E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book do e‑materiału Wykonywanie konserwacji, naprawy i rekonstrukcji oprzyrządowania odlewniczego i form metalowych

MTL.01. Wykonywanie i naprawa oprzyrządowania odlewniczego - Modelarz odlewniczy721104, Technik odlewnik 311705

bg‑cyan

Przygotowanie, konserwacja i naprawa modeli odlewniczych i form metalowych

E‑BOOK

3

Spis treści

Słownik pojęć

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
austenit (gamma)
austenit (gamma)

międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie γ. Rozpuszczalność węgla w Fe‐γ jest duża i silnie zależy od temperatury, przy 727°C wynosi 0,77%C (punkt S na wykresie) a przy 1148°C wynosi 2,11%C (punkt E na wykresie), czyli występuje zmienna rozpuszczalność z temperaturą. W warunkach równowagowych w stalachstalstalach węglowych nie istnieje poniżej temperatury 727°C

R7kMOzL1ZsfR3
Mikrostruktura austenityczna
Powiększenie 200x
Źródło: Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH, licencja: CC BY-SA 3.0.

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

chropowatość
chropowatość

wadawada odlewniczawada powierzchni wywołana nadmierną penetracją ciekłego metalu pomiędzy ziarnami osnowyosnowa masy formierskiejosnowy piaskowej. Może być spowodowana np. przez za niską temperaturę zalewania powodująca zbyt małą lejność metalu, co wpływa na kąt zwilżania masy formierskiej przez ciekły metal

RXlvAnsNlYLqL
Chropowatość
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

cementyt
cementyt

Jeden ze składników strukturalnych stopów żelaza z węglem występującym w staliwach (stali) i żeliwach. Metastabilny węglik żelaza o wzorze empirycznym Fe3C (25% atomów C, co stanowi 6,67% masowych C)

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

ferryt
ferryt

składnik fazowy i strukturalny stopów żelazo‑węgiel, roztwór stały jednego lub więcej pierwiastków w żelazie alfa lub żelazie delta

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

forma odlewnicza
forma odlewnicza

to zespół elementów (forma właściwa i rdzenie), które tworzą wnękę odtwarzającą kształt przedmiotu odlewanego wraz z układem wlewowym (system kanałów umożliwiający zalanie formy ciekłym materiałem). Jest ona wykonana przeważnie z masy formierskiej, a rzadziej z metalu (tzw. kokila). Najczęściej forma odlewnicza złożona jest z dwóch części, tj. górnej i dolnej

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

formowanie skorupowe
formowanie skorupowe

jest odmianą odlewania w formach piaskowych jednorazowego użycia. Formy skorupowe wykonuje się z masy formierskiej składającej się z piasku kwarcowego i żywic sztucznych (syntetycznych) (6-7%) lub piasku otaczanego. Poprzez nanoszenie masy na ogrzaną do temp. 230-260°C płytę modelową, którą pokryto uprzednio oddzielaczem otrzymamy skorupę, którą poddajemy dodatkowemu wygrzaniu w temp. 350°C w celu nieodwracalnego utwardzenia, w ten sposób otrzymamy formę skorupową

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

gniazdo rdzenia
gniazdo rdzenia

wnęka w formie odtworzona przez znak rdzeniowy przeznaczona do usadowienia rdzenia

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

hartowanie
hartowanie

polega na nagrzewaniu stalistalstali do odpowiedniej temperatury, zależnej od rodzaju materiału, zwykle o około 30°C od temperatury przemiany, wygrzaniu jej w tej temperaturze, w celu uzyskania jednakowej temperatury w całej masie materiału, i szybkim chłodzeniu. Celem hartowania jest uzyskanie struktury materiału o większej twardości. Zależnie od sposobu nagrzewania rozróżnia się hartowanie z ogrzewaniem na wskroś i hartowanie powierzchniowe. Hartowanie powierzchniowe - polega na szybkim ogrzaniu warstwy powierzchniowej przedmiotu do temperatury wyższej od temperatury krytycznej i oziębieniu. Celem tego hartowania jest uzyskanie twardej powierzchni odpornej na ścieranie z zachowaniem plastycznego rdzenia, który przy zmiennych obciążeniach nie ulega pęknięciu. W zależności od sposobu nagrzewania rozróżnia się hartowanie powierzchniowe:

  • płomieniowe – nagrzewanie przedmiotu palnikiem gazowym,

  • indukcyjne – nagrzewanie przedmiotu prądami wirowymi wzbudzonymi w warstwie powierzchniowej przedmiotu oraz prądami szybkozmiennymi w induktorze (wzbudniku),

  • kąpielowe – nagrzewanie przez krótkie zanurzenie przedmiotu w kąpieli solnej lub ołowiowej, o temperaturze dużo większej od temperatury hartowania stali

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

kęskiska
kęskiska

półwyroby stalowe otrzymane z wlewków przez kucie lub walcowanie, będące postacią przejściową między wlewkiem, a kęsem

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

kokila
kokila

trwała, metalowa forma odlewnicza przeznaczona do wypełniania ciekłym metalem metodą grawitacyjną pod niskim lub wysokim ciśnieniem

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

korozja
korozja

to proces samorzutnego niszczenia materiału na skutek jego oddziaływania ze środowiskiem. Jest to zjawisko niepożądane, wywołujące zmiany własności materiału, najczęściej osłabiające własności fizyczne lub wywołujące przemiany chemiczne

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

metoda pełnej formy
metoda pełnej formy

to technologia polegająca na umieszczeniu modelumodel odlewniczymodelu z polistyrenu spienionego (styropianu), na którego powierzchnię naniesiona jest powłoka ognioodporna - w skrzynce formierskiej oraz zasypaniu modelu odlewuodlewodlewuukładu wlewowegoukład wlewowyukładu wlewowego suchym piaskiem kwarcowym. Podczas zalewania model zostaje zgazowany, a jego miejsce wypełnia ciekły metal

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

metoda wytapianych modeli (traconego wosku)
metoda wytapianych modeli (traconego wosku)

znana od czasów starożytnych metoda odlewnicza polegająca na wykonaniu woskowego modelu. Model ten okleja się następnie specjalną masą ogniotrwałą lub gipsem. Następnie usuwa się wosk (np. gorącym powietrzem lub w gotującej się wodzie). Odzyskany wosk może zostać użyty kolejny raz. Do pustej formy wlewa się płynny metal. Po rozbiciu formy odlew zazwyczaj poddaje się obróbce cyzylerskiej

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

metal
metal

pierwiastek chemiczny, posiadający w sieci krystalicznej elektrony swobodne, odznaczający się dobrym przewodnictwem elektrycznym i cieplnym, charakterystycznym połyskiem, dużą wytrzymałością mechaniczną oraz plastycznością, wydobywany ze skał i w przyrodzie występuje zazwyczaj w stanie stałym w temperaturze pokojowej, poza rtęcią, występującą w stanie ciekłym

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

model odlewniczy
model odlewniczy

czyli element zrobiony na podstawie rysunku odlewu surowegoodlew surowyodlewu surowego, który wykorzystywany jest przy wykonywaniu form odlewniczychforma odlewniczaform odlewniczych. Model odtwarza w masie formierskiej przeważnie kształt zewnętrzny odlewu, przy czym jego wymiary są powiększone w stosunku do odlewu surowego o wartość skurczu odlewniczego materiału. W przypadku, gdy wykonanie odlewu wymaga zastosowania rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni model powiększa się o tzw. znaki rdzenioweznak rdzeniowyznaki rdzeniowe, które odtwarzają w formie wnęki (tzw. gniazda rdzeniowegniazdo rdzeniagniazda rdzeniowe), niezbędne do ustawienia rdzeni

