Sprawdź się
Spośród podanych niżej propozycji wskaż cztery przyczyny rewolucji goździków w Portugalii.
- ogromne wydatki na wojny kolonialne
- wrogie stosunki z USA
- konflikty kolonialne z Hiszpanią
- zacofanie technologiczne
- kryzys nadprodukcji w rolnictwie
- wsparcie dla rasistowskiej polityki w Afryce
- wpływy ideologii lewicowych w wojsku i na uczelniach
- nacisk ze strony ZSRS
Wyjaśnij wymowę ilustracji. Zaproponuj tytuł.
Używamy tych lasek, gdyż ich potrzebujemy. Napis na tabliczce:
Spotkanie hiszpańsko‑portugalskie.
Określ, którego kraju dotyczą poniższe stwierdzenia: Hiszpanii czy Portugalii.
| Stwierdzenie | Hiszpania | Portugalia |
| Po śmierci dyktatora do władzy miał powrócić król Juan Carlos. | □ | □ |
| Przyczyną kryzysu gospodarczego w państwie były m.in. poważne bunty w koloniach afrykańskich. | □ | □ |
| Wobec protestów studenckich władze zdecydowały się ograniczyć autonomię uczelni. | □ | □ |
| Dyktatura upadła w wyniku bezkrwawej rewolucji. | □ | □ |
| Niezwykle intensywny rozwój, widoczny zwłaszcza w sektorze turystyki, doprowadził do „cudu gospodarczego”. | □ | □ |
| Pomimo dyktatorskich rządów kraj skorzystał z amerykańskiego planu Marshalla. | □ | □ |
| Jeszcze przed upadkiem dyktatury doszło do złagodzenia cenzury. | □ | □ |
| W zamian za pomoc ekonomiczną władze udostępniły Stanom Zjednoczonym swoje bazy wojskowe na Azorach. | □ | □ |
Przedstaw po cztery mocne i słabe strony rządów gen. Francisca Franco.
Mauzoleum w Dolinie Poległych znajduje się 50 km na północny zachód od Madrytu. Bazylikę upamiętniającą poległych w wojnie domowej wykuto w skale, a nad nią góruje ogromny krzyż. W pobliżu znajduje się także klasztor benedyktynów. Dolinę Poległych na swój pochówek wybrał gen. Franco. Tak też się stało. Jednakże w 2019 r. władze Hiszpanii podjęły decyzję o ekshumacji szczątków generała i przeniesieniu ich w inne miejsce. Na podstawie tekstu przedstaw argumenty przeciwników ekshumacji.
W Dolinie Poległych […] dokonano ekshumacji szczątków byłego hiszpańskiego dyktatora Francisco Franco. […] 24 września [2019 r.] hiszpański Sąd Najwyższy orzekł na korzyść socjalistycznego rządu, przyznając mu prawo do „szybkiego przeniesienia” szczątków generała z Doliny Poległych. […] W czwartkowej uroczystości wewnątrz mauzoleum nie było mediów. Ich przedstawiciele ustawili jednak swoje kamery i fotografów w samej Dolinie Poległych, by obserwować przyjazd rodziny dyktatora, a następnie wyniesienie przez nich trumny ze szczątkami Franco. W trakcie wyprowadzenia trumny poza bazylikę niektórzy z członków rodziny generała krzyczeli „Niech żyje Franco!”, „Niech żyje Hiszpania!”. Trumna trafiła następnie do śmigłowca i została przetransportowana w okolice cmentarza pod Madrytem, gdzie po południu odbył się powtórny pochówek. Śmigłowca użyto, aby uniknąć ewentualnych blokad drogowych ze strony sympatyków frankizmu. Na początku października zwolennicy caudillo skierowali do papieża Franciszka list, w którym poprosili go o interwencję, która uniemożliwiłaby przeniesienie zwłok generała poza mauzoleum wojny domowej w Hiszpanii w Dolinie Poległych. Zaznaczyli, iż Franciszek mógłby zablokować ekshumację, gdyż grób generała znajdował się wewnątrz bazyliki. W liście, na który Franciszek dotychczas nie odpowiedział, zwolennicy generała, przypominając postać Francisco Franco stwierdzili, że kierowany przez niego przewrót wojskowy […] powadzony był m.in. dla dobra Kościoła. Zwrócili uwagę, że Franco i jego sympatycy walczyli przeciwko wrogim Kościołowi marksistom, broniąc „wiary katolickiej oraz chrześcijańskiej antropologii człowieka i społeczeństwa”. Autorzy listu otwartego do papieża przypomnieli również, że przeciwnicy Franco zabili podczas wojny domowej w Hiszpanii tysiące osób duchownych. Pod koniec września hiszpański episkopat skrytykował rząd Sancheza za „pobudki polityczne” forsowanej po 44 latach od śmierci Franco ekshumacji dyktatora.
