E-materiały do kształcenia zawodowego

Atlas procesów w układach przetwarzania energii

ELE.07 Montaż, uruchamianie oraz eksploatacja instalacji i jednostek wytwórczych w systemach energetycznych – Technik energetyk 311307

bg‑turquoise

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
absorber
absorber

urządzenie służące do pochłaniania określonych składników gazów przez ciecz

agregat absorpcyjny
agregat absorpcyjny

urządzenie wykorzystujące energię cieplną do wytworzenia chłodu

autotransformator
autotransformator

transformator posiadający tylko jedno uzwojenie, pełniące funkcję uzwojenia pierwotnego i wtórnego (galwaniczne połączenie uzwojenia dolnego i górnego); stosowany jest do sprzęgnięcia rozdzielnic o napięciach różniących się o jeden stopień

biomasa
biomasa

pozostałości produkcji rolnej

blok ciepłowniczy
blok ciepłowniczy

zespół współpracujących ze sobą urządzeń elektrociepłowni stanowiący autonomiczny system energetyczny

blok energetyczny
blok energetyczny

zespół współpracujących ze sobą urządzeń elektrowni lub elektrociepłowni stanowiący autonomiczny system energetyczny

ciepło sieciowe
ciepło sieciowe

gorąca woda krążąca w rurach i kaloryferach, dostarczająca ciepła do pomieszczeń

chłodnia kominowa
chłodnia kominowa

urządzenie (budowla) służące do schładzania wody przemysłowej w zakładach energetycznych

chłodnia wentylowana
chłodnia wentylowana

urządzenie służące do obniżenia temperatury wody obiegowej poprzez kontakt z powietrzem atmosferycznym

elektrociepłownia
elektrociepłownia

zakład przemysłowy realizujący proces skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej

elektrofiltr (odpylacz)
elektrofiltr (odpylacz)

urządzenie pomocnicze kotłów, używane do usuwania pyłów pochodzących ze spalin

elektrownia cieplna
elektrownia cieplna

zakład przemysłowy realizujący proces wytwarzania energii elektrycznej w wyniku przemian energetycznych, w których znaczącą rolę odgrywa ciepło

elektrownia podstawowa
elektrownia podstawowa

rodzaj elektrowni, które z niezmienną intensywnością dostarczają do obiegu znaczną część energii elektrycznej; za podstawowe uważa się najczęściej elektrownie atomowe, elektrociepłownie oraz elektrownie parowe, których energetyczny koszt utrzymania jest niski

elektrownia podszczytowa
elektrownia podszczytowa

rodzaj elektrowni, które radykalnie muszą zmniejszać swoje obciążenia; są to zazwyczaj stare, niezmodernizowane zakłady oraz elektrownie wodne

elektrownia szczytowa
elektrownia szczytowa

rodzaj elektrowni, którą uruchamia się w szczytowych momentach zapotrzebowania energetycznego w ciągu doby; należą do nich m.in. elektrownie wodne pompowe, elektrownie gazowe i parowe; elektrownie te posiadają możliwość szybkiego uruchomienia, a koszt ich paliwa jest wysoki

energia cieplna
energia cieplna

jedna z form energii, która powstaje w wyniku ruchu cząsteczek lub atomów składających się na dany układ fizyczny, wytwarzana w procesie spalania

energia mechaniczna
energia mechaniczna

energia odnosząca się do ruchu i położenia danego obiektu fizycznego

energia paliwa
energia paliwa

energia, która uwalnia się przy intensywnym utlenianiu

filtr workowy
filtr workowy

urządzenie służące do odpylania gazów przemysłowych z wszelkich zanieczyszczeń

generator energii elektrycznej
generator energii elektrycznej

urządzenie, które służy do wytwarzania energii elektrycznej z innych rodzajów energii

kocioł
kocioł

urządzenia, które przy wykorzystaniu spalania zamienia stan skupienia czynnika roboczego z ciekłego na gazowy (gorąca woda w przegrzaną parę wodną)

kocioł odzysknicowy
kocioł odzysknicowy

jest to wymiennik ciepła, który odzyskuje ciepło z czynnika o wysokiej temperaturze

kogeneracja
kogeneracja

skojarzona produkcja energii, łącząca wytwarzanie energii elektrycznej oraz ciepła

kondensat
kondensat

połączenie produktów, jakie powstają w wyniku procesu spalania paliwa i skroplonej pary wodnej

kondensator
kondensator

urządzenie, które zamienia gazy w ciecze, doprowadza je do skroplenia

korozja
korozja

proces stopniowego niszczenia materiałów

Krajowy System Elektroenergetyczny
Krajowy System Elektroenergetyczny

urządzenia do wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii, które są ze sobą powiązane i tworzą sieć zapewniającą bezpieczeństwo elektroenergetyczne Polski

linia wysokiego napięcia
linia wysokiego napięcia

sieć służąca do przesyłania energii elektrycznej w zakresie napięcia międzyfazowego między 60 a 200 kV

ładowarka węgla
ładowarka węgla

urządzenie wchodzące w skład układu nawęglania elektrowni węglowej, służące do załadunku węgla ze zwału na przenośnik taśmowy

młyn
młyn

układ mielenia i mieszania paliwa z powietrzem; służy do rozdrabniania paliwa i podawania powstałego pyłu do kotła

naparzanie
naparzanie

nagrzanie świeżego betonu parą w celu przyspieszenia procesu dojrzewania betonu

obieg Rankine’a
obieg Rankine’a

cykl zasilania pary; obieg, który wykorzystuje ciepło do wytwarzania pracy; wykorzystuje energię cieplną pochodzącą z węgla, ropy naftowej lub gazu ziemnego, a następnie przekształca ją w energię mechaniczną i elektryczną

odazotowanie spalin
odazotowanie spalin

redukcja emisji szkodliwych pyłków azotu, które powstają podczas spalania paliw w kotłach elektrowni

odgazowywacz
odgazowywacz

urządzenie, którego głównym zadaniem jest odgazowanie wody zasilającej kocioł

odłącznik
odłącznik

łącznik, który wykonuje czynności łączeniowe w stanie bezprądowym oraz stwarza widoczną przerwę izolacyjną

odpylacz
odpylacz

urządzenie odpowiedzialne za wydzielenie pyłu ze spalin

odsiarczanie spalin
odsiarczanie spalin

redukcja emisji szkodliwych pyłków siarki, które powstają podczas spalania paliw w kotłach elektrowni

odwadniacz
odwadniacz

urządzenie umożliwiające odprowadzenie powietrza i kondensatu z instalacji parowej przy uruchamianiu i wyłączaniu; odwadniacze chronią także instalację przed zamarznięciem

otwarty obieg chłodzenia
otwarty obieg chłodzenia

pobór wody bezpośrednio z pokaźnego zbiornika wodnego; woda po przebyciu drogi przez skraplacze turbin powraca z powrotem do zbiornika; w skład obiegu wchodzą: odpowiednie ujęcie wody razem z szeregiem urządzeń do jej oczyszczania, rurociągi lub kanały odpływowe i dopływowe, pompownia

para wodna
para wodna

gazowy stan skupienia wody; w elektrowni cieplnej jest czynnikiem napędzającym turbinę

parownik
parownik

zespół urządzeń, w którym powstaje para nasycona

podajnik węgla
podajnik węgla

urządzenie przesyłające węgiel do młynów

podgrzewacz wody
podgrzewacz wody

część kotła, w którym woda nagrzewana jest do temperatury nasycenia

pompa ciepła sprężarkowa
pompa ciepła sprężarkowa

powszechna pompa ciepła, gdzie centralną część stanowi sprężarka mechaniczna; charakteryzuje się wysoką wydajnością energetyczną

pompa ciepła sorpcyjna
pompa ciepła sorpcyjna

pompa wykorzystywana podczas pozyskiwania energii odpadowej; zaletą jest brak ruchomych części, co przekłada się na jej bezawaryjność oraz cichą pracę

pompa wody chłodzącej
pompa wody chłodzącej

urządzenie wchodzące w skład obiegu chłodzenia elektrowni cieplnej, ma za zadanie podanie wody ze zbiornika do skraplacza

pompa wody zasilającej
pompa wody zasilającej

urządzenie, które ma za zadanie wtłoczenie wody ze zbiornika zasilającego do kotła

poziome zbiorniki wody zasilającej do kotłów
poziome zbiorniki wody zasilającej do kotłów

urządzenie stabilizujące pracę całych centrali cieplnych, w tym m.in. kotłów parowych

przegrzewacz wody
przegrzewacz wody

zespół urządzeń służących do przegrzania pary i doprowadzenia do turbiny

przemiana energii
przemiana energii

zjawisko, w którym jedna postać energii zmienia się na inną

rozdzielnia
rozdzielnia

zespół urządzeń służących do rozdzielania zasilania elektrycznego

rozdzielnica energii elektrycznej
rozdzielnica energii elektrycznej

urządzenie służące do rozdzielenia energii elektrycznej dostarczonej z generatora; podstawowymi elementami rozdzielnicy są urządzenia rozdzielcze, zabezpieczeniowe, sterujące i sygnalizacyjne

rozłącznik
rozłącznik

łącznik, który służy do załączania i wyłączania prądów roboczych

stacja przygotowania wody
stacja przygotowania wody

stacja wykorzystywana do redukcji zawartości wapnia i magnezu przez wymiennik kationowy; jony wapnia i magnezu są wymieniane na jony sodu w procesie wymiany jonowej, a woda zmiękczona jest w kotłach parowych, obiegach ciepłowniczych, chłodniach kominowych

stacja transformatorowa
stacja transformatorowa

stacja elektroenergetyczna, w której odbywa się dystrybucja i rozdział energii elektrycznej przy różnych poziomach napięć; w skład stacji wchodzą: transformator, rozdzielnia średniego i niskiego napięcia, urządzenia pomocnicze

transformator
transformator

urządzenie odpowiedzialne za przekształcanie energii elektrycznej; służy do manipulowania napięciem elektrycznym: do zwiększenia, zmniejszenia lub utrzymania na obecnym poziomie

turbina gazowa
turbina gazowa

silnik cieplny, w którym turbina gazowa wykorzystuje tlen jako utleniacz; w środku zachodzą procesy sprężania i rozprężania

turbina parowa
turbina parowa

silnik cieplny przetwarzający energię cieplną pary w energię mechaniczną napędzającą generator elektryczny

układ chłodzenia elektrowni cieplnej
układ chłodzenia elektrowni cieplnej

układ współpracujących urządzeń służących do odprowadzenia ciepła pozostałego po przejściu przez proces wytwarzania energii elektrycznej

układ gazowo‑parowy
układ gazowo‑parowy

połączenie otwartego obiegu turbiny gazowej z zamkniętym obiegiem parowym

urządzenia potrzeb własnych
urządzenia potrzeb własnych

zespół urządzeń, które służą do zapewnienia prawidłowej pracy elektrowni; do urządzeń tworzących układ potrzeb własnych elektrowni zalicza się pompy zasilające, wentylatory, młyn, elektrofiltr

walczak
walczak

element budowy obiegowego kotła parowego, w którym następuje oddzielenie pary od wody

wentylator
wentylator

podstawowe urządzenie układu doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin; to maszyna wymuszająca obieg gazów

wyłącznik
wyłącznik

łącznik, który służy do załączania i wyłączania prądów roboczych i przetężeniowych

wymiennik ciepła
wymiennik ciepła

urządzenie, którego zadaniem jest wymiana ciepła pomiędzy dwoma płynami

wywrotnica wagonowa
wywrotnica wagonowa

część układu nawęglania elektrowni, służy do wyładunku węgla z węglarek poprzez obrót wagoników

zamknięty obieg chłodzenia
zamknięty obieg chłodzenia

woda chłodząca porusza się w obiegu, więc ciepło przejmowane przez wodę w skraplaczu uchodzi bezpośrednio do atmosfery w urządzeniu chłodzącym; w tym obiegu ilość wykorzystywanej wody jest stała

zasobnik przykotłowy
zasobnik przykotłowy

część układu nawęglania elektrowni, służy do gromadzenia węgla podawanego do młynów kotłowych

źródło chłodzenia
źródło chłodzenia

urządzenia służące do schładzania wody w zakładach przemysłowych, szczególnie tam, gdzie nie ma dostępu do wody z morza, jeziora czy rzeki; przykładowymi źródłami chłodzenia są urządzenia, tj. zbiornik wody powierzchniowy, chłodnia kominowa, chłodnia wentylatorowa