Sprawdź się
Zaznacz tę prasłowiańską deklinację, do której nie należały rzeczowniki rodzaju żeńskiego.
- -o-tematowa
- -a-tematowa
- -ja-tematowa
- -i-tematowa
- -r-tematowa
- -ū-tematowa
Oceń prawdziwość zdań dotyczących przemian w deklinacji rzeczowników żeńskich.
| Twierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Końcówka mianownika l.p. decydowała o końcówce biernika l.p. | □ | □ |
| Rzeczowniki o zakończeniu spółgłoskowym to np. krew, studnia, bogini. | □ | □ |
| Końcówka -ami całkowicie zdominowała narzędnik l.mn. rzeczowników żeńskich. | □ | □ |
| Mianownik, biernik i wołacz l. mn. są sobie równe. | □ | □ |
Połącz nazwę zjawiska fonetycznego z parą mianownika l.p. i dopełniacza l.mn.
e ruchome, wzdłużenie zastępcze
| noga : nóg | |
| córka : córek |
Która forma mianownika-biernika-wołacza l.mn. wyrazu postać jest poprawna? Zaznacz jedną właściwą odpowiedź.
- postaci
- postacie
- obie formy są poprawne
W Psałterzu floriańskim, w Ps. 78, w. 11, pojawia się fragment: pomsta krwie sług twojich, jaż rozlita jest
. Zapisz przypadek i liczbę formy krwie.
W którym szeregu występują rzeczowniki miękkotematowe?
- kobieta, kość, ciocia
- żona, cerkiew, marchew
- mysz, kość, dusza
Uzupełnij fragment tekstu, dotyczący deklinacji rzeczowników żeńskich w gwarach, o brakujące elementy.
twardych i miękkich, narzędniku, dopełniaczu, twardych, bierniku, żeńskich, miękkotematowych, mianowniku, miękkich i stwardniałych, twardotematowych
W niektórych gwarach zachowały się różnice między końcówkami używanymi po tematach twardych i miękkich w dopełniaczu i bierniku. Różnice te są odbiciem stanu staropolskiego i zachowywane są głównie na południu Polski. W ...................................................... po spółgłoskach ...................................................... występuje końcówka -e (od granice, do piwnice, ze studnie, z kuźnie); w ...................................................... rzeczowników ...................................................... występuje końcówka -ą (kopiemy studnią, zjeździłem Rumunią, widziałem wieżą).
W poniższym fragmencie Biblii Królowej Zofii (z połowy XV w.) zaznacz kolorem niebieskim formy fleksyjne wyrazu ziemia, które dochowały się w polszczyźnie do dziś, a kolorem czerwonym formy, które wyszły z użycia. Następnie dokończ zdania, określając przypadek i liczbę zaznaczonych form.
niebieski czerwony
⟨4⟩ To to są porodzenie nieba i ziemie, gdyż są stworzony tego dnia, gdyż Bog udziałał niebo i ziemię, ⟨5⟩ i wszelką chroślinę polską, pirzwej niż wyszła na ziemię, i wszelkie ziele po krajinach, drzewiej niżli jest płod niosła, bo tegdy Bog nie spuszczał dżdża na ziemię a człowiek nie był, jeż to by działał ziemię. ⟨6⟩ Ale promienie wodne wspływały z ziemie, umiękczając każdy pagorek ziemski. ⟨7⟩ Potem stworzył Pan Bog człowieka z jiłu ziemie i wtchnął w oblicze jego *wtchnienim żywota […].