Sprawdź się
Artur Andrysiak, CC BY-SA 3.0.
Jarosław Roland Kruk, CC BY-SA 3.0.
Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0.
Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0.
Premierem, który podał się do dymisji w konsekwencji zamachu majowego z 1926 r., był… Możliwe odpowiedzi: 1. Wincenty Witos., 2. Maciej Rataj., 3. Jakub Bojko., 4. Roman Dmowski.
Dokończ zdanie.
Premierem, który podał się do dymisji w konsekwencji zamachu majowego z 1926 r., był…
- Wincenty Witos.
- Maciej Rataj.
- Jakub Bojko.
- Roman Dmowski.
Uporządkuj chronologicznie polskie przedwojenne partie ludowe.
- Polskie Stronnictwo Ludowe
- PSL „Wyzwolenie”
- PSL „Piast”
- Stronnictwo Ludowe
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące polskiego ruchu ludowego są prawdziwe, czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Za prekursora ruchu ludowego uważani są Bolesław i Maria Wysłouchowie. | □ | □ |
| Kolebką ruchów ludowych była Galicja. | □ | □ |
| Wincenty Witos w II Rzeczypospolitej Polskiej pełnił funkcję marszałka Sejmu. | □ | □ |
| Po przewrocie majowym w 1926 r. stronnictwa chłopskie w sejmie wraz z partiami centrum utworzyły sojusz w celu zwalczania rządów sanacji. | □ | □ |
| W 1945 r. wznowiło swoją działalność PSL, na którego czele stanął Stanisław Mikołajczyk. | □ | □ |
| Pierwszym prezesem PSL w wolnej Polsce został Waldemar Pawlak. | □ | □ |
Zapoznaj się uważnie z tekstem Jakuba Bojki, jednego z pionierów ruchu ludowego w zaborze austriackim.
„Z biedy w wielki świat” – rzecz o emigracji zarobkowej z ziem polskich w XIX w.Jakub Bojko, Życie codzienne chłopa galicyjskiego w drugiej połowie XIX wieku
Pożywienie ludności Gręboszowa odpowiadało jego domostwu i strojom. Było proste, a zwykle i takiego brakowało. Piękna nasza Wisła, a za nią Dunajec, wylewały nieraz kilka razy do roku, a zniszczywszy plony rolnika, sprowadzały na bezradny lud głody i ciężkie przednówki. Z braku zboża dużo było pola nieobsianego, uprawa roli była nadzwyczaj marną, a i tego czasu nie było zebrać i schować. A schować nie można było, póki sługa plebański nie „wytyczył” dziesięciny, którą każdy parafianin pod grozą grzechu „wiernie Kościołowi musiał oddać”. Zabrano co dziesiąty snopek na plebanię, ukradli trochę grasujący złodzieje, trochę zabrała woda, a resztę biedny chłop przepił z rozpaczy, i jakże można było mieć dobre i dostatnie pożywienie? (…) Na śniadanie zimową porą gotowano do chleba żur kwaśny (…) na obiad dawano najpierw kapustę (…) potem jedzono pęczak albo ziemniaki, a wreszcie kaszę, na słodko lub kwaśno. Starzy gospodarze do każdej potrawy domagali się chleba (…). Koroną przysmaków była jajecznica i pierogi z serem, które dawano tylko w duże święto (…). Mięsa rzadko używano, wyjąwszy podczas wesela, albo gdy kto chował króliki (…). Tak mniej więcej żywił się lud tutejszy, gdy był dobry rok. Ale gdy zboże przepadło, gdy ziemniaki zgniły (…) wtedy o wspomnianych potrawach nie było mowy! (…) Zbierano perz w roli (…), mielono suszoną korę drzewną i liście lipowe i tym się lud biedny karmił (…). Gdy cokolwiek owoc na drzewach podrósł, głodne dzieci rwały to niemiłosiernie i jedząc dostawały ograszek i prawie nie było domu, aby ktoś nie miał tej choroby (…).
Źródło: „Z biedy w wielki świat” – rzecz o emigracji zarobkowej z ziem polskich w XIX w., dostępny w internecie: wlaczpolske.pl [dostęp 31.03.2020 r.].
Przeczytaj tekst i wybierz właściwe odpowiedzi.
Ruch ludowy zaczął kształtować się {#pod koniec XIX}/{na początku XX} wieku. Za jego kolebkę uważa się {#Galicję}/{Wielkopolskę}. Do pierwszych działaczy ludowych zaliczamy księdza Stanisława Stojałowskiego oraz {Macieja Rataja}/{#Bolesława Wysłoucha}. Pierwszą liczącą się partią polityczną było utworzone w {#1903}/{1913} Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL). Bardzo szybko czołową rolę zaczął odgrywać w nim {Roman Dmowski}/{#Wincenty Witos}. W niepodległej Polsce powstało wiele partii chłopskich, jednak to ugrupowanie Wincentego Witosa {#PSL „Piast”}/{PSL-Lewica} odgrywało najważniejszą rolę. Sam Witos {dwukrotnie}/{#trzykrotnie} pełnił funkcję premiera, stając się symbolem polskiego ruchu ludowego. Podczas okupacji hitlerowskiej ludowcy podjęli walkę z okupantem oraz zasiadali we władzach Delegatury Rządu na Kraj. Po wyzwoleniu w 1945 r. PSL, skupione wokół {Jakuba Bojki}/{#Stanisława Mikołajczyka} stało się najważniejszą partią opozycyjną wobec komunistów. Jednak w wyniku szerokich represji szybko zostało rozbite i przejęte przez lojalnych wobec komunistycznej władzy członków, zmieniając nazwę na {#ZSL}/{PSL „Wyzwolenie”} w 1949 r. Aż do 1989 r. było ono partią podporządkowaną komunistom i rządzącą razem z nimi. Zmiany zachodzące w Polsce w 1989 r. objęły również ruch ludowy. Powrócił on do swojej historycznej nazwy PSL, a na jego czele stanął działacz Solidarności Chłopskiej – {Waldemar Pawlak}/{#Roman Bartoszcze}. W III RP ludowcy jako jedna z nielicznych formacji pozostaje nadal obecna w parlamencie, {#trzy}/{cztery} razy wchodząc w skład rządzącej koalicji.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Rola ruchu ludowego w kształtowaniu stosunków politycznych w Polsce okresu międzywojennegoChłop był wprawdzie obywatelem i głosował na równi z panem w teorii. W praktyce zaś pędzono go do urny wyborczej i kazano wybierać ludzi takich, którzy umiejąc jako tako dbać o interes własny, nie mogli i nie umieli zrobić nic dla ludu i dla całego kraju, a przez kraj i dla całej Polski. Wysunęło się więc na pierwszy plan piękne i niezmiernie ważne zadanie dla postępowych patriotów. Zadaniem tym było faktyczne uobywatelnienie chłopa galicyjskiego. Rzecz była trudna. Trzeba było oświecić, uświadomić, postawić na nogi i pchnąć do samodzielnego myślenia i samodzielnej pracy miliony ludzi, którzy nie posiadali żadnego przygotowania.
Źródło: Rola ruchu ludowego w kształtowaniu stosunków politycznych w Polsce okresu międzywojennego, dostępny w internecie: wbc.poznan.pl [dostęp 23.07.2020 r.].