Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
Zbigniew Herbert Książka

Ryszardowi Przybylskiemu

Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala
abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy
każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa

Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII
i słyszę głos: nigdy nie poznasz Księgi dokładnie
powtarzam literę po literze – ale mój zapał często gaśnie

Cierpliwy głos książki poucza:
najgorszą rzeczą w sprawach ducha jest pośpiech
i jednocześnie pociesza: masz lata przed sobą

Mówi: zapomnij że czeka ciebie jeszcze dużo stronic
tomów łez bibliotek czytaj dokładnie rozdział trzeci
w nim bowiem jest klucz i przepaść początek i koniec

Mówi: nie żałuj oczu świec inkaustuinkaustinkaustu przepisuj starannie
werset za wersetem a kopiuj ściśle jakbyś odbijał w lustrze
słowa niezrozumiale wyblakle o trojakim znaczeniu

Myślę z rozpaczą że nie jestem ani zdolny ani dość cierpliwy
bracia moi są bieglejsi w sztuce
słyszę ich drwiny nad głową widzę szydercze spojrzenia

o późnym zimowym świcie – kiedy zaczynam od nowa

6 Źródło: Zbigniew Herbert, Książka, [w:] tegoż, Rovigo, Wrocław 1993, s. 7–8.
inkaust
R1FRMeZGrMG3k1
Ćwiczenie 1
Wymień te fragmenty wiersza Zbigniew Herberta, które potwierdzają, że tytułową książką jest Biblia. Przygotuj się też do ustnego uzasadnienia swojego wyboru. Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII i słyszę głos: nigdy nie poznasz Księgi dokładnie powtarzam literę po literze – ale mój zapał często gaśnie Cierpliwy głos książki poucza: najgorszą rzeczą w sprawach ducha jest pośpiech i jednocześnie pociesza: masz lata przed sobą Mówi: zapomnij że czeka ciebie jeszcze dużo stronic tomów łez bibliotek czytaj dokładnie rozdział trzeci w nim bowiem jest klucz i przepaść początek i koniec Mówi: nie żałuj oczu świec inkaustu przepisuj starannie werset za wersetem a kopiuj ściśle jakbyś odbijał w lustrze słowa niezrozumiale wyblakle o trojakim znaczeniu Myślę z rozpaczą że nie jestem ani zdolny ani dość cierpliwy bracia moi są bieglejsi w sztuce słyszę ich drwiny nad głową widzę szydercze spojrzenia o późnym zimowym świcie – kiedy zaczynam od nowa
1
Ćwiczenie 1
R1R8e6JfFIdjU
Zbigniew Herbert Książka Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII i słyszę głos: nigdy nie poznasz Księgi dokładnie powtarzam literę po literze – ale mój zapał często gaśnie Cierpliwy głos książki poucza: najgorszą rzeczą w sprawach ducha jest pośpiech i jednocześnie pociesza: masz lata przed sobą Mówi: zapomnij że czeka ciebie jeszcze dużo stronic tomów łez bibliotek czytaj dokładnie rozdział trzeci w nim bowiem jest klucz i przepaść początek i koniec Mówi: nie żałuj oczu świec inkaustu przepisuj starannie werset za wersetem a kopiuj ściśle jakbyś odbijał w lustrze słowa niezrozumiale wyblakłe o trojakim znaczeniu Myślę z rozpaczą że nie jestem ani zdolny ani dość cierpliwy bracia moi są bieglejsi w sztuce słyszę ich drwiny nad głową widzę szydercze spojrzenia o późnym zimowym świcie – kiedy zaczynam od nowa. (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

W wierszu Herberta słowo „książka” zapisane jest małą literą, „Księga” - dużą literą. Wyjaśnij dlaczego.

RseKOuHbRgFY0
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3
R1SE0pxJ4fDLa
Określ przynależność wiersza do kategorii liryki: Możliwe odpowiedzi: 1. liryka bezpośrednia, 2. liryka pośrednia, 3. liryka zwrotu do adresata, 4. liryka apelu

Przedstaw argument potwierdzający twój wybór. Użyj przy tym co najmniej jednego cytatu z wiersza.

R19x94ltTG4L6
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj podmiot liryczny wiersza Książka Zbigniewa Herberta.

RDv6DyUHa7T36
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5
RN0A0NpdC5Qhx
Przedstawiając książkę, podmiot liryczny zastosował: Możliwe odpowiedzi: 1. personifikację, 2. animizację, 3. hiperbolę, 4. porównanie, 5. antytezę

Wyjaśnij, dlaczego poeta posłużył się figurą stylistyczną wskazaną przez ciebie w pierwszej części ćwiczenia.

R3WWcOBzH4wiP
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Podaj co najmniej pięć czasowników, które wyrażają działania tytułowej książki.

Rzl7TeOEbNBW7
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 7

Zinterpretuj pouczenia i rady, których  książka (Biblia) udziela podmiotowi lirycznemu.

R1DodRnFAahMG
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

W drugiej strofie padają słowa: Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII. Wskazane miejsce w Biblii odnosi się do Adama oraz Ewy i brzmi:

1
Rdz 3, 7

A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski

1 Źródło: Rdz 3, 7, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. zespół pod red. M. Petera i M. Wolniewicza, Poznań 2018, s. 29.

Napisz krótki tekst, w którym wyjaśnisz, czego dotyczą refleksje podmiotu lirycznego, który poświęcił tak wiele czasu siódmemu wersetowi z trzeciego  rozdziału Księgi Rodzaju.

R1K0Wwtkp1us4
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Zinterpretuj sens fragmentu wersu z piątej zwrotki: słowa [...] o trojakim znaczeniu. O jakim potrójnym znaczeniu mówi tu podmiot liryczny?

R1DOpYCPdC4lY
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10

W przedostatniej strofie podmiot liryczny stwierdza: bracia moi są bieglejsi w sztuce / słyszę ich drwiny nad głową widzę szydercze spojrzenia. Wyjaśnij, kim są „bracia moi”. Podaj co najmniej dwie różne interpretacje.

RftDGbvt54e4k
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 11

Ze względu na podejmowaną tematykę wyróżnia się następujące typy liryki: autotematyczną, miłosną, religijną, patriotyczną, refleksyjno‑filozoficzną. Określ przynależność wiersza Książka do jednego z tych typów i uzasadnij swój wybór.

RgUC2FUSI2ZET
(Uzupełnij).
Praca domowa

Napisz rozprawkę interpretacyjną wiersza Zbigniewa Herberta Książka. Wykorzystaj w niej następujące biblijne cytaty:

1
Koh 3, 1

Wszystko ma swój czas,
i jest wyznaczona godzina
na wszystkie sprawy pod niebem

3 Źródło: Koh 3, 1, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 737.
1
Ap 20, 1

Potem ujrzałem anioła, zstępującego z nieba,
który miał klucz od Czeluści

4 Źródło: Ap 20, 1, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 1414.
1
Ap 21, 6

Stało się.
Jam Alfa i Omega,
Początek i Koniec.

5 Źródło: Ap 21, 6, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 1415.