E-materiały do kształcenia zawodowego

Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem obiektów gospodarki odpadami, oraz dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych

BUD.21. Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska - Technik inżynierii środowiska i melioracji 311208

bg‑green

Słownik pojęć

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte. Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
Beton
Beton

materiał powstały ze zmieszania spoiwa (cementu) i wypełniacza (kruszywa), wody oraz innych domieszek.

Dokumentacja geodezyjna
Dokumentacja geodezyjna

dokumenty zawierające pomiary terenu, wytyczenie trasy drogi, kontrolne pomiary geometrii, nachyleń, poziomów itp.

Dokumentacja pomiarowa
Dokumentacja pomiarowa

dokumenty zawierające wyniki pomiarów, takie jak pomiary gęstości materiałów, grubości warstw, nachylenia, profilu drogi itp. Służy do kontroli jakości, monitorowania postępów i oceny zgodności z wymaganiami projektowymi.

Drogi wiejskie
Drogi wiejskie

drogi publiczne, które przecinają obszary wiejskie i są zarządzane przez lokalne władze. Niektóre drogi wiejskie są niekiedy wyłączone z ruchu publicznego i służą głównie do komunikacji między okolicznymi wioskami.

Ewidencja odpadów
Ewidencja odpadów

system rejestracji i raportowania wszelkich informacji dotyczących rodzaju, ilości, źródła i sposobu zagospodarowania odpadów.

Frezarka
Frezarka

sprzęt używany do usuwania starej nawierzchni drogowej poprzez frezowanie górnej warstwy.

Gospodarstwa leśne
Gospodarstwa leśne

jednostki zajmujące się uprawą, ochroną i zarządzaniem lasami. Mogą one być prowadzone przez osoby prywatne, władze lokalne lub organizacje pozarządowe. Obejmują wszystkie aspekty zarządzania lasem, w tym badanie, planowanie, sadzenie i pielęgnację drzew, opracowywanie polityk i planów zarządzania, nadzorowanie zasobów, wyłączanie części lasu od wykorzystania i zapobieganie pożarom lasów.

Gospodarstwa rolne
Gospodarstwa rolne

jednostki gospodarcze, które prowadzą działalność w zakresie hodowli i uprawy roślin, hodowli zwierząt, produkcji żywności, a także innych działań związanych z rolnictwem, w tym wykorzystaniem pozostałości po produkcji roślinnej i zwierzęcej.

Grunty leśne
Grunty leśne

tereny, których użytkowanie regulowane jest przez przepisy chroniące środowisko i przyrodnicze zasoby leśne. Głównym celem użytkowania gruntów leśnych jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju gospodarki leśnej.

Grunty rolne
Grunty rolne

obszar ziemi, który jest wykorzystywany do uprawy roślin lub hodowli zwierząt. Obszar ten może obejmować pola, pastwiska i inne powierzchnie, które są wykorzystywane do produkcji żywności lub pokarmu dla zwierząt.

Grys
Grys

kruszywo łamane, znajdujące szerokie zastosowanie przy budowie dróg jako składnik warstwy ścieralnej betonu asfaltowego.

Instrukcje i procedury operacyjne
Instrukcje i procedury operacyjne

obejmuje wytyczne dotyczące bezpieczeństwa, segregacji, obsługi urządzeń, postępowania w sytuacjach awaryjnych i innych istotnych aspektów pracy.

Kompostowanie
Kompostowanie

naturalna metoda przetwarzania odpadów organicznych na nawóz polegająca na ich częściowym tlenowym rozkładzie przez mikroorganizmy.

Kontenery
Kontenery

zbiorniki przeznaczone do przechowywania i transportu odpadów.

Koparka
Koparka

sprzęt wykorzystywany do wykopów, wyładunku, przemieszczania ziemi, tworzenia nasypów oraz innych prac ziemnych.

Księgi ewidencji i raporty
Księgi ewidencji i raporty

obejmują informacje na temat ilości i rodzaju zbieranych, przetwarzanych, odzyskiwanych lub usuwanych odpadów oraz wyników monitoringu środowiskowego.

Ładowarka
Ładowarka

sprzęt używany do załadunku i rozładunku materiałów, takich jak kruszywa, ziemia, piasek i inne materiały używane przy budowie drogi. Jest również wykorzystywany do przemieszczania materiałów w obrębie placu budowy.

Metan
Metan

gaz cieplarniany, który może być wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej lub cieplnej.

Odpady biodegradowalne
Odpady biodegradowalne

odpady, które mogą ulec rozkładowi biologicznemu, takie jak resztki żywności czy roślinne.

Odpady komunalne
Odpady komunalne

odpady powstające w gospodarstwach domowych, takie jak resztki żywności, opakowania, gazety czy butelki.

Odpady niebezpieczne
Odpady niebezpieczne

odpady, które posiadają właściwości niebezpieczne dla zdrowia i środowiska, takie jak substancje chemiczne, leki przeterminowane, substancje radioaktywne itp.

Odpady niebiodegradowalne
Odpady niebiodegradowalne

odpady, które nie ulegają łatwemu rozkładowi biologicznemu, takie jak tworzywa sztuczne, szkło czy metal.

Odpady nieorganiczne
Odpady nieorganiczne

odpady mineralne, takie jak gruz, piasek, kamienie, ale także tworzywa sztuczne, metal czy szkło.

Odpady organiczne
Odpady organiczne

odpady obejmujące resztki żywności, odpady roślinne, biomasy itp.

Odpady toksyczne
Odpady toksyczne

odpady zawierające substancje toksyczne lub niebezpieczne dla zdrowia i środowiska, takie jak chemikalia, baterie, środki czyszczące itp.

Odwadnianie
Odwadnianie

proces mający na celu zbieranie i przetwarzanie ścieków i odcieków, które powstają podczas rozkładu odpadów.

Plan gospodarki odpadami
Plan gospodarki odpadami

określa cele, strategie i działania związane z gospodarką odpadami na określonym obszarze, np. na poziomie kraju, regionu lub gminy. Obejmuje zasady segregacji, recyklingu, kompostowania, utylizacji.

Podbudowa drogi
Podbudowa drogi

warstwa materiału umieszczona pod nawierzchnią asfaltową lub betonową, która ma za zadanie zapewnić stabilną i wytrzymałą platformę dla nawierzchni. Wyróżnia się warstwę związującą, podstawową oraz wyrównawczą.

Prasy do odpadów
Prasy do odpadów

urządzenia służące do kompaktowania i zagęszczania odpadów.

Projekt budowlany
Projekt budowlany

dokument, który opisuje planowane prace budowlane, geometrię drogi, profil poprzeczny i podłużny, materiały, specyfikacje techniczne, wymagania dotyczące odwodnienia, znaków drogowych, oznakowania i innych elementów związanych z budową drogi.

Protokoły odbioru robót
Protokoły odbioru robót

dokumenty sporządzane podczas różnych etapów budowy drogi, w celu potwierdzenia zgodności wykonanych prac z wymaganiami projektowymi i specyfikacjami technicznymi.

Raporty postępów
Raporty postępów

dokumenty sporządzane w celu monitorowania i raportowania postępów prac budowlanych. Zawierają informacje na temat wykonanych prac, zidentyfikowanych problemów, rozwiązań, harmonogramu i innych istotnych informacji dotyczących postępów budowy.

Recykling
Recykling

przetwarzanie odpadów w nadające się do ponownego wykorzystania materiały i produkty.

Rekultywacja terenu
Rekultywacja terenu

przywracanie terenu do stanu przyrodniczego. Rekultywacja może obejmować oczyszczanie terenu, nasadzenia roślinności, tworzenie terenów rekreacyjnych lub energetycznych.

Ręczne sortowanie odpadów
Ręczne sortowanie odpadów

proces który pozwala na lepszą segregację śmieci, zmniejsza ilość zmieszanych odpadów i reklamacje zabrudzonych materiałów.

Rysunki techniczne
Rysunki techniczne

graficzna reprezentacja projektu drogi zawierająca geometrię, przekroje, profile, oznaczenia, detale konstrukcyjne i inne szczegóły niezbędne do wykonania prac budowlanych.

Segregacja odpadów komunalnych
Segregacja odpadów komunalnych

zbieranie odpadów do specjalnie oznakowanych pojemników, z podziałem na rodzaj materiałów (surowców) z których zostały wyprodukowane.

Separatory
Separatory

urządzenia służące do rozdzielenia odpadów.

Spalanie
Spalanie

termiczne przekształcanie (w procesie spalania) odpadów (komunalnych, przemysłowych, niebezpiecznych lub osadów ściekowych). Dzięki temu procesowi odpady mogą pełnić funkcję paliwa w elektrowniach lub elektrociepłowniach.

Specyfikacje techniczne
Specyfikacje techniczne

dokumenty zawierające szczegółowe wymagania odnośnie do materiałów, wykonania, wyposażenia, parametrów jakościowych i innych aspektów związanych z budową dróg.

Spycharka
Spycharka

sprzęt wykorzystywany do przemieszczania dużych ilości ziemi, wyrównywania terenu, tworzenia nasypów i kopania rowów.

Śmieciarki
Śmieciarki

pojazdy specjalnie zaprojektowane do zbierania i transportu odpadów komunalnych.

Tłuczeń
Tłuczeń

materiał powstały w wyniku mechanicznego rozdrobnienia skały; często składnik budulca nawierzchni drogowych.

Trituratory
Trituratory

urządzenia wykorzystywane do rozdrabniania i rozdrobnienia odpadów.

Umowy i kontrakty
Umowy i kontrakty

określają prawa, obowiązki, zasady finansowe i inne warunki współpracy.

Urządzenia do recyklingu
Urządzenia do recyklingu

urządzenia służące do przetwarzania materiałów wtórnych.

Walec drogowy
Walec drogowy

sprzęt używany do zagęszczania warstw podbudowy i nawierzchni drogi.

Warstwa podstawowa
Warstwa podstawowa

warstwa podbudowy, która ma zdolność do przenoszenia obciążeń drogowych. Składa się z odpowiednio dobranego kruszywa o odpowiednich właściwościach stabilizujących.

Warstwa wyrównawcza
Warstwa wyrównawcza

warstwa podbudowy, która ma na celu dopasowanie powierzchni drogi do odpowiedniego profilu. Może być wykonana z kruszywa o mniejszych wymiarach lub innego materiału o odpowiednich właściwościach.

Warstwa związująca
Warstwa związująca

warstwa podbudowy o zwiększonej nośności, która ma za zadanie zapewnić stabilną podstawę dla kolejnych warstw. Może być wykonana z mieszanki kruszywa i wiążących materiałów, takich jak cement czy spoiwa hydrauliczne.

Zgłoszenia i zezwolenia
Zgłoszenia i zezwolenia

obejmują informacje dotyczące lokalizacji, projektu technicznego, planów bezpieczeństwa i ochrony środowiska, analiz oddziaływania na środowisko i innych dokumentów zgodnych z wymaganiami prawnymi.

Żwir
Żwir

luźne okruchy skał osadowych; materiał stosowany do produkcji betonu i masy bitumicznej.

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela