Sprawdź się
Zapoznaj się z fragmentem Dziadów i wyjaśnij, w jaki sposób literatura kształtowała ideał miłości romantycznej.
Dziady. Część IVPUSTELNIK (GUSTAW)
[…]
(z uśmiechem, biorąc książki z szafy)
Księże, a znasz ty żywot Heloisy?
Znasz ogień i łzy Wertera?
[…]
Wszakże lubisz książki świeckie?...
Ach, te to są książki zbójeckie!
(ciska książkę)
Młodości mojej niebo i tortury!
One zwichnęły osadę mych skrzydeł
I wyłamały do góry,
Że już nie mogłem nad dół skręcić lotu.
[…]
Szukałem, ach! szukałem tej boskiej kochanki,
Której na podsłonecznym nie bywało świecie,Źródło: Adam Mickiewicz, Dziady. Część IV, [w:] Utwory dramatyczne, Warszawa 1955, s. 46–48.
PUSTELNIK (GUSTAW) Bujałem po zmyślonym od poetów niebie, Goniąc i błądząc, w błędach nieznużony goniec; Wreszcie, na próżno zbiegłszy kraj daleki, Spadam i już się rzucam w brudne uciech rzeki: Nim rzucę się, raz jeszcze spojrzę koło siebie! I znalazłem ją na koniec! Znalazłem ją blisko siebie, Znalazłem ją!... ażebym utracił na wieki! (…) Postawą sobie bliscy, jednostajni wiekiem, Ten sam powab we wszystkim, toż samo niechcenie, Też same w myślach składnie i w czuciach płomienie. Gdy nas wszędzie tożsamość łączy niedościgła, (...)
Scharakteryzuj postacie Ślubów panieńskich i określ, które z nich stanowią parodie postaci bohaterów romantycznych, a które są ich przeciwieństwem.
Wyjaśnij w kilku zdaniach, w czym przejawia się polemika Fredry z romantycznym wzorcem miłości.
Zapoznaj się z poniższym tekstem i wyjaśnij, w jaki sposób doświadczenia życiowe autora wpłynęły na pracę nad komedią Śluby panieńskie oraz jej ostateczną wymowę.
W czasie pracy nad pierwszą wersją sztuki pisarz był zakochany w Zofii z Jabłonowskich Skarbkowej. W 1827 r. jej starania o unieważnienie małżeństwa napotykały na poważne trudności. Zniechęcony niemożnością poślubienia wybranki, pisarz zaczyna wątpić w sens życia i w sens twórczości. W 1828 roku Fredro poślubił Zofię. Powrót do pracy nad sztuką uniemożliwił mu jednak wybuch powstania listopadowego. Finalna wersja Ślubów panieńskich powstała dopiero po 6 latach.
Zapoznaj się z poniższym fragmentem i odpowiedz na pytanie: Czy słowa Gustawa mogą zostać uznane za wyraz osobistych poglądów samego Fredry? A jeśli tak, to jakie konkretnie byłyby to poglądy?
Śluby panieńskieAkt czwarty — Scena trzecia
[…]
GUSTAW
[…]
Lecz gdy miłością serce moje bije,
Gdy powiem: „kocham” — wtenczas tylko żyję,
Żyję szczęśliwy i w lubym zamęcie
Świat do podziału pociągam w objęcie.[...]
Wierz mi — są dusze dla siebie stworzone.
Niech je w przeciwną los potrąci stronę,
One wbrew losom, w tym lub tamtym świecie,
Znajdą, przyciągną i złączą się przecie;
Tak jak dwóch kwiatów obce sobie wonie
Łączą się w górze, jedna w drugiej tonie.[…]
Cóż ściąga światło, w całym blasku stawa,
Jeśli nie miłość — i stała, i prawa?
Miłość szlachetnej przewodząca parze
Z łona rodziców przed ślubów ółtarze. — Ach, być kochanym wszyscy szczęściem głosząMym zdaniem: kochać jest większą rozkoszą —
Los kilku istot zrobić swoim losem,
Czuć i żyć tylko drogich dusz odgłosem,
Dla dobra innych cenić własne życie,
Dla nich poświęcić każde serca bicie,
Światem uczynić najmniejszą zagrodę,
Tam mieć cel życia i życia nagrodę
I kończąc cicho wytknięte koleje,
Za grób swój jeszcze przeciągnąć nadzieje —
Otóż to szczęścia rzetelne zalety![...]
Źródło: Aleksander Fredro, Śluby panieńskie, [w:] Komedie, oprac. Bogdan Zakrzewski, Wrocław 1994, s. 423–425.