Sprawdź się
Przeczytaj fragment Granicy i odpowiedz na pytania.
Zapoznaj się z fragmentem Granicy i odpowiedz na pytania.
GranicaElżbieta wstała i przeszła do kąta salonu, w rogu od ulicy, zajętym małą kanapką. [...] Zenon zbliżył się do niej z wahaniem. - Niechże pani mi powie, co pani robi. Co pani robiła przez cały ten czas? - Nic nie robiłam - odpowiedziała i roześmiała się niechętnie. - Naprzód miałam posadę tutaj w starostwie. Ale to się nie dało utrzymać, odkąd ciocia jest chora. Chciałam tej jakiejś niezależności, i ja także, jak pan. Wobec tych wszystkich „starszych”, którzy są winni, że świat jest zły, ponieważ się na to godzą i ciążą tą swoją zgodą nad naszym dzieciństwem. Chcemy odkłamać się od nich najgłębiej jak można. A później się okazuje, że to samo jest w nas. Bo nie jesteśmy tak bardzo inni, nie możemy ich się całkowicie wyprzeć. - To jest trudne, ale to jest możliwe - powiedział Zenon. Zaprzeczyła głową, jak gdyby miała więcej doświadczenia.
Źródło: Zofia Nałkowska, Granica, s. 68.
2. Jaką motywację dla tak określonego celu podaje?
3. Jaką ocenę efektu tych starań sugeruje?
4. Jak tę ocenę uzasadnia?
5. Jak do tego zagadnienia odnosi się Zenon?
Przeprowadź analizę słowotwórczą czasownika odkłamać
, który pojawia się w wypowiedzi Elżbiety przytoczonej w poprzednim ćwiczeniu, a następnie zaproponuj definicję tego słowa adekwatną do kontekstu cytowanej wypowiedzi bohaterki.
kłamstwo, odkłamać, -ać, -kłam-, odkłamywać, Zafałszować jakąś informację, przekonanie, interpretację, ocenę itp., Zmanipulować kogoś tak, by uznał za prawdziwe coś, co ma za fałszywe., Przeprosić za popełnione kłamstwo., Zwrócić komuś uwagę na kłamstwo, którego się dopuszcza.
| Wyraz podstawowy: | Formant: | Znaczenie wyrazu pochodnego: |
|---|---|---|
Zapoznaj się z wypowiedzią Zenona zawartą w cytacie w ćwiczeniu 1. Określ, czy bohaterowi udało się potwierdzić swoim życiem prawdziwość zastrzeżenia sformułowanego do słów Elżbiety. Swój sąd uzasadnij, odwołując się do fabuły Granicy.
Uzasadnienie twojego stanowiska:
Przeanalizuj cytaty zebrane w części „Przeczytaj” materiału. Znajdź i zinterpretuj granice, jakie zostają w nich (wprost lub domyślnie) przywołane. Interpretując, nie cytuj. Jeśli w danym cytacie rozpoznajesz różne możliwości interpretacji danej granicy
lub wystąpienie kilku różnych granic
, uwzględnij je w odpowiedzi.
Tekst do ćwiczeń 5. i 6.
Granica- Zenonie - powiedziała - ja wiem, że się męczysz. Ale tak nie powinieneś mówić...
- Więc co? - przerwał. - Więc miałem się tu dać zatłuc, dlatego że oni mają idee? Państwo jest także ideą. Jest to ostatecznie sposób, w jaki chcą być ze sobą ludzie. To jest zrobione przez ludzi dla ludzi. Krzyczą tu o przemocy, o dyktaturze i więzieniach. Czy nie jest śmieszne, że mówią to właśnie oni? A co czynią sami z chwilą, gdy dorwą się do władzy? Robią sobie i wojsko, i policję, i więzienie, robią te same rzeczy z innymi nazwami. I przede wszystkim robią państwo.
- Zenonie, Zenonie - przerwała z lękiem. - Ty nie widzisz tego, ty zapomniałeś. Ale wszystko, czego nie chciałeś, jest teraz po tej samej stronie co ty.
Zupełnie już spokojnie wyjaśnił: - Jeżeli chcesz, świat jest rzeczą okropną. Dobrze. Świat jest miejscem zbrodni. Tak. To masz wszędzie, i tu, i tam, wszędzie na ziemi. Cóż z tego? Po obu stronach, po tej i po tamtej, są znowu ludzie, zwyczajni ludzie, chcący tego samego, władzy i krwi.
- Ach, nie o to chodzi.
[...]
- Nie, chodzi o to, że musi coś przecież istnieć. Jakaś granica, za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą.
- Granica - mruknął i wzruszył ramionami. - Granica. – Roześmiał się.
[...]
Popatrzył na zegarek, spieszył się. - Można być tylko tym, czym się jest, moja droga - nic więcej nie można.
Źródło: Zofia Nałkowska, Granica, Warszawa 1988, s. 265–266.
Zinterpretuj w kontekście losów bohaterów powieści myśl Elżbiety o granicy, za którą nie wolno przejść, za którą przestaje się być sobą
. W odpowiedzi wskaż postaci, które dopuściły się przekroczenia granicy, o którym mówi Elżbieta.”
Zinterpretuj w kontekście fabuły powieści myśl Zenona: Można być tylko tym, czym się jest [...] - nic więcej nie można
.
Na podstawie znajomości fabuły Granicy i informacji zawartych w lekcji określ, jakie granice zostały przekroczone przez bohaterów powieści. Uzasadnij każde wskazanie, odwołując się do odpowiednich sytuacji z powieści.
| Rodzaj przekroczonej granicy | Uzasadnienie |
|---|---|
Na podstawie znajomości fabuły Granicy określ, jakie bariery okazały się nieprzekraczalne dla bohaterów powieści. Uzasadnij każde wskazanie, odwołując się do odpowiednich sytuacji z powieści. Wykorzystaj informacje zawarte w materiale multimedialnym.
| Rodzaj granicy | Uzasadnienie |
|---|---|
„Być w porządku z sobą – cóż to znaczy? Jest to zawsze w jakimś choćby najbardziej wzniosłym sensie dogadzać swoim chęciom, swoim „wrodzonym instynktom moralnym”. A przecież moralność jest wynikiem życia w społeczeństwie i poza społeczeństwem jej nie ma. Są tylko słowa, które służą do oszukania siebie i zwłaszcza innych.
Odwołując się do treści Granicy Zofii Nałkowskiej, określ i uzasadnij swoje stanowisko wobec sformułowanej przez Zenona Ziembiewicza myśli.