E-materiały do kształcenia zawodowego

Budowa i działanie instalacji wentylacyjnych

ELE.03 Wykonywanie robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła, ELE.04 Eksploatacja i organizacja robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła – Technik chłodnictwa i klimatyzacji 311929

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
anemometr wiatraczkowy
anemometr wiatraczkowy

(gr. anemos – wiatr) – inaczej wiatromierz; urządzenie służące do mierzenia ruchu powietrza

anemostat
anemostat

element wykończeniowy wentylacjiwentylacjawentylacji w funkcji nawiewu lub wywiewu, montowany w suficie

centrala wentylacyjna
centrala wentylacyjna

urządzenie stosowane przy instalacji wentylacji mechanicznejwentylacja mechanicznawentylacji mechanicznej odpowiedzialne za filtrację i zmiany cieplno‑wilgotnościowe; centrala ma za zadanie zapewnić komfort cieplny użytkownikom pomieszczeń oraz wspomagać zachowanie czystości powietrza

czerpnia
czerpnia

umieszczony np. na dachu lub ścianie element klimatyzacji lub wentylacjiwentylacjawentylacji, w którym dochodzi do czerpania powietrza z zewnątrz

efekt kominowy
efekt kominowy

inaczej ciąg, cug; proces powstawania ruchu powietrza z dołu do góry wynikający z różnicy temperatur: ciepłe powietrze ma mniejszą gęstość od zimnego, powstaje różnica ciśnień, na skutek które ciepłe powietrze przemieszcza się w górę

elementy nawiewne
elementy nawiewne

elementy odpowiadające za doprowadzenie świeżego powietrza do pomieszczeń

filtr
filtr

urządzenie pochłaniające zanieczyszczenia gazowe (formaldehyd) oraz zatrzymujące i utleniające cząstki stałe, co pozwala na eliminację dymu, kurzu i alergenów

kalenica
kalenica

górna pozioma krawędź styku dwóch przeciwległych połaci dachowych

kanał wentylacyjny
kanał wentylacyjny

kanał wykonany w ścianach budynku lub do nich przybudowany w celu odprowadzania zanieczyszczeń na zewnątrz budynku

kanał wywiewny
kanał wywiewny

umieszczony w ścianie otwór o polu przekroju co najmniej 0,016 m², odprowadzający do kominakominkomina powietrze z wnętrza budynku

konwekcja
konwekcja

zjawisko ruchu mas powietrza i przekazywania ciepła wymuszone różnicami temperatur i siłą grawitacji; wyróżniamy konwekcję naturalną (wywołaną różnicą gęstości) oraz wymuszoną (ruch materii wywołany jest czynnikami zewnętrznymi)

kratka wentylacyjna
kratka wentylacyjna

osłona kanału wywiewnegokanał wywiewnykanału wywiewnego umieszczona zwykle tuż przy suficie, wymagana w pomieszczeniach pozbawionych okien oraz w kuchni, łazience i w pokojach mieszkalnych wyposażonych w kominek

komin
komin

konstrukcja zawierająca pionowy przewód przeznaczony do odprowadzania spalin z palenisk pieców lub kotłów oraz uzyskiwania naturalnego ciąguefekt kominowyciągu, niezbędnego do podtrzymywania procesu spalania

kubatura
kubatura

(gr. kostka, szcześcian) – objętość budynku, iloczyn powierzchni całkowitej

moduł grzewczy
moduł grzewczy

system, który służy do ogrzania budynku oraz wody użytkowej, moduł grzewczy ma za zadanie wytworzenie odpowiedniej ilości ciepła oraz jego rozprowadzenie

nasada obrotowa kominowa
nasada obrotowa kominowa

nasada instalowana na szczycie kominakominkomina, której celem jest ochrona przewodu kominowego przed ciągiem wstecznym, a także osłona przed opadami atmosferycznymi; wykorzystuje energię wiatru w sposób dynamiczny, który ustawia nasadę w kierunku wiatru lub wprawia ją w ruch obrotowy – w ten sposób tworzy się podciśnienie, które zapobiega ciągowi wstecznemu

mikrowentylacja
mikrowentylacja

rozszczelnienie okna poprzez niewielką szczelinę między skrzydłem a ościeżnicą; stosowana np. w przypadku bardzo szczelnych okien PCV, aby delikatnie zwiększyć cyrkulację powietrza we wnętrzu i zapobiec nadmiernemu gromadzeniu się wilgoci

nagrzewnica powietrza
nagrzewnica powietrza

niewielkie urządzenie elektryczne, będące dodatkowym wyposażeniem wentylacji nawiewnej lub nawiewno‑wywiewnej, które montuje się na wlocie kanału nawiewnego przed rekuperatoremrekuperatorrekuperatorem; ma szczególne zastosowanie w okresie zimowym do wstępnego ogrzewania czerpanego powietrza, może być wykorzystywana jako sposób na zapobieganie zamarzania wymiennikawymiennik ciepławymiennika w rekuperatorze

naturalny czynnik chłodzący
naturalny czynnik chłodzący

powietrze, woda, amoniak, dwutlenek węgla, węglowodory; alternatywa dla substancji chlorowcopochodnych

nawiewnik
nawiewnik

element doprowadzający do pomieszczenia powietrze z zewnątrz (w wentylacji grawitacyjnejwentylacja grawitacyjnawentylacji grawitacyjnej w starym budownictwie rolę tą pełniły nieszczelności w drzwiach i stolarce okiennej); odgrywa istotną rolę w prawidłowej cyrkulacji powietrza wewnątrz budynku, przyczyniając się jednocześnie do redukcji nadmiernej wilgotności

panel solarny
panel solarny

panel, który konwertuje energię z promieniowania słonecznego na energię elektryczną; produktem jest energia w postaci prądu stałego

Polski Komitet Normalizacyjny
Polski Komitet Normalizacyjny

instytucja prawa publicznego zajmująca się organizowaniem działalności normalizacyjnej, zatwierdzaniem i wycofywaniem polskich norm

przepustnica wentylacyjna
przepustnica wentylacyjna

wraz z kanałami wentylacyjnymikanał wentylacyjnykanałami wentylacyjnymi zapewnia dystrybucję strumienia powietrza w wentylowanym budynku; ze względu na działanie wyróżnia się przepustnice regulujące przepływ powietrza oraz przepustnice odcinające

rekuperator
rekuperator

(łac. recuperatio – odzyskanie) – wymiennik ciepławymiennik ciepławymiennik ciepła, centrala wentylacyjnacentrala wentylacyjnacentrala wentylacyjna, której zadaniem jest odzyskiwanie ciepłego powietrza

rysik traserki
rysik traserki

jego funkcją jest nanoszenie linii bądź punktów na płaszczyznę

struga nawiewna
struga nawiewna

strefa przepływu strumienia powietrza wypływającego z otworu nawiewnego

stabilizator wentylacji
stabilizator wentylacji

urządzenie regulujące przepływ powietrza w wentylacji grawitacyjnejwentylacja grawitacyjnawentylacji grawitacyjnej, montowane w poziomej części kanału wentylacyjnegokanał wentylacyjnykanału wentylacyjnego, tuż za kratką wentylacyjnąkratka wentylacyjnakratką wentylacyjną. Stabilizator jest wyposażony w specjalną przepustnicęprzepustnica wentylacyjnaprzepustnicę, która steruje przepływem powietrza wytworzonym przez ciąg kominowyefekt kominowyciąg kominowy. Jeśli ruch powietrza jest słaby, przepustnica nie rusza się lub tylko lekko odchyla. W przypadku silnego strumienia powietrza przepustnica odchyla się mocniej i styka z przesłoną, blokując wentylację. Stabilizator ogranicza straty ciepła w wentylowanym pomieszczeniu

strona nawietrzna
strona nawietrzna

strona (ściana) budynku wystawiona na działanie wiatru

system wentylacji wywiewnej
system wentylacji wywiewnej

system wentylacji mechanicznejwentylacja mechanicznawentylacji mechanicznej, w której ruch powietrza wymuszony jest przez pracę wentylatora w centrali wentylacyjnejcentrala wentylacyjnacentrali wentylacyjnej; świeże powietrze napływa do pomieszczeń nawiewnikaminawiewniknawiewnikami (okiennymi lub ściennymi), a zużyte powietrze jest wywiewane kratkami wentylacyjnymikratka wentylacyjnakratkami wentylacyjnymi

termostat
termostat

urządzenie do utrzymywania zaprogramowanej temperatury poprzez aktywne działanie (pracuje do żądanej temperatury, a po jej osiągnięciu przechodzi w stan czuwania)

trasowanie
trasowanie

wyznaczanie i wymierzanie linii przebiegu i długości poszczególnych odcinków instalacji oraz przygotowanie do montażu elementów wymaganej długości i kształtu

wentylacja
wentylacja

wymiana powietrza pomiędzy pomieszczeniem a środowiskiem zewnętrznym

wentylacja grawitacyjna
wentylacja grawitacyjna

najstarszy sposób zaopatrywania budynków w świeże powietrze; wykorzystuje standardowe przewody kominowe i naturalny przepływ powietrza

wentylacja hybrydowa
wentylacja hybrydowa

rodzaj wentylacjiwentylacjawentylacji korzystający z wybranych elementów wentylacji grawitacyjnejwentylacja grawitacyjnawentylacji grawitacyjnejmechanicznejwentylacja mechanicznamechanicznej; nowoczesny system, w którym instalacja wentylacyjna działa naprzemiennie w sposób mechaniczny i naturalny lub gdy działanie obydwu tych systemów się uzupełnia

wentylacja mechaniczna
wentylacja mechaniczna

system zapewniający stały przepływ powietrza w budynku przy wykorzystaniu jednego lub kilku wentylatorów; umożliwia szybkie przewietrzenie pomieszczeń bez konieczności otwierania okien i bez udziału czynników atmosferycznych

wilgotność względna
wilgotność względna

stosunek rzeczywistej zawartości pary wodnej w powietrzu do jej maksymalnej zawartości, wyrażany w procentach, mieści się w przedziale od 0 do 1 (1 = 100%);   wilgotność względna równa 0 oznacza powietrze całkowicie suche, a równa 1 oznacza powietrze całkowicie nasycone parą wodną

wymiennik ciepła
wymiennik ciepła

urządzenie umożliwiające ciągłą wymianę ciepła między płynami (gazami, cieczami) o różnych temperaturach

wyrzutnia
wyrzutnia

element wentylacji usuwające zużyte powietrze na zewnątrz; najczęściej występują wyrzutnie dachowe, ale także ścienne lub terenowe

wysokościowiec
wysokościowiec

budynek wielopiętrowy o wysokości powyżej 55 metrów (zgodnie z definicją zawartą w polskim prawie budowlanym)

zawór dławiąco‑zwrotny
zawór dławiąco‑zwrotny

zawór łączy w sobie dwie funkcje: zapewnia swobodny przepływ zanieczyszczonego powietrza oraz niepożądanych zapachów na zewnątrz budynku i dławi przepływ do wewnętrznej części budynku; zaletą takiego zaworu jest mniejsze skraplanie powietrza na wylocie budynku dzięki dławieniu powietrza wstecznego