Cytat za: artykuł Ekshumacja szczątków generała Franco. Trumna w helikopterze i nowe miejsce pochówku, 24.10.2019, TVN24, Świat; ft/adso / Źródło: PAP, Reuters.
Na podstawie tekstu przedstaw argumenty przeciwników mauzoleum w Dolinie Poległych. Ustosunkuj się do propozycji amerykańskiego reportera Johna Lee Andersona, aby Dolinę Poległych „wysadzić w powietrze”.
Dziś Valle de los Caídos, Dolina Poległych, to po części perwersyjna atrakcja turystyczna – obiekt odwiedza 1,3 mln ludzi rocznie – a trochę miejsce kultu. Co dzień przy grobie Franco odbywa się msza. Każdego 20 listopada, w rocznicę jego śmierci, zjeżdżają się tu jego wyznawcy. […]
– To, że takie miejsce wciąż istnieje, wiele mówi o stanie hiszpańskiej demokracji – komentuje jeden z najbardziej znanych hiszpańskich historyków Julián Casanova. – Trudno sobie przecież wyobrazić, żeby we Włoszech istniało mauzoleum Mussoliniego. Albo miejsce pamięci Hitlera w Niemczech. […] Prawica nigdy nie odcięła się jednoznacznie od frankizmu, nie potępiła dyktatury – tłumaczy Casanova. – Ale także socjaliści przez wiele lat patrzyli w inną stronę. Myślmy raczej o przyszłości – mówili nasi politycy.
Do dziś na terenie całej Hiszpanii w anonimowych zbiorowych mogiłach leży ponad 100 tys. cywilów rozstrzelanych w masowych egzekucjach w czasie wojny domowej. Choć minęło 80 lat, ich dzieci, a najczęściej już wnuki, wciąż zabiegają o ekshumację. Od 2000 r. wydobyto w ten sposób z ziemi szczątki zaledwie 8,5 tys. osób. Jest to coraz trudniejsze – nie tylko z powodu upływu czasu, ale też dlatego, że prawicowy rząd już dobrych kilka lat temu wstrzymał wszelkie wsparcie.
Najnowsza decyzja Kortezów [hiszpańskiego parlamentu] o ekshumacji Franco może więc mieć znaczenie symboliczne i przełamujące tabu. Ta zmiana stała się możliwa, bo do polityki weszło nowe pokolenie – np. związane z partią Podemos, która podchodzi do spraw rozliczeń z przeszłością bardziej bezkompromisowo niż politycy starszej daty. […] Radę dla tych, którzy zastanawiają się, jak najskuteczniej poradzić sobie z Doliną Poległych, ma słynny amerykański reporter John Lee Anderson. „Wysadzić w powietrze” – napisał w dzienniku ElDiario.es.
Cytat za: artykuł Co przyniesie ekshumacja Franco?, Aleksandra Lipczak, 23.05.2017, polityka.pl.
Wciel się w rolę kuratora wirtualnej wystawy Rewolucja goździków na muralach. Napisz krótkie wprowadzenie do katalogu wystawy. Przybliż widzom okoliczności wybuchu rewolucji goździków, wskaż przynajmniej trzy symbole, do których odwołują się autorzy murali, przekonaj miłośników sztuki do odwiedzenia wystawy.
Niech żyje 25 kwietnia. Miejscowość Coruche w Portugalii, 2003 r.
Niech żyje wolność!; fotografia z 2008 r.
Porównaj stosunek Hiszpanów i Portugalczyków do przemian związanych z obaleniem dyktatur w obu tych krajach.