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

modelarnia
modelarnia

odział odlewni, w którym wykonuje się oprzyrządowanie odlewnicze

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

matryca
matryca

forma jedno- lub wielownękowa z metalu, tworzywa sztucznego lub innego materiału, w której wykonuje się modele jednorazowe

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

odlew surowy
odlew surowy

opisany jest rysunkiem technicznym, który powstaje w biurze technologicznym (na podstawie rysunku technicznego odlewuodlewodlewu gotowego) i zawiera informacje dotyczące: naddatków na obróbkę, naddatków technologicznych, pochyleń, zbieżności, płaszczyzny podziału formy odlewniczejforma odlewniczaformy odlewniczej itd

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

osnowa masy formierskiej
osnowa masy formierskiej

sypki materiał formierski o ziarnach większych niż 0,02mm, stosowany jako podstawowy składnik masy formierskiej

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

odkuwki
odkuwki

produkt lub półprodukt otrzymywany w trakcie plastycznej obróbki metali. Wyróżnia się dwa procesy odkuwania: matrycowe i swobodne

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

odlew
odlew

jest to element konstrukcyjny opracowany w biurze konstrukcyjnym (projektowym), którego kształt, wymiary, a czasem i inne cechy podane są na rysunku technicznym gotowego odlewu

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

obróbka skrawaniem
obróbka skrawaniem

to proces, w którym materiał (często metal) jest cięty do pożądanego ostatecznego kształtu i rozmiaru w kontrolowanym procesie usuwania materiału

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

odpuszczanie
odpuszczanie

proces przeprowadzany po hartowaniuhartowaniehartowaniu i polega na podgrzaniu zahartowanego odlewu do temperatury powyżej temperatury Ac1, wygrzaniu go w tej temperaturze, a następnie schłodzeniu, co prowadzi do obniżenia stopnia metastabilności struktury, zmiany własności i struktury zahartowanego odlewu

Zależnie od temperatury nagrzewania rozróżnia się odpuszczanie niskie, średnie i wysokie.

  • Odpuszczanie niskie (w temperaturze 150 ÷ 2 50°C) usuwa naprężenia własne materiału z zachowaniem dużej twardości. Odpuszczanie niskie stosuje się do narzędzi, sprawdzianów oraz części maszyn ze stali węglowych i niskostopowych.

  • Odpuszczanie średnie (w temperaturze 250 ÷ 500°C) zwiększa wytrzymałość i sprężystość materiału przy dostatecznie dużej ciągliwości. Stosuje się je do przedmiotów narażonych w czasie pracy na uderzenia, jak np. matrycematrycamatryce.

  • Odpuszczanie wysokie (w temperaturze 500 ÷ 650°C) zwiększa wytrzymałość i sprężystość materiału z jednoczesnym zachowaniem dużej twardości i odporności na uderzenia (uzyskanie możliwie dużej plastyczności). Stosuje się je do materiałów przeznaczonych na części maszyn pracujących pod znacznym obciążeniem i narażonych na uderzenia, jak np. wały, korbowody.

Hartowanie oraz następujące po nim wysokie lub średnie odpuszczanie jest nazywane ulepszaniem cieplnym

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

obróbka cieplna
obróbka cieplna

są to zabiegi cieplne, w wyniku których zmienia się własności mechaniczne, fizyczne lub chemiczne metali i stopów w stanie stałym, przede wszystkim przez wywołanie zmian strukturalnych będących funkcją temperatury, czasu oraz działania środowiska. Operacją nazywa się część procesu technologicznego, np. hartowaniehartowaniehartowanie, odpuszczanieodpuszczanieodpuszczanie, wyżarzaniewyżarzaniewyżarzanie. Zabiegiem nazywa się część operacji, np. nagrzewanie, wygrzewanie, chłodzenie. Do zabiegów w obróbce cieplnej zalicza się:

