Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Królowa brytyjska i inni monarchowie europejscyW pozostałych europejskich królestwach, niezależnie od tego, czy rządzą partie konserwatywne, czy liberalne, przeciwnicy monarchii należą do mniejszości. Dla Holandii, która stała się Królestwem Niderlandów zaledwie 200 lat temu, monarchia wydaje się symbolicznym dowodem świadczącym o niepodległości państwa. Po wojnach z Francją i Hiszpanią i rozdzieleniu się z Belgią Holendrzy mają wreszcie własnego króla, który daje im poczucie niezależności, przywiązania do państwa i podnosi świadomość narodową. Ani holenderska, ani powstała w tym samym czasie monarchia belgijska nie mają głów państw w postaci prezydenta czy kanclerza, funkcje te sprawują ich królowie – Willem Alexander i Filip II.
W przeciwieństwie do młodych monarchii Belgii i Holandii mieszkańcy Szwecji i Danii mają królów już od X w. Pomimo tak długiego stażu obywatele nie wyobrażają sobie rzeczywistości bez monarchów. W obu krajach poparcie dla rodzin królewskich jest wysokie.
Źródło: Barbara Erling, Marta Grzywacz, Katarzyna Korzeniowska, Królowa brytyjska i inni monarchowie europejscy, 10.08.2019 r., dostępny w internecie: biqdata.wyborcza.pl [dostęp 20.07.2020 r.].
We współczesnych monarchiach europejskich władca jest... Możliwe odpowiedzi: 1. symbolem jedności państwa., 2. symbolem jedności religijnej., 3. odrzucany przez większość społeczeństw jako niepotrzebna instytucja., 4. nosicielem tysiącletniej tradycji.
Dokończ zdanie.
We współczesnych monarchiach europejskich władca jest...
- symbolem jedności państwa.
- symbolem jedności religijnej.
- odrzucany przez większość społeczeństw jako niepotrzebna instytucja.
- nosicielem tysiącletniej tradycji.
2. Konstytucja z 1978 r. przywróciła monarchię konstytucyjną jako formy rządów oraz potwierdziła rolę króla jako uosobienie państwa i symbol trwałej jedności, i trwałości.
3. Państwo federacyjne w zachodniej Europie, w południowych Niderlandach. Jest członkiem Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO. Graniczy od południa z Francją i z Luksemburgiem, od wschodu z Niemcami i od północy z Holandią.
4. Państwo położone w Europie Północnej, najmniejsze z państw nordyckich. W jego skład wchodzą też formalnie Grenlandia oraz Wyspy Owcze, które posiadając szeroką autonomię, tworzą z kontynentalną Danią Wspólnotowe Królestwo Danii.
Zapoznaj się z wykresem i wykonaj polecenie.
Koszty utrzymania europejskich dworów (rocznie)
-
państwo : Wielka Brytania
mln_euro : 72.6
-
państwo : Norwegia
mln_euro : 51
-
państwo : Monako
mln_euro : 43.5
-
państwo : Holandia
mln_euro : 41
-
państwo : Belgia
mln_euro : 36
-
państwo : Szwecja
mln_euro : 13
-
państwo : Dania
mln_euro : 13
-
państwo : Luksemburg
mln_euro : 10
-
państwo : Hiszpania
mln_euro : 7.9
-
państwo : Liechtenstein
mln_euro : 0
-
państwo : Andora
mln_euro : 0
W Andorze wynagrodzenia współksiążąt były symboliczne. Przed wprowadzeniem konstytucji z 1993 r. Andora oddawała:
– w latach nieparzystych 460 $ francuskiemu władcy;
– w latach parzystych 12 $, 6 serów, 12 szynek i 6 żywych kurczaków biskupowi hiszpańskiemu.
Oprac. na podst.: Marta Grzywacz, Katarzyna Korzeniowska, Barbara Erling, Królowa brytyjska i inni monarchowie europejscy, wyborcza.pl.
Współczesne rodziny królewskie w monarchiach europejskich… Możliwe odpowiedzi: 1. finansują swoje wydatki z własnego majątku., 2. są finansowane z podatków płaconych przez obywateli., 3. mają najmniejsze potrzeby w państwach skandynawskich, ze względu na małe kompetencje i zadania władcy., 4. w przypadku księstw Liechtensteinu i Andory nie płacą podatków, ale nie otrzymują apanaży.
Zaznacz prawidłowe zakończenia zdania.
Współczesne rodziny królewskie w monarchiach europejskich…
- finansują swoje wydatki z własnego majątku.
- są finansowane z podatków płaconych przez obywateli.
- mają najmniejsze potrzeby w państwach skandynawskich, ze względu na małe kompetencje i zadania władcy.
- w przypadku księstw Liechtensteinu i Andory nie płacą podatków, ale nie otrzymują apanaży.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Chmury nad szwedzką monarchiąStowarzyszenie Republikańskie, wbrew swej nazwie, nie opowiada się za rewolucyjną zmianą i obaleniem monarchii, podkreśla też swe przyjazne nastawienie do członków rodziny Bernadotte. Pragnęliby jednak, by głowa państwa pochodziła z wyborów i posiadała większe uprawnienia niż dotąd.
Inicjatywami republikanów szczególnie oburzeni są oddani tronowi monarchiści. – To oburzające. Szanuję poglądy republikanów, ale warto zwrócić uwagę, jak agresywną kampanię prowadzi grupa należąca do zdecydowanej mniejszości. To krzykacze! – mówi „Rz” przewodniczący Stowarzyszenia Monarchistów Patrik Akesson. Jego zdaniem krytycy monarchii wypowiadają się najczęściej na portalu Facebook i w innych portalach społecznościowych, gdzie trudno podjąć z nimi polemikę. Pozytywnie nastawiona do monarchii większość nie ma zaś ani potrzeby, ani zwyczaju manifestowania swych poglądów.
Zdaniem Akessona monarchia w Szwecji ma ogromne tradycje i nie ma żadnego powodu, by zmieniać coś, co sprawnie funkcjonuje. Poza tym, jak twierdzi, monarcha lepiej reprezentuje wszystkich mieszkańców Szwecji niż prezydent, ponieważ jest osobą politycznie neutralną, a co więcej, do swojej roli jest przygotowywany od dziecka.
Źródło: Anna Nowacka-Isaksson, Chmury nad szwedzką monarchią, 29.11.2009 r., dostępny w internecie: rp.pl [dostęp 20.07.2020 r.].
Uzupełnij tekst.
republikański, rywalizacji politycznej, ewolucyjną, wyborów bezpośrednich, federalny, argumentów, republikanie, głowa państwa, nowoczesną, wyborów pośrednich, interesy narodu, Danii, wszystkich obywateli, kontrargumentów, Szwecji, reprezentant, monarchiści
W .............................................. istnieje ruch republikański, który opowiada się za .............................................. zmianą formy państwa. Są zwolennikami .............................................. prezydenta. Uważają również, że król jako .............................................. ma zbyt małe kompetencje. Drugą, przeciwstawną grupą, są szwedzcy ............................................... Ich zdaniem ruch .............................................., wypowiada się wyłącznie w mediach społecznościowych, ponieważ nie mają ............................................... Zdaniem monarchistów monarcha lepiej reprezentuje .............................................., ponieważ nie uczestniczy w .............................................. i może występować w imieniu ...............................................
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Czy monarchia ma jeszcze sens?Skoro na świecie pozostało niewiele monarchii, posiadanie królowej jest pewnym prestiżem oraz znakiem, że ciągłość państwa liczona w setkach lat została zachowana. Jednak monarchia w Wielkiej Brytanii pełni również funkcję reprezentacyjną, a także trochę dyplomatyczną, co widać na przykładach podróży członków rodziny królewskiej. Jednak wszystkie te funkcje nie są tak ważne, jak jednoczenie narodu. Jest to chyba najbardziej znacząca funkcja monarchii w Wielkiej Brytanii, ale zarazem najbardziej niewidoczna dla zwykłego podatnika. Można oczywiście porównać brytyjską królową do roli prezydenta w naszym ustroju parlamentarno‑gabinetowym, ale różnica jest spora.
Królowa Elżbieta II jest królową absolutnie wszystkich Brytyjczyków bez względu na ich poglądy polityczne czy status majątkowy. Daje gwarancję łączenia targanego podziałami politycznymi narodu w jedną całość. Patrząc na Polskę, można łatwo dostrzec różnicę między monarchią, a jej brakiem.
Źródło: Mateusz Tomanek, Czy monarchia ma jeszcze sens?, 13.02.2019 r., dostępny w internecie: holistic.news [dostęp 20.07.2020 r.].
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Królowa brytyjska pełni funkcję przedstawiciela dyplomatycznego rządu Wielkiej Brytanii. | □ | □ |
| W Wielkiej Brytanii istnieje system parlamentarny, co oznacza, że pozycja monarchy jest równoznaczna z funkcją prezydenta. | □ | □ |
| Zdaniem autora tekstu, obywatele Wielkiej Brytanii za największą wartość monarchii uznają jej status majątkowy. | □ | □ |
| Wartością monarchii brytyjskiej jest pozycja królowej poza sporami politycznymi, co daje jej możliwość realnego reprezentowania wszystkich obywateli. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Belgijski król bez korony. Filip I przejmuje tron od swego ojca Alberta IIKrólowie pełnią w Belgii głównie ceremonialne funkcje, podpisują ustawy (bo muszą) oraz formalnie powołują rządy. Jednak Albert II istotnie mógł się nieźle napracować. W ostatnich latach jego rolę nieoczekiwanie wzmocniły rekordowo długie kryzysy rządowe. Podczas 541 dni klejenia nowego gabinetu po wyborach z 2010 r. pałac królewski próbował mediować między partiami i to ponoć prośby Alberta II zablokowały rozpisanie nowych wyborów. Premier Elio Di Rupo poda się teraz do dymisji wymaganej po zmianie króla, ale Filip I na pewno ją odrzuci.
Jednak symbolem znacznie ważniejszym jest monarchia, która usiłuje łączyć niderlandzkojęzycznych Flamandów z północy kraju (60 proc. ludności) oraz belgijskich frankofonów z Walonii i dwujęzycznej Brukseli (40 proc. ludności). Obie społeczności podczas powstania przeciw holenderskiej dominacji w 1830 r. spajał w dużej mierze katolicyzm, ale dziś nie mają ani wspólnych partii politycznych, ani wspólnych gazet, ani telewizji. „Belgijskość to przeszłość. Flamandowie coraz bardziej patrzą na Walonię jak na zagranicę” – pisze historyk Herman Van Goethem w książce „Belgium and the Monarchy”.
Źródło: Tomasz Bielecki, Belgijski król bez korony. Filip I przejmuje tron od swego ojca Alberta II, 21.07.2013 r., dostępny w internecie: wyborcza.pl [dostęp 20.07.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Wybory w Hiszpanii. Przebrzmiały urok monarchiiOstatecznie, w czerwcu 2014 r. zasłużony dla demokracji król zdecydował się na abdykację. Schedę po nim przejął syn Filip VI, który musiał podjąć się trudnego zadania podniesienia prestiżu monarchii. Za patrona obrał Carlosa III z dynastii Burbonów – zwanego w historiografii ze względu na zasługi dla Madrytu jego „najlepszym burmistrzem” (alcaldem). Obaj obejmowali tron w podobnym wieku. Obaj musieli uporać się z ambitnymi wyzwaniami. Carlos wykorzystał szansę i przyczynił się do wzmocnienia pogrążonego w kryzysie królestwa. To za jego panowania doszło do rozkwitu kultury i sztuki zgodnie z oświeceniowymi ideałami.
Filip ma zdecydowanie mniejsze pole manewru i inną rolę do odegrania. Jednak zabrał się do wykonania swojego zadania z energią. Z miejsca obciął kłujące w oczy wydatki. Na każdym kroku podkreśla jedność korony, poszanowanie dla konstytucji oraz wspólnot autonomicznych. Zabiega o interesy Hiszpanii na arenie międzynarodowej, m.in. podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. W szczytowym momencie kryzysu katalońskiego, tuż po nieuznawanym referendum, 3 października 2017 r. król wygłosił orędzie zachęcające rodaków do rozwiązywania wszelkich sporów zgodnie z literą prawa.
Źródło: Mateusz Kucharczyk, Wybory w Hiszpanii. Przebrzmiały urok monarchii, 26.04.2019 r., dostępny w internecie: euractiv.pl [dostęp 20.07.2020 r.].