Sprawdź się
Wskaż stwierdzenie, które jest prawdziwe.
- Spadek frekwencji wyborczej następuje w okresie kryzysów gospodarczych.
- W okresie stabilności gospodarczej obywatele odwracają się od partii politycznych.
- W XXI w. możemy zaobserwować wzrost zainteresowania obywateli sprawami publicznymi.
- W państwach postsowieckich zaufanie do elit politycznych jest większe i wyraża się wysoką frekwencją wyborczą.
Zdaniem autora rysunku jednym z powodów spadku zaufania do partii politycznych jest... Możliwe odpowiedzi: 1. brak mechanizmów weryfikujących kandydatów w obrębie partii politycznych., 2. dbałość członków partii o własne interesy., 3. niski poziom kompetencji ekonomicznych członków partii politycznych., 4. brak programów społecznych proponowanych przez partie polityczne.
Zaznacz właściwe zakończenia zdania.
Zdaniem autora rysunku jednym z powodów spadku zaufania do partii politycznych jest...
- brak mechanizmów weryfikujących kandydatów w obrębie partii politycznych.
- dbałość członków partii o własne interesy.
- niski poziom kompetencji ekonomicznych członków partii politycznych.
- brak programów społecznych proponowanych przez partie polityczne.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
„FT”: partie mainstreamowe w Europie przeżywają kryzysKłopoty socjaldemokratów w Niemczech to przejaw szerszego zjawiska; w Europie wiele dominujących niegdyś partii mainstreamu boryka się z egzystencjalnymi wręcz problemami, nie mogąc zatrzymać odpływu zniechęconych wyborców – ocenia we wtorek „Financial Times”. Dominujące niegdyś partie dziś stoją w obliczu egzystencjalnego zagrożenia. Słabe i podzielone przywództwo oraz ideologiczny stupor spotęgowały tylko rozczarowanie wyborców, których dziś w mniejszym niż kiedyś stopniu motywuje przynależność do danej klasy społecznej czy wyznania. Wydaje się, że przewaga gospodarcza nie motywuje już jak dawniej. Rozpadają się koalicje oparte na wspólnych interesach, na których dotąd zasadzały się partie mainstreamowe. Wyborcy coraz bardziej zwracają uwagę na inne sprawy, takie jak zmiany klimatu, imigracja oraz tożsamość narodowa i regionalna – wskazuje dziennik, zauważając przy tym, że te zmiany „znakomicie wykorzystały siły nacjonalistyczne i antyestablishmentowe”.
Źródło: „FT”: partie mainstreamowe w Europie przeżywają kryzys, 4.06.2019 r., dostępny w internecie: wgospodarce.pl [dostęp 21.08.2020 r.].
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Jednym z przejawów kryzysu partii socjaldemokratycznych jest brak silnego przywództwa. | □ | □ |
| Ze względu na przejęcie części postulatów socjalnych przez partie prawicowe socjaldemokraci tracą poparcie, ponieważ nie potrafią zaproponować nowych idei. | □ | □ |
| Wzrost kompetencji społecznych obywateli powoduje, że partie głównego nurtu tracą poparcie na rzecz mniejszych ugrupowań, szybciej reagujących na wyzwania współczesności. | □ | □ |
| Większość wyborców partii mainstreamowych rezygnuje z udziału w życiu publicznym i skupia się na życiu prywatnym. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Zmierzch klasycznego podziału partii politycznych na świecieWażnymi formami współczesnego uczestnictwa politycznego są nowe ruchy społeczne. Prognozowało się, iż to właśnie one w najbliższym czasie przyczynią się do załamania pozycji partii politycznych. Jednym z bardziej znaczących wymiarów korelacji pomiędzy partiami a ruchami społecznymi jest problem Nowej Polityki. Jest to określenie dla nowej kategoryzacji socjopolitycznej. Wiąże się z wyłonieniem nowych ugrupowań politycznych, których geneza sięga właśnie ruchów społecznych. Sam ruch społeczny jest oddolnym i pozbawionym instytucjonalności, wspólnym działaniem ludzi w celu zrealizowania łączących ich celów. Mianem tym określamy współczesne ruchy feministyczne, pacyfistyczne czy ekologiczne. Efektem ich działania jest poruszenie w dyskursie politycznym nowo pojawiających się problemów bądź takich, które zostały ponownie poruszone, lecz w innym kontekście niż poprzednio. Do przykładów tych pierwszych można zaliczyć postulaty redukcji zagrożeń, które może powodować proces produkcji energii atomowej czy próba wyeliminowania zanieczyszczeń industrialnych. Natomiast przykładem tych drugich są zachowanie pokoju, kwestie równouprawnienia, zwiększenie partycypacji społeczeństwa w podejmowaniu ważnych decyzji na tle politycznym.
Źródło: Anna Polańska, Zmierzch klasycznego podziału partii politycznych na świecie, „Artykuły Naukowe ASO” nr 9 (1)/2017, s. 212.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Postpolityka. W poszukiwaniu istoty zjawiskaJuż na początku XX w. na problem zwracał uwagę Carl Schmitt. W rozdzieleniu władzy i polityki widział on realizację liberalnej idei negacji państwa na rzecz prawa. Na marginesie poglądów różnych popularnych ówcześnie myślicieli zwrócił uwagę, że liberalna idea nowoczesnego państwa w praktyce ma polegać na zastąpieniu władzy osób naturalnych bądź prawnych rządami abstrakcyjnych norm. W takim państwie kadra urzędnicza miała stać się utożsamiona z państwem samodzielną władzą zwierzchnią. Ideę nowoczesnego państwa miał zaś wyrażać postęp w decentralizacji i samorządności. Zasadnicza działalność takiego podmiotu ograniczyć się miała tylko do tworzenia prawa, czyli ustalania prawnej wartości interesów. Schmitt zwracał też uwagę na to, że tego rodzaju idee cieszą się dużym poparciem. Zauważył, że postulat zniesienia nierzeczowej władzy polityki nad sferą rzeczowej ekonomiki, jednoczy przedstawicieli bardzo wielu grup społecznych. Osoby te mają wierzyć, że z chwilą tryumfu racjonalnego spojrzenia na świat problemy polityczne przestaną istnieć, a uwaga ludzi skoncentrowana będzie tylko na kwestiach techniczno‑organizacyjnych i ekonomiczno‑społecznych. Ekonomiczno‑techniczny sposób myślenia ma nie uwzględniać idei politycznych. Zauważane mają być one tylko wtedy, gdy ktoś dostrzeże w nich środek do realizacji swych ekonomicznych celów. Najistotniejszą konsekwencją takiego sposobu patrzenia na świat jest zdaniem Schmitta fakt, że konieczność moralnej decyzji, czyli istota politycznej idei zostaje pominięta.
Źródło: Paweł Kusiak, Postpolityka. W poszukiwaniu istoty zjawiska, „Colloquium” III/2011, s. 160.
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Zdaniem Carla Schmitta w państwach demokratycznych władza powinna być sprawowana przede wszystkim na podstawie prawa, co oznaczało zastąpienie prawa naturalnego zestawem norm stanowionych przez obywateli. | □ | □ |
| Zdaniem Carla Schmitta rządzenie państwem ewoluowało od ideologicznych postulatów części grup społecznych w stronę technokratycznego rozwiązywania problemów ekonomicznych. Uważał, że pragmatyzm działania zastąpi ideologie. | □ | □ |
| Zdaniem Carla Schmitta jedynym elementem trwałym w rządzeniu państwem pozostanie sfera moralnej oceny działań politycznych. | □ | □ |
| Rządzący, zdaniem Carla Schmitta, powinni zawsze pamiętać, że wyborcy będą zainteresowani ideami głoszonymi przez elity polityczne i bez tych idei bardzo szybką zmienią liderów. | □ | □ |
Uzupełnij tekst właściwymi fragmentami wybranymi spośród zaproponowanych poniżej opcji.
radykalna, poparcia, tolerancyjna, kompetencje społeczne, ruchy wyznaniowe, brak pieniędzy, skrajne, prawicowe, partii politycznych, związanych z modą, polityką, zaufania, efekt cieplarniany, lewicowe, centrowe, współczesnego świata, bardzo zróżnicowana, organizacji pozarządowych, ruchy społeczne, sceptyczna, mało zróżnicowana, społeczeństwem
Autor rysunku zwraca uwagę na niskie .................................................... młodzieży. Powodem tego zjawiska może być spadek .................................................... do ..................................................... Młodzież nie widzi powodu interesowania się ...................................................., ponieważ partie polityczne nie dostrzegają problemów ...................................................., do których możemy zaliczyć np. ..................................................... Młodzież w swoich poglądach jest bardziej ...................................................., prawicowa lub lewicowa, a prowadzona przez partie polityczne centrowa, czyli .................................................... polityka nie spełnia oczekiwań młodych obywateli. Skutkiem tego typu postaw jest włączanie się młodzieży w .................................................... i niechęć do udziału w wyborach lub głosowanie na ugrupowania .....................................................
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Polityka jako sztuka bycia wybranymO koncepcji polityki
„Pierwszym obowiązkiem prezydenta jest zostać wybranym”. W koncepcji tej polityka zostaje sprowadzona do zdobycia rynku politycznego, przede wszystkim poparcia wyborców. Rynkiem tym rządzą prawa podaży i popytu, a oferowany towar wymaga promocji. Bycie wybranym staje się celem samym w sobie, a nie środkiem prowadzącym do realizacji jej tradycyjnego przesłania – roztropnej realizacji wspólnego dobra.
Źródło: Tadeusz Bodio, Polityka jako sztuka bycia wybranym, „Magazyn Sztuki” 2004, nr 29.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Ideologia „zdrowego rozsądku”Ujawnione ideologie wbrew pozorom zmniejszają emocjonalne napięcie wokół spraw publicznych. Gdy przyjmiemy ideologicznie, że stawiamy na budowanie silnego kapitału społecznego, stanie się dla nas jasne, że potrzebne jest do tego inwestowanie w oświatę, kulturę i instytucje publiczne, a to z kolei pociągnie za sobą podwyżki dla nauczycieli czy rozbudowę bazy przedszkoli. Bez ideologii jesteśmy skazani na wieczne szarpanie się jednej frakcji z drugą, jakichś grup interesów i pojedynczych obywateli, którym coś się „zdroworozsądkowo” wydaje. „Trzeźwo myślący” pan Stanisław może chcieć budować szkołę, a kierująca się „prostą logiką” pani Leokadia – sprywatyzować ten grunt i postawić na nim fabrykę. Jeżeli nie sięgniemy głębiej, nigdy nie rozstrzygniemy tego sporu. Są jeszcze inne pozytywne aspekty kierowania się przez polityka konkretną ideologią. Oto na przykład taka postawa zmniejsza podejście konformistyczne do wykonywanej pracy i podejmowanych decyzji. To z kolei skutkuje osłabieniem korupcji, nepotyzmu, podatności na obce wpływy i wewnętrzne naciski. A zatem czytajcie, drodzy politycy, Arystotelesa, świętego Tomasza, Karola Marksa, Miltona Friedmana czy Michela Foucaulta. Znajdziecie tam znacznie więcej odpowiedzi na pytania „co robić” niż w skaczących słupkach poparcia, kieszeniach sponsorów, kolorowych tabloidach czy internecie.
Źródło: Filip Flisowski, Ideologia „zdrowego rozsądku”, 31.08.2019 r., dostępny w internecie: magazynkontakt.pl [dostęp 21.08.2020 r.].