  • grzanie — podwyższanie i następnie utrzymywanie temperatury przedmiotu,

  • nagrzewanie — ciągłe lub stopniowe podwyższanie temperatury przedmiotu,

  • podgrzewanie — podwyższanie temperatury przedmiotu do wartości pośredniej,

  • dogrzewanie — podwyższanie temperatury przedmiotu od wartości pośredniej do docelowej,

  • wygrzewanie — wytrzymywanie przedmiotu w temperaturze pośredniej lub docelowej,

  • chłodzenie — obniżanie temperatury przedmiotu do temperatury otoczenia lub innej,

  • podchładzanie obniżanie temperatury przedmiotu do wartości wyższej niż zamierzona końcowa temperatura chłodzenia,

  • dochładzanie — obniżanie temperatury przedmiotu od wartości pośredniej do docelowej,

  • wychładzanie — wytrzymywanie przedmiotu w temperaturze podchładzania lub w temperaturze końca chłodzenia ciągłego,

  • studzenie — powoli przebiegający proces chłodzenia

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

płyta modelowa
płyta modelowa

płyta modelowa znajduje zastosowanie w odlewnictwie do wytwarzania form odlewniczych w produkcji masowej lub seryjnej. Jest to płyta do której przytwierdzone są na stałe modele odlewniczemodel odlewniczymodele odlewnicze wraz z modelami odtwarzającymi kanały doprowadzające metal do formy. Nie należy mylić jej z płytą podmodelowąpłyta podmodelowapłytą podmodelową

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

płyta podmodelowa
płyta podmodelowa

płyta, na której układa się model i skrzynkę formierską przy formowaniu ręcznym lub płyta o wymiarach i kształtach dopasowanych do określonej maszyny formierskiej

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

pochylenia odlewnicze
pochylenia odlewnicze

pochylenia odlewu pozwalają na swobodne usunięcie modelu z formy, rdzenia z rdzennicy i odlewu z formy. Pochylenia odlewnicze będą się różnić w zależności od temperatury zalewania, materiału odlewu oraz sumy grubości stykających się ścianek

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

przemiana bainityczna
przemiana bainityczna

przemiana pośrednia przy chłodzeniu z austenitu, której produktem jest bainit. Przemiana ta zachodzi przy chłodzeniu stalistalstali do temperatury w przedziale 250-650°C).W wyniku przemiany powstaje bainit, będący mieszaniną ferrytu przesyconego węglem i dyspersyjnych węglików

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

rdzennica
rdzennica

to przyrząd wykonany na podstawie rysunku odlewu surowego, który jest wykorzystywany do wyrabiania rdzeni. Najczęściej ma kształt skrzynki i wyposażona jest w tzw. znaki rdzennika, służące do odtworzenia kształtów rdzenników

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

rdzeń odlewniczy
rdzeń odlewniczy

element formy odlewniczejforma odlewniczaformy odlewniczej odtwarzający wewnętrzne wymiary, kształty odlewu. Może być wykonany ręcznie lub maszynowo. Może być wzmacniany szkieletem lub żebrami. Odpowietrzenie rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni odbywa się przez kanały odpowietrzające, które wykonuje się ręcznie lub stosuje się specjalne wkładki np. elastyczne rurki perforowane

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

stal
stal

jest to plastycznie i cieplnie przerobiony techniczny stop żelaza z węglem, zawierający do 2.11% węgla oraz inne pierwiastki pochodzące z surowców i paliw stosowanych podczas produkcji stali lub dodawanych celowo (stal stopowa). Ze względów praktycznych w stalach węglowych nie przekracza się 1.5% węgla

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

skurcz odlewniczy
skurcz odlewniczy

zmiana wymiarów elementu w czasie krzepnięcia i krystalizacji ciekłego stopu, wywołana zmianą objętości zachodzącą w trakcie tych procesów. Skurcz odlewniczy w stopach może być wywołany także przemianami alotropowymi. Skurcz odlewniczy może być swobodnyskurcz swobodnyswobodny lub hamowanyskurcz hamowanyhamowany

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

skurcz swobodny
skurcz swobodny

skurcz swobodny występuje w odlewach o prostych kształtach, na przykład w wałkach, płytach czy prostych belkach. Skurcz nie jest ograniczany przez formę ani przez różną prędkość skurczu elementów.

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

skurcz hamowany
skurcz hamowany

skurcz hamowany jest kontrolowany poprzez opór formy lub rdzeni (czynniki mechaniczne). Nierówny skurcz poszczególnych części odlewu, spowodowany różnicą w grubości ścianek odlewu, również powoduje hamowanie skurczy (cczynnik cieplny)

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

szlifowanie
szlifowanie

ściąganie wierzchnich warstw materiału próbki

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

staliwo
staliwo

stop żelaza z węglem (teoretycznie do 2.1% zawartości węgla), który przyjmuje kształt wnęki formy

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

utlenianie
utlenianie

proces chemiczny, który powoduje przechodzenie pierwiastka chemicznego z niższego na wyższy stopień utlenienia, co powiązane jest z oddaniem elektronów

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

układ wlewowy
układ wlewowy

zespół kanałów, wnęk i innych elementów formy przeznaczony do doprowadzenia ciekłego metalumetalmetalu do wnęki formy oraz zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

wada odlewnicza
wada odlewnicza

mogą to być wady kształtu do których zalicza się niedolewy, przestawienia, uszkodzenia mechaniczne i zalewki. Wady powierzchniowe surowego odlewu, powodowane masą formierską i jakością formy czyli chropowatość, przypalenia, wżarcia, zaprószenia i zanieczyszczenia, oberwania, zdarcia, wypchnięcia i wady pochodzenia gazowego (nakłucia, pęcherze). Wady przerwy ciągłości czyli pęknięcia na gorąco i na zimno. Wady wewnętrzne – porowatość skurczowa, zażużlenia, zapiaszczenia, zabielenia w odlewach żeliwnych i wady struktury żeliwa. Nieprawidłowe ukształtowanie połączeń ścian odlewów (na przykład brak zaokrągleń na rogach, jednostronne wyokrąglenie lub zbyt małe wyokrąglenie) może prowadzić do powstawania wad w odlewach takich jak pęknięcia, jamy skurczowe lub rzadzizna skurczowa. Wprowadzenie zaokrągleń o odpowiednim promieniu pozwala uzyskać odlewy wolne od wad

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

wyżarzanie
wyżarzanie

jest to operacja cieplna polegającą na nagrzaniu materiału do żądanej temperatury, wygrzaniu w tej temperaturze i następnie powolnym chłodzeniu do temperatury otoczenia. Zależnie od temperatury wyżarzania, sposobu studzenia oraz celu zabiegu rozróżnia się: wyżarzanie ujednorodniające, normalizujące, zupełne, niezupełne, zmiękczające, rekrystalizujące, odprężające.

  • odprężające, które polega na nagrzaniu odlewu do temperatury poniżej 727°C, wygrzaniu w tej temperaturze i powolnym chłodzeniu. Celem tej operacji jest usunięcie naprężeń wywołanych skurczem hamowanym odlewu i przemianami fazowymi,

  • zmiękczające (sferoidyzujące), które polega na nagrzaniu staliwa do temperatury zbliżonej do 727 °C, w wyniku czego następuje zmiana kształtu cementytu wchodzącego w skład perlitu z płytkowego na kulkowy,

  • normalizujące Temperatura tego rodzaju wyżarzania wynosi od 30 do 50°C powyżej AcIndeks dolny 3 (temperatura, w której ferryt całkowicie przemienia się w austenit), następnie odlew studzony jest w spokojnym powietrzu,

  • homogenizujące (ujednorodniające) polega na nagrzaniu materiału do temperatury od 1000 do 1200°C, długotrwałym wygrzaniu w tej temperaturze, aż do wyrównania składu chemicznego oraz powolnym chłodzeniu. Celem zabiegu jest zmniejszenie niejednorodności składu chemicznego,

