu kolana; konstrukcja przednia podpierając staw kolanowy, wspomaga jego wyprost i oddziałuje na podłoże, jednocześnie przenosząc siły na wyższe segmenty ciała – tak, aby chód w ortezieortezaortezie był jak najbardziej zbliżony do fizjologicznego

guma modelarska
guma modelarska

bardzo elastyczna i wytrzymała guma z dodatkiem silikonu; wykorzystywana ze względu na dużą ciągliwość na niewielkim odcinku

idiopatyczna
idiopatyczna

nieokreślonego, nieznanego pochodzenia (np. skolioza)

kifoza
kifoza

naturalne wygięcie kręgosłupa odcinka piersiowego w stronę grzbietową

koślawość
koślawość

stan, w którym dalsza część ciała znacznie odchylona jest od osi stawu do boku (np. koślawość kolan, koślawość stopy, koślawość tyłostopia)

L
L

skrót (inicjał) literowy oznaczający kręg lędźwiowy (łac. vertebrae lumbarum)

lordoza
lordoza

naturalne wygięcie kręgosłupa lędźwiowego w stronę brzuszną

mózgowe porażenie dziecięce (MPD)
mózgowe porażenie dziecięce (MPD)

zespół objawów psychoruchowych wynikających z trwałego, niepostępującego uszkodzenia mózgu w okresie okołoporodowym

neopren
neopren

materiał szerokiego zastosowania, powstały na bazie kauczuku syntetycznego; jest miękki, nienasiąkliwy i przyjemny w dotyku; często stosowany do osłony elementów metalowych w ortezachortezaortezach kończyny górnej

orteza
orteza

konstrukcja mająca na celu wspomaganie funkcji organizmu np. kończyn dolnych, kończyn górnych i tułowia; podstawowe rodzaje ortez: unieruchamiające, stabilizujące, korekcyjne, odciążające

patologia
patologia

odchylenie od normy

pelota korekcyjna
pelota korekcyjna

gorseciegorsetgorsecie płaszczyzna odpowiednio wyprofilowana, służąca naciskowi na obszary objęte zniekształceniem (wypukłe)

pierwotne skrzywienie kręgosłupa
pierwotne skrzywienie kręgosłupa

skrzywienie, które można określić jako pierwsze; powstaje jako boczne wygięcie odcinka kręgosłupa, które pod wpływem różnych czynników (np. różnice potencjałów mięśni przykręgosłupowych, zmiany strukturalne kręgów, grawitacja) pogłębia się; ponieważ kręgosłup dąży do równowagi, pojawia się reakcja wyrównawcza w postaci wygięć sąsiednich odcinków kręgosłupa, które określa się jako skrzywienia wtórne

polietylen
polietylen

materiał uniwersalny o szerokim zastosowaniu; po podgrzaniu staje się plastyczny i wytrzymały na rozerwanie; po zaformowaniu nie odkształca się i nie pęka; łatwo poddaje się obróbce; występuje w formie płyt w różnych kolorach, rozmiarach i grubościach

porażenie spastyczne
porażenie spastyczne

objaw uszkodzenia centralnego układu nerwowego; charakteryzuje się zwiększonym napięciem mięśniowym kończyn górnych i/lub dolnych w postaci oporu pojawiającego się przy biernym rozciąganiu mięśni

porażenie wiotkie
porażenie wiotkie

objaw uszkodzenia centralnego układu nerwowego (w początkowym stadium) lub obwodowego układu nerwowego; charakteryzuje się obniżonym napięciem mięśniowym lub całkowitym zniesieniem tego napięcia

progresja
progresja

stopniowe wzrastanie

protrakcja
protrakcja

wysunięcie do przodu (barku, łopatki lub głowy)

przegub
przegub

połączenie ruchome dwóch członów mechanizmu; sztuczny staw (np. przegub biodrowy, przegub kolanowy, przegub łokciowy, przegub stawu skokowego)

przepuklina oponowo‑rdzeniowa
przepuklina oponowo‑rdzeniowa

(rozszczep kręgosłupa) – wada rozwojowa centralnego układu nerwowego z zaburzeniem formowania struktur rdzenia kręgowego i kręgosłupa; powstaje w życiu płodowym i objawia się zaburzeniem rozwoju psychoruchowego z wiotkimporażenie wiotkiewiotkim lub spastycznymporażenie spastycznespastycznym porażeniem kończyn dolnych

retrakcja
retrakcja

cofnięcie do tyłu (barku, łopatki lub głowy)

siatka centylowa
siatka centylowa

wykres służący ocenie prawidłowego rozwoju dziecka; na osi poziomej odczytuje się wiek dziecka, a na osi pionowej badaną cechę (np. waga, wzrost, obwód głowy) w odpowiednich jednostkach pomiarowych; wynikiem odczytu siatki jest centylcentylcentyl

skóra ortopedyczna
skóra ortopedyczna

skóra naturalna z gatunku twardych, która po namoczeniu daje się formować np. na odlewie gipsowym; po wyschnięciu nie traci swoich właściwości

szczyt skrzywienia
szczyt skrzywienia

miejsce maksymalnego wygięcia bocznego kręgosłupa, w którym kręg szczytowy jest ustawiony poziomo i najbardziej oddalony od pierwotnej osi pionowej kręgosłupa

szpotawość
szpotawość

stan, w którym dalsza część ciała znacznie odchylona jest od osi stawu do środka (np. szpotawość kolan, szpotawość stopy)

ścięgno Achillesa
ścięgno Achillesa

ścięgno piętowe; łączy wspólnie mięśnie brzuchaty łydki i płaszczkowaty z kością piętową

test Adamsa
test Adamsa

test pozwalający na wzrokową ocenę wad tułowia u pacjenta, np. garb żebrowygarb żebrowygarb żebrowywał lędźwiowywał lędźwiowywał lędźwiowy podczas pochylenia pacjenta do przodu przy wyprostowanych kolanach

Th
Th

skrót literowy oznaczający kręg piersiowy (łac. vertebrae thoracicae)

torsja
torsja

rotacja (skręcanie) kręgów

wał lędźwiowy
wał lędźwiowy

w skrzywieniu lędźwiowym uwypuklony wał mięśniowy, który powstaje na skutek skręcenia kręgów; szczególnie widoczny w pochyleniu do przodu (skłonu)

wtórne skrzywienie kręgosłupa
wtórne skrzywienie kręgosłupa

patrz: pierwotne skrzywienie kręgosłupapierwotne skrzywienie kręgosłupapierwotne skrzywienie kręgosłupa

zamsz
zamsz

nazywany potocznie irchą; skóra pochodząca z następujących zwierząt: jeleni, saren, danieli, łosi, reniferów i kóz; po wyprawieniu skóra traci lico i występuje w naturalnym kremowo‑żółtym kolorze; może również zostać sztucznie zabarwiona