Słownik pojęć dla e‑materiału
osadowa skała ilasta składająca się głównie z montmorylonitu, stosowana jako lepiszcze przy sporządzaniu mas formierskich
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
jest to zbiór dokumentów, które precyzyjnie i jednoznacznie charakteryzują dane oprzyrządowanie odlewnicze. W skład dokumentacji konstrukcyjnej między innymi mogą wchodzić rysunki zestawieniowe całej konstrukcji, rysunki zestawieniowe poszczególnych zespołów i podzespołów, rysunki wykonawcze części, rysunek konstrukcyjny gotowego wyrobu, rysunek formy odlewniczejformy odlewniczej, rysunek surowego odlewu czy rysunki oprzyrządowania specjalnego
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
to komplet dokumentów opisujący proces technologiczny oraz środki niezbędne do wyprodukowania danego przedmiotu. W skład dokumentacji technologicznej między innymi mogą wchodzić: rysunek koncepcyjny sposobu odlewania, karta technologiczna, karty instrukcyjne, karta kalkulacyjna wykonania odlewu, karta prób czy warunki techniczne odlewu
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
element umieszczony w kanałach układu wlewowegoukładu wlewowego w celu zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych, wykonany najczęściej z masy ceramicznej, mający szereg otworów, przez które przepływa metal
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
rzemieślnik lub robotnik wykonujący formy odlewniczeformy odlewnicze
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
element lub materiał otaczający wnękę, do której zostanie wprowadzony kształtowany materiał. Formy mogą być jednorazowe lub wielokrotnego użycia
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
należą do głównych materiałów formierskichmateriałów formierskich. Stanowią je odpowiednio przerobione minerały o zawartości lepiszcza powyżej . Lepiszcza to ziarna o wielkości poniżej , będące głównym składnikiem gliny formierskiej i wykazujące zdolność do wiązania minerałów ilastych. Gliny formierskie to bardzo szeroka grupa minerałów, do której zalicza się glinokrzemiany, w tym powszechnie wykorzystywany w odlewnictwie bentonitbentonit.
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
wśród gładzików rozróżniamy trójkątne oraz prostokątne, przypominające swym kształtem narzędzia murarskie. Narzędzia te służą przede wszystkim do wykończenia i wygładzenia płaszczyzn
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
wnęka w formie odtworzona przez znak rdzeniowyznak rdzeniowy przeznaczona do usadowienia rdzenia.
Znak rdzeniowy - część modelu przeznaczona do odtworzenia w formie gniazda rdzenia
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
jest to narzędzie formierskienarzędzie formierskie wykorzystywane w odlewnictwie przy formowaniu ręcznym. Przeważnie posiada dwie końcówki: do wygładzania oraz łyżeczkę służącą do wybierania masy
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
trwała, metalowa forma odlewniczaforma odlewnicza przeznaczona do wypełniania ciekłym metalem metodą grawitacyjną pod niskim lub wysokim ciśnieniem
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
drewniany lub metalowy kołek używany przy formowaniu do dokładnego ustalenia położenia skrzynek formierskich
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
służy do odpowiedniego zorientowania elementów modelu podczas ich składania. Umożliwia precyzyjne ustawienie ich względem siebie
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
jest to ręczne narzędzie formierskienarzędzie formierskie służące do gładzenia lub ścinania naddatków masy. Mogą być zakończone stopką lub haczykiem
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
narzędzie formierskienarzędzie formierskie w postaci listwy metalowej lub drewnianej do zgarniania masy formierskiej
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
wykonana w odpowiednich proporcjach mieszanina substancji stosowana na różnych etapach procesów odlewniczych. Bazę masy formierskiej stanowią materialy formierskiematerialy formierskie z dodatkiem wody poddane odpowiednieniej obróbce. Rodzaj masy formierskiej wykorzystywanej podczas wykonywania odlewu zależy od parametrów fizycznych odlewu, założonej dokładności oraz metody wytwarzania formy. Masy formierskie można podzielić ze względu na materiały zastosowane do ich sporządzenia, to znaczy na: naturalne, półsyntetyczne oraz syntetyczne.
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
materiały, które po odpowiedniej obróbce wykorzystywane są w odlewnictwie do wytwarzania form oraz rdzeni. Wśród materiałów formierskich wyróżnia się materiały główne oraz pomocnicze. Do głównych materiałów formierskich należą piaski formierskiepiaski formierskie oraz gliny formierskie.
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
forma jedno- lub wielownękowa z metalu, tworzywa sztucznego lub innego materiału, w której wykonuje się modele jednorazowe.
