1
Pokaż ćwiczenia:
1
21
Ćwiczenie 1
R17TxyG2QUzuC
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródła zdjęć:
Artur Andrysiak, CC BY-SA 3.0.
Jarosław Roland Kruk, CC BY-SA 3.0.
Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0.
Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0.
R1HWLSkSz7T8D
Wskaż, kto był działaczem związanym ze współczesnym ruchem ludowym w Polsce. (Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 1
RtqrWJidnoR4O
(Uzupełnij).
RXICAiAZnMrUR1
Ćwiczenie 2
Dokończ zdanie.
Premierem, który podał się do dymisji w konsekwencji zamachu majowego z 1926 r., był… Możliwe odpowiedzi: 1. Wincenty Witos., 2. Maciej Rataj., 3. Jakub Bojko., 4. Roman Dmowski.
R189NFbLf8ru31
Ćwiczenie 3
Uporządkuj chronologicznie polskie przedwojenne partie ludowe. Elementy do uszeregowania: 1. Stronnictwo Ludowe, 2. PSL „Wyzwolenie”, 3. PSL „Piast”, 4. Polskie Stronnictwo Ludowe
R1Kc58OKUE5c31
Ćwiczenie 4
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące polskiego ruchu ludowego są prawdziwe, czy fałszywe. Za prekursora ruchu ludowego uważani są Bolesław i Maria Wysłouchowie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kolebką ruchów ludowych była Galicja. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wincenty Witos w II Rzeczypospolitej Polskiej pełnił funkcję marszałka Sejmu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Po przewrocie majowym w 1926 r. stronnictwa chłopskie w sejmie wraz z partiami centrum utworzyły sojusz w celu zwalczania rządów sanacji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W 1945 r. wznowiło swoją działalność PSL, na którego czele stanął Stanisław Mikołajczyk. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pierwszym prezesem PSL w wolnej Polsce został Waldemar Pawlak. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Rj7gC101wIvff2
Ćwiczenie 5
Przypomnij sobie tytuł abstraktu, wysłuchaj nagrania i spróbuj zaproponować własny temat dla dzisiejszej lekcji.
Źródła zdjęć: domena publiczna; domena publiczna; domena publiczna; Komitet Wyborczy Waldemara Pawlaka, CC BY-SA 3.0; Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 pl.
2
Ćwiczenie 5
RgGzDPe1ozr5R
Wincenty Witos: 1. były premier rządu na uchodźstwie, 2. pierwszy prezes PSL w wolnej Polsce, 3. trzykrotny premier, który stał na czele PSL „Piast”, 4. lekarz i były minister zdrowia, 5. dwukrotny premier, któremu „się nie odmawia”. Stanisław Mikołajczyk: 1. były premier rządu na uchodźstwie, 2. pierwszy prezes PSL w wolnej Polsce, 3. trzykrotny premier, który stał na czele PSL „Piast”, 4. lekarz i były minister zdrowia, 5. dwukrotny premier, któremu „się nie odmawia”. Roman Bartoszcze: 1. były premier rządu na uchodźstwie, 2. pierwszy prezes PSL w wolnej Polsce, 3. trzykrotny premier, który stał na czele PSL „Piast”, 4. lekarz i były minister zdrowia, 5. dwukrotny premier, któremu „się nie odmawia”. Waldemar Pawlak: 1. były premier rządu na uchodźstwie, 2. pierwszy prezes PSL w wolnej Polsce, 3. trzykrotny premier, który stał na czele PSL „Piast”, 4. lekarz i były minister zdrowia, 5. dwukrotny premier, któremu „się nie odmawia”. Władysław Kosiniak-Kamysz: 1. były premier rządu na uchodźstwie, 2. pierwszy prezes PSL w wolnej Polsce, 3. trzykrotny premier, który stał na czele PSL „Piast”, 4. lekarz i były minister zdrowia, 5. dwukrotny premier, któremu „się nie odmawia”. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się uważnie z tekstem Jakuba Bojki, jednego z pionierów ruchu ludowego w zaborze austriackim.

1
„Z biedy w wielki świat” – rzecz o emigracji zarobkowej z ziem polskich w XIX w.

Jakub Bojko, Życie codzienne chłopa galicyjskiego w drugiej połowie XIX wieku

Pożywienie ludności Gręboszowa odpowiadało jego domostwu i strojom. Było proste, a zwykle i takiego brakowało. Piękna nasza Wisła, a za nią Dunajec, wylewały nieraz kilka razy do roku, a zniszczywszy plony rolnika, sprowadzały na bezradny lud głody i ciężkie przednówki. Z braku zboża dużo było pola nieobsianego, uprawa roli była nadzwyczaj marną, a i tego czasu nie było zebrać i schować. A schować nie można było, póki sługa plebański nie „wytyczył” dziesięciny, którą każdy parafianin pod grozą grzechu „wiernie Kościołowi musiał oddać”. Zabrano co dziesiąty snopek na plebanię, ukradli trochę grasujący złodzieje, trochę zabrała woda, a resztę biedny chłop przepił z rozpaczy, i jakże można było mieć dobre i dostatnie pożywienie? (…) Na śniadanie zimową porą gotowano do chleba żur kwaśny (…) na obiad dawano najpierw kapustę (…) potem jedzono pęczak albo ziemniaki, a wreszcie kaszę, na słodko lub kwaśno. Starzy gospodarze do każdej potrawy domagali się chleba (…). Koroną przysmaków była jajecznica i pierogi z serem, które dawano tylko w duże święto (…). Mięsa rzadko używano, wyjąwszy podczas wesela, albo gdy kto chował króliki (…). Tak mniej więcej żywił się lud tutejszy, gdy był dobry rok. Ale gdy zboże przepadło, gdy ziemniaki zgniły (…) wtedy o wspomnianych potrawach nie było mowy! (…) Zbierano perz w roli (…), mielono suszoną korę drzewną i liście lipowe i tym się lud biedny karmił (…). Gdy cokolwiek owoc na drzewach podrósł, głodne dzieci rwały to niemiłosiernie i jedząc dostawały ograszek i prawie nie było domu, aby ktoś nie miał tej choroby (…).

1 Źródło: „Z biedy w wielki świat” – rzecz o emigracji zarobkowej z ziem polskich w XIX w., dostępny w internecie: wlaczpolske.pl [dostęp 31.03.2020 r.].
RTRHRsPkklAUs
Podaj przyczyny biedy ludności w Galicji. (Uzupełnij).
R1Fz9XLM2wdeb2
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z tekstem i wybierz właściwe odpowiedzi. Ruch ludowy zaczął kształtować się pod koniec XIX/na początku XX wieku. Za jego kolebkę uważa się Galicję/Wielkopolskę. Do pierwszych działaczy ludowych zaliczamy księdza Stanisława Stojałowskiego oraz Macieja Rataja/Bolesława Wysłoucha. Pierwszą liczącą się partią polityczną było utworzone w 1903/1913 Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL). Bardzo szybko czołową rolę zaczął odgrywać w nim Roman Dmowski/Wincenty Witos. W niepodległej Polsce powstało wiele partii chłopskich, jednak to ugrupowanie Wincentego Witosa PSL „Piast”/PSL-Lewica odgrywało najważniejszą rolę. Sam Witos dwukrotnie/trzykrotnie pełnił funkcję premiera, stając się symbolem polskiego ruchu ludowego. Podczas okupacji hitlerowskiej ludowcy podjęli walkę z okupantem oraz zasiadali we władzach Delegatury Rządu na Kraj. Po wyzwoleniu w 1945 r. PSL, skupione wokół Jakuba Bojki/Stanisława Mikołajczyka stało się najważniejszą partią opozycyjną wobec komunistów. Jednak w wyniku szerokich represji szybko zostało rozbite i przejęte przez lojalnych wobec komunistycznej władzy członków, zmieniając nazwę na ZSL/PSL „Wyzwolenie” w 1949 r. Aż do 1989 r. było ono partią podporządkowaną komunistom i rządzącą razem z nimi. Zmiany zachodzące w Polsce w 1989 r. objęły również ruch ludowy. Powrócił on do swojej historycznej nazwy PSL, a na jego czele stanął działacz Solidarności Chłopskiej – Waldemar Pawlak/Roman Bartoszcze. W III RP ludowcy jako jedna z nielicznych formacji pozostaje nadal obecna w parlamencie, trzy/cztery razy wchodząc w skład rządzącej koalicji.
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Rola ruchu ludowego w kształtowaniu stosunków politycznych w Polsce okresu międzywojennego

Chłop był wprawdzie obywatelem i głosował na równi z panem w teorii. W praktyce zaś pędzono go do urny wyborczej i kazano wybierać ludzi takich, którzy umiejąc jako tako dbać o interes własny, nie mogli i nie umieli zrobić nic dla ludu i dla całego kraju, a przez kraj i dla całej Polski. Wysunęło się więc na pierwszy plan piękne i niezmiernie ważne zadanie dla postępowych patriotów. Zadaniem tym było faktyczne uobywatelnienie chłopa galicyjskiego. Rzecz była trudna. Trzeba było oświecić, uświadomić, postawić na nogi i pchnąć do samodzielnego myślenia i samodzielnej pracy miliony ludzi, którzy nie posiadali żadnego przygotowania.

2 Źródło: Rola ruchu ludowego w kształtowaniu stosunków politycznych w Polsce okresu międzywojennego, dostępny w internecie: wbc.poznan.pl [dostęp 23.07.2020 r.].
R1b9DqRq81oIy
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).