Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Wykorzystanie technologii i sprzętów ułatwiających życie osobom z niepełnosprawnościami

SPO.01. Udzielanie pomocy i organizacja wsparcia osobie niepełnosprawnej - Asystent osoby niepełnosprawnej 341201

SPO.03. Świadczenie usług opiekuńczo‑wspierających osobie podopiecznej - Opiekun w domu pomocy społecznej 341203

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
alfabet Braille’a
alfabet Braille’a

zapis wypukły punktowy dla osób niewidomych, oparty na sześciopunkcie; umożliwia pisanie tekstów, a także zapis matematyczny, chemiczny, fizyczny i zapis nut

alfabet Lorma
alfabet Lorma

alfabet wykorzystywany głównie w komunikowaniu się z osobami głuchoniewidomymiosoba głuchoniewidomaosobami głuchoniewidomymi; polega na kreśleniu linii i stawianiu punktów na dłoni

artretyzm
artretyzm

inaczej dna moczanowa lub podagra – nawracające ostre zapalenie stawów (zaczerwienienie, tkliwość, miejscowa gorączka i obrzęk w obrębie stawu), którego przyczyną jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Kwas moczowy krystalizuje się i w formie kryształków odkłada się w stawach, ścięgnach, a także otaczających je tkankach

bariery architektoniczne
bariery architektoniczne

wszelkiego rodzaju przeszkody i utrudnienia w budynkach, wokół nich i w przestrzeni publicznej, które uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu i przemieszczania się osobom niepełnosprawnym, a także osobom sprawnym poruszającym się np. z dużym bagażem lub wózkiem dziecięcym

czarnodruk
czarnodruk

wszelkie drukowane publikacje (tekst, grafiki i rysunki) płaskie, w odróżnieniu od tych drukowanych wypukle; nazwa pochodzi od koloru czarnego, który jest najczęściej używany w druku

guzy mózgu
guzy mózgu

obce dla mózgu struktury, tzn. takie, które nie powinny się w nim znajdować (np. pasożyty, tętniaki, ropnie lub nowotwory); ich rozrost powoduje zwiększenie ciasnoty śródczaszkowej; najczęściej występującymi guzami mózgu są nowotwory; w zależności od umiejscowienia mogą one powodować zaburzenia wzroku, równowagi, mowy lub słuchu

kod niepełnosprawności
kod niepełnosprawności

symbol przyczyny niepełnosprawności umieszczany w orzeczeniach o niepełnosprawności i orzeczeniach o stopniu niepełnosprawności

komunikacja alternatywna i wspomagająca
komunikacja alternatywna i wspomagająca

AAC (ang. Augmentative and Alternative Communication) – „wszelkie sposoby umożliwiające osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów”

mózgowe porażenie dziecięce
mózgowe porażenie dziecięce

zespół objawów związanych z zaburzeniami psychomotorycznymi; jest następstwem uszkodzenia mózgu dziecka na etapie wczesnego rozwoju

niedosłuch przewodzeniowy
niedosłuch przewodzeniowy

następstwo zmian powstałych w zewnętrznym kanale słuchowym; objawem jest znaczne pogorszenie słuchu, zwłaszcza w zakresie odbierania dźwięków wysokich, czyli głosów dziecięcych i kobiecych; może dotyczyć także wszystkich sygnałów dźwiękowych; najczęściej jest następstwem chorób lub urazów uszu, a także przyjmowania niektórych leków uszkadzających słuch

osoba głuchoniewidoma
osoba głuchoniewidoma

osoba z jednoczesną dysfunkcją wzroku i słuchu. Osoby głuchoniewidome mogą posiadać niewielkie możliwości wzrokowe i/lub słuchowe, które wykorzystują w komunikowaniu się z otoczeniem. Głuchoniewidomi to grupa bardzo zróżnicowana pod względem stopnia uszkodzenia zmysłów słuchu i wzroku oraz okresu życia, w którym wystąpiła utrata słuchu i/lub wzroku; osoby głuchoniewidome mogą porozumiewać się ze sobą np. za pomocą alfabetu Lormaalfabet Lormaalfabetu Lorma

osoba ociemniała
osoba ociemniała

osoba, która straciła wzrok po 5. roku życia i pamięta obrazy

przewodnictwo kostne
przewodnictwo kostne

przekazywanie dźwięku poprzez wprowadzenie kości czaszki w odpowiednie drgania przekazujące dźwięk do ucha środkowego; wykorzystywane jest przez osoby z uszkodzonym narządem słuchu do odbierania dźwięków, ale także przez osoby zdrowe używające słuchawek transmitujących dźwięk poprzez przewodnictwo kostne

retinopatia cukrzycowa
retinopatia cukrzycowa

uszkodzenie siatkówki oka spowodowane długotrwałą cukrzycą; prowadzi do zaburzeń widzenia, a nawet do całkowitej utraty wzroku; objawami retinopatii cukrzycowej mogą być: zamazany obraz, nieostre widzenie szczegółów, ciemne plamki w polu widzenia, wyblakłe kolory, falujące linie proste, zniekształcone kształty obrazów

spektrum autyzmu
spektrum autyzmu

zaburzenie neurorozwojowe; osoby ze spektrum autyzmu mają trudności w nawiązywaniu kontaktów i przestrzeganiu reguł społecznych, a także ze zrozumieniem reakcji i emocji innych ludzi, oraz często wyrażają własne uczucia w nietypowy sposób; mogą w ogóle nie posługiwać się mową werbalną albo mieć ograniczony zasób słów; mogą też mówić płynnie, ale mieć trudności z rozumieniem kontekstu i wyrażaniem abstrakcyjnych pojęć; często nie potrafią kompensować tego gestem ani innymi formami przekazu lub ich próby radzenia sobie nie są w pełni wystarczające; w interakcjach z innymi nie okazują wzajemności, ich wypowiedzi mogą często bardziej przypominać wykład niż codzienną rozmowę

techniki bezwzrokowe
techniki bezwzrokowe

najczęściej kojarzone z bezwzrokowym pisaniem na klawiaturze; techniki bezwzrokowe dla osób niewidomych to wszystkie czynności, które wykonuje się bez używania wzroku; może to być poruszanie się w przestrzeni, szukanie upuszczonych przedmiotów, a także gotowanie i wykonywanie innych czynności dnia codziennego

udar (udar krwotoczny)
udar (udar krwotoczny)

nagły wylew krwi w mózgu do okolicznych tkanek z powodu przerwania ciągłości naczynia krwionośnego; wylew może pojawić się w wyniku pęknięcia tętniaka lub z powodu nadciśnienia; krew wydostająca się z uszkodzonego naczynia niszczy tkankę nerwową oraz powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki; prowadzi to do zaburzeń czynności całego mózgu (a nie tylko komórek w miejscu udaru)

wylew
wylew

potoczna nazwa udaru krwotocznegoudar (udar krwotoczny)udaru krwotocznego. zobacz: udarudar (udar krwotoczny)udar

zespół cieśni nadgarstka
zespół cieśni nadgarstka

zespół objawów związany z uciskiem na nerw pośrodkowy przebiegający w kanale nadgarstka; powoduje zaburzenia czucia, regularne drętwienie dłoni (zwłaszcza w nocy) oraz promieniujący ból w okolicach nadgarstków