Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Ocena jakości wykonanych powłok lakierniczych

MOT.03. Diagnozowanie i naprawa powłok lakierniczych - Lakiernik samochodowy 713203

bg‑orange

Słownik pojęć dla e‑materiału

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
gazowanie
gazowanie

Wada lakiernicza, polegająca na tworzeniu się otwartych pęcherzyków rozpuszczalnika lub powietrza (o wymiarach do 1 mm) w świeżo naniesionej nawierzchniowej warstwie lakieru (bezbarwnego i przezroczystego).

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

kabina lakiernicza
kabina lakiernicza

Renowacyjna kabina lakiernicza (RKL) przeznaczona jest do wykonywania w niej prac lakierniczych nadwozia samochodu i jego elementów, metodą natryskową za pomocą pistoletu ręcznego. W cyklu pracy RKL wyróżnia się:

  1. proces nanoszenia (malowania) powłoki lakierniczej

  2. proces suszenia

Kabina RKL składa się z: agregatu grzewczo‑nawiewnego, komory nanoszenia powłok lakierniczych, agregatu filtrującego.

kalkomania
kalkomania

Technika przenoszenia rysunków (wydrukowanych na powleczonym koloidem papierze) przez naniesienie ich na inne podłoże (np. na powierzchnię nadwozia samochodu). Po zwilżeniu wodą naklejki z rysunkiem, koloid zostaje rozpuszczony, po czym rysunek przykleja się do powierzchni podłoża i po usunięciu papieru na zdobionym elemencie pozostaje tylko naklejony rysunek.

Kalkomanie zazwyczaj drukuje się przy pomocy techniki druku zwanej sitodrukiem. Kalkomania jest bardziej zaawansowaną techniką zdobnictwa (dekupażu).

konserwacja powłoki lakierniczej
konserwacja powłoki lakierniczej

Działania mające na celu utrzymanie powłoki lakierniczej w jak najlepszym stanie technicznym. Powłokę lakierniczą zabezpiecza się preparatami ochronnymi metodą:

  1. pastowania

  2. woskowania

  3. nabłyszczania lub polerowania

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

korozja
korozja

Stopniowe niszczenie tworzywa na skutek chemicznego lub elektrochemicznego oddziaływania środowiska. Procesy korozji rozpoczynają się na powierzchni elementu i postępują w jego głąb. Korozji ulegają przede wszystkim metale i ich stopy, ale także tworzywa niemetalowe (tworzywa syntetyczne).

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

kredowanie
kredowanie

Uszkodzenie eksploatacyjne powłoki lakierniczej, polegające na powstawaniu na powierzchni powłoki warstwy proszku (łatwo usuwalnego), wytworzonego w wyniku rozkładu substancji powłokotwórczej (np. żywicy akrylowej).

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

lakierowanie z efektem optycznym
lakierowanie z efektem optycznym

Efekt metaliczny powłoki lakierniczej uzyskuje się w wyniku dodania do składu warstwy bazowej (nadającej kolor powłoce) cząstek metalu w postaci pyłu aluminiowego. Na metaliczną warstwę bazową nanosi się warstwę nawierzchniową, wykonaną z lakieru. Warstwa lakieru stanowi barierę uniemożliwiającą dopływ czynników atmosferycznych (tlenu, mediów agresywnych, promieniowania ultrafioletowego) do wnętrza powłoki.

Efekt perłowy powłoki lakierniczej otrzymuje się w wyniku dodania do składu warstwy bazowej (nadającej kolor powłoce) cząstek miki, pokrytych cienką warstwą tlenku metalu. W zależności od rodzaju zastosowanego tlenku metalu uzyskuje się różne barwy powłok lakierniczych. Na przykład, pokrycie płytek miki tlenkiem żelaza sprawia, że uzyskuje się ceglastą, a nawet brązową tonację efektu barwnego powłok, zaś pokrycie tlenkiem tytanu powoduje z kolei przesunięcie widma odbijanego światła w kierunku koloru żółtego.

Szczególną odmianą pigmentów perłowych są pigmenty dające efekt wielobarwny, zależny od kąta patrzenia i kąta oświetlenia. Pigment ten jest wytworzony z płytek, otrzymanych z dwutlenku (ditlenku) krzemu (SiO2), o ściśle określonej grubości i rozmiarach 5-50 μm. Płytki te powleka się dwutlenkiem tytanu (TiO2). Za pomocą pigmentów perłowych uzyskuje się barwy od turkusowej, poprzez srebrną, do czerwonej.

lakier
lakier

Bezbarwna i przejrzysta warstwa na powierzchni powłoki lakierniczej.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

łuszczenie się powłoki
łuszczenie się powłoki

Uszkodzenie eksploatacyjne, którego przyczyną pierwotną jest nieprzestrzeganie technologii prac lakierniczych, wywoływane przez brak adhezji (przyczepności) powłoki do podłoża, jak również przez niewystarczającą adhezję międzywarstwową.

Przyczyn łuszczenia się powłoki należy upatrywać w:

  1. niedokładnym oczyszczeniu podłoża przed nanoszeniem warstwy podkładowej

  2. zastosowaniu niewłaściwego podkładu

  3. wytworzeniu zbyt grubych warstw powłoki

  4. zbyt krótkim okresie schnięcia poszczególnych warstw

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

maszyny lakiernicze
maszyny lakiernicze

W skład maszyn lakierniczych wchodzą:

  1. kabiny lakiernicze

  2. kabiny lakiernicze z funkcją suszenia, czyli kabino‑suszarki

  3. urządzenia suszące – suszarki

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

materiały lakiernicze
materiały lakiernicze

Substancje powłokotwórcze stosowane w celu otrzymania gładkiej powierzchni i zabezpieczenia lakierowanej powierzchni przed działaniem czynników zewnętrznych:

  1. szpachlówki

  2. grunty reaktywne

  3. podkłady

  4. farby

  5. lakiery (materiały bezbarwne i przezroczyste)

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

metoda „mokro na mokro”
metoda „mokro na mokro”

Lakierowanie odpowiednio przygotowanej powierzchni kolejnymi warstwami gruntów i podkładów, kolorów bazowych i lakierów bezbarwnych z zachowaniem odpowiedniego czasu odparowania pomiędzy ich nakładaniem.

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

nagrzewnica
nagrzewnica

Urządzenie wspomagające suszenie powierzchni karoserii, powłok lakierniczych i utwardzanie materiału lakierniczego.

obróbka strumieniowo‑ścierna
obróbka strumieniowo‑ścierna

Proces polegający na dokładnym i szybkim oczyszczeniu powierzchni elementu, dzięki narzuceniu na jego powierzchnię materiału ściernego pod dużym ciśnieniem poprzez działanie sprężonego powietrza. Usuwa powłoki, zanieczyszczenia, korozję i osady z twardych powierzchni.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

podkłady
podkłady

Pierwsza warstwa w powłoce lakierniczej, nakładana (w procesie lakierowania) na powierzchnię nadwozia (elementu) samochodu. Powłoki te stanowią ochronę barierową, uniemożliwiającą migrację mediów agresywnych do powierzchni metalowego podłoża chronionego elementu. Powłoki podkładowe, zawierające inhibitory korozji (hamujące jej rozwój) nazywane są gruntami reaktywnymi.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

polerowanie powłoki
polerowanie powłoki

Czynność pozwalająca przywrócić powłoce zabezpieczającej pierwotny połysk, wydłużająca jej trwałość i zwiększająca odporność na ścieranie.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

powłoki lakiernicze
powłoki lakiernicze

Substancje powłokotwórcze stosowane w celu otrzymania gładkiej powierzchni oraz zabezpieczenia lakieru przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych. Zadaniem powłoki jest także nadanie koloru samochodu.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

powłoki lakiernicze produkcyjne
powłoki lakiernicze produkcyjne

Powłoka produkcyjna, to powłoka lakiernicza wytworzoną w fabryce przez producenta pojazdów. Powłokę lakierniczą wytwarzaną w warsztacie lakierniczym nazywa się powłoką naprawczą lub powłoką renowacyjną.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

powłoki lakiernicze naprawcze
powłoki lakiernicze naprawcze

Powłoka naprawcza (renowacyjna), wykonana w zakładzie lakierniczym, powinna w zakresie wymagań technicznych i dekoracyjnych (estetycznych) charakteryzować się właściwościami identycznymi, jakie ma powłoka produkcyjna.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

promotor adhezji
promotor adhezji

Specjalny promotor jednoskładnikowy przeznaczony do wytworzenia warstwy przyczepnościowej na różnego rodzaju tworzywach sztucznych.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

przyrządy i narzędzia kontrolno‑pomiarowe
przyrządy i narzędzia kontrolno‑pomiarowe

Do przyrządów i narzędzi kontrolno - pomiarowych wykorzystywanych w pracach lakierniczych można zaliczyć

  1. kubki Forda do oceny lepkości materiału lakierniczego

  2. przyrządy grzebieniowe lub krążkowe do pomiaru grubości mokrej warstwy lakierniczej

  3. grubościomierze (elektroniczne) do nieniszczących badań grubości powłok lakierniczych na podłożu magnetycznym

  4. noże krążkowe do wykonywania siatki nacięć, będącej podstawą w ocenie adhezji (przyczepności) powłoki lakierniczej do metalowego podłoża (np. nadwozia samochodu lub jego elementu)

  5. stożek Artla do badań elastyczności (odporności na zginanie) powłok lakierniczych

  6. zestaw ołówków do oceny twardości ołówkowej powłok lakierniczych

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

przyrządy lakiernicze
przyrządy lakiernicze

Przedmioty wyposażenia w lakiernictwie samochodowym służące do określonych czynności. Są to m.in.

a) przyrządy do mocowania:

  1. statywy na kółkach – są używane przy procesie lakierowania felg,

  2. stojaki (metalowe, drewniane) – mocuje się na nich elementy karoserii, które będą lakierowane,

  3. stojaki lakiernicze – pełnią tę samą funkcję co stojaki, są na nich umieszczane te składowe karoserii, które zostaną poddane lakierowaniu;

b) przyrządy i narzędzia kontrolno pomiarowe służące do oceny jakości powłok.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

sitodruk
sitodruk

Inaczej druk sitowy jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych technik druku. Polega ona na zastosowaniu formy drukowej w postaci szablonu, z nałożoną na niego drobną siatką. Siatka może być wykonana z tkaniny, metalowych drutów lub z włókien syntetycznych. Odbitka stworzona przy użyciu sitodruku jest wykonywana w wyniku przetłaczania farby przez matrycę.

skórka pomarańczy
skórka pomarańczy

Technologiczna wada powłok lakierniczych, na ogół spowodowana wieloma czynnikami, takimi jak:

  1. technika natrysku (nieodpowiednie: ciśnienie, pistolet, dysza, lepkość materiału lakierniczego)

  2. warunki otoczenia (zbyt wysoka temperatura w lakierni)

  3. stosowanie niewłaściwych rozcieńczalników

  4. wysoka chropowatość podłoża

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

słabe krycie
słabe krycie

Technologiczna wada powłoki lakierniczej, polegającą na prześwitywaniu podłoża przez powłokę lakierniczą. Słabe krycie może być spowodowane:

  1. niedostatecznym wymieszaniem materiału lakierniczego

  2. zastosowaniem zbyt dużej ilości rozcieńczalnika

  3. wytworzeniem zbyt cienkiej powłoki lakierniczej

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

spektrofotometr
spektrofotometr

Urządzenie pomiarowe, które pozwala uzyskać dokładne informacje na temat danej barwy lakieru, dzięki pomiarowi ilości światła pod wieloma katami przy różnym rodzaju oświetlenia, które przechodzi przez próbkę (polakierowany element) bądź zostaje od niej odbite.

RhizGg8ziEUYJ

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

spękanie powłoki
spękanie powłoki

Wada technologiczna, którą charakteryzują pęknięcia o różnych wymiarach (długości i szerokości), powstające na powierzchni lakieru nawierzchniowego.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

stojaki lakiernicze
stojaki lakiernicze

Stosowane są podczas lakierowania elementów samochodu, takich jak: maski, drzwi, zderzaki, felgi. Elementy te przed rozpoczęciem procesu malowania są zawieszane na haczykach, zamontowanych na chwytakach stojaków lakierniczych.

Dokładne nanoszenie powłok lakierniczych na powierzchnię malowanych elementów samochodu umożliwiają stojaki lakiernicze obrotowe, mające możliwość obracania się o 360° względem własnej osi.

Film instruktażowyDBRE9V3AdFilm instruktażowy

szablony
szablony

Inaczej wzorniki stosowane są do nanoszenia napisów, grafik, wzorów na nadwoziu samochodowym.

szarość widmowa
szarość widmowa

Kolor podkładu o wartościach referencyjnych zalecanych przez producenta i sugerowanych do położenia koloru bazowego w celu uzyskania jak najlepszego krycia powierzchni lakierowanej.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

test‑karta
test‑karta

Umożliwia sprawdzenie koloru, krycia, elastyczności, przyczepności na lakierach konwencjonalnych i wodorozcieńczalnych.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

tworzenie się obłoczków
tworzenie się obłoczków

Technologiczna wada powłoki lakierniczej, której przyczyny należy upatrywać w nierównomiernej koncentracji pigmentów aluminiowych w naniesionej bazie (nadającej kolor powłoce). To nieregularne rozmieszczenie (ułożenie) pigmentów aluminiowych prowadzi do powstawania (na powierzchni warstwy bazowej) jasnych i ciemnych obszarów, które wyglądają jak chmury.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

urządzenia lakiernicze
urządzenia lakiernicze

Urządzenia służące do  nanoszenia powłok lakierniczych. Zalicza się do nich m.in.:

  1. kabiny lakiernicze, urządzenia natryskowe, pistolety natryskowe,

  2. urządzenia do suszenia powłok lakierniczych (kabiny lakierniczo‑suszące, promienniki, grzejniki żarowe),

  3. sprężarki,

  4. urządzenia do mieszania farb

urządzenia pomocnicze
urządzenia pomocnicze

Urządzenia potrzebne do sprawnego wykonywania różnorodnych czynności dodatkowych (pomocniczych) przy pracach związnych z lakierowaniem; przykładowe urządzenia pomocnicze stosowane w lakiernictwie samochodowym to m.in:

  1. myjki do pistoletów lakierniczych

  2. kabiny natryskowe do małych elementów samochodowych

  3. ramiona do obsługi wyciągów pyłów i centralek sterowniczych

  4. wózki do przewozu nadwozi

  5. stojaki do malowania elementów

  6. stojaki do opróżniania pojemników z rozpuszczalnikiem

  7. stojaki do beczek

  8. stojaki stołowe i wieszaki do pistoletów

  9. stojaki, półki, pojemniki na różne narzędzia i akcesoria lakiernicze

urządzenie odpylające
urządzenie odpylające

Urządzenie stosowane w warsztatach lakierniczych do usuwania pyłów, wyzwalanych podczas pracy narzędzi mechanicznych, takich jak: szlifierki oraz polerki.

R1NJwyU0KkHIZ
utrata połysku (zmatowienie)
utrata połysku (zmatowienie)

Wada technologiczna polegająca na wizualnym braku połysku powłoki lakierniczej, mimo że powłoka jest równo położona oraz gładka.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

wady lakiernicze
wady lakiernicze

Uszkodzenia spowodowane złym przygotowaniem podłoża, niewłaściwą aplikacją lakieru bądź złym suszeniem (do tego dochodzą złe warunki pracy i awarie narzędzi).

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

zanieczyszczenia
zanieczyszczenia

Przyczyna powstawania technologicznej wady powłoki lakierniczej spowodowanej wnikaniem w wilgotną warstwę lakieru nawierzchniowego pyłu (kurzu), pochodzącego z powietrza lub z warstwy bazowej.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”

zaznaczenie się strefy brzegowej
zaznaczenie się strefy brzegowej

Technologiczna wada powłoki lakierniczej, polegająca na pojawieniu się strefy spęcznienia starej powłoki lakierniczej.

Atlas interaktywnyDAGS7T7BjAtlas interaktywny

Gra „Wcielanie się w rolę”DUPgXdcccGra „Wcielanie się w rolę”