Film instruktażowy - tutorial „Stanowisko oraz materiały niezbędne do wykonania oprzyrządowania odlewniczego”Film instruktażowy - tutorial „Stanowisko oraz materiały niezbędne do wykonania oprzyrządowania odlewniczego”
Zgodnie z pomiar twardości metodą Rockwella polega na dwustopniowym wciskaniu w badany materiał prostopadle do jego powierzchni wgłębnika siłą wstępną , a następnie siłą główną . Przy obciążeniu wgłębnika siłą wnika on na głębokość Jest to punkt odniesienia pomiaru, czyli punkt „zerowy”. W tym położeniu następuje wyzerowanie czujnika, w który wyposażony jest twardościomierz. Obciążenie wstępne stosuje się w celu zmniejszenia błędu pomiarowego spowodowanego niejednorodnością powierzchni. Obciążenie wgłębnika siłą główną powoduje dalsze wnikanie wgłębnika w badany materiał do głębokości wskazywanej przez czujnik twardościomierza. Na odkształcenie to (zagłębienie) składają się odkształcenia trwałe jak i odkształcenia sprężyste. W celu usunięcia odkształceń sprężystych, obciążenie zostaje zmniejszone do obciążenia wstępnego . W wyniku tego wgłębnik zostaje wypchnięty z materiału na głębokość pod wpływem odkształceń sprężystych. Wgłębnikiem w opisywanej metodzie może być hartowana stalowa kulka o twardości minimum i średnicy lub bądź diamentowy stożek o kącie wierzchołkowym i promieniu zaokrąglenia stożka
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
przyrząd, za pomocą którego w czasie wykonywania formy odlewniczejformy odlewniczej odtwarza się zewnętrzny kształt odlewu i znaki rdzenioweznaki rdzeniowe
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
są to podłużne i cienkie przedmioty służące do nakłuwania ubitej masy formierskiej w celu lepszego odprowadzenia gazów powstałych podczas procesu odlewania. Nakłuwanie powierzchni należy wykonać w taki sposób, aby nie przebić się do modelu
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
zasobnik ciekłego metalu (stopu), połączony z odlewem i przeznaczony do zasilania krzepnącego odlewu ciekłym metalem. Głównym jego zadaniem jest zapobieganie tworzenia się jam skurczowych i rzadzizn w odlewie. Nadlewy mogą być górne, boczne, zakryte lub odkryte
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
narzędzia używane przez formierzyformierzy i rdzeniarzyrdzeniarzy przy ręcznym wykonywaniu formform i rdzeni odlewniczychrdzeni odlewniczych. Należą do nich: łopaty, sita, ubijaki ręczneręczne i pneumatycznepneumatyczne, listwylistwy, nakłuwakinakłuwaki, haczyki, gładzikigładziki, łyżeczki, jaszczurkijaszczurki, lancetylancety, szczotki, pędzle formierskie, woreczki
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
to proces, w którym materiał (często metal) jest cięty do pożądanego ostatecznego kształtu i rozmiaru w kontrolowanym procesie usuwania materiału
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
element układu wlewowegoukładu wlewowego mający za zadanie zatrzymanie zanieczyszczeń niemetalowych
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
projektowanie wspomagane komputerowo, jest oprogramowaniem, które przy pomocy komputera umożliwia tworzenie projektów 2D, 3D, dokumentacji technicznej, obliczeń oraz podstawowych analiz. Do dziś stanowi w firmach projektowych główne narzędzie wspomagające
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
należą do głównych materiałów formierskichmateriałów formierskich. Stanowi je grupa luźnych, sypkich skał osadowych składających się w przewadze z ziaren kwarcu. Mogą zawierać naturalne lepiszcza mineralne. Piaski formierskie wykorzystywane są jako osnowa mas formierskich i rdzeniowych, z tego względu wyróżnia się osnowy, których bazę stanowią:
piasek kwarcowy – o różnorodnym składzie ziarnowym i najmniejszej gęstości spośród wymienionych , cechuje go również najniższa temperatura topnienia w zakresie ; dobrze sprawdza się ze wszystkimi rodzajami materiałów wiążących i wykazuje zadowalającą odporność na penetrację ciekłego stopu;
piasek cyrkonowy – średnio- i drobnoziarnisty, o największej gęstości spośród wymienionych rodzajów ; cechuje go również najwyższa temperatura topnienia w zakresie ; doskonale sprawdza się ze wszystkimi rodzajami materiałów wiążących i wykazuje zadowalającą odporność na penetrację ciekłego stopu w zależności od wielkości ziaren;
piasek chromitowy – średnio- i drobnoziarnisty, o nieco mniejszej gęstości niż piasek cyrkonowy, charakteryzuje się temperaturą topnienia w zakresie ; dobrze sprawdza się ze wszystkimi rodzajami materiałów wiążących i wykazuje doskonałą odporność na penetrację ciekłego stopu w zależności od wielkości ziaren;
piasek oliwinowy – średnio- i drobnoziarnisty, o średniej gęstości względem pozostałych rodzajów , charakteryzuje się temperaturą topnienia w zakresie , zadowalająco współdziała z większością materiałów wiążących z wyjątkiem mas z kwasowymi utwardzaczami, a także wykazuje dobrą odporność na penetrację ciekłego stopu w zależności od wielkości ziaren.
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
syntetyczny polimer termoplastyczny wykorzystywany w odlewnictwie do wytwarzania modeli odlewniczychmodeli odlewniczych. Otrzymywany jest on w wyniku polimeryzacji metakrylanu metylu. Podobnie jak polistyren zostaje spieniony, jednak proces ten wymaga stosowania wyższych temperatur. Podczas zalewania w podwyższonej temperaturze modele wykonane z PMMA ulegają rozkładowi niemal na same produkty gazowe.
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
termoplastyczny materiał polimerowy, w postaci spienionej polistyren stosowany jest do wytwarzania modeli odlewniczych. Styropian otrzymuje się w wyniku gwałtownego ogrzewania parą wodną polistyrenu w formie granulek, wewnątrz których znajduje się niewielka ilość czynnika spieniającego (mieszanina n‑pentanu i izopentanu). Polistyren spieniony cechuje wysoka porowatość, niska udarowość, duża kruchość i mała odporność na działanie wysokich temperatur. W odlewnictwie wykorzystywany jest do produkcji głównie jednorazowych modeli odlewniczychmodeli odlewniczych
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
element układu wlewowegoukładu wlewowego, przeznaczony do odprowadzania gazów z formy, wyprowadzania zanieczyszczeń niemetalowych z wnęki formy, osłabienia uderzenia metalu o górną część formy oraz oceny zapełnienia formy metalem
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
drobny materiał zapobiegający przylepianiu się masy formierskiej do modelu lub rdzennicyrdzennicy np. mączka kwarcowa
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
element formy odlewniczejformy odlewniczej odtwarzający wewnętrzne wymiary, kształty odlewu. Może być wykonany ręcznie lub maszynowo. Może być wzmacniany szkieletem lub żebrami. Odpowietrzenie rdzeni odbywa się przez kanały odpowietrzające, które wykonuje się ręcznie lub stosuje się specjalne wkładki np. elastyczne rurki perforowane
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
pracownik odpowiedzialny za formowanie rdzeni, stosujący technologię procesu wykonywania rdzeni
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
oprzyrządowanie odtwarzające cały rdzeń lub część zestawu rdzeniowego. Rozróżnia się rdzennice skrzynkowe, ramkowe lub wzorniki. Mogą być wykonane z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych
Film instruktażowy - tutorial „Stanowisko oraz materiały niezbędne do wykonania oprzyrządowania odlewniczego”Film instruktażowy - tutorial „Stanowisko oraz materiały niezbędne do wykonania oprzyrządowania odlewniczego”
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
część rdzenia, która nie odtwarza kształtu odlewu lecz służy do umocowania rdzenia w gniazdach rdzeniagniazdach rdzenia w formie odlewniczejformie odlewniczej
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
jest to narzędzie, które ubija masę formierską. Sprężone powietrze o ciśnieniu około 6 atmosfer porusza tłok w górę i w dół z przytwierdzonym do niego na długim tłoczysku krążkiem lub prostokątną płytką metalową. Ubijaki są w stanie dać od 600 do 1200 uderzeń na minutę
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
służy do ręcznego ubijania masy formierskiej wokół modelu, wokół ścianek skrzynki formierskiej i w miejscach, gdzie masa formierska nie wypełnia w sposób wymagany wszystkich trudno dostępnych miejsc formy. Przy formowaniu ręcznym w skrzynce należy ubić najpierw masę cieńszym końcem ubijaka, a dopiero po takim wstępnym ubiciu wykorzystuje się jego grubszy koniec
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
zespół kanałów, wnęk i innych elementów formy przeznaczony do doprowadzenia ciekłego metalu do wnęki formy oraz zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
potoczna nazwa twardego polichlorku winylu, stosowany do produkcji płyt, modeli odlewniczychmodeli odlewniczych, chemicznie odpornych wykładzin zbiorników, elementów aparatury chemicznej, elementów budowlanych, rur
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
wyrób otrzymywany w wyniku odlania ciekłego staliwa do wlewnic. Przeznaczony do walcowania, kucia lub do wyrobu rur bez szwu. Wlewnica niedzielona forma z żeliwa do odlewania wlewków
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
wlew usytuowany w formie, najczęściej pionowo, łączący zbiornik wlewowyzbiornik wlewowy z wlewem rozprowadzającymwlewem rozprowadzającym lub wlewem doprowadzającymwlewem doprowadzającym
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
element układu wlewowegoukładu wlewowego w postaci kanału znajdujący się najbliżej wnęki formy, przez który przepływa ciekły metal podczas zalewania formy
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
wlew łączący wlew głównywlew główny z wlewami doprowadzającymi, który może jednocześnie hamować szybkość przepływu metalu i zatrzymać zanieczyszczenia niemetalowe
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
estry wyższych kwasów tłuszczowych oraz wyższych alkoholi monohydroksylowych. Stosowane z reguły jednorazowo w mieszankach modelowych podczas wytwarzania form ceramicznych w odlewnictwie precyzyjnym.
E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”E‑book „Wykonywanie, kontrola i naprawa oprzyrządowania odlewniczego”
otwarta wnęka w górnej części formy odlewniczejformy odlewniczej, do której wlewa się ciekły metal z kadzi odlewniczej
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
element modelu odlewniczego, którego zadaniem jest odtworzenie kształtu gniazda rdzennikardzennika.
Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”Wizualizacja modelu w grafice 3D „Montaż zespołu modelowego”
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające