E-materiały do kształcenia zawodowego

Normowanie w procesie produkcji obuwia

MOD.10. Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia – technik obuwnik 311916

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik posiada strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się hiperłącze do odpowiedniego multimedium, w którym występuje dane pojęcie. Po kliknięciu w hiperłącze otworzy się strona z odpowiednim multimedium.

W górnej części słownika znajduje się pole do filtracji pojęć. Aby wyszukać jakieś pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

1
analityczna metoda normowania pracy
analityczna metoda normowania pracy

metoda polegająca na oddzielnym ustalaniu czasu dla każdego elementu operacji (czyli zabiegu lub ruchu roboczego) w warunkach zgodnych z zasadami organizacji pracy

cholewka
cholewka

część obuwia okrywająca górną powierzchnię stopy. Sięga do kostki lub powyżej

chronometraż
chronometraż

pomiar czynności, które powtarzają się przy produkcji każdego wzoru obuwia

chronometraż ciągły
chronometraż ciągły

pomiar wszystkich elementów operacji w kolejności technologicznej

chronometraż wyrywkowy
chronometraż wyrywkowy

pomiar poszczególnych elementów operacji, niezależnie od ich kolejności

czas główny
czas główny

czas zużywany na bezpośrednie oddziaływanie na przedmiot pracy, np. rozkrój skóry na elementy składowe cholewki

czas na potrzeby naturalne i odpoczynek normowany
czas na potrzeby naturalne i odpoczynek normowany

czas na potrzeby fizjologiczne i przerwę

czas przygotowawczo‑zakończeniowy
czas przygotowawczo‑zakończeniowy

czas pracy przeznaczony na przykład na przygotowanie narzędzi, materiałów, wypełnienie dokumentacji, ustawienie parametrów maszyny, a po zakończeniu pracy na czyszczenie i konserwację oraz oddanie narzędzi pracy

czas obsługi organizacyjnej
czas obsługi organizacyjnej

czas zużywany na wykonanie czynności koniecznych do wykonania zadania produkcyjnego, ale nie związanych bezpośrednio z technologią obróbki, na przykład czyszczenie i konserwacja maszyny

czas obsługi technicznej
czas obsługi technicznej

czas zużywany przez pracownika na wykonanie czynności związanych z technologią obróbki, na przykład zmianę narzędzi lub regulację maszyny

czas pomocniczy
czas pomocniczy

czas zużywany na prace warunkujące wykonanie pracy głównej, na przykład pobranie skóry z magazynu na rozkrój, zaznaczenie wad na skórze

czas roboczy
czas roboczy

czas obecności pracownika w zakładzie pracy podczas godzin ustalonych w regulaminie

fotografia czasu pracy
fotografia czasu pracy

obserwacja i rejestracja przebiegu pracy w wyniku pomiarów wszystkich zjawisk zachodzących na stanowisku pracy w kolejności ich występowania

grupa rodzajowa obuwia
grupa rodzajowa obuwia

różnego rodzaju obuwie przeznaczone do użytkowania w różnych porach dnia, roku i okolicznościach. Do tej grupy zaliczamy obuwie: wyjściowe, domowe, do użytku w pracy, turystyczne i profilaktyczne

jednostka normy czasu
jednostka normy czasu

jednostkowa norma obejmująca odcinki czasu wchodzące w skład technicznej normy czasu. Normą jednostkową czasu może być czas potrzebny na samo wykonanie zadania oraz na obsługę techniczną i organizacyjną (czas obsługi), a także na potrzeby naturalne i odpoczynek

język
język

jest częścią składową cholewki. Przymocowany jest do górnego brzegu przyszwy lub do przednich dolnych brzegów obłożyn. Ochrania stopę przed uciskiem sznurowadeł i krążków, w których sznurowadła są umieszczone

kierunki ciągliwości skóry
kierunki ciągliwości skóry

kierunki, w których skóra jest najbardziej i najmniej ciągliwa. W różnych częściach swojej topografii skóra ma różną strukturę i zwartość tkanki. Tkanka skóry jest najmniej ciągliwa w kierunku wzrostu kości, a prostopadle do tego kierunku ciągliwość jest największa. Znając kierunki najmniejszej i największej ciągliwości wycina się części składowe cholewki tak, aby zapobiec ich trwałym odkształceniom lub uszkodzeniom

kolejność technologiczna
kolejność technologiczna

kolejność wykonywanych czynności i operacji podczas tworzenia obuwia – począwszy od rozkroju skóry na elementy obuwia, skończywszy na kontroli jakości gotowego wyrobu. Kolejność technologiczna obejmuje zatem wszystkie czynności i operacje mające na celu wykonanie obuwia w całości

krupon
krupon

środkowa, najgrubsza i zarazem najwartościowsza część skóry bydlęcej lub świńskiej. W anatomii topograficznej zwierzęcia znajduje się pomiędzy bokami a karkiem

materiały podstawowe
materiały podstawowe

materiały, z których wykrawane są składowe elementy cholewek i spodu obuwia oraz półfabrykaty (podeszwy, obcasy itp.)

materiały pomocnicze
materiały pomocnicze

materiały służące do:

– łączenia elementów obuwia (nici, igły, kleje, lamówki, teksy, gwoździe itd.);

– obróbki elementów obuwia (materiały ścierne itp.);

– ozdabiania i zamykania obuwia (zdobiny, sprzączki, klamry, oczka, sznurówki itd.);

– wykończenia obuwia (apretury, farby, woski itd.);

– opakowania jednostkowe i zbiorcze

materiały pośrednie
materiały pośrednie

narzędzia, środki i inne materiały zaliczane do kosztów wydziałowych (niezwiązanych bezpośrednio z produktem). Nie są normowane

metody rozkroju
metody rozkroju

sposób wycinania elementów dla określonych typów obuwia. Odnoszą się one w głównej mierze do rozkroju skór miękkich na wierzchy cholewek

metoda sumaryczna normowania pracy
metoda sumaryczna normowania pracy

metoda polegająca na ustaleniu normy pracy dla operacji bez wyodrębnienia zabiegów i czynności

norma
norma

ilość, miara lub granica przewidziana jako wymagana lub obowiązująca w jakimś zakresie, np. ilość pracy wyznaczona do wykonywania konkretnej rzeczy

normalizacja
normalizacja

działalność polegająca na analizowaniu wyrobów, usług i procesów w określonym celu

norma czasu na serie
norma czasu na serie

norma czasu pracy dla serii wyrobów

norma czasu pracy
norma czasu pracy

ilość czasu roboczego, która powinna być zużyta przez pracownika na wykonanie zadania produkcyjnego w odpowiednich do tego warunkach

normowanie zużycia materiałów
normowanie zużycia materiałów

czynności związane z wyznaczeniem zużycia materiałów potrzebnych do wytwarzania obuwia w stosunku do wyznaczonych rozmiarów produkcji

norma prosta zużycia materiałowego lub jednostkowa norma zużycia
norma prosta zużycia materiałowego lub jednostkowa norma zużycia

górna granica ilości materiału, która może być zużyta do wykonania jednego wyrobu lub jednostki pracy w określonych warunkach procesu technologicznego

norma wyrobu
norma wyrobu

ilość wyrobów, jaką należy wytworzyć w jednostce czasu

norma złożona zużycia materiałowego
norma złożona zużycia materiałowego

wsad produkcyjny występujący najczęściej w procesach chemicznych lub termicznego wytwarzania surowców lub materiałów. W przemyśle obuwniczym występuje przy wytwarzaniu elementów spodów obuwia z gumy i tworzyw sztucznych. Norma złożona obejmuje więc nie tylko skórę potrzebną do wykonania obuwia, lecz także ilość materiałów potrzebnych do wykonania spodów i podeszw

obłożyna
obłożyna

część cholewki trzewika lub półbuta, okrywającą bok śródstopia i pięty do wysokości kostki lub powyżej kostki

odpad międzywzornikowy
odpad międzywzornikowy

inaczej ścinki materiału, np. skóry, powstające w trakcie rozkroju na elementy cholewek

odpad technologiczny
odpad technologiczny

różnica między ilością (powierzchnią, masą, długością) materiału brutto – pobranego do produkcji, a ilością materiału netto – stanowiącego sumę elementów wchodzących w skład wyrobu, w odniesieniu do danego wyrobu

odpad użyteczny
odpad użyteczny

odpad o powierzchni od 3 dm2 do 15 dm2 oraz większej, który pozostaje w wyniku źle dobranej metody rozkroju lub niewykorzystania w pełni materiału pobranego do rozkroju

pasek tylny wewnętrzny
pasek tylny wewnętrzny

pasek nakrywający szew złączonych podszewek obłożyn

pasek tylny zewnętrzny
pasek tylny zewnętrzny

pasek nakrywający od zewnątrz tylny szew tylnika i obłożyn lub tylko obłożyn i cholewy

podkrążek
podkrążek

pasek ze skóry lub innego materiału, naszyty na przedni brzeg obłożyny dla wzmocnienia otworów do sznurowania

podszewka
podszewka

wewnętrzna część cholewki

procent odpadu międzywzornikowego
procent odpadu międzywzornikowego
p o w i e r z c h n i a   b r u t t o   e l e m e n t ó w   p o w i e r z c h n i a   n e t t o   e l e m e n t ó w p o w i e r z c h n i a   b r u t t o   e l e m e n t ó w × 100 %
przyszwa
przyszwa

przednia część cholewki. Okrywa ona przedstopie i łączy się tylnymi brzegami z obłożynami

system rozkroju równoległy
system rozkroju równoległy

system, w którym wzorniki elementów układane są względem siebie równolegle, jeden obok drugiego, skierowane w jednym kierunku

system rozkroju naprzemianległy
system rozkroju naprzemianległy

system, gdzie wzorniki elementów odwrócone są względem siebie pod kątem 180°

średni współczynnik układalności
średni współczynnik układalności
s u m a   p o w i e r z c h n i   n e t t o   e l e m e n t ó w   w   p a r z e s u m a   p o w i e r z c h n i   b r u t t o   e l e m e n t ó w   w   p a r z e × 100 %
techniczna norma pracy
techniczna norma pracy

norma pracy, którą ustalono w oparciu o analizę procesu produkcyjnego i czasu roboczego wykonanego w najlepszych możliwych do zrealizowania warunkach technicznych i organizacyjnych na danym stanowisku pracowniczym

tylnik
tylnik

element wierzchni cholewki naszyty na boki i tył pięty lub przedłużający obłożynę

współczynnik korygujący
współczynnik korygujący

określony procent dodatkowego zużycia materiałów bezpośrednich, przeznaczonych na wymianę uszkodzonych elementów i dodatkowe zużycie w toku produkcji, który oblicza się na podstawie danych statystycznych pochodzących z podsumowania ubiegłego okresu rozliczeniowego (rok, półrocze, kwartał)

współczynnik układalności wzornika
współczynnik układalności wzornika
p o w i e r z c h n i a   n e t t o   e l e m e n t u p o w i e r z c h n i a   b r u t t o   e l e m e n t u × 100 %
wzorniki
wzorniki

inaczej szablony elementów obuwia, potrzebne do rozkroju ręcznego lub będące wzorem służącym do wykonania metalowych wykrojników, które używane są do mechanicznego rozkroju materiału na części składowe obuwia