E-materiały do kształcenia zawodowego

Rozwój psychomotoryczny dziecka i jego wspomaganie

SPO.04. Świadczenie usług opiekuńczych i wspomagających rozwój dziecka - Opiekunka dziecięca 325905

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
chwyt pęsetkowy
chwyt pęsetkowy

chwytanie przedmiotu dwoma placami: kciukiem i palcem wskazujący, pojawia się około 12 miesiąca życia, a poprzedza go chwyt pęsetkowy pierwotny, gdzie pozostałe palce pozostają zgięte i w ten sposób stabilizują chwyt

ciemiączko
ciemiączko

błoniaste połączenie kości czaszki u niemowlęcia, u noworodków zawsze występuje ciemiączko przednie, ale może być także wyczuwalne ciemiączko tylne i boczne. W przeciągu 12–18 miesięcy życia te połączenia kostne zostają zastąpione połączeniami kostno‑kostnymi, czyli szwami

czynniki genetyczne
czynniki genetyczne

determinanty genetyczne, które są zespołem genów dziedziczonych po rodzicach, inaczej mówiąc, to zespół informacji genetycznej

czynniki paragenetyczne
czynniki paragenetyczne

czynniki niegenetyczne wywierające wpływ na dziecko w okresie płodowym, prawdopodobnie także rzutujące na jego dalszy rozwój, np. genotyp matki i jej środowisko wewnętrzne, oddziałują w okresie rozwoju wewnątrzmacicznego

czynniki środowiskowe
czynniki środowiskowe

czynniki, które oddziałują na dziecko w życiu pozamacicznym, tam gdzie dziecko mieszka i rozwija się, obejmuje to klimat i ukształtowanie terenu oraz czynniki ekonomiczno‑społeczne

głużenie
głużenie

etap rozwoju mowy dziecka w pierwszych miesiącach życia. dziecko wydaje dźwięki nieartykułowane, długie i melodyjne, typu piski, pomruki, mlaski, itp.

integracja sensoryczna
integracja sensoryczna

proces, w którym mózg organizuje docierające do niego informacje płynące z ciała i środowiska, po czym wysyła odpowiednią reakcję. Zmysły podstawowe dla integracji sensorycznej (dotyk, równowaga oraz czucie ciała) mają zasadnicze znaczenie w naszym codziennym funkcjonowaniu

koordynacja wzrokowo‑ruchowa
koordynacja wzrokowo‑ruchowa

może być zdefiniowana jako zdolność, która pozwala nam na wykonanie czynności, które wymagają od nas jednoczesnego użycia oczu i rąk. Wykorzystujemy oczy, aby skierować naszą uwagę, a ręce, aby przeprowadzić zdecydowane działanie

kreatywność
kreatywność

proces umysłowy, który pociąga za sobą powstawanie nowych idei, koncepcji lub nowych skojarzeń i powiązań z już istniejącymi

lateralizacja
lateralizacja

tak zwana przewaga stronna jednej strony dziecka nad drugą, dotycząca ruchów rąk, nóg, tułowia, funkcji oczu i uszu

lokomocja
lokomocja

poruszanie się, przemieszczanie, chodzenie

manipulacja
manipulacja

umiejętność wykorzystywania ruchów ręki, tzw. motoryka mała

odruch Babińskiego
odruch Babińskiego

ważny wrodzony odruch pierwotny, który występuje u noworodków i niemowląt. Jest dowodem niedojrzałości układu nerwowego. Polega na tym, że noworodek pogłaskany w stopę napina i prostuje palce unosząc je do góry, w przeciwieństwie do dorosłego, który pod wpływem tego samego bodźca podkuli palce

odruch Moro
odruch Moro

reakcja noworodka na ostre dźwięki, duże hałasy czy gwałtowną zmianę pozycji jego ciała, wynika to z różnicy między środowiskiem, w jakim przebywał w brzuchu matki, a otoczeniem po narodzinach, odruch Moro utrzymuje się przez pierwsze tygodnie życia dziecka, po czym powinien zaniknąć

odruchy bezwarunkowe
odruchy bezwarunkowe

reakcje, które zachodzą bez udziału naszej woli, przykładem jest sytuacja, w której cofamy kończynę od gorącego naczynia po tym, kiedy przypadkowo go dotkniemy, z odruchy bezwarunkowe towarzyszą nam od urodzenia – nie musimy się ich uczyć

