Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RJzI81ZbcWuMM
Uzasadnij swoją odpowiedź. (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na kształt księgi i pismo, zastanów się, z jaką religią należy wiązać daną księgę.
Najwcześniej powstała Tora, święta księga Żydów; później Pismo Święte Nowego Testamentu; najpóźniej zaś Koran, święta księga Arabów (ok. połowy VII w.).
R1Gl0PwLmcYVK
Ćwiczenie 1
Uporządkuj wymienione księgi w kolejności ich powstawania. Elementy do uszeregowania: 1. Tora, 2. Biblia, 3. Koran
Uporządkuj wymienione księgi w kolejności ich powstawania. Elementy do uszeregowania: 1. Tora, 2. Biblia, 3. Koran
111
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z ilustracją i odpowiedz na pytanie.
Rdo3FsVzQX9q9
Ilustracja
Źródło: Classical Numismatic Group, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RGrrQsqhCedt8
Rozstrzygnij, czy na ilustracji została przedstawiona moneta będąca w obiegu w państwie arabskim w VII w. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie
RH1HXjR0E67fJ
Odpowiedź uzasadnij odwołując się do elementów widocznych na ilustracji. (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na symbole religijne widniejące na monecie oraz pismo.
Nie, ponieważ na monecie przedstawione zostało jabłko królewskie zwieńczone krzyżem – symbolem chrześcijaństwa.
RukNtEcXZJsTY
Ćwiczenie 2
Uzupełnij luki w tekście. Wiele inspiracji napływało z 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów i państwa perskiego, a za pośrednictwem tego ostatniego z krajów Dalekiego Wschodu, Indii i Chin. Zetknąwszy się np. z wysoką kulturą rolną terenów położonych nad Tygrysem i Eufratem oraz w 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów, Arabowie rozpowszechnili w swoim państwie znane tam metody melioracji. Przyczynili się także do spopularyzowania nieznanych dotychczas gatunków roślin – daktyli, bawełny, ryżu czy drzewa morwowego, dzięki któremu nastąpiło ożywienie przemysłu jedwabniczego. Za pośrednictwem 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów do Europy trafiły tzw. cyfry arabskie – znaki stosowane obecnie na całym świecie do zapisywania liczb. W rzeczywistości zostały one opracowane przez 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów.
Uzupełnij luki w tekście. Wiele inspiracji napływało z 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów i państwa perskiego, a za pośrednictwem tego ostatniego z krajów Dalekiego Wschodu, Indii i Chin. Zetknąwszy się np. z wysoką kulturą rolną terenów położonych nad Tygrysem i Eufratem oraz w 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów, Arabowie rozpowszechnili w swoim państwie znane tam metody melioracji. Przyczynili się także do spopularyzowania nieznanych dotychczas gatunków roślin – daktyli, bawełny, ryżu czy drzewa morwowego, dzięki któremu nastąpiło ożywienie przemysłu jedwabniczego. Za pośrednictwem 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów do Europy trafiły tzw. cyfry arabskie – znaki stosowane obecnie na całym świecie do zapisywania liczb. W rzeczywistości zostały one opracowane przez 1. Egipcie, 2. Arabów, 3. Bizancjum, 4. Hindusów.
11
Ćwiczenie 3
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.
Al Dżahiz, O handlu w Bagdadzie w IX w.
Z Indii przywozi się tygrysy, pantery, słonie, rubiny, heban i orzechy kokosowe. Z Chin – pachnidła, jedwab, naczynia, filc i wanilię. Z Bizancjum – przedmioty ze złota i srebra, pieniądz z czystego złota, haftowane tkaniny, instrumenty, narzędzia rolnicze i do prac wodnych. Z Arabii – konie arabskie, strusie, rasowe wielbłądy, barwione skóry, żyrafy, pancerze, kadzidło i indygo [ciemnobłękitny barwnik]. Z Egiptu – delikatne tkaniny, papirus, topazy. Z Samarkandy – papier. Z Teheranu – śliwki, żywe srebro [rtęć], wełniane płaszcze, broń, delikatne tkaniny, grzebienie.
B Źródło: Al Dżahiz, O handlu w Bagdadzie w IX w., [w:] cyt. za: Historia. Podręcznik, cz. 1, oprac. J. Choińska-Mika, W. Lengauer, M. Tymowski, K. Zielińska, Warszawa 2019, s. 253.
Źródło: Rebecca Kennison, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.
Ilustracja F
RwOc5oRnR952j
Ilustracja
Źródło: ecelan, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.
RaFhi3sV2tmfP
Wskaż ilustracje, na których przedstawiono zabytki związane z muzułmańskim kręgiem kulturowym. Możliwe odpowiedzi: 1. Ilustracja A, 2. Ilustracja B, 3. Ilustracja C, 4. Ilustracja D, 5. Ilustracja E, 6. Ilustracja F
Rsa0WpbvyCmdV
Wymień na ich podstawie cechy charakterystyczne sztuki arabskiej. (Uzupełnij).
Przypomnij sobie, czym charakteryzowała się sztuka muzułmańskiego kręgu kulturowego, jakie motywy przedstawiano, a jakich nie.
Ilustracje B i F. Cechy charakterystyczne: brak figuratywności sztuki, przedstawienie ornamentów, a nie osób – widocznych w sztuce bizantyjskiej i europejskiej.
R19gAgAvWqSCJ
Ćwiczenie 4
Zaznacz jak nazywa się ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny. Możliwe odpowiedzi: 1. Hidżra, 2. Dżihad, 3. Minaret, 4. Kalifat
211
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z opisami oraz ilustracją i wykonaj polecenie.
Opis 1
Miasto zostało opanowane przez Arabów w 635 r. Po przejęciu władzy przez dynastię Umajjadów została tam przeniesiona stolica kalifatu i stało się ono centrum życia politycznego na kolejne sto lat. Był to jeden z najważniejszych ośrodków miejskich świata arabskiego, który zasłynął z produkcji stali damasceńskiej, fajansów i jedwabiu, w tym adamaszku. W mieście tym powstał meczet, który stanowił jedno z największych osiągnięć wczesnej architektury muzułmańskiej.
Opis 2
Miasto uchodziło za najwspanialsze nie tylko w świecie islamu, ale też na zachodnich ziemiach chrześcijaństwa. Był to ważny ośrodek intelektualny, mogący się poszczycić siedemdziesięcioma bibliotekami, z których największa liczyła około czterdziestu tysięcy tomów. Miasto to było również ważnym ośrodkiem sztuki i rzemiosła. Wzniesiony w nim Wielki Meczet stanowi jedno z największych osiągnięć sztuki arabskiej i uznawany był za jeden z czterech cudów świata muzułmańskiego. Największą świetność ośrodek ten przeżywał w X w., w okresie panowania dynastii Umajjadów.
Opis 3
Miasto zostało założone w 762 r. przez drugiego kalifa z dynastii Abbasydów Al‑Mansura i miało pełnić funkcję stolicy. Pierwotnie nosiło nazwę Madinat as‑Salam (Miasto Pokoju), dopiero po podboju Mongołów w 1258 r. ją zmieniono. Miasto zbudowano na planie koła o średnicy ok. 3 km, prowadziły do niego cztery bramy. Szybko stało się jednym najludniejszych miast imperium arabskiego, licząc wg niektórych źródeł nawet milion mieszkańców. Odgrywało ważną rolę jako ośrodek nauczania – tutaj powstała największa biblioteka oraz akademia. Było także jednym z najważniejszych ośrodków handlu.
R1TBWpGcZL1kX
Ilustracja
Podboje Arabów w VII–IX w.
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.
RffvYpJ0SruMw
Wstaw obok numerów opisów opisów nazwę miasta, które zostało opisane w tekście oraz numer, którym zostało ono oznaczone na mapie. mapa Opis 1 - numer na mapie: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna, nazwa miasta: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna
Opis 2 - numer na mapie: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna, nazwa miasta: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna
Opis 3 - numer na mapie: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna, nazwa miasta: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna
Wstaw obok numerów opisów opisów nazwę miasta, które zostało opisane w tekście oraz numer, którym zostało ono oznaczone na mapie. mapa Opis 1 - numer na mapie: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna, nazwa miasta: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna
Opis 2 - numer na mapie: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna, nazwa miasta: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna
Opis 3 - numer na mapie: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna, nazwa miasta: 1. 5, 2. Mekka, 3. 3, 4. 4, 5. 2, 6. Kordoba, 7. Damaszek, 8. 1, 9. Bagdad, 10. Medyna
Zwróć uwagę, jaką funkcję pełniły opisane ośrodki w państwie muzułmańskim oraz jakie budowle zostały w nich wzniesione.
RoBOPga1uPsEq
Ćwiczenie 5
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
311
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z ilustracjami i wykonaj polecenie.
Ilustracja A
R1W6AE6h62gHV
Ilustracja
Źródło: Henk Monster, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 3.0.
Ilustracja B
RMFVCx8BINt92
Ilustracja
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ilustracja C
Rcjl1R8Wb8pZx
Ilustracja
Źródło: Falin, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ilustracja D
RqMbCQXvACHMR
Ilustracja
Źródło: DXR / Daniel Vorndran, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ilustracja E
RXZ9MjmfIQaAm
Ilustracja
Źródło: Basil D Soufi, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ilustracja F
Rfb2TVVpWe56y
Ilustracja
Źródło: Fabio Alessandro Locati, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ilustracja G
R13ArJU4ywA3B
Ilustracja
Źródło: Theklan, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R5VZMaePiKvBY
Wybierz ilustracje, które przedstawiają świątynie istniejące w miastach, o których mowa w tekstach z poprzedniego ćwiczenia. Możliwe odpowiedzi: 1. Ilustracja A, 2. Ilustracja B, 3. Ilustracja C, 4. Ilustracja D, 5. Ilustracja E, 6. Ilustracja F, 7. Ilustracja G
Przypomnij sobie, jak wyglądały świątynie muzułmańskie, a następnie zastanów się, na których ilustracjach przedstawiono meczety na pewno nieistniejące w miastach wymienionych w poprzednim ćwiczeniu.
Ćwiczenie 6
R18d95hzowR70
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenia.
R9xjk4xHQntHN
Ilustracja
Księga Rogera, czyli Księga przyjemnych podróży przez nieznane lądy. Jest to geograficzny opis świata wykonany przez arabskiego podróżnika Muhammada al‑Idrisiego w roku 1154 dla króla Sycylii Rogera II. W księdze tej znalazła się informacja o Polsce. Obecnie dzieło to przechowywane jest w Bibliotece Narodowej w Paryżu. Uwaga: na ilustracji północ znajduje się na dole.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RxxXHshAUWwZo
Połącz w pary nazwy z numerami którymi oznaczone są one na mapie. 1 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 2 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 3 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 4 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 5 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne
Połącz w pary nazwy z numerami którymi oznaczone są one na mapie. 1 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 2 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 3 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 4 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne 5 Możliwe odpowiedzi: 1. Płw. Iberyjski, 2. Morze Kaspijskie, 3. Morze Bałtyckie, 4. Płw. Apeniński, 5. Morze Czarne
REfWdjlVAwb5p
Wymień obszary, gdzie można mówić o niedokładności rysunku, i te, których oznaczenie należy uznać za przejaw fantazji autora. (Uzupełnij)
Wymień dwa państwa europejskie, o których al-Idrisi nie wiedział, a które z pewnością wówczas istniały. (Uzupełnij).
Przypomnij sobie, do których krajów podróżowali kupcy arabscy na wschodzie. Porównaj mapę Al‑Idrisiego ze współczesną mapą regionu.
Półwysep Arabski jest niedokładnie odwzorowany, w przypadku Półwyspu Apenińskiego i Skandynawii można mówić o tym, że autora poniosła fantazja. Na mapie brakuje Irlandii i Anglii.
Ćwiczenie 7
RcB96XtEAfkFU
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z tekstem oraz mapami i wykonaj polecenie.
Tadeusz ManteuffelHistoria powszechna. Średniowiecze
Największą jednak aktywność przejawiali Arabowie w dziedzinie handlu. Ich zdolności kupieckie zabłysły tu w całej pełni. Państwo kalifów, będące geograficznym pomostem między bogatymi krajami wschodu i południa, a zacofanymi – zachodu i północy – predestynowało Arabów do roli pośredników w wymianie towarowej. Toteż kupcy arabscy stali się częstymi gośćmi w krajach Europy. Dostarczali artykułów zbytku, których rzemiosło tamtejsze nie potrafiło wyprodukować. W zamian zaś wywozili takie surowce, jak futra, wosk, bursztyn. Przede wszystkim jednak poszukiwali niewolników. Kupcy arabscy, przemierzając nieznane swym współplemieńcom połacie kontynentu arabskiego, sporządzali dla celów praktycznych opisy swoich itinerariów.
C Źródło: Tadeusz Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1974, s. 79.
Mapa A
R7WjSVOnGeUNF
Ilustracja
Źródło: Contentplus.pl na podstawie Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Mapa B
RoYHpWxvSIzLq
Ilustracja
Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Nikater, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Mapa C
RNkdn9r7Z5oQq
Ilustracja
Źródło: Contentplus.pl na podstawie Flo Beck Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RbrQIfjiYfeL8
Rozstrzygnij, czy któraś z map 1-3 zawiera potwierdzenie informacji zawartych w tekście. (Uzupełnij).
Zastanów się, która mapa przedstawia podróże Arabów po Europie. Przypomnij sobie, w jaki sposób Arabowie podróżowali; czy odbywali podróże morskie?
Nie, ponieważ żadna z map nie ukazuje obecności Arabów w Europie.
