Słownik pojęć dla e‑materiału
To właściwość obszaru/regionu/miejscowości wynikające z cech przyrodniczych i pozaprzyrodniczych, które wzbudzają zainteresowanie i przyciągają podróżnych.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa Polskiej Organizacji Turystycznej, Top atrakcji turystycznych, https://www.polska.travel/pl/zobacz-koniecznie/hity-internautow/top-atrakcji-turystycznych-hity-internautow [dostęp 18.04.2023 r.].
Inaczej system tour guide albo audio tour guide. System audioprzewodników, używany przez przewodników turystycznychprzewodników turystycznych do oprowadzania grup turystów. Jeśli przewodnikprzewodnik korzysta z systemu audio guide, powinien rozdać odbiorniki uczestnikom zwiedzania, poinstruować ich, w jaki sposób należy korzystać z odbiorników, sprawdzić, czy system audio guide działa poprawnie, sprawdzić, czy wszyscy uczestnicy zwiedzania słyszą, a następnie powitać głośno grupę, przedstawiając się uczestnikom i przekazać wszystkie niezbędne informacje oraz określić zasady zwiedzania.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa AUDIOTOUR, System Tour Guide. Urządzenia do zwiedzania grupowego, https://audiotour.pl/zwiedzaniegrupowe [dostęp 18.04.2023 r.].
Część infrastruktury turystycznej, która dzieli się na zakłady żywieniowe, uzupełniające i punkty gastronomiczne. Wszystkie one oferują sprzedaż posiłków i napojów do spożycia.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa EuropyMapa interaktywna – Interaktywna mapa Europy
Źródło: Strona internetowa EDUKANDA, Usługi gastronomiczne w turystyce, https://www.edukanda.org/post/the-everlasting-magic-of-mediterranean-seaside-villages [dostęp 18.04.2023 r.].
Część zagospodarowania turystycznegozagospodarowania turystycznego, czyli trasy kolejowe, infrastruktura drogowa, porty promowe, wszelkie szlakiszlaki naziemne, np. rowerowe czy piesze, a także tabor transportowytabor transportowy oraz całe zaplecze związane z transportem, np. dworce kolejowe czy przystanki. Baza komunikacyjna, obok bazy noclegowejbazy noclegowej i gastronomicznejgastronomicznej, jest kluczowym elementem zagospodarowania turystycznegozagospodarowania turystycznego regionu.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa EDUKANDA, Usługi gastronomiczne w turystyce, https://www.edukanda.org/post/the-everlasting-magic-of-mediterranean-seaside-villages [dostęp 18.04.2023 r.].
Element zagospodarowania turystycznegozagospodarowania turystycznego, w skład którego wchodzą wszelkiego rodzaju obiekty noclegowe i urządzenia towarzyszące, które pozwalają turystom na przebywanie poza miejscem stałego zamieszkania w warunkach zbliżonych do tych, w których przebywają na co dzień.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa EuropyMapa interaktywna – Interaktywna mapa Europy
Źródło: Strona internetowa przemyslawzielinski.pl, Przemysław Zieliński, Baza noclegowa – czyli co?, https://przemyslawzielinski.pl/2017/09/baza-noclegowa-co-to-jest/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Dokument umożliwiający skorzystanie z walorów turystycznych.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa Ryanair, Bilety na atrakcje Ryanair, https://help.ryanair.com/hc/pl/articles/360017683897-Bilety-na-atrakcje-Ryanair [dostęp 18.04.2023 r.].
Jest to okres przeznaczony dla osoby, który może zagospodarować według swoich własnych potrzeb i uznania. Zadaniem czasu wolnego jest regeneracja sił fizycznych i psychicznych człowieka. Jest to ważny element stanowiący o jakości życia. Czas wolny może zostać przeznaczony m.in. na wypoczynek od codziennych obowiązków, rekreację, zdobywanie nowych doświadczeń, spędzenie chwil z najbliższymi (rodziną lub przyjaciółmi), poprawę kondycji czy zdrowia, samokształcenie lub samodoskonalenie.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa EuropyMapa interaktywna – Interaktywna mapa Europy
Źródło: Strona internetowa Profesor.pl Serwis edukacyjny, https://www.profesor.pl/mat/na2/na2_joja_011115_1.php [dostęp 18.04.2023 r.].
Wszystkie obiekty dziedzictwa kulturowego, czyli zabytki i dziedzictwo niematerialne (np. gwara) wraz ze związanymi z nimi wartościami duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa PolskiMapa interaktywna – Interaktywna mapa Polski
Źródło: Strona internetowa Encyklopedia Zarządzania, hasło „Dziedzictwo kulturowe”, https://mfiles.pl/pl/index.php/Dziedzictwo_kulturowe [dostęp 18.04.2023 r.].
