E-materiały do kształcenia zawodowego

Prowadzenie klasyfikacji i rozdrabniania kopalin stałych

Obsługa maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin - Operator maszyn i urządzeń przeróbczych 811205, Technik Przeróbki Kopalin Stałych 311706

bg‑gold

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
analiza sitowa
analiza sitowa

przesiewanie stosowane w celu określenia struktury uziarnienia

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

klasyfikacja
klasyfikacja

rozdział nadawynadawanadawy na grupy ziarn o określonych wymiarach. Klasyfikacji dokonuje się przez przesiewanieprzesiewanieprzesiewanie na sitach (klasyfikacja mechaniczna) lub osadzanie w wodzie lub powietrzu (klasyfikacja hydrauliczna)

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

kopalina surowa (użyteczna)
kopalina surowa (użyteczna)

naturalny surowiec mineralny, który przy aktualnym stanie technologii i techniki przetwarzania może być w sposób ekonomiczny zużytkowany w gospodarce narodowej do wytwarzania innych form tego surowca w postaci dostosowanej do bezpośredniego zużycia lub stanowiący surowiec produkcyjny. W przeważającej liczbie przypadków kopalina użyteczna musi być poddana ściśle określonym procesom przeróbczym w celu uzyskania optymalnie korzystnej koncentracji czystego składnika użytecznego i usunięcia zanieczyszczających ją ziaren skały płonnej.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

kruszarki młotkowe
kruszarki młotkowe

typ kruszarek udarowych. Rozdrabnianie materiału następuje poprzez uderzenie wirującymi elementami roboczymi, jak również odbicia od nieruchomych płyt korpusu. Są obecnie wykorzystywane do kruszenia najtwardszych skał o niewielkiej ścierności

R1LLSTCerLZ0q
Przykładowa kruszarka młotkowa
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

kruszarki stożkowe
kruszarki stożkowe

stosowane przeważnie do drobnego kruszenia, produkt kruszenia bardziej regularny niż w przypadku kruszarek szczękowych. Nie stosuje się ich do rozdrabniania materiałów miękkich, lepkich i wilgotnych. Kruszarki stożkowe są jednopodporowe i dwupodporowe. Materiał rozdrabniany jest między stożkami: zewnętrznym stałym i wewnętrznym ruchomym wykonującym ruch mimośrodowy. Są rozwiązania, kiedy stożek zewnętrzny jest ruchomym, wtedy mówimy o kruszarkach stożkowych płaszczowych

RnyASkZh2XSRy
Przykładowa kruszarka stożkowa
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

kruszarki szczękowe
kruszarki szczękowe

stosowane do wstępnego i wtórnego kruszenia materiałów o małej i średniej podatności na rozdrabnianie. W kruszarkach szczękowych rozdrabnianie następuje poprzez zgniatanie, ścinanie i zginanie brył nadawy (podawanego materiału) między szczęką stałą a ruchomą

R1VlJVuud7J9L
Kruszarka szczękowa
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

kruszarki walcowe
kruszarki walcowe

stosowane najczęściej do kruszenia średniego i drobnego, a także mielenia materiałów średniej i małej twardości. Materiał jest rozdrabniany przez zgniatanie między przeciwbieżnie obracającymi się walcami (najczęściej dwa, choć są rozwiązania z trzema). Powierzchnie walców mogą być gładkie lub zębate

R1KSyld5WNOU8
Przykładowa kruszarka walcowa
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

kruszenie
kruszenie

proces technologiczny, którego celem jest doprowadzenie surowców mineralnych do koniecznej ziarnistości bądź też do odpowiedniego składu granulometrycznego. Kruszenie ziaren uzyskuje się w zdecydowanej większości przypadków w wyniku wywołania odkształceń, którym towarzyszą naprężenia krytyczne dla danego ciała. W procesie kruszenia, pod wpływem siły kruszącej, zostają pokonane siły wewnętrzne wiązania cząstek, powodując tym samym rozpad skały, zwiększenie powierzchni rozdrabnianego materiału, zmianę kształtu ziaren a w pewnych przypadkach nawet zmianę podatności na proces kruszenia

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

mielenie
mielenie

proces rozdrabniania zachodzący w obracających się bębnach ze stalowymi (albo podobnymi) kulami bądź prętami wypełniającymi około 30% pojemności bębna. W czasie obrotu bębna kule lub pręty są unoszone po pobocznicy bębna na pewną wysokość i pod wpływem własnego ciężaru spadają, uderzając w ziarna znajdujące się na dnie bębna. Część kul lub prętów zsuwa się po pobocznicy bębna, powodując ścieranie materiału rozdrabianego