okres niemowlęcy
okres niemowlęcy

trwa od 2 miesiąca życia do końca pierwszego roku życia i charakteryzuje się intensywnym rozwojem

okres noworodkowy
okres noworodkowy

okres w życiu dziecka od urodzenia do skończenia pierwszego miesiąca życia

okres poniemowlęcy
okres poniemowlęcy

okres wczesnego dzieciństwa, obejmuje 2 i 3 rok życia

okres przedszkolny
okres przedszkolny

okres w życiu dziecka obejmujący 4, 5 i 6 rok życia lub do 7 roku życia

piasek kinetyczny
piasek kinetyczny

w całości składa się z ziaren zwykłego piasku, a w jego składzie znajduje się także specjalny polimer, który nadaje piaskowi jego wyjątkową konsystencję, przypominającą plastelinę i piasek. Piasek kinetyczny nie jest sypki, ale też nie jest twardy. Dziecko, dotykając piasku, ma wrażenie, że przesypuje się przez jego ręce, a mimo to można go formować jak plastelinę

pomoc dydaktyczna
pomoc dydaktyczna

przedmioty oddziałujące na zmysły dzieci, których zadaniem jest ułatwienie poznawania rzeczywistości

procesy poznawcze
procesy poznawcze

podstawowe funkcje służące do poznania rzeczywistości, orientacji w otoczeniu, przyswajania wiedzy o otaczającym nas świecie i przetwarzania uzyskanych informacji, a następnie wyprowadzania ich do otoczenia w formie reakcji, jaką jest nasze zachowanie

rozwój psychomotoryczny
rozwój psychomotoryczny

wzajemne oddziaływania i połączenie rozwoju procesów poznawczych z rozwojem funkcji ruchowych u małego dziecka

ruchy błędne
ruchy błędne

nieskoordynowane, nerwowe ruchy noworodka, które są objawem fizjologicznym, dziecko prostuje ręce, nogi i wygina ciało w łuk, odchylając główkę ku tyłowi

sensomotoryka
sensomotoryka

dziedzina czynności zmysłowo‑ruchowych oraz uzdolnień do takich czynności

zabawa
zabawa

czynności cieszące, bawiące kogoś, pozwalające przyjemnie spędzić czas i stanowiące rozrywkę. To działanie oparte na wyobraźni, które ma charakter twórczy i prowadzi do samodzielnego poznawania i przekształcania rzeczywistości, stanowiąc podstawową aktywność dziecka

zabawy dydaktyczne
zabawy dydaktyczne

zabawyzabawazabawy, których istotą jest rozwiązywanie zadań, które kończą się określonym wynikiem. Są one przygotowane przez dorosłych w celu rozwijania zdolności poznawczych dziecka

zabawy konstrukcyjne
zabawy konstrukcyjne

zabawyzabawazabawy polegające na wytworzeniu przedmiotów i obiektów z różnorodnych materiałów lub gotowych elementów, na przykład klocków

zabawy manipulacyjne
zabawy manipulacyjne

najprostsza forma zabawyzabawazabawy dziecięcej, występująca przede wszystkim w okresie niemowlęcym. Pojawiają się około 4–5 miesiąca życia, gdy dziecko osiągnie sprawność chwytania. Doskonalenie zachowania ruchowego polega na chwytaniu różnych przedmiotów i manipulowaniu nimi, takimi jak różnego rodzaju klocki, pudełka, grzechotki, łyżki drewniane, miski i miękkie piłki. Ta czynność na początku nie ma określonego celu, ale zaspokaja ciekawość i dostarcza wiele zadowolenia z zabawy

zabawy ruchowe
zabawy ruchowe

zabawyzabawazabawy związane z wykonywaniem ruchów, głównie lokomocyjnych, wymagających szybkości i zręczności. Zapewniają harmonijny rozwój fizyczny i wdrażają do czynnego wypoczynku

zabawy twórcze
zabawy twórcze

zabawyzabawazabawy tematyczne, iluzyjne, fikcyjne, w których dzieci odtwarzają życie i pracę dorosłych