Naprawa urządzeń i systemów mechatronicznych
ELM.06. Eksploatacja i programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych – Technik mechatronik 311410
Słownik pojęć dla e‑materiału
niewielki generator dźwięku (nazywany brzęczykiem) lub sygnalizator akustyczny sterowany elektroniczne jako urządzenie służące do sygnalizowania dźwiękiem. Występują buzzery elektromechaniczne, elektromagnetyczne i piezoelektryczne
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
bierny element obwodu elektrycznego. Uzwojenie cewki może być nawinięte na powierzchnię walca (cewka cylindryczna), pierścienia (cewka toroidalna), płaską (cewka spiralna lub płaska). Cewki mają różne zastosowania, wytwarzane przez nie pole magnetyczne jest podstawą działania elektromagnesów; cewki służące temu celowi są nazywane wzbudzającymi. Zgodnie z prawem Faradaya może też wpłynąć na prąd elektryczny płynący w obwodzie. Przez to cewka może być elementem transformatora lub zwiększać indukcyjność obwodu; wtedy jest nazywana cewką indukcyjną lub induktorem. Może też pełnić funkcję dławika. Parametrem elektrycznym opisującym cewkę jest indukcyjność
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
(ang. Computerized Numerical Control) – komputerowe sterowanie urządzeń numerycznych; maszyny sterowane za pomocą komputerowego sterowania numerycznego służą do precyzyjnej obróbki materiałów, takich jak metal, drewno czy tworzywa sztuczne; mogą to być tokarki, frezarki, wiertarki, laserowe maszyny do cięcia lub wielofunkcyjne
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
rodzaj czujnika magnetycznegoczujnika magnetycznego wykorzystujący efekt Halla, polegający na tym, że w przewodniku, w którym płynie prąd, występuje różnica potencjałów, jeśli ten znajduje się w poprzecznym do płynącego prądu polu magnetycznym
rodzaj czujnika, który kontroluje pozycję obiektów wyłącznie metalowych, np. części maszyn, oraz umożliwia pomiar lub kontrolę grubości, poziomu, przemieszczania czy prędkości obiektów
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
rodzaj czujnika, który wykrywa pole magnetyczne
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
rodzaj czujnika, który emituje światło i rejestruje jego odbicie lub absorpcję, co pozwala na wykrycie obecności bądź zmiany w obiektach lub warunkach oświetlenia
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
rodzaj czujnika optycznego, który wykrywa ruch elementów; wymaga do pracy lusterka
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
czujniki, które monitorują i mierzą różne parametry fizyczne lub stan środowiska w celu kontroli i sterowania procesami przemysłowymi
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
dioda zaliczana do półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych, emitujących promieniowanie w zakresie światła widzialnego, podczerwieni i ultrafioletu. W aspekcie układów mechatronicznych może pełnić funkcję sygnalizacyjną
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
zjawisko fizyczne polegające na występowaniu różnic potencjałów na końcach przewodnika umieszczonego w polu magnetycznym, przez które płynie prąd stały
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
(ang. Electrostatic Discharge) – wyładowania elektrostatyczne, skrót wykorzystywany do oznaczeń urządzeń lub elementów służących do ochrony przed uszkodzeniami spowodowanymi rozładowaniem elektrostatycznym (inaczej ochrona ESD)
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
element instalacji pneumatycznej, którego zadaniem jest zatrzymywanie i usuwanie zanieczyszczeń z powietrza sprężanego przez kompresor
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
układ złożony ze sprężarki (lub zespołu sprężarek), przewodów, filtrów, separatora oleju, zbiornika sprężonego powietrza, osuszacza ziębniczego. Powietrze sprężone w instalacji pneumatycznej jest wykorzystywane do zasilania maszyn i urządzeń
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
część instalacji pneumatycznejinstalacji pneumatycznej, układ złożony z filtrafiltra, regulatora i smarownicy; filtr usuwa ze sprężonego powietrza cząsteczki oleju, wody i inne zanieczyszczenia, regulator ustawia ciśnienie powietrza wlotowego na pożądanym poziomie, a smarownica wprowadza do strumienia powietrza niewielkie ilości czystego oleju w celu oczyszczenia i ochrony instalacji pneumatycznej przed zużyciem i korozją
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