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

mielniki
mielniki

element roboczy młyna bębnowego, np. kule, pręty, cylpebsy itp. Wykonane najczęściej ze stali, żeliwa albo elementów ceramicznych

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

młyny kulowe
młyny kulowe

odmiana młyna, w którym funkcję mielników spełniają kule o różnych średnicach, wykonane z twardego materiału o dużej gęstości, takiego jak stal czy ceramika. Młyny tego typu służą do mielenia na sucho lub mokro surowców średniotwardych i miękkich – stosuje się je do przeróbki rud lub do przerobu odpadów wielkogabarytowych (np. zgarów pochodzących z odlewnictwa metali nieżelaznych), a także w przemyśle cementowym, ceramicznym i w energetyce (spalanie pyłu węglowego i przygotowanie sorbentu do instalacji odsiarczania spalin)

RXLytiK6wbnXs
Przykładowy młyn kulowy
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

nadawa
nadawa

wydobyty urobek, mieszanina ziarn o różnych rozmiarach oraz kształtach i o różnym składzie mineralnym

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

produkt dolny (inaczej podziarno)
produkt dolny (inaczej podziarno)

produkt otrzymywany z ziaren przechodzących przez sito podczas operacji przesiewania

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

produkt górny (inaczej nadziarno)
produkt górny (inaczej nadziarno)

produkt otrzymywany z ziaren pozostających na sicie podczas operacji przesiewania

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

przeróbka mechaniczna
przeróbka mechaniczna

zespół czynności (operacji) mechanicznych i technologicznych, którym poddaje się surową kopalinę użyteczną w celu uzyskania jej przydatności przemysłowej, przez usunięcie z jej składu zanieczyszczeń skałą płonną, zwiększenie koncentracji składnika użytecznego oraz przygotowanie tej kopaliny do określonych procesów technologicznych przetwarzania jej na produkty końcowe

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

przesiewacz wibracyjny
przesiewacz wibracyjny

podstawowe urządzenie stosowane do klasyfikacjiklasyfikacjaklasyfikacji materiału surowego lub sortowania produktów wzbogacania, które służy do rozdzielania na sitach materiału na ustalone grupy wymiarowe ziarn. Jego sita dzięki specjalnemu silnikowi wprawiane są w ruch wibracyjny

R1256Ups5gdN7
Przykładowy przesiewacz wibracyjny
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

przesiewanie
przesiewanie

proces rozdziału ziarn według ich wielkości. Przeprowadza się go na przesiewaczachprzesiewacz wibracyjnyprzesiewaczach, których głównymi elementami są sita. Podczas przesiewania na sicie pozostają ziarna większe od wymiarów otworów w sicie, a pod sito spadają ziarna mniejsze od otworów. W praktyce stosuje się układ przesiewania, w którym każde sito niżej położone ma coraz to mniejsze otwory. Na każdym sicie wydzielają się z nadawynadawanadawy ziarna o większych wymiarach, jako produkt, zaś pozostała część urobku spada kolejno na sita dolne, aż do oddzielenia ziarn najmniejszych

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

rozdrabnianie
rozdrabnianie

przeprowadza się w celu otrzymania ziarn o żądanym wymiarze lub dla oddzielenia węgla od skały płonnej, polega na dzieleniu poszczególnych ziarn materiału na mniejsze części przez ich: zgniatanie, ścinanie, ścieranie, uderzanie lub łamanie

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

Wizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarekDbV5CqKRCWizualizacja 3D Budowa przesiewacza wibracyjnego i kruszarek

skala Mohsa
skala Mohsa

skala twardości materiałów

Skala twardości materiałów wg Mohsa

Stopień twardości

Wartość skali Mohsa

Materiał

Miękki

1

Talk

2

Gips lub sól

3

Kalcyt

Średniotwardy

4

Fluoryt

5

Apatyt

6

Skaleń

Twardy

7

Kwarc

8

Topaz

9

Korund

10

Diament

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe

stopień rozdrobnienia n
stopień rozdrobnienia n

jest to stosunek średniej średnicy ziaren przed rozdrobnieniem do średniej średnicy ziaren po rozdrobnieniu:
n<5 – rozdrobnienie wstępne
n=1050 – rozdrobnienie drobne
n=510 – rozdrobnienie średnie
n>50 – rozdrobnienie bardzo drobne

Film edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kuloweDzIPs1K7zFilm edukacyjny Zasady obsługi maszyn i urządzeń do klasyfikacji i rozdrabniania: przesiewacze z napędem wibracyjnym, kruszarki szczękowe, stożkowe, młotkowe, walcowe, młyny kulowe