Sprawdź się
Teksty do ćwiczeń
Do TaliarchaPieśń I 9
Spójrz jak wysoko jasna od śniegu
strzela SorakteSorakte jak przygnieciony
wielkim ciężarem las się ugina
i mróz okrutny ściął rzekiŚmiało dorzucaj drew na kominie
trzeba się rozgrzać o mój TaliarchuTaliarchu
w dwuusznym dzbanie daj tu bez żalu
czteroletniego sabinasabinaReszta zależy tylko od bogów
kiedy uciszą na wściekłym morzu
skłócone wiatry nie drgną wiekowe
cyprysy ani jesionyCo będzie jutro nie głów się chłopcze
dzień życia wpisuj na poczet zysku
póki krew młoda i włos nie tknięty
siwizną nie stroń od tańcaani od czułych splotów miłości
i niech cię nęcą w miejskich alejach
o umówionej porze co wieczór
powtarzające się szeptyniech cię czaruje śmiech który zdradza
zaszytą w ciemny kątek dziewczynę
ściągnięty z palca fant lub z ramienia
broniony przez nią na nibyŹródło: Horacy, Do Taliarcha, [w:] tegoż, Dwadzieścia dwie ody, oprac. S. Stabryła, tłum. A. Ważyk, Wrocław 1991, s. 7–9.
Do LeukonoePieśń I 11
Nie uciekaj nie nasza to rzecz Leukonoe
kiedy umrzeć mam ja kiedy ty nie odsłaniaj
babilońskich arkanówbabilońskich arkanów Co ma być niech będzie
Czy wiele zim przed nami czy właśnie ostatnia
pędzi morze Tyrreńskiemorze Tyrreńskie na oporne skały
rozważnie klaruj wino nadzieję odmierzaj
na godziny – czas biegnie zazdrosny o słowa –
i weseląc się dziś nie dowierzaj przyszłościŹródło: Horacy, Do Leukonoe, [w:] Dwadzieścia dwie ody, oprac. S. Stabryła, tłum. A. Ważyk, Wrocław 1991, s. 11.
Co łączy podmioty liryczne obu utworów Horacego (Do Taliarcha, Do Leukonoe)? Możliwe odpowiedzi: 1. Udzielają rad młodszym od siebie osobom., 2. Zwracają się do członków swojej rodziny., 3. Ostrzegają przed lekceważeniem nakazów., 4. Wyznają miłość do osób, do których się zwracają., 5. Wypowiadają się z lekceważeniem o osobach, do których mówią., 6. Ostrzegają przed zdradą miłosną.
Zaznacz poprawną odpowiedź.
Co łączy podmioty liryczne obu utworów Horacego (Do Taliarcha, Do Leukonoe)?
- Udzielają rad młodszym od siebie osobom.
- Zwracają się do członków swojej rodziny.
- Ostrzegają przed lekceważeniem nakazów.
- Wyznają miłość do osób, do których się zwracają.
- Wypowiadają się z lekceważeniem o osobach, do których mówią.
- Ostrzegają przed zdradą miłosną.
Zaznacz poprawne słowa w tekście.
Podmiot liryczny ody I 11 zwraca się do {#Leukonoe} / {Taliarcha}. Już greckie imię adresatki utworu wskazuje na jej cechy – to osoba {#naiwna} / {doświadczona}. Z treści wiersza można wywnioskować, że chodzi o {#młodą} / {starszą} kobietę, której trzeba udzielać {#rad} / {nagany} i uczyć, jak należy żyć.
Przyporządkuj rady udzielane przez podmiot liryczny osobie, której te rady dotyczą.
nadzieję odmierzaj / na godziny, nie stroń od tańca, dzień życia wpisuj na poczet zysku, nie dowierzaj przyszłości, niech cię czaruje śmiech, co ma być niech będzie, co będzie jutro nie głów się
| Taliarch | |
|---|---|
| Leukonoe |
Zapisz pytania, jakie mogła zadać Leukonoe podmiotowi lirycznemu.
W wierszu Do Taliarcha pojawiają się opisy natury. Napisz liczący co najmniej 50 słów tekst, w którym wyjaśnisz, jakich środków stylistycznych użył Horacy, aby stworzyć plastyczne obrazy ukazujące tę naturę.
Opisz przestrzeń i sytuację, w której przebywają podmiot liryczny oraz adresat wiersza Do Taliarcha.
Które z poniższych cech charakteryzują adresata ody I 9? Możliwe odpowiedzi: 1. Jest chłopcem., 2. Zna osobę mówiącą w tekście., 3. Jest mniej doświadczony niż osoba mówiąca w tekście., 4. Jest rówieśnikiem osoby mówiącej w tekście., 5. Jest zakochany., 6. Jest synem osoby mówiącej w tekście., 7. Buntuje się wobec rad udzielanych przez podmiot liryczny.
Zaznacz poprawne odpowiedzi.
Które z poniższych cech charakteryzują adresata ody I 9?
- Jest chłopcem.
- Zna osobę mówiącą w tekście.
- Jest mniej doświadczony niż osoba mówiąca w tekście.
- Jest rówieśnikiem osoby mówiącej w tekście.
- Jest zakochany.
- Jest synem osoby mówiącej w tekście.
- Buntuje się wobec rad udzielanych przez podmiot liryczny.
Jaka rada na temat życia ludzkiego wynika z obu utworów? Napisz na ten temat krótki tekst, koniecznie wykorzystując po jednym cytacie z każdego z tych wierszy.
W opracowaniach dotyczących wiersza Do Taliarcha podkreśla się, że łączy on w sobie elementy filozofii epikurejskiej i stoickiej. Czy to słuszny pogląd? Napisz liczący co najmniej 75 słów tekst, w którym wyrazisz swoją opinię.
Dokonaj analizy dwóch pieśni Horacego i napisz wypracowanie na temat: Czy człowiek może być szczęśliwy? Jak Horacy postrzegał ludzki los?
Aequam memento rebus in arduisOda II 3
Pomnij zachować umysł niezachwiany
Pośród złych przygód i od animuszu
Zbyt zuchwałego wśród pomyślnej zmiany
Chroń się, gdyż umrzesz, DelliuszuDelliuszu.
Umrzesz, czy smutny przeżyjesz czas cały,
Czy na trawniku zacisznym zasiędziesz
Na dni świąteczne i z piwnic wystały
Swój FalernFalern zapijać będziesz.
Gdzie biała topol z sosną rozrośniętą
Chętnie swe cienie gościnnie zespala,
Gdzie wstrząsać brzegu kotliną wygiętą
Pierzchliwa sili się fala, Tam rozkaż przynieść i wina, i wonie,
I kwiaty róży, tak krótkiej trwałości,
Póki wiek, mienie i trzech prządektrzech prządek dłonie
Tej ci dozwolą radości.
Ziem skupowanych ustąpisz i domu.
I willi, którą żółty TyberTyber myje;
Ustąpisz: bogactw spiętrzonych ogromu
Dziedzic twój potem użyje.
Czyś bogacz, plemię InachusaInachusa stare,
Czyś biedak, wyszły z warstw najniższych łona,
Nie ma różnicy: pójdziesz na ofiarę
Bezlitosnego PlutonaPlutona.
Wszyscy zdążamy tamże: wszystkim z urny,
Prędzej czy później, jeden los wychodzi:
I w kraj wiecznego wygnania pochmurny
Na smutnej wyśle nas łodziłodzi.Źródło: Horacy, Aequam memento rebus in arduis, [w:] tegoż, Wybór pieśni, oprac. J. Krókowski, tłum. A. Asnyk, Wrocław 1971, s. 62–63.
Eheu fugaces, Postume, PostumeOda II 14
Mkną chyże lata, PostumiePostumie, Postumie,
Z modlitwy naszej drwi śmierć niepobożna.
Kroków starości wstrzymać nikt nie umie
I zmarszczek z czoła usunąć nie można.Bowiem nad nikim Pluton się nie wzrusza,
Choćbyś mu co dzień wołów składał trzysta.
Nawet wielkiego GerionaGeriona, TitiuszaTitiusza
Na wieki falafala uwięziła mglista.Tak, przyjacielu! Przez nurty tej strugi
My wszyscy, którzy chleb jemy powszedni,
Śmiertelnej musim podjąć się żeglugi,
Czyśmy królowie, czy kmiotkowie biedni.Próżno od krwawych wojen będziem stronić,
Od Adriatyku rozhukanej głębi:
Próżno przed wiatrem będziemy się chronić,
Który jesienią ciała nasze ziębi.Kiedyś porzucisz żywot swój obecny,
Ujrzysz płynący wśród mętnych odramień
KokytKokyt, obaczysz ród DanaidDanaid niecny
I SyzyfowySyzyfowy trud – złowrogi kamień.Porzucisz dom swój, ziemię, żonę młodą,
A z drzew, co dziś je sadzisz w swym ogródku,
Żadne do grobu ciebie nie powiodą –
Chyba cyprysy jedne, drzewa smutku.Przywłaszczy sobie piwnic twoich klucze
Godniejszy dziedzic; nie żałując dzbanów,
Posadzki winem cekubijskimwinem cekubijskim spłucze
Lepszym, niż bywa na ucztach kapłanów.Źródło: Horacy, Eheu fugaces, Postume, Postume, [w:] tegoż, Wybór pieśni, oprac. J. Krókowski, tłum. J. Birkenmajer, Wrocław 1971, s. 76–78.