Według ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, impreza turystyczna to połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, spełniające warunki, o których mowa w art. 5 ust. 1.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa PolskiMapa interaktywna – Interaktywna mapa Polski
Źródło: Strona internetowa INFOR, Adrian Prusik, Co to jest impreza turystyczna, https://www.infor.pl/prawo/prawa-konsumenta/konsument-turystyka/220482,Co-to-jest-impreza-turystyczna.html [dostęp 18.04.2023 r.].
To lista obiektów dziedzictwa kulturowegodziedzictwa kulturowego i naturalnego, które charakteryzuje wyjątkowa powszechna wartość dla ludzkości. Wpisanie zabytku na Listę Światowego Dziedzictwa wykonywane jest przez organizację UNESCO, działającą z ramienia Organizacji Narodów Zjednoczonych, a której podstawowym zadaniem jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO, https://www.unesco.pl/kultura/dziedzictwo-kulturowe/swiatowe-dziedzictwo/lista-swiatowego-dziedzictwa/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Muzeum to organizacja nienastawiona na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwakulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa ISAP Internetowy System Aktów Prawnych, Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach, https://isap.sejm.gov.pl/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Przedsiębiorca turystyczny, który tworzy i sprzedaje lub oferuje do sprzedaży, realizuje i rozlicza imprezy turystyczneimprezy turystyczne. Może oferować swoje usługi bezpośrednio lub za pośrednictwem innego przedsiębiorcy turystycznego, albo też razem z nim.
Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Strona internetowa TWOJE BIURO PODRÓŻY, Organizator turystyki i agent turystyczny – kto jest kim?, https://www.twojebiuropodrozy.pl/organizator-turystyki-i-agent-turystyczny-kto-jest-kim/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To park tematyczny na otwartym powietrzu, w którym są prezentowane naturalnej wielkości modele dinozaurów. Niektóre parki dinozaurów mają dodatkowo muzea, w których wystawiają skamieniałości czy minerały.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa JuraPark Bałtów, strona internetowa parku dinozaurów, https://juraparkbaltow.pl/2023/04/12/zabawa-na-calego-czyli-spedz-majowke-w-baltowie/?gclid=CjwKCAjw__ihBhADEiwAXEazJsx6BYQH0MLTIGEbDujEiIA7CQ55busGjU84EBAqNiQhsmTEpNNe1RoC0KQQAvD_BwE [dostęp 18.04.2023 r.].
Osoba, która towarzyszy uczestnikom imprezy turystycznejimprezy turystycznej i jest reprezentantem organizatora turystykiorganizatora turystyki. Pilot sprawuje opiekę nad uczestnikami oraz czuwa nad sposobem wykonania na ich rzecz usług. Przekazuje także podstawowe informacje dotyczące odwiedzanego kraju i miejsca.
Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Strona internetowa KadryTurystyki.pl, Kim jest pilot wycieczek?, https://kadryturystyki.pl/pilot-wycieczek/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Osoba przemieszczająca się dokądkolwiek, w tym uczestnik ruchu turystycznego.
Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Maria Napiórkowska‑Gzula, Barbara Steblik, Przygotowanie imprez i usług turystycznych. Część 1, WSiP, Warszawa 2023.
W skrócie POT. Ogólnopolska organizacja działająca na rzecz promocji Polski w dziedzinie turystykiturystyki w kraju i za granicą. Do zadań POT należy organizacja stoisk narodowych na krajowych i zagranicznych targach turystycznych, współpraca z organizacjami turystycznymi w celu zwiększenia zainteresowania polskimi regionami, miastami czy produktami, analizowanie trendów w światowej turystyceturystyce, prowadzenie Internetowego Systemu Informacji Turystycznej.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa PolskiMapa interaktywna – Interaktywna mapa Polski
Źródło: Strona internetowa Polskiej Organizacji Turystycznej, https://www.pot.gov.pl/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To forma ochrony zabytków w Polsce. Tytuł Pomnika Historii nadawany jest rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i jest przyznawany zabytkom nieruchomym (np. miasto, stanowiskom archeologicznym) o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnegodziedzictwa kulturalnego Polski.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Pomniki historii, https://nid.pl/pomniki-historii/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To potrawy, które zostały przygotowane z wyprodukowanych lokalnie bądź dostępnych tylko w danym regionie składników, jak np. ryby, sery, mięso, i są charakterystyczne tylko dla danego regionu. Wiele z potraw i produktów regionalnych zostało wpisanych na listę Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Lista produktów tradycyjnych, https://www.gov.pl/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Wybór podróżnegopodróżnego, atrakcjeatrakcje, których poszukuje, lubi, ma chęć odkryć. Możesz się o nich dowiedzieć – zadając odpowiednie pytania.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa Encyklopedia Zarządzania, hasło „Informacja turystyczna”, https://mfiles.pl/pl/index.php/Informacja_turystyczna [dostęp 18.04.2023 r.].
