E-materiały do kształcenia zawodowego

Urządzenia nawigacyjne

TWO.07. Pełnienie wachty morskiej i portowej – technik nawigator morski 315214

bg‑blue

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
ARPA
ARPA

(ang. Automatic Radar Plotting Aid) nakładka na radar, umożliwiająca zaznaczenie obiektu i odczytanie informacji między innymi o jego pozycji, ruchu oraz historii

autopilot
autopilot

urządzenie samoczynnie utrzymujące statek na określonym kursie, nie angażując do tej czynności sternika

BNWAS
BNWAS

(ang. Bridge Navigational Watch Alarm System) system kontroli czujności oficera wachtowego; urządzenie generuje alarm do momentu jego wyłączenia, czyli naciśnięcia przycisku

R1XgMmfFQUxxq
Przycisk kasowania alarmu wachtowego
Źródło: Englishsquare.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
deviation alarm lub off‑course alarm
deviation alarm lub off‑course alarm

alarm generowany w przypadku, gdy różnica pomiędzy kursem rzeczywistym statku a kursem zadanym przekroczy ustawioną wartość graniczną

echosonda
echosonda

przyrząd, przy pomocy którego mierzymy głębokość wody pod stępką, umożliwia również zmierzenie odległości od unoszących się ciał stałych w wodzie

RLjnOthJJ58bo
Ekran echosondy
Źródło: Englishsquare.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
EPIRB
EPIRB

(ang. Emergency Position Indicating Radio Beacon) urządzenie, które działa na zasadzie nadajnika radiowego pozwalającego na ustalenie miejsca położenia za pomocą systemu satelitarnego, inaczej radiopława awaryjna

IBS
IBS

(ang. Integrated Bridge System) system mostka zintegrowanego; połączenie wyposażenia mostka nawigacyjnego, który realizuje wiele zadań w tym samym czasie; ma na celu zwiększyć bezpieczeństwo oraz wydajność systemu zarządzania statkiem obsługiwanym przez wykwalifikowany personel, często jednoosobowy

INS
INS

(ang. Integrated Navigation System) zintegrowany system nawigacyjny; złożony system nawigacyjny, zdolny do wykonania kilku zadań w tym samym czasie

kompas
kompas

przyrząd nawigacyjny służący do wyznaczania kierunku poruszania się oraz pozycji;

Ze względu na przeznaczenie wyróżnia się kompasy:

  • główny - umiejscowiony w takiej lokalizacji na statku, gdzie dochodzi do najmniejszych zakłóceń magnetycznych,

  • magnetyczny kompas przekaźnikowy - umożliwia przekazywanie swoich wskazań na znaczne odległości, ponieważ posiada zamontowany układ elektryczny; ten rodzaj kompasu można używać jako kompas główny,

  • sterowy - znajduje się w miejscu pracy sternika i umożliwia prowadzenie statku na zadanym kursie; kompas sterowy posiada szkło powiększające w celu zapewnienia jak najdokładniejszych odczytów; konieczne jest porównywanie pochodzących z niego danych z kompasem głównym,

  • zapasowy - kompas ten znajduje się na rufie i wykorzystywany jest w sytuacjach awaryjnych

  • jachtowy - obecny na wszelkiego rodzaju jachtach

  • stołowy lub sufitowy - używany na małych statkach, które mają ograniczoną powierzchnię

  • łodziowy - wykorzystywany głównie na łodziach ratunkowych, ale też na jachtach sportowych oraz małych jednostkach żeglugi śródlądowej i zatokowej.

R1TB9rpxQHvTj
Kompas główny statku
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
kurs zadany
kurs zadany

aktualny kurs, którym w danym momencie porusza się statek

log
log

przyrząd do mierzenia prędkości na statku wodnym

log ciśnieniowy
log ciśnieniowy

wykorzystuje się w nim wodę przepływającą pod kadłubem statku, która wywiera pewne ciśnienie, zwane ciśnieniem dynamicznym, które jest zależne od prędkości statku

log elektromechaniczny
log elektromechaniczny

jego działanie oparte jest na prawie powstawania indukcji elektromagnetycznej; siła elektromotoryczna indukująca się w ruchomym przewodzie jest proporcjonalna do prędkości poruszania się przewodnika w polu magnetycznym

log hydroakustyczny
log hydroakustyczny

wykorzystywane jest w nim zjawisko Dopplera; pomiar prędkości odbywa się na podstawie zmiany częstotliwości sygnału odbieranego przy ruchu nadajnika lub odbiornika

log mechaniczny
log mechaniczny

oparty na działaniu naporu wody na śrubę logu podczas ruchu statku do przodu

RRwBWAFVGTyrA
Log mechaniczny
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
missing heading data
missing heading data

alarm generowany w przypadku utraty informacji o kursie

mostek nawigacyjny
mostek nawigacyjny

punkt dowodzenia na statku; znajduje się w najwyższej części nadbudówki lub stanowi samodzielną nadbudówkę

R1ONiOmBjAfI9
Mostek nawigacyjny
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
power failure
power failure

alarm generowany w przypadku awarii napędu płetwy sterowej

radar
radar

urządzenie, które służy do wykrywania pozycji innych jednostek nawodnych, linii brzegowej oraz obiektów znajdujących się w pobliżu statku

R1d5rIyKrXdKW
Ekran radaru
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
repetytor
repetytor

urządzenie przekazujące informacje z określonego urządzenia do różnych miejsc na statku

SART
SART

(ang. Search and Rescue Transponder) transponder radarowy służący do lokalizacji rozbitków; urządzenie przenośne pracujące w paśmie X, mogące nadawać i odbierać sygnały

Rx9dXIGE6BQpH
Transponder radarowy
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
sterowanie chwilowe
sterowanie chwilowe

wykorzystywane tylko do tymczasowej zmiany kursu, jedynie gdy włączone jest sterowanie automatyczne; można je wykonać za pomocą wychylenia joysticka

sterowanie ręczne
sterowanie ręczne

odbywa się przy pomocy koła sterowego, wolantu lub joysticka, które są umieszczone na kolumnie sterowej

S‑VDR
S‑VDR

(ang. Simplified Voyage Data Recorder) uproszczony rejestrator danych z podróży

TCS
TCS

(ang. Track Control System) system utrzymania statku na zadanej wcześniej trasie

VDR
VDR

(ang. Voyage Data Recorder) rejestrator danych z podróży; urządzenie do zapisu najważniejszych parametrów ruchu statku morskiego; potocznie „czarna skrzynka”; składa się z jednostki gromadzącej dane i chronionej jednostki pamięci, która przechowuje odzyskane dane

R14ASmi5jHI3O
Panel VDR
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1dWcVDWJ9Efn
VDR
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
watch alarm
watch alarm

alarm generowany z określoną częstotliwością w trybie pracy automatycznej, zmuszający operatora do podejścia do konsoli, wyłączenia go, przez co zapewniona jest ciągła kontrola pracy systemu

żyrokompas
żyrokompas

przyrząd nawigacyjny, zawsze wskazujący kierunek północy geograficznej; wskazania żyrokompasu są odczytywane z repetytora

Rkcjx26ohhzL5
Żyrokompas
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.