Sprawdź się
Przeanalizuj poniższe fragmenty dotyczące wydarzeń z okresu dwudziestolecia międzywojennego, które wywarły wpływ na położenie międzynarodowe Polski. Następnie ułóż je w ciągu chronologicznym.
Ponadto podpisano cztery układy arbitrażowe, które Niemcy zawarły z Francją, Belgią, Polską i Czechosłowacją, oraz dwa układy gwarancji wzajemnej między Francją z jednej a Polską i Czechosłowacją z drugiej strony. Te ostatnie podtrzymywały ważność sojuszów francusko-polskiego i francusko-czechosłowackiego na wypadek dokonania agresji przez Niemcy. Niemcy nie zgodziły się na to, by wzmianka o tych układach znalazła się w tekście paktu reńskiego.
- […] traktat pomiędzy Niemcami a ZSRR gwarantujący neutralność sygnatariuszy w przypadku niesprowokowanej agresji państwa trzeciego na jedną ze stron traktatu. W razie zawarcia przez państwa trzecie porozumienia w celu ekonomicznego lub finansowego bojkotu jednej ze stron, druga gwarantowała brak przystąpienia do takiego porozumienia. Strony zgadzały się uzgodnić w odpowiednim czasie przed upływem terminu przyszły kształt ich stosunków politycznych. […] Sygnatariuszami byli minister spraw zagranicznych Niemiec Gustav Stresemann i ambasador ZSRR w Berlinie Nikołaj Krestinski.
- […] główny traktat pokojowy kończący I wojnę światową […]. Ustalił [on] wiele granic międzypaństwowych w Europie oraz wprowadził nowy ład polityczny. […] Został zawarty podczas paryskiej konferencji pokojowej […]. Brało w niej udział 27 zwycięskich państw. Polska była reprezentowana przez Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Państwa pokonane w I wojnie światowej (Niemcy, Austro-Węgry, Imperium Osmańskie, Bułgaria) nie zostały dopuszczone do konferencji, a jedynie przedstawiono im traktaty do podpisania.
-
Francja, Belgia, Wielka Brytania i Włochy podpisały z Niemcami [układ], gwarantujący nienaruszalność granicy między Niemcami a Francją i Belgią, przy czym Wielka Brytania i Włochy miały w razie agresji ze strony Niemiec lub Francji udzielić pomocy stronie napadniętej. Równocześnie strony wyrzekały się agresji wobec siebie. […]
Ponadto podpisano cztery układy arbitrażowe, które Niemcy zawarły z Francją, Belgią, Polską i Czechosłowacją, oraz dwa układy gwarancji wzajemnej między Francją z jednej a Polską i Czechosłowacją z drugiej strony. Te ostatnie podtrzymywały ważność sojuszów francusko-polskiego i francusko-czechosłowackiego na wypadek dokonania agresji przez Niemcy. Niemcy nie zgodziły się na to, by wzmianka o tych układach znalazła się w tekście paktu reńskiego. - wielostronny układ międzynarodowy o charakterze paktu o nieagresji, podpisany […] w Moskwie przez Polskę, ZSRR, Rumunię, Estonię i Łotwę, nazwany od nazwiska inicjatora dokumentu, ówczesnego zastępcy ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR.
Wstaw podane niżej cytaty w odpowiednie miejsca w tekście.
Metodą nacisku na stronę radziecką był również powrót polskiej dyplomacji do idei sojuszu z państwami bałtyckimi. Nie było to możliwe z Litwą, ale Skirmunt [minister spraw zagranicznych w latach 1921–1922 – przyp. autorki e-materiału] starał się zmontować wspólny blok z Finlandią, Estonią i Łotwą. (Tu wybierz) 1. Plonem […] długotrwałych pertraktacji było zakończenie masowej repatriacji, zwrot części archiwaliów, a przede wszystkim podpisanie dwóch konwencji: kolejowej (kwiecień 1924) i znacznie ważniejszej konsularnej (lipiec 1924)., 2. Jednak […] niechęć strony rosyjskiej, która parła wówczas do zbliżenia z Niemcami, uniemożliwiła ten kolejny krok w kierunku normalizacji stosunków dwustronnych., 3. Stosunki z ZSRR w pierwszych latach po podpisaniu układu w Rydze […] rozwijały się w cieniu konfliktów dyplomatycznych., 4. Po negocjacjach w Warszawie udało się podpisać 17 marca 1922 r. układ o przymierzu odpornym, skierowanym mimo jego obronnego charakteru przeciwko Rosji Radzieckiej. […], 5. Uważano, że może być to układ gwarancyjny, odgrywający podobną rolę jak Locarno na wschodzie. Brak porozumienia razem z oziębieniem w stosunkach dyplomatycznych doprowadził w końcu do fiaska […] inicjatywy […].
Polska do połowy lat 20. próbowała nawiązać stosunki ze ZSRR, także z uzyskaniem zbiorowych gwarancji bezpieczeństwa. […] Na przełomie 1925 i 1926 r. nasiliły się starania […] do zawarcia układu o nieagresji jako jednego z całej serii traktatów podpisywanych wówczas przez ZSRR z Estonią, Łotwą i Finlandią. (Tu wybierz) 1. Plonem […] długotrwałych pertraktacji było zakończenie masowej repatriacji, zwrot części archiwaliów, a przede wszystkim podpisanie dwóch konwencji: kolejowej (kwiecień 1924) i znacznie ważniejszej konsularnej (lipiec 1924)., 2. Jednak […] niechęć strony rosyjskiej, która parła wówczas do zbliżenia z Niemcami, uniemożliwiła ten kolejny krok w kierunku normalizacji stosunków dwustronnych., 3. Stosunki z ZSRR w pierwszych latach po podpisaniu układu w Rydze […] rozwijały się w cieniu konfliktów dyplomatycznych., 4. Po negocjacjach w Warszawie udało się podpisać 17 marca 1922 r. układ o przymierzu odpornym, skierowanym mimo jego obronnego charakteru przeciwko Rosji Radzieckiej. […], 5. Uważano, że może być to układ gwarancyjny, odgrywający podobną rolę jak Locarno na wschodzie.
Ostatecznie możliwość porozumienia nie została sfinalizowana. Nieufność strony radzieckiej wzmacniało przedłużenie w marcu 1926 r. układu polsko-rumuńskiego o wyraźnym ostrzu antyradzieckim, a dla Polski kluczowym negatywnym sygnałem przed dalszym forsowaniem tego projektu było przedłużenie w kwietniu 1926 r. niemiecko-radzieckiego układu o nieagresji z Rapallo, potwierdzającego trwałość zbliżenia dwóch najbardziej agresywnie w stosunku do Rzeczypospolitej nastawionych sąsiadów.
Jednak […] niechęć strony rosyjskiej, która parła wówczas do zbliżenia z Niemcami, uniemożliwiła ten kolejny krok w kierunku normalizacji stosunków dwustronnych., Plonem […] długotrwałych pertraktacji było zakończenie masowej repatriacji, zwrot części archiwaliów, a przede wszystkim podpisanie dwóch konwencji: kolejowej (kwiecień 1924) i znacznie ważniejszej konsularnej (lipiec 1924)., Po negocjacjach w Warszawie udało się podpisać 17 marca 1922 r. układ o przymierzu odpornym, skierowanym mimo jego obronnego charakteru przeciwko Rosji Radzieckiej. […], Uważano, że może być to układ gwarancyjny, odgrywający podobną rolę jak Locarno na wschodzie., Stosunki z ZSRR w pierwszych latach po podpisaniu układu w Rydze […] rozwijały się w cieniu konfliktów dyplomatycznych.
Konieczność normalizacji stosunków z Rosją Radziecką rozumiał dobrze także Władysław Grabski [premier w latach 1923–1925 – przyp. autorki e-materiału]. […] ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Miały wspólnie stanowić podstawę do zawarcia w końcu dwustronnego układu handlowego […]. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Metodą nacisku na stronę radziecką był również powrót polskiej dyplomacji do idei sojuszu z państwami bałtyckimi. Nie było to możliwe z Litwą, ale Skirmunt [minister spraw zagranicznych w latach 1921–1922 – przyp. autorki e-materiału] starał się zmontować wspólny blok z Finlandią, Estonią i Łotwą. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Brak porozumienia razem z oziębieniem w stosunkach dyplomatycznych doprowadził w końcu do fiaska […] inicjatywy […].
Polska do połowy lat 20. próbowała nawiązać stosunki ze ZSRR, także z uzyskaniem zbiorowych gwarancji bezpieczeństwa. […] Na przełomie 1925 i 1926 r. nasiliły się starania […] do zawarcia układu o nieagresji jako jednego z całej serii traktatów podpisywanych wówczas przez ZSRR z Estonią, Łotwą i Finlandią. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ostatecznie możliwość porozumienia nie została sfinalizowana. Nieufność strony radzieckiej wzmacniało przedłużenie w marcu 1926 r. układu polsko-rumuńskiego o wyraźnym ostrzu antyradzieckim, a dla Polski kluczowym negatywnym sygnałem przed dalszym forsowaniem tego projektu było przedłużenie w kwietniu 1926 r. niemiecko-radzieckiego układu o nieagresji z Rapallo, potwierdzającego trwałość zbliżenia dwóch najbardziej agresywnie w stosunku do Rzeczypospolitej nastawionych sąsiadów.
Indeks dolny Źródło: Ryszard Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, PWN, Warszawa 2014, s. 169–170. Indeks dolny koniecŹródło: Ryszard Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, PWN, Warszawa 2014, s. 169–170.
Przeanalizuj poniższą karykaturę, a następnie wyraź jej sens, odwołując się do elementów graficznych.
Zapoznaj się z opisem poniższej karykatury, a następnie wyraź jej sens, odwołując się do elementów graficznych, które przedstawia.
Wyobraź sobie, że jesteś parlamentarzystą związanym z obozem lewicy i występujesz na forum sejmu pod koniec kwietnia 1922 r. Ułóż przemowę (do 10 zdań), w której dokonasz analizy sytuacji międzynarodowej. Odnieś się do przytoczonego niżej fragmentu traktatu. Pamiętaj, że twoja wypowiedź powinna być sugestywna i spełniać wymogi przemówienia. Rozpocznij ją od zwrotu: Wysoka Izbo. Na koniec sformułuj wniosek dotyczący sytuacji międzynarodowej.
Art. 1. A. Rzesza Niemiecka i RSFRR zrzekają się wzajemnie odszkodowania zarówno na swe wydatki wojenne, jak i za szkody wojenne […].
Art. 2. Niemcy zrzekają się roszczeń wynikających z dotychczasowego stosowania ustaw i zarządzeń RSFRR wobec obywateli niemieckich i ich spraw prywatnych oraz praw Niemiec i krajów niemieckich w stosunku do Rosji, a także roszczeń, które wynikają w ogóle z zarządzeń RSFRR lub jej organów w stosunku do obywateli niemieckich lub ich praw prywatnych […].
Art. 3. Dyplomatyczne i konsularne stosunki między Niemcami a RSFRR zostaną niezwłocznie wznowione. […]
Art. 5. Obydwa rządy będą wzajemnie uwzględniały w duchu życzliwości potrzeby gospodarcze obydwu krajów.
Źródło: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1998, s. 92–93.
Przeanalizuj poniższą mapę, przedstawiającą kształt terytorialny Republiki Weimarskiej po podpisaniu traktatu wersalskiego, i wykonaj polecenia.
Wskaż tereny utracone przez Niemcy na rzecz Polski po I wojnie światowej.
- Dolny Śląsk
- część Górnego Śląska
- Łużyce, Pomorze Zachodnie
- Warmia, Mazury
- Kotlina Kłodzka
- Wielkopolska
- Pomorze Gdańskie
- Gdańsk
Przeanalizuj poniższe wykresy i na ich podstawie wykonaj polecenia.
Udział Niemiec w handlu zagranicznym Polski (w procentach)
- 1. zestaw danych:
- Lata: 1924
- Import: 34.3
- Eksport: 42.4
- 2. zestaw danych:
- Lata: 1925
- Import: 31.0
- Eksport: 43.2
-
lata : 1924
import : 34.3
eksport : 42.4
-
lata : 1925
import : 31.0
eksport : 43.2
Indeks dolny Na podstawie: Zbigniew Klimiuk, Stosunki handlowe Polski i Niemiec w okresie międzywojennym (1918–1939), Lublin 2011, s. 248. Indeks dolny koniecNa podstawie: Zbigniew Klimiuk, Stosunki handlowe Polski i Niemiec w okresie międzywojennym (1918–1939), Lublin 2011, s. 248.
Udział Polski w handlu zagranicznym Niemiec (w procentach)
- 1. zestaw danych:
- Lata: 1924
- Import: 5.0
- Eksport: 6.0
- 2. zestaw danych:
- Lata: 1925
- Import: 3.7
- Eksport: 4.5
- 3. zestaw danych:
- Lata: 1926
- Import: 3.0
- Eksport: 2.5
-
lata : 1924
import : 5.0
eksport : 6.0
-
lata : 1925
import : 3.7
eksport : 4.5
-
lata : 1926
import : 3.0
eksport : 2.5
Indeks dolny Na podstawie: Zbigniew Klimiuk, Stosunki handlowe Polski i Niemiec w okresie międzywojennym (1918–1939), Lublin 2011, s. 248. Indeks dolny koniecNa podstawie: Zbigniew Klimiuk, Stosunki handlowe Polski i Niemiec w okresie międzywojennym (1918–1939), Lublin 2011, s. 248.
Przeanalizuj poniższą karykaturę, a następnie wskaż stwierdzenia prawdziwe i fałszywe.
Zapoznaj się z opisem poniższej karykatury, a następnie wskaż stwierdzenia prawdziwe i fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Karykatura powstała po podpisaniu traktatu wersalskiego. | □ | □ |
| Karykatura ukazuje zacofanie ekonomiczne Polski wobec zaawansowania technologicznego Niemiec. | □ | □ |
| Karykatura przedstawia dysproporcje sił oraz potencjałów ekonomicznych i militarnych między Polską a jej zachodnim sąsiadem. | □ | □ |
| Karykatura ukazuje wzrost zagrożenia dla Polski. | □ | □ |
Wciel się w rolę dziennikarza warszawskiej gazety. Właśnie dowiedziałeś/dowiedziałaś się o postanowieniach traktatów reńskich. Napisz artykuł, w którym przedstawisz polski punkt widzenia.
Nie zapomnij o tytule, który przyciągnie uwagę czytelników.