urządzenie stosowane podczas wykrywania obszarów o zwiększonej rezystancji w instalacjach elektrycznych. Wykorzystywana jest między innymi podczas badania i testowania szaf elektrycznych, transformatorów, rozdzielni, uszkodzonych bezpieczników, linii wysokiego napięcia oraz złączy elektrycznych
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
narzędzie wykorzystywane do dokręcania i odkręcania połączeń śrubowych ze ściśle określoną i regulowaną siłą, tzw. momentem, według dokumentacji producenta
„Naprawa zespołu napędowego”„Naprawa zespołu napędowego”
rodzaj czujnika magnetycznegoczujnika magnetycznego, w którym rejestrowany jest przepływ prądu powstający w momencie zwarcia blaszek, następującego podczas pojawienia się zewnętrznego pola magnetycznego
„Czujniki w układach mechatronicznych”„Czujniki w układach mechatronicznych”
(ang. Liquid Crystal Display) – rodzaj technologii wyświetlaczy stosowany w wielu urządzeniach elektronicznych, takich jak telewizory, monitory komputerowe, telefony komórkowe, smartfony, zegarki, tablety
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
przyrząd pomiarowy wykorzystywany do pomiarów natężenia oświetlenia i innych parametrów światła
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
przyrząd do pomiaru ciśnienia w zamkniętej przestrzeni względem ciśnienia otoczenia
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
urządzenie służące do pomiaru rezystancji izolacji uzwojeń pomiędzy cewkamicewkami w silniku
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
urządzenie pomiarowe, które umożliwia pomiar kilku wielkości fizycznych; multimetr w podstawowej wersji pełni funkcję amperomierza, woltomierza i omomierza, ale pozwala również na pomiar m.in. pojemności kondensatorów, temperatury; używany do testowania elementów elektronicznych
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
zespół połączonych i oddziałujących na siebie wzajemnie elementów przetwarzający energię elektromechaniczną w procesie technologicznym
„Naprawa zespołu napędowego”„Naprawa zespołu napędowego”
technika wprawiania w ruch mechanizmów maszyn i urządzeń z wykorzystaniem energii sprężonego powietrza
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
maksymalna wartość napięcia prądu elektrycznego, jakie może być podane długotrwale na element lub urządzenie elektroniczne (również elektryczne), np. rezystor, transformator, bez obawy o jego uszkodzenie (w zależności od pozostałych warunków pracy)
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
(ang. National Electrical Manufacturers Association) – stowarzyszenie producentów sprzętu elektrycznego, opracowujące standardy techniczne np. dotyczące obudów stałych, ochrony urządzeń, pracowników oraz elementów elektrycznych; nazwa NEMA używana jest również w odniesieniu do wymiaru obudowy, a dokładnie flanszy, czyli elementu obudowy, który służy do mocowania silnika krokowego
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
część układu napędowego, która przekazuje moc (moment obrotowy wału) z silnika do różnych elementów maszyn lub urządzeń poprzez koło pasowe
„Ustawienie pasa układu napędowego”„Ustawienie pasa układu napędowego”
„Naprawa zespołu napędowego”„Naprawa zespołu napędowego”
(ang. Programmable Logic Controller) – programowalny sterownik logiczny; uniwersalne urządzenie elektroniczne, które steruje pracą specjalistycznego urządzenia (np. silnika, pompy, oświetlenia, wentylatora, wyłącznika automatycznego)
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
urządzenie, które zamienia energię mechaniczną na energię ciśnienia cieczy roboczej. Praca pompy polega na przetłaczaniu dawek oleju z przestrzeni ssawnej do tłocznej za pomocą elementów wyporowych, np. łopatek lub śrub
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
określony prąd pracującego urządzenia elektrycznego lub elektronicznego, przy poziomie którego urządzenie zachowuje się zgodnie z przeznaczeniem
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
element lub grupa elementów odprowadzających ciepło (energię cieplną) do otoczenia z układów lub elementów, z którymi się styka; najważniejszą cechą radiatorów jest wysoka przewodność cieplna; w elektrotechnice stosowane są radiatory wykonane z metalu lub jego stopów
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
ważny element instalacji pneumatycznej redukujący poziom ciśnienia wylotowego i utrzymujący jego stałą wartość bez względu na wysokość i ewentualne wahania ciśnienia wlotowego
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
(ang. Revolutions Per Minute) – obroty na minutę (obr./min), jednostka miary częstotliwości obrotu, oznaczająca liczbę pełnym obrotów wokół ustalonej osi w ciągu jednej minuty
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
urządzenie wykonawcze składające się najczęściej z silnika, sterownika oraz enkodera; serwonapędy służą do precyzyjnego sterowania ruchem elementów maszyn oraz urządzeń, np. ramionami robotów czy osiami w maszynach CNC
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
podstawowy rodzaj napędu wykorzystywany w układach mechatronicznych, który przekształca energię elektryczną w energię mechaniczną, wytwarzając ruch obrotowy
„Naprawa zespołu napędowego”„Naprawa zespołu napędowego”
bezszczotkowy silnik prądu stałego zasilany napięciem impulsowym, którego wał nie obraca się w sposób ciągły, ale podzielony jest na kroki. Poszczególne kroki odpowiadają obrotom o taką samą liczbę stopni kątowych
„Naprawa zespołu napędowego”„Naprawa zespołu napędowego”
element wykonawczy, który przekształca energię hydrauliczną na energię mechaniczną. W siłowniku hydraulicznym dwustronnego działania płyn roboczy jest rozprowadzany na obie strony tłoka. Na obu końcach cylindra znajdują się dwie komory, które wtłaczają olej, i to one odpowiadają za możliwość wykonywania ruchu w dwie strony. Dzięki naciskowi w obu kierunkach z tą samą siłą można precyzyjnie kontrolować ruch tłoka i pracę urządzenia. Siłowniki dwustronnego działania używane są m.in. do podnoszenia i opuszczania obiektów np. przez żuraw hydrauliczny. Znajdują zastosowanie w maszynach budowlanych lub rolniczych, takich jak koparki, pługi, opryskiwacze
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
element wykonawczy, który przekształca energię hydrauliczną na energię mechaniczną. W siłowniku hydraulicznym jednostronnego działania ciecz robocza (olej) wtłaczana jest pod ciśnieniem do komory cylindra. Naciska na tłok, wymuszając wysuw tłoczyska i wprawiając je w ruch liniowy. Gdy olej wróci do zbiornika, sprężyna lub ciężar tłoczyska umożliwiają powrót tłoka do pozycji wyjściowej. Siłowniki jednostronnego działania są wykorzystywane w tych dziedzinach przemysłu i technologii, w których istnieje potrzeba generowania siły lub ruchu w jednym kierunku. Stosuje się je w prasach, maszynach do kształtowania blachy, urządzeniach do wytłaczania. Są także używane w podnośnikach hydraulicznych, dźwigach i windach
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
jeden (obok silnika pneumatycznego) z elementów układu wykonawczego wykorzystywany w napędach maszyn, urządzeń oraz w sterowaniach układami automatyki i procesów technologicznych; przetwarza doprowadzoną do niego energię sprężonego powietrza na energię mechaniczną; zbudowany z cylindra, tłoka i tłoczyska; wyróżnia się siłowniki jedno- i dwustronnego działania
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
proces polegający na zmniejszaniu objętości powietrza pod wpływem wzrastającego ciśnienia; sprężanie stosowane jest w celu otrzymania gazu pod zwiększonym ciśnieniem, tzw. gazu sprężonego, lub wymuszenia jego przepływu
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
jeden z podstawowych elementów instalacji pneumatycznej napędzany silnikiem elektrycznymsilnikiem elektrycznym; zasysa i spręża powietrzespręża powietrze pod wysokim ciśnieniem
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
jedna z podstawowych części silnika elektrycznegosilnika elektrycznego, odpowiadająca za przenoszenie ruchu i mocy generowanej przez silnik na inne elementy maszyny lub układu, w którym się znajduje
„Naprawa zespołu napędowego”„Naprawa zespołu napędowego”
wydajność teoretyczna - ilość powietrza zasysanego przez sprężarkęsprężarkę;
wydajność efektywna - ilość sprężonego powietrza wytwarzanego przez sprężarkę, obie wartości mierzone są w mIndeks górny 33/min
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
zakres pomiarowy multimetru umożliwiający pomiar wzmocnienia prądowego tranzystorów
„Naprawa układów napędowych”„Naprawa układów napędowych”
jeden z najważniejszych elementów sieci instalacyjnej, służy do regulacji przepływu gazów lub cieczy, zamykania otworów i wylotów, a tym samym do zapewnienia bezpieczeństwa instalacji pneumatycznej oraz jej użytkownikom
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
zawór przeznaczony do odpowietrzania elementów układu pneumatycznego, np. sprężarki
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”
służy do magazynowania oleju hydraulicznego niezbędnego do pracy układu elektrohydraulicznego
„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”„Rozpoznawanie usterek urządzeń i systemów mechatronicznych”