Spójny harmonogram dotyczący przebiegu imprezy turystycznejimprezy turystycznej. Uwzględnia jej rodzaj, określony termin, czas trwania, miejsce, liczbę, jakość i formę świadczeń. Wyróżnia się programy ramowe i szczegółowe.
Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Strona internetowa prezi.com, Zasady programowania imprez turystycznych, https://prezi.com/ijrlzv0po3qr/zasady-programowania-imprez-turystycznych/ [dostęp 18.04.2023 r.].
ProgramProgram zwiedzania, który zawiera ogólne informacje dotyczące programu lub ramy godzinowe najważniejszych elementów imprezy turystycznejimprezy turystycznej oraz godziny posiłków.
Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Strona internetowa poznań.pl, Ramowy program wycieczki, https://www.poznan.pl/mim/turystyka/-,doc,1017,24877/-,59961.html [dostęp 18.04.2023 r.].
Osoba zawodowo oprowadzająca turystów lub odwiedzających po wybranych obszarach, miejscowościach i obiektach, udzielająca o nich fachowej informacji oraz sprawująca nad turystami lub odwiedzającymi opiekę w zakresie wynikającym z umowy.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa KadryTurystyki.pl, Kim jest przewodnik turystyczny?, https://kadryturystyki.pl/przewodnik-turystyczny/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To szczególny typ muzeummuzeum, obiekt zabytkowy lub zespół obiektów, które są otoczone ochroną i pełnią funkcje edukacyjne wśród społeczeństwa, szerzą wiedzę na temat ochrony zabytków, popularyzują archeologię. Rezerwat archeologiczny to muzeummuzeum na otwartym powietrzu. Jedną z ważniejszych jego cech jest możliwość istnienia pełnowymiarowych rekonstrukcji obiektów archeologicznych, odkrytych w danym miejscu w trakcie badań wykopaliskowych, wzniesionych zgodnie z danymi archeologicznymi i interpretacjami naukowymi.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa Muzeum Archeologicznego w Biskupinie, Rezerwat archeologiczny, https://biskupin.pl/rezerwat-archeologiczny/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To wytyczona trasa zwiedzaniatrasa zwiedzania, oznakowana, przeznaczona do ruchu turystycznego pieszo lub z użyciem środka transportuśrodka transportu (rower, narty, koń wierzchowy). Szlaki są zaznaczane na mapach i opisywane w przewodnikach. Mają różne stopnie trudności (np. ze względu na ukształtowanie terenu, długość, nawierzchnię). Szlaki można podzielić ze względu na ich charakter, na przykład: historyczne, kulturowe, przyrodnicze lub pielgrzymkowe.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa EuropyMapa interaktywna – Interaktywna mapa Europy
Źródło: Strona internetowa GÓRSKI‑SZLAKIEM.PL, Szlaki turystyczne w Polsce, oznaczenie, kolory szlaków, rodzaje szlaków turystycznych, https://gorskim-szlakiem.pl/szlaki-turystyczne/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Pojazdy, które umożliwiają przemieszczanie się ludzi po wybranej trasie podróży. Charakteryzuje je koszt i czas podróży, częstotliwość dostępnych połączeń, komfort i bezpieczeństwo podczas przejazdu. Podziału środków transportu dokonuje się na podstawie pionowej klasyfikacji transportu, wyróżniając w ten sposób: środki transportu samochodowego, kolejowego, lotniczego i wodnego (śródlądowego i morskiego).
Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Strona internetowa Encyklopedia Zarządzania, *Rodzaje transportu}, https://mfiles.pl/pl/index.php/Rodzaje_transportu [dostęp 18.04.2023 r.].
W skrócie UNWTO, od ang. United Nations World Tourism Organization. Organizacja będąca częścią Organizacji Narodów Zjednoczonych, która zajmuje się zagadnieniami związanymi z turystykąturystyką. Polska jest członkiem UNWTO od 1975 roku i zrzesza około 160 państw.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa EuropyMapa interaktywna – Interaktywna mapa Europy
Źródło: Strona internetowa UNWTO, https://web.archive.org/web/20170718210926/http://www2.unwto.org/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To droga zwiedzania, np. w muzeummuzeum, po której poruszają się turyści, którzy odwiedzają kolejne miejsca, obiekty czy atrakcje turystyczneatrakcje turystyczne.
Atlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne PolskiAtlas interaktywny – Wybrane atrakcje turystyczne Polski
Źródło: Strona internetowa GLOBTROTEREK, Fajne Zwiedzanie. Jak przygotować trasę zwiedzania, https://www.globtroterek.com/fajne-zwiedzanie-jak-przygotowac-trase-zwiedzania/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Ogół czynności wykonywanych przez osoby, które podróżują i przebywają poza swoim miejscem zamieszkania i codziennym otoczeniem w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych nie dłużej niż jeden rok bez przerwy. Termin turystyka nie obejmuje wyjazdów, których głównym celem jest działalność zarobkowa wynagradzana poza miejscem stałego pobytu.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa PolskiMapa interaktywna – Interaktywna mapa Polski
Źródło: Strona internetowa Encyklopedia Zarządzania, hasło „Turystyka”, https://mfiles.pl/pl/index.php/Turystyka [dostęp 18.04.2023 r.].
To walory turystycznewalory turystyczne, zwane też kulturowymi, które powstały w wyniku bezpośredniej lub pośredniej działalności człowieka, np. zamki, pałace, muzea, obiekty o charakterze historycznymi i militarnym, kopalnie, pomniki, miejsca pielgrzymkowe, obiekty sakralne, a także teatry czy kina.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, Walory turystyczne, http://ptsmlodz.pl/walory-turystyczne/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To walory turystycznewalory turystyczne, które są całkowicie naturalne i powstały albo bez jakiejkolwiek ingerencji człowieka, np. góry, doliny, jaskinie czy jeziora, lub zostały utworzone z jego udziałem, np. parki narodowe, rezerwaty przyrody czy ogrody zoologiczne i botaniczne.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, Walory turystyczne, http://ptsmlodz.pl/walory-turystyczne/ [dostęp 18.04.2023 r.].
To takie składowe środowiska kulturowego i przyrodniczego, które z powodu swojej atrakcyjności same w sobie mogą stać się celem podróży lub mogą przyczynić się do wzrostu zainteresowania turystycznego w danym obszarze. Dzięki nim obszar wyróżnia się na tle innych, a unikatowe walory mogą być dla turysty impulsem do podróży. Dlatego warto podkreślić, że walory turystyczne odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu geografii ruchu turystycznego, a dodatkowo kreują tożsamość i wizerunek danego obszaru.
Mapa interaktywna – Interaktywna mapa EuropyMapa interaktywna – Interaktywna mapa Europy
Źródło: Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, Walory turystyczne, http://ptsmlodz.pl/walory-turystyczne/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Rodzaj imprezy turystycznejimprezy turystycznej oraz sposób zwiedzania, którego programprogram obejmuje zmianę miejsca pobytu jej uczestników. Wycieczka na ogół jest prowadzona przez przewodnikaprzewodnika i ma ustaloną trasę oprowadzaniatrasę oprowadzania.
Program ćwiczeniowygry do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznejProgram ćwiczeniowygry do projektowania przez dobieranie – Dobieranie elementów obszarów turystycznych do projektowania imprezy turystycznej
Źródło: Strona internetowa edurada.pl, WYCIECZKA JAKO METODA REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ, https://edurada.pl/artykuly/wycieczka-jako-metoda-realizacji-podstawy-programowej/ [dostęp 18.04.2023 r.].
Inaczej infrastruktura turystyczna, w skład której wchodzą obiekty noclegowe, gastronomiczne, infrastruktura komunikacyjna i towarzysząca.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa ściąga.pl, Zagospodarowanie turystyczne, https://sciaga.pl/tekst/71477-72-zagospodarowanie_turystyczne [dostęp 18.04.2023 r.].
To rodzaj rozwoju, który zakłada zaspokajanie potrzeb ludzi bez uszczerbku na możliwościach rozwojowych przyszłych pokoleń. Zrównoważony rozwój zakłada jednoczesny rozwój gospodarki, społeczeństwa i środowiska.
Sekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna PolskiSekwencje filmowe – Atrakcyjność turystyczna Polski
Źródło: Strona internetowa www.ey.com/pl, Na czym polega zasada zrównoważonego rozwoju? Zrównoważony rozwój – filary i przykłady działań, https://www.ey.com/pl_pl/consulting/zasada-zrownowazonego-rozwoju-na-czym-polega [dostęp 18.04.2023 r.].