  • rekrystalizujące polega na nagrzaniu metalu po odkształceniu plastycznym na zimno do temperatury wyższej od temperatury rekrystalizacji, wygrzaniu w tej temperaturze i chłodzeniu z dowolną szybkością. Jest to proces stosowany międzyoperacyjne podczas walcowaniawalcowaniewalcowania lub ciągnienia metali na zimno, ponieważ usuwa umocnienie powstałe przez odkształcenie na zimno, powodując zmniejszenie twardości i wytrzymałości oraz zwiększenie ciągliwości metalu, co umożliwia dalszą obróbkę plastyczną na zimno,

  • zupełne jest stosowane do stalistalstali stopowych. Polega na nagrzaniu stali do temperatury o od 30 do 50°C wyższej od AcIndeks dolny 3 (temperatura, w której ferryt całkowicie przemienia się w austenit), Accm (temperatura, w której cementyt całkowicie rozpuszcza się w austenicie), wygrzaniu w tej temperaturze i następnym bardzo wolnym chłodzeniu, np. z piecem, w zakresie temperatury między AcIndeks dolny 3 i AcIndeks dolny cm, a 727°C. Dalsze studzenie może odbywać się w powietrzu,

  • niezupełne przeprowadza się podobnie jak wyżarzanie zupełne, z tym że temperatura wyżarzania jest pośrednia pomiędzy AcIndeks dolny 1-AcIndeks dolny 3 dla stali podeutektoidalnych (stal o zawartości węgla ponizej 0,77%) oraz między AcIndeks dolny 1-AIndeks dolny cm dla stali nadeutektoidalnych (stal o zawartości węgla powyżej 0,77%)

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

walcowanie
walcowanie

składa się z różnych wydziałów, mających do wykonania określne operacje wynikające z realizowanego cyklu walcowniczego – nagrzewanie, walcowanie, chłodzenie, zwijanie

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

znak rdzeniowy
znak rdzeniowy

część modelumodel odlewniczymodelu przeznaczona do odtworzenia w formie gniazda rdzeniagniazdo rdzenianiazda rdzenia

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Konserwacja i naprawa modeli odlewniczychDLhKbHXtxKonserwacja i naprawa modeli odlewniczych

żeliwo
żeliwo

wysokowęglowy stop żelaza z węglem, zazwyczaj także z krzemem, manganem, fosforem, siarką i innymi składnikami. Zawiera od 2,11 do 6,67% węgla w postaci cementytu lub grafitu. Występowanie konkretnej fazy węgla zależy od szybkości chłodzenia i składu chemicznego stopu. Chłodzenie powolne sprzyja wydzielaniu się grafitu. Także i dodatki stopowe odgrywają tu pewną rolę. Według obowiązującej normy żeliwo definiuje się jako tworzywo, którego głównym składnikiem jest żelazo i w którym zawartość węgla przekracza 2% (obecność dużych zawartości składników węglikotwórczych może zmienić podaną zawartość węgla)

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

Żeliwo szare
Żeliwo szare

żeliwo, w którym węgiel występuje w postaci grafitu. Nazwa jego pochodzi od faktu, iż jego przełom ma szary kolor. Uznawane za żeliwo wyższej jakości, jest bardziej ciągliwe, łatwiej obrabialne, charakteryzuje się dobrą lejnością i posiada mniejszy skurcz odlewniczy – (rzędu 1,0%), niż żeliwo białe. Wytwarza się z niego odlewy korpusów, obudów, bloków pomp, sprężarek i silników.

Przygotowanie modeli odlewniczychDF13hQohZPrzygotowanie modeli odlewniczych

Przygotowanie form metalowychDTkBtEfrsPrzygotowanie form metalowych

Konserwacja i naprawa form metalowychDnloKZ3Q6Konserwacja i naprawa form metalowych

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

RqLP2JHb1EVol