Sprawdź się
Określ, które zdanie są prawdziwe, a które fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Od najdawniejszych czasów do Italii włączano Półwysep Apeniński i Nizinę Padańską. | □ | □ |
| Italia była krajem obfitującym w żyzne ziemie. | □ | □ |
| Wedle dzisiejszego stanu wiedzy nie ma wątpliwości, że Etruskowie byli autochtonami. | □ | □ |
| Etruskowie nauczyli się od Rzymian sztuki wróżbiarskiej. | □ | □ |
| Etruskowie praktykowali ofiary z ludzi. | □ | □ |
| Kultura grecka nie miała wpływu na etruską. | □ | □ |
Wyjaśnij, skąd wynikają podobieństwa obu przedstawień.
Ilustracja A
Ilustracja B
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Uczta sofistówTeopompos w XLIII księdze swej historii mówi, że u Tyrreńczyków [= Etrusków] kobiety są wspólne, że bardzo starannie pielęgnują swoje ciało i gimnastykują się nago, często razem z mężczyznami, czasem z innymi kobietami. Nie wstydzą się bowiem tego, że są nagie. Ucztują nie obok swych mężów, ale przy pierwszym lepszym z biesiadników, wznoszą nawet zdrowie, czyje chcą, a piją dużo i są piękne. Dzieci Tyrreńczyków nie wiedzą, kto jest ich ojcem, i tak wychowują się od urodzenia.
Źródło: Atenajos, Uczta sofistów, [w:] Jacques Heurgon, Życie codzienne Etrusków, tłum. Z. Cierniakowa, ks. XII, 517D, Warszawa 1966, s. 37.
Na podstawie tekstu źródłowego z powyższego zadania rozstrzygnij, czy ukazana scena przedstawia ucztę etruską. Uzasadnij odpowiedź.
Przeciągnij pojęcia do właściwej definicji.
Kraina ta ma klimat kontynentalny i olbrzymi potencjał rolniczy. Równiny tego regionu należą do najbardziej żyznych na świecie., Jedno z ważniejszych miast etruskich., Święta wiedza Etrusków, Wróżbici pochodzenia etruskiego w Rzymie., Kolebka państwa rzymskiego., Region, który Rzymianie nazywali krainą „bogactwa róż”., Rzym, Wielka Grecja, fasces
| Definicja | Pojęcie |
|---|---|
| Kraina ta ma klimat kontynentalny i olbrzymi potencjał rolniczy. Równiny tego regionu należą do najbardziej żyznych na świecie. | |
| Jedno z ważniejszych miast etruskich. | |
| Święta wiedza Etrusków | |
| Wróżbici pochodzenia etruskiego w Rzymie. | |
| Kolebka państwa rzymskiego. | |
| Region, który Rzymianie nazywali krainą „bogactwa róż”. |
Definicja 2. Jedno z ważniejszych miast etruskich. Pojęcie: (tu wybierz) 1. Lacjum, 2. dyscyplina etruska, 3. Kampania, 4. haruspikowie, 5. Tarkwinia, 6. Nizina Padańska.
Definicja 3. Święta wiedza Etrusków Pojęcie: (tu wybierz) 1. Lacjum, 2. dyscyplina etruska, 3. Kampania, 4. haruspikowie, 5. Tarkwinia, 6. Nizina Padańska.
Definicja 4. Wróżbici pochodzenia etruskiego w Rzymie. Pojęcie: (tu wybierz) 1. Lacjum, 2. dyscyplina etruska, 3. Kampania, 4. haruspikowie, 5. Tarkwinia, 6. Nizina Padańska.
Definicja 5. Kolebka państwa rzymskiego. Pojęcie: (tu wybierz) 1. Lacjum, 2. dyscyplina etruska, 3. Kampania, 4. haruspikowie, 5. Tarkwinia, 6. Nizina Padańska.
Definicja 6. Region, który Rzymianie nazywali krainą „bogactwa róż”. Pojęcie: (tu wybierz) 1. Lacjum, 2. dyscyplina etruska, 3. Kampania, 4. haruspikowie, 5. Tarkwinia, 6. Nizina Padańska.
Poniżej zamieszczono etruskie malowidło z grobu François (od nazwiska XIX- wiecznego odkrywcy), datowane na połowę IV w. p.n.e. Na podstawie wiedzy na temat zainteresowań Etrusków, wybierz poprawną interpretację malowidła.
Poniżej zamieszczono opis etruskiego malowidła z grobu François (od nazwiska XIX- wiecznego odkrