Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Programowanie instrumentów MIDI

AUD.09. Realizacja nagrań dźwiękowych - Technik realizacji nagrań 352123

Słownik pojęć dla e‑zasobu

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑zasobie.

1
ADSR
ADSR

(skrót od ang. Attack, Decay, Sustain i Release)

Termin określający najczęściej spotykane parametry generatora obwiedni. Na ogół skrót ten jest oznaczeniem sekcji obwiedni w syntezatorze i oznacza narastanie, opadanie, podtrzymanie i wybrzmiewanie, zwane też zanikaniem.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

aftertouch
aftertouch

Parametr określający dodatkową siłę nacisku na klawiaturę (lub inny kontroler) już po wciśnięciu klawisza, pozwala na wykorzystanie różnych środków ekspresji poprzez komunikaty MIDI, np. na dodawanie efektu vibrato lub zmianę ustawień częstotliwości odcięcia filtra.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

alikwoty
alikwoty

Sinusoidalne tony harmoniczne, z których składają się dźwięki złożone. Alikwoty należą do tonów składowych, ich natężenie wpływa na barwę dźwięku.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

AM
AM

(skrót od ang. Amplitude Modulation)

Modulacja amplitudy, występuje, gdy wzmacniacz syntezatora jest modulowany za pomocą generatora wolnych przebiegów lub oscylatora ustawionego w tryb modulacji. Za pomocą modulacji amplitudy można uzyskać efekt tremolotremolotremolo.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

amplituda
amplituda

Określa natężenie sygnału. W przypadku dźwięku określa głośność, z jaką odbieramy dźwięk i jest mierzona w decybelach (dB). W przypadku generatora wolnych przebiegów amplituda określa, jak duże są wychylenia danego parametru, którym steruje generator wolnych przebiegów.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

analog, analogowy
analog, analogowy

Syntezatory analogowe generują dźwięk przy użyciu komponentów elektronicznych takich jak tranzystory, wzmacniacze operacyjne czy układy scalone. Syntezator można uznać za analogowy, jeśli jego tor sygnału audio nie zawiera elementów cyfrowych, przy czym syntezatory analogowe mogą zawierać oscylatory sterowane cyfrowo lub cyfrowe systemy zarządzania ustawieniami syntezatora.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

AP
AP

(skrót od ang. All Pass)

Oznaczenie filtra wszechprzepustowego wokół wybranej częstotliwości. W odróżnieniu od innych filtrów, nie tłumi, ani nie podbija amplitudy składowych dźwięku, a jedynie wprowadza przesunięcia fazowe do częstotliwości w widmie przetwarzanego sygnału. Zmieszanie sygnału efektowego z pierwotnym powoduje powstanie interferencji, co jest wykorzystywane np. w efekcie Phaser.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

arpeggiator
arpeggiator

Arpeggiator to wewnętrzny moduł syntezatora sprzętowego lub oprogramowanie zmieniające wchodzący komunikat MIDI (np. akord) na sekwencję dźwięków w formie arpeggia o wybranych parametrach.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

attack
attack

(tł. polskie: atak)

Narastanie, czyli pierwsza faza obwiedni ADSRADSRADSR.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

barwa dźwięku
barwa dźwięku

Inaczej tembr. Cecha dźwięku pozwalająca odróżnić brzmienie różnych źródeł dźwięku o tej samej wysokości i natężeniu. Barwa zależy od kształtu fali dźwiękowej.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

BP
BP

(skrót od ang. Band Pass)

Oznaczenie filtra pasmowoprzepustowego. Filtr pasmowoprzepustowy to filtr, który tłumi wszystkie częstotliwości z wyjątkiem tych z wybranego pasma.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

chorus
chorus

Efekt modulacyjny, w którym do oryginalnego sygnału dodawane są dwie lub więcej opóźnionych kopii sygnału, a czas opóźnienia jest zmienny (podlega stałej modyfikacji). W odróżnieniu od efektu flanger efekt chorus ma dłuższy czas opóźnienia o zakresie od około 20 milisekund do około 50 milisekund.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

coarse (tune)
coarse (tune)

(tł. polskie: zgrubny strój)

Parametr określający ustawienie wysokości dźwięku oscylatora w półtonach.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

control voltage
control voltage

(tł. polskie: napięcie sterujące)

W skrócie CV. Napięcie sterujące to sygnał elektryczny używany przez syntezatory analogowe do komunikacji między modułami, takimi jak oscylatory (VCOVCOVCO), filtry (VCFVCFVCF) i wzmacniacze (VCAVCAVCA).

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

cutoff
cutoff

(tł. polskie: odcięcie)

Określa częstotliwość działania filtra.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

częstotliwość
częstotliwość

Określa liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu. Częstotliwość wyrażamy w Hz lub inaczej cyklach na sekundę, gdzie 1 cykl na sekundę to 1 Hz.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

częstotliwość odcięcia filtra
częstotliwość odcięcia filtra

Decyduje, od jakiej częstotliwości filtrowanie zaczyna być stosowane. Parametr ten wyznacza, które częstotliwości po przejściu sygnału przez filtr będą słyszalne, a które zostaną stłumione.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

DCO
DCO

(skrót od ang. Digitally Controlled Oscillator)

Oscylator sterowany cyfrowo. Skrót DCO bywa oznaczeniem modułu oscylatora w syntezatorze.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

decay
decay

(tł. polskie: zanikanie)

Opadanie, czyli druga faza obwiedni ADSRADSRADSR.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

decybel
decybel

Jednostka miary natężenia dźwięku (dB), nieokreślająca konkretnej wartości – wartość wyrażona w decybelach mówi jedynie o proporcji pomiędzy dwoma wielkościami, a w akustyce przyjmuje się różne poziomy odniesienia w zależności od sytuacji pomiarowej.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

delay
delay

(tł. polskie: opóźnienie)

Efekt, który poprzez jednokrotne lub wielokrotne powtórzenie oryginalnego sygnału po czasie możliwym do ustawienia, naśladuje fizyczne zjawisko echa.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

detune
detune

(tł. polskie: rozstrojenie)

Parametr, który określa stopień odstrojenia od siebie oscylatorów lub kopii oscylatora (w trybie unisonunisonunison).

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

digital
digital

(tł. polskie: cyfrowy)

Synteza cyfrowa odbywa się w całości w procesorze cyfrowym syntezatora lub w oprogramowaniu komputera, tabletu, smartfona itp.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

distortion
distortion

(tł. polskie: zniekształcenie)

Efekt zniekształcający dźwięk i dodający składowe harmoniczne.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

długość fali
długość fali

Najmniejsza odległość między dwoma punktami o tej samej fazie drgań (czyli między dwoma powtarzającymi się fragmentami fali). Długość fali oznacza się grecką literą lambda (lambda). Dla fali sinusoidalnej najłatwiej określić długość, wyznaczając odległość między dwoma sąsiednimi grzbietami.

R23LppGvKjOYm
Długość fali
Źródło: wikipedia.org, licencja: CC BY 3.0.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

dźwięk
dźwięk

To ruch fali w powietrzu lub w innym ośrodku sprężystym, który powstaje na skutek wibracji obiektu (źródła dźwięku) i pobudza znajdujące się w pobliżu cząsteczki powietrza lub innego ośrodka sprężystego. Z punktu widzenia psychologii dźwięk jest wrażeniem słuchowym.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

fala piłokształtna
fala piłokształtna

(ang. Saw Wave)

Zawiera wszystkie składowe harmoniczne, a amplituda danej harmonicznej jest równa odwrotności jej numeru harmonicznego.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

fala prostokątna
fala prostokątna

(ang. Square Wave)

Zawiera tylko nieparzyste składowe harmoniczne, a amplituda danej harmonicznej jest równa odwrotności jej numeru harmonicznego.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

fala sinusoidalna
fala sinusoidalna

(ang. Sine Wave)

Fala składającą się tylko z tonu podstawowego i niezawierająca składowych harmonicznych.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

fala trójkątna
fala trójkątna

(ang. Triangle Wave)

Zawiera tylko nieparzyste harmoniczne, a amplituda danej harmonicznej jest równa odwrotności kwadratu jej numeru harmonicznego.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

faza fali
faza fali

Jest to faza drgań punktu ośrodka, gdzie rozchodzi się fala. Służy do określenia, w jakiej części okresu fali znajduje się punkt fali.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

filtr
filtr

Moduł syntezatora, który umożliwia tłumienie i wzmacnianie wybranych częstotliwości w celu kształtowania barwy dźwięku.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

fine (tune)
fine (tune)

(tł. polskie: precyzyjny strój)

Parametr określający ustawienie wysokości dźwięku oscylatora w centach.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

flanger
flanger

Efekt modulacyjny, w którym do oryginalnego sygnału dodawana jest jego opóźniona kopia, a czas opóźnienia jest zmienny (podlega stałej modyfikacji). W efekcie flanger czas opóźnienia jest krótszy niż w efekcie chorus i zwykle ma zakres od powyżej 0,1 milisekundy do poniżej 20 milisekund. Typowy efekt flanger dysponuje kontrolerem sprzężenia zwrotnego, czyli regulatorem ilości sygnału przetworzonego, który jest ponownie podawany na wejście efektu.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

FM
FM

(skrót od ang. Frequency Modulation)

Modulacja częstotliwości. Zwykle skrót FM oznacza syntezę FM, czyli metodę syntezy dźwięku, za pomocą której tworzy się barwy poprzez modulację częstotliwości jednej fali dźwiękowej inną lub innymi falami dźwiękowymi.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

gate
gate

(tł. polskie: bramka)

Sygnał bramkujący, czyli prosty, dwustanowy (włącz/wyłącz) sygnał sterujący wysyłany z kontrolera do modułów syntezatora.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

generator obwiedni
generator obwiedni

(ang. Envelope Generator)

W skrócie EG. Moduł syntezatora odpowiedzialny za kontrolowanie przebiegu zmian w czasie różnych parametrów syntezatora, najczęściej głośności dźwięku, wysokości dźwięku lub częstotliwości odcięcia filtra. Generator obwiedni wysyła sygnał jednorazowo kontrolujący dany parametr modułu generującego lub przetwarzającego dźwięk i, po otrzymaniu komunikatu, za każdym razem wysyła go od nowa, czyli obwiednia jest każdorazowo uruchamiana komunikatem i realizowana tylko raz po otrzymaniu komunikatu.

R1Bxkp7HrNRJX
Generator obwiedni
Źródło: wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

generator wolnych przebiegów
generator wolnych przebiegów

(ang. Low Frequency Oscillator)

W skrócie LFO. Oscylator, z którego sygnał nie jest podawany na wyjście dźwięku, stosowany jest do modulowania parametrów syntezatora, działa cyklicznie w zakresie niskich częstotliwości, często poniżej słyszalnych przez ludzi, w zakresie od 0,1 Hz do 20 Hz, czasem wyżej. Standardowo używa się go do kontrolowania wzmacniacza, filtra i oscylatora generującego dźwięk, natomiast wiele współczesnych syntezatorów pozwala na przypisywanie LFO również do innych parametrów.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

glide
glide

(tł. polskie: ślizganie się)

Efekt płynnego przechodzenia (glissandoglissandoglissando) pomiędzy wysokościami dźwięku, występuje również pod nazwą portamento. W niektórych instrumentach mogą wystąpić zarówno efekty glide, jak i portamento i działać w nieco różny sposób.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

glissando
glissando

Efekt płynnego przechodzenia pomiędzy wysokościami dźwięku. Patrz: glideglideglide, portamentoportamentoportamento.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

harmoniczna
harmoniczna

Część składowa dźwięku muzycznego o przebiegu sinusoidalnym, pierwsza składowa harmoniczna to tzw. ton podstawowy, kolejne to alikwotyalikwotyalikwoty.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

herc, hertz
herc, hertz

Jednostka miary częstotliwości (Hz).

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

HP
HP

(skrót od ang. High Pass)

Oznaczenie filtra górnoprzepustowego. Filtr górnoprzepustowy to rodzaj filtra, który przepuszcza częstotliwości powyżej częstotliwości odcięcia, a tłumi te poniżej częstotliwości odcięcia.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

keyboard
keyboard

(tł. polskie: klawiatura)

Klawiatura sterująca syntezatorem o układzie klawiszy jak w fortepianie czy organach.

Infografika – Tworzenie barw z wykorzystaniem syntezatoraD3BD5LnpyInfografika – Tworzenie barw z wykorzystaniem syntezatora

keytrack, keytracking
keytrack, keytracking

(tł. polskie: śledzenie klawiszy, podążanie za klawiszami)

Funkcja, która pozwala na zmianę parametrów dźwięku wraz ze zmianą wysokości granego dźwięku. Częstym przypadkiem użycia tego parametru jest kontrolowanie częstotliwości odcięcia filtra, gdzie im grany dźwięk jest wyższy, tym wyższa jest częstotliwość odcięcia filtra, a im grany dźwięk jest niższy, tym niższa jest częstotliwość odcięcia filtra.

Infografika – Tworzenie barw z wykorzystaniem syntezatoraD3BD5LnpyInfografika – Tworzenie barw z wykorzystaniem syntezatora

kontroler
kontroler

Element syntezatora, który pozwala na sterowanie jego parametrami. Najszerzej stosowanym kontrolerem pozwalającym na granie na syntezatorze jest klawiatura, ale syntezatorem można również sterować za pomocą padów przyciskanych palcami czy uderzanych pałkami, za pomocą kontrolerów wstęgowych, ekranów dotykowych, pedałów, kontrolerów dętych, zbliżeniowych i innych. Syntezator może też odbierać sygnały sterujące z wcześniej zaprogramowanego sekwencerasekwencersekwencera.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

level
level

(tł. polskie: poziom)

Parametr określający poziom natężenia dźwięku.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

LFO
LFO

(skrót od ang. Low Frequency Oscillator)

R1CBh7R9GLQQ3
LFO
Źródło: wikipedia.org, domena publiczna.

Patrz: generator wolnych przebiegówgenerator wolnych przebiegówgenerator wolnych przebiegów.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

LP
LP

(skrót od ang. Low Pass)

Oznaczenie filtra dolnoprzepustowego. Filtr dolnoprzepustowy to rodzaj filtra, który przepuszcza częstotliwości poniżej częstotliwości odcięcia, a tłumi te powyżej częstotliwości odcięcia.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

MIDI
MIDI

(skrót od ang. Musical Instrument Digital Interface)

Cyfrowy interfejs instrumentów muzycznych, jest to system (interfejs, oprogramowanie i zestaw komend) służący do przekazywania informacji pomiędzy elektronicznymi instrumentami muzycznymi.

R207uCW0YCHHs
MIDI
Źródło: wikipedia.org, licencja: CC BY 3.0.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

mikser, mixer
mikser, mixer

Mikser syntezatora służy do łączenia sygnałów z różnych oscylatorów lub sekcji syntezatora.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

modulacja
modulacja

Jednorazowa lub cykliczna zmiana właściwości dźwięku w czasie.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

modular
modular

(tł. polskie: modularny)

Patrz: modularny syntezatormodularny syntezatormodularny syntezator.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

modularny syntezator
modularny syntezator

System syntezy składający się z odrębnych modułów służących do wytwarzania i kształtowania dźwięku. Moduły te użytkownik samodzielnie łączy za pomocą kabli (w syntezatorze sprzętowym) lub połączeń wirtualnych (w syntezatorze będącym oprogramowaniem), tworząc odpowiadającą aktualnym potrzebom konfigurację . Przeciwieństwem jest syntezator o skonfigurowanej na stałe architekturze z niezmiennym torem audio. Pośrednią formą jest syntezator półmodularny umożliwiający konfigurowanie w określonym zakresie.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

moduł
moduł

Komponent (np. oscylatoroscylatoroscylator, filtrfiltrfiltr, modulator) będący jedną z części składowych syntezatora.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

mod wheel, modulation wheel
mod wheel, modulation wheel

(tł. polskie: kółko modulacji)

Umieszczony na klawiaturze kontroler w postaci kółka pozwalający na modulację parametrów poprzez zmianę położenia kółka.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

notch
notch

(tł. polskie: wcięcie)

Filtr tłumiący pasmo wokół ustawionej częstotliwości.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

obwiednia
obwiednia

Określa, co ma się stać z sygnałem dźwiękowym na każdym jego etapie w czasie trwania sygnału bramkującego i po jego ustaniu. Patrz: ADSRADSRADSR.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

oscylator
oscylator

Generator, który wytwarza sygnały dźwiękowe. Jest to podstawowy moduł syntezatora dźwięku.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

phaser
phaser

Efekt modulacyjny, który sygnał główny uzupełnia o duplikat przepuszczony przez serię filtrów wszechprzepustowych, które zmieniają fazę wybranych częstotliwości sygnału.

Infografika – Tworzenie barw z wykorzystaniem syntezatoraD3BD5LnpyInfografika – Tworzenie barw z wykorzystaniem syntezatora

pitch wheel
pitch wheel

(tł. polskie: kółko wysokości dźwięku)

Kontroler odstrojenia, umieszczony na klawiaturze kontroler w postaci kółka pozwalający na płynną zmianę wysokości dźwięku poprzez zmianę położenia kółka.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

PW
PW

(skrót od ang. Pulse Width)

Parametr określający szerokość impulsu fali prostokątnej.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

pole
pole

(tł. polskie: biegun)

Patrz: stromość filtrastromość filtrastromość filtra.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

portamento
portamento

Efekt płynnego przechodzenia (glissandoglissandoglissando) pomiędzy wysokościami dźwięku, występuje również pod nazwą glide. W niektórych instrumentach mogą wystąpić zarówno efekty portamento, jak i glide i działać w nieco różny sposób.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

preset
preset

Wcześniej zaprogramowane i możliwe do przywołania z pamięci ustawienia syntezatora tworzące konkretne brzmienie.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

Q
Q

(skrót od ang. Quality)

Dobroć układu rezonansowego filtra, informuje o tym, na jak szerokie pasmo wpływa filtr wokół częstotliwości granicznej. W filtrze syntezatora jako Q często oznacza się rezonans filtra.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

release
release

(tł. polskie: puszczenie)

Wybrzmiewanie, nazywane też zanikaniem, czyli czwarta faza obwiedni ADSR. Patrz: ADSRADSRADSR.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

reverb
reverb

(tł. polskie: pogłos)

Efekt mający na celu stworzenie wrażenia przestrzeni poprzez naśladowanie odbić dźwięku w pomieszczeniu.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

rezonans
rezonans

Rezonans filtra decyduje o poziomie wzmocnienia natężenia dźwięku wokół częstotliwości granicznej filtra.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

samooscylacja
samooscylacja

Bardzo wysoki rezonans filtra, może powodować sprzężenie zwrotne, które skutkuje wygenerowaniem dźwięku o charakterze fali sinusoidalnej. Tym samym filtr, który wpada w samooscylację, staje się generatorem dźwięku.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

sekcja efektów
sekcja efektów

Sekcja zawierająca efekty niebędące częścią toru syntezy i pozwalające na dodatkowe kształtowanie dźwięku. Najczęściej spotykane efekty to chorus, flanger, phaser, distortion, czyli przesterowanie, delay, czyli echo i reverb, czyli pogłos.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

sekwencer
sekwencer

(ang. Sequencer)

Wysyła zaprogramowane sygnały sterujące do syntezatora.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

składowe harmoniczne
składowe harmoniczne

Składowe harmoniczne to fale sinusoidalne, których częstotliwości są całkowitymi wielokrotnościami tonu podstawowego. Wszystkie strojone instrumenty wytwarzają składowe harmoniczne według takiego samego wzorca relacji częstotliwości składowych harmonicznych do tonu podstawowego, to natężenie składowych harmonicznych decyduje o charakterze brzmienia.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

SNH
SNH

(skrót od ang. Sample and Hold)

Generator losowych przebiegów o charakterze skokowym.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

stromość filtra
stromość filtra

Parametr ten decyduje o tym, jak mocno, w miarę posuwania się dalej w pasmo zaporowe filtra poczynając od częstotliwości odcięcia, filtr redukuje częstotliwości przekraczające jego częstotliwość graniczną. Nachylenia są zwykle wyrażane w dB na oktawę lub jako biegun (ang. pole), gdzie jeden biegun oznacza 6 dB redukcji na oktawę, dwa oznaczają 12 dB itd.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

subtrakcja
subtrakcja

Kształtowanie brzmienia poprzez tłumienie poszczególnych częstotliwości za pomocą filtrów.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

sustain
sustain

(tł. polskie: podtrzymanie)

Podtrzymanie, czyli trzecia faza obwiedni ADSR. Patrz: ADSRADSRADSR.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

synteza addytywna
synteza addytywna

To metoda generowania dźwięku, która polega na budowaniu barwy poprzez łączenie fal sinusoidalnych o różnych częstotliwościach i natężeniu.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

synteza dźwięku
synteza dźwięku

Technika generowania dźwięku od podstaw z użyciem sprzętu elektronicznego lub oprogramowania, której celem jest imitowanie brzmienia istniejących instrumentów muzycznych i dźwięków niemuzycznych lub tworzenie nowych brzmień, których nie można uzyskać w sposób inny, niż za pomocą syntezatora.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

synteza subtraktywna
synteza subtraktywna

Metoda syntezy dźwięku, która polega na tworzeniu, z użyciem oscylatorów harmonicznie złożonych barw, a następnie kształtowaniu brzmienia poprzez usuwanie poszczególnych częstotliwości za pomocą filtrów, czyli za pomocą subtrakcji.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

syntezator monofoniczny
syntezator monofoniczny

Ze względu na liczbę możliwych do jednoczesnego wygenerowania dźwięków o niezależnych od siebie częstotliwościach, syntezatory dzielimy na monofoniczne i polifoniczne. Syntezator monofoniczny jednogłosowy pozwala na wytwarzanie tylko jednego dźwięku w danym czasie, czyli przyjmuje tylko jeden komunikat o wytwarzaniu dźwięku (w postaci np. naciśnięcia klawisza) w danym momencie, a komunikat o wytworzeniu dźwięku kolejnego przerywa wytwarzanie poprzedniego. Nie oznacza to jednak, że syntezator monofoniczny jest tożsamy z syntezatorem jednooscylatorowym. Syntezator monofoniczny wielogłosowy może mieć dwa lub więcej oscylatorów, które można ustawiać w dowolnych interwałach, ale może grać tylko jedną nutę na raz, czyli ustawiony interwał lub akord będzie wyzwalany jednym komunikatem (naciśnięciem klawisza) i będzie stały.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

syntezator polifoniczny
syntezator polifoniczny

Ze względu na liczbę możliwych do jednoczesnego wygenerowania dźwięków, o niezależnych od siebie częstotliwościach, syntezatory dzielimy na monofoniczne i polifoniczne. Syntezator polifoniczny pozwala na wytwarzanie więcej niż jednego dźwięku na raz, czyli umożliwia granie akordów i jednoczesne granie niezależnych linii melodycznych. Wiele współczesnych syntezatorów daje możliwość wyboru liczby generowanych głosów.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

syntezator subtraktywny
syntezator subtraktywny

Umożliwiający syntezę subtraktywną, czyli posiadający przynajmniej jeden generator i jeden filtr.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

szereg harmoniczny
szereg harmoniczny

Wzorzec rozkładu składowych harmonicznych, gdzie każda następna składowa jest całkowitą wielokrotnością tonu podstawowego.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

szum, szum akustyczny
szum, szum akustyczny

Dźwięk zawierający wszystkie tony składowe. W zależności od rozkładu amplitudy tonów składowych wyróżniamy szum biały, różowy i czerwony, zwany też szumem Browna.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

ton podstawowy
ton podstawowy

Jest to najniższy ton szeregu harmonicznego, czyli fala sinusoidalna o najmniejszej częstotliwości w szeregu harmonicznym.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

tremolo
tremolo

Określenie rodzaju artykulacji, która polega na rytmicznej zmianie głośności dźwięku.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

trigger
trigger

(tł. polskie: wyzwalacz)

Pojedynczy sygnał kontrolny, wyzwalający zdarzenie w torze syntezy, np. start obwiedni.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

unison
unison

Występująca w nowoczesnych syntezatorach funkcja w sekcji oscylatora pozwalająca tworzyć lekko odstrojone kopie tego oscylatora.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowychD8e0SWsyDFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 4: Programowanie barw syntezatorowych

VCA
VCA

(skrót od ang. Voltage Control Amplifier)

Wzmacniacz sterowany napięciowo. Na ogół skrót ten jest oznaczeniem modułu wzmacniacza w syntezatorze.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

VCF
VCF

(skrót od ang. Voltage Controlled Filter)

Filtr sterowany napięciowo. Często skrót ten jest oznaczeniem modułu filtra w syntezatorze.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku

VCO
VCO

(skrót od ang. Voltage Controlled Oscillator)

Oscylator sterowany napięciowo. Często skrót ten jest oznaczeniem modułu oscylatora w syntezatorze.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

velocity
velocity

(tł. polskie: prędkość)

Parametr określający prędkość nacisku na klawiaturę. Najczęściej jest on zdefiniowany jako głośność syntezatora, ponieważ jest to użycie przypominające zachowanie klawiatur instrumentów akustycznych, w których głośność jest zależna od prędkości naciśnięcia klawisza. Kontrola poziomu velocity może być przypisana także do innych parametrów, jak na przykład częstotliwość odcięcia filtra.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwiękDkpoUF02JFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 2: Bloki generujące i przetwarzające dźwięk

vibrato
vibrato

Określenie rodzaju artykulacji, która polega na rytmicznej zmianie wysokości dźwięku.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwiękuDTIDbXNltFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 3: Modulacja dźwięku

voice
voice

(tł. polskie: głos)

Jeden głos określa jedną ścieżkę toru audio generującą dźwięk. Syntezatory monofoniczne są jednogłosowe, podczas gdy syntezatory polifoniczne są wielogłosowe, a liczba głosów jest zależna od konstrukcji syntezatora. Nowoczesne syntezatory wielogłosowe pozwalają na wybór liczby stosowanych głosów.

Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatoraDAQ4eMer4Plansza interaktywna – Schemat blokowy syntezatora

wzmacniacz
wzmacniacz

Odpowiada za poziom natężenia dźwięku syntezatora.

Film edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwiękuD2surGhAIFilm edukacyjny animowany – Programowanie instrumentów MIDI. Część 1: Podstawy syntezy dźwięku