Sprawdź się
Uporządkuj chronologicznie akty prawne wprowadzające zasady tolerancji religijnej w Rzeczypospolitej.
- Statut kaliski
- Colloquium charitativum
- Ugoda sandomierska
- Unia brzeska
- Konfederacja warszawska
- Konstytucja marcowa
Przyporządkuj wymienione wydarzenie do panujących w tym czasie władców.
Zygmunt II August, Władysław IV Waza, Władysław Warneńczyk, Zygmunt III Waza, Zygmunt I Stary, August II Mocny, Bolesław Pobożny, Stanisław August Poniatowski
| nadanie statutu kaliskiego | |
| zawarcie ugody sandomierskiej | |
| podpisanie aktu unii brzeskiej | |
| obrady sejmu niemego | |
| złożenie hołdu pruskiego | |
| ogłoszenie Konstytucji 3 maja | |
| colloquium charitativum | |
| żadne z wydarzeń nie pasuje do tego władcy |
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dawała przywileje osobom niewierzącym. | □ | □ |
| Polska była nazywana „azylem heretyków”. | □ | □ |
| Akt konfederacji warszawskiej wprowadzał wieczny pokój, zapewniając innowiercom opiekę państwa i równe prawa z katolicką większością. | □ | □ |
| W Konstytucji 3 maja odejście od chrześcijaństwa uznawane było za przestępstwo. | □ | □ |
| Kazimierz Wielki wprowadził przywileje dla Kościołów wschodnich, mówiące o wolności zwyczajów, poszanowaniu obrządku i obyczajów ich wyznawców. | □ | □ |
| Król Władysław Jagiełło jest uznawany za protektora Żydów w Polsce. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Traktat o władzy papieża i cesarza w stosunku do niewiernychNie należy niepokoić ani osób, ani majątków niewiernych, którzy chcą spokojnie żyć między chrześcijanami (…). Grzeszy więc władca, który ich pozbawia majątków bez przyczyny, albowiem nawet papieżowi nie wolno im dóbr odbierać (…). Największa zaś tolerancja należy się Żydom, gdyż przy pomocy ich ksiąg udowadniamy słuszność naszych prawd i naszej wiary (…).
Niewiernym wolno bez popełniania grzechu władać posiadłościami i majątkami oraz dzierżyć władzę, gdyż wszystkie te rzeczy stworzone zostały nie tylko dla wiernych [chrześcijan]. (…) Do tych wniosków doprowadza tekst z księgi Exodus [Wyjścia] XX, a mianowicie:
Nie zabijaj. Nie kradnij, które to słowa zakazują wszelkiego rabunku i wszelkiego gwałtu (…).Źródło: Paweł Włodkowic, Traktat o władzy papieża i cesarza w stosunku do niewiernych, 1416.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Państwo bez stosów. Czy z doświadczeń polskich w zakresie tolerancji religijnej i kulturowej może czerpać współczesna Europa?Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała w 1569 r. (…). Mieszkali w niej oprócz Polaków Litwini, Ukraińcy, Rusini, Żydzi, Niemcy, Tatarzy, Ormianie, Holendrzy i wiele innych narodowości. Zdrowa i pokojowa egzystencja tego państwa nie byłaby możliwa, gdyby nie wspomniana już wcześniej szeroko wprowadzona tolerancja religijna (…).
Źródło: Hubert Juchimiuk, Państwo bez stosów. Czy z doświadczeń polskich w zakresie tolerancji religijnej i kulturowej może czerpać współczesna Europa?, „Historia i świat”, nr 6/2017, dostępny w internecie: repozytorium.uph.edu.pl [dostęp 26.02.2021 r.].
Zapoznaj się z tekstem i zaznacz prawidłowe odpowiedzi.
Tolerancja religijna była jedną z najbardziej charakterystycznych cech ustroju {Księstwa Polskiego}/{#I Rzeczypospolitej}. W tym samym czasie, gdy paryskie bruki spływały krwią {#hugenotów}/{Żydów}, w toruńskim kościele św. Jana odbywały się msze katolików i protestantów. Polska tolerancja ma jednak dłuższą tradycję. Już {#Kazimierz Wielki}/{Władysław Jagiełło}, włączając do swoich ziem tereny Rusi, zagwarantował wolność zwyczajów i poszanowanie obrządku {Kościołowi husyckiemu}/{#Kościołowi prawosławnemu}. Potwierdził również wydane za czasów Bolesława Pobożnego prawa Żydów zawarte w {statucie Łaskiego}/{#statucie kaliskim}. Jednak apogeum wolności religijnej przypada na XVI–XVII w., a przełomowym dokumentem ją potwierdzającym jest Akt {#konfederacji warszawskiej}/{pacta conventa}, zredagowany wspólnie przez przedstawicieli katolików i protestantów w {#1573}/{1596} roku. To właśnie w nim szlachta polska, stanowiąca jedną, wielką wspólnotę obywateli, zagwarantowała wolność sumienia i wyznania oraz wieczny pokój między różniącymi się w wierze. Praw tych musiał przestrzegać każdy z elekcyjnych królów Rzeczypospolitej, gdyż w razie ich złamania szlachta miała prawo wystąpić przeciw niemu, ogłaszając {synod}/{#rokosz}.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj polecenie.
Dzieje polskiej tolerancjiNews from Poland, Anglia 1642 r.:
posiadają tam swoje świątynie (…) jak synagoga Żydów, których jest tam wiele tysięcy, cerkiew ruska dla Rusinów, świątynia mahometańska dla Tatarów, kościół dla luteranów. Wszyscy oni wykonywają swe praktyki religijne bez utrudnień. Wszyscy żyją (…) w zgodzie i pokrewieństwie z papistami, którzy stanowią główną część tego miasta i królestwa.
Źródło: Janusz Tazbir, Dzieje polskiej tolerancji, Warszawa 1973, s. 77.
Wskaż swoje odpowiedzi.
- islam
- scjentologia
- chrześcijaństwo
- judaizm
- asatru
- szamanizm
- taoizm
- buddyzm