E-materiały do kształcenia zawodowego

Projektowanie protez

MED.11. Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych - Technik ortopeda 321403

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
amputacja
amputacja

zabieg operacyjny, w wyniku którego dochodzi do częściowego lub całkowitego usunięcia fragmentu ciała z powodu urazu lub choroby (np. choroby układu krążenia, nowotworu); odrębny rodzaj amputacji stanowią wrodzone niedorozwoje i ubytki kończyn

ból fantomowy
ból fantomowy

ból neuropatyczny polegający na odczuwaniu doznań bólowych w nieistniejącej, amputowanej części ciała

dystalny
dystalny

kierunek dalszy, biegnący od osi pośrodkowej ciała w kierunku końca kończyny

faza podparcia
faza podparcia

jedna z dwóch faz cyklu chodu; rozpoczyna się w momencie kontaktu pięty z podłożem, kończy się oderwaniem stopy od podłoża

faza wymachu
faza wymachu

jedna z dwóch faz cyklu chodu; rozpoczyna się w momencie oderwania stopy od podłoża, kończy się kontaktem pięty z podłożem

grzebień biodrowy
grzebień biodrowy

część kości biodrowej, wchodzącej w skład miednicy; od przodu ograniczona jest kolcem biodrowym przednim górnymkolec biodrowy przedni górnykolcem biodrowym przednim górnym, a od tyłu – kolcem biodrowym tylnym górnym

grzebień łopatki
grzebień łopatki

wyniosłość kostna znajdująca się na powierzchni grzbietowej łopatki; bocznie kończy się wyrostkiem barkowym łopatkiwyrostek barkowywyrostkiem barkowym łopatki

guz kulszowy
guz kulszowy

chropowata wyniosłość kości kulszowejkość kulszowakości kulszowej; część kostna, na której się siedzi

guzowatość kości piszczelowej
guzowatość kości piszczelowej

wyniosłość kostna zlokalizowana na stronie przedniej bliższej części kości piszczelowej; przyczep końcowy więzadła właściwego rzepkiwięzadło właściwe rzepkiwięzadła właściwego rzepki

KBM (niem. Kondylen‑Bettung‑Münster)
KBM (niem. Kondylen‑Bettung‑Münster)

typ leja protezowego przy amputacjiamputacjaamputacji podudzia, obejmującego kłykcie kości udowej; może występować z dodatkowym klinem wsuwanym między kłykieć przyśrodkowy kości udowej i ściankę leja, który zapobiega zsuwaniu się protezy z kikuta

kikut poamputacyjny
kikut poamputacyjny

pozostałość po nieodwracalnym odjęciu części ciała, która staje się nowym elementem narządu ruchu dla amputanta; dzięki posiadanym własnym możliwościom ruchowym oraz możliwości przyjmowania i przenoszenia obciążeń pozwala na przywrócenie pacjentowi funkcji podpórczych i lokomocyjnych przy użyciu protezy

klamra mikrometryczna
klamra mikrometryczna

rodzaj zapięcia zbudowanego z plastikowej lub metalowej listwy zębatej i poruszającej się po niej jednokierunkowej zapadki

kolec biodrowy przedni górny
kolec biodrowy przedni górny

przednie ograniczenie grzebienia kości biodrowejgrzebień biodrowygrzebienia kości biodrowej

kość kulszowa
kość kulszowa

parzysta kość będąca częścią miednicy

krętarz większy
krętarz większy

wyniosłość kostna zlokalizowana po stronie bocznej części bliższej kości udowej

lej (liner) kopolimerowy
lej (liner) kopolimerowy

wkład do leja protezowego wykonany z termoplastycznego kopolimeru; dzięki swojej strukturze redukuje siły trące; dodatkowo pielęgnuje skórę poprzez wydzielanie medycznego, oleju mineralnego

lej (liner) poliuretanowy
lej (liner) poliuretanowy

wkład do leja protezowego wykonany z poliuretanu; wyróżnia się łatwym dopasowaniem do ciała aby zapewnić równomierny rozkład nacisku w leju protezy - szczególnie w przypadku systemów o próżniowym zawieszeniu; poliuretan jest również szczególnie odpowiedni dla pacjentów, których kikutkikut poamputacyjnykikut jest wrażliwy, kościsty lub pokryty bliznami

lej (liner) silikonowy
lej (liner) silikonowy

silikonowy, miękki wkład do leja protezowego; występują róże rodzaje lejów w zależności od zastosowanego systemu mocowania (membranamembranamembrana, pin)

membrana
membrana

rodzaj uszczelki zintegrowanej z lejem silikonowymlej (liner) silikonowylejem silikonowym/żelowym lub występującej jako dodatkowy element leja silikonowegolej (liner) silikonowyleja silikonowego/żelowego; służy do uszczelnienia leja protezowego

mięśnie kulszowo‑goleniowe
mięśnie kulszowo‑goleniowe

mięśnie (półścięgnisty, półbłoniasty, dwugłowy uda) zlokalizowane na stronie tylnej uda, odpowiedzialne za wyprost w stawie biodrowym i zgięcie w stawie kolanowym

pedilin
pedilin

termoplastyczny materiał piankowy, występujący w różnych grubościach, twardościach i kolorach

plastazote
plastazote

miękki materiał wyściełający o strukturze pianki, na bazie polietylenu; występuje w postaci płyt o różnej grubości i zabarwieniu

pronacja
pronacja

ruch rotacyjny nawracania części ciała (pronacja przedramienia)

proteza kosmetyczna
proteza kosmetyczna

rodzaj zaopatrzenia protetycznego dla osoby z amputowaną kończyną górną lub dolną, wykorzystywanego w celu uzupełnienia ubytku i przywrócenia wyglądu utraconych części ciała; nie spełnia zadań funkcjonalnych

proteza robocza
proteza robocza

rodzaj zaopatrzenia protetycznego dla osoby z amputowaną kończyną górną, zawierającego elementy ruchome, np. dłoń lub hak, które mogą być sterowane

przegub
przegub

połączenie ruchome dwóch członów mechanizmu; sztuczny staw (np. przegub biodrowy, przegub kolanowy, przegub łokciowy)

przodopochylenie
przodopochylenie

ruch miednicy w płaszczyźnie strzałkowej powodujący wyprost odcinka lędźwiowego kręgosłupa i pogłębienie lordozy lędźwiowej

PTB (ang. Patellar Tendon Bearing)
PTB (ang. Patellar Tendon Bearing)

typ leja protezowego przy amputacjiamputacjaamputacji podudzia, w którym występuje podparcie pod więzadłem właściwym rzepkiwięzadło właściwe rzepkiwięzadłem właściwym rzepki

PTS (franc. Prothèse Tibiale Supracondylienne)
PTS (franc. Prothèse Tibiale Supracondylienne)

typ leja protezowego przy amputacjiamputacjaamputacji podudzia, sięgającego nad krawędź rzepki i domodelowanego do kłykci kości udowej

spojenie łonowe
spojenie łonowe

część miednicy; miejsce połączenia obu kości łonowych za pomocą chrząstkozrostu

supinacja
supinacja

ruch rotacyjny odwracania części ciała (supinacja przedramienia)

trójkąt Scarpy
trójkąt Scarpy

trójkąt udowy; obszar anatomiczny na przednio‑przyśrodkowej bliższej okolicy uda, ograniczony więzadłem pachwinowym, mięśniem krawieckim i mięśniem przywodzicielem długim

tyłopochylenie
tyłopochylenie

ruch miednicy w płaszczyźnie strzałkowej powodujący zgięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa i spłycenie lordozy lędźwiowej

układ hydrauliczny
układ hydrauliczny

system wykorzystujący ciecz do przekazywania energii mechanicznej

układ pneumatyczny
układ pneumatyczny

system przetwarzający energię sprężonego powietrza lub innego gazu na energię mechaniczną

więzadło właściwe rzepki
więzadło właściwe rzepki

przedłużenie ścięgna mięśnia czworogłowego uda; jest zlokalizowane po stronie przedniej stawu kolanowego; biegnie od rzepki do guzowatości kości piszczelowejguzowatość kości piszczelowejguzowatości kości piszczelowej

wyrostek barkowy
wyrostek barkowy

najbardziej boczny, wystający element grzebienia łopatkigrzebień łopatkigrzebienia łopatki, znajdujący się nad stawem ramiennym

velcro
velcro

taśma rzepowa stosowana na zapięcia, składająca się z dwóch części, tzw. haczyków i pętelek

wyrostek rylcowaty
wyrostek rylcowaty

wyniosłość kostna w części dalszej kości promieniowej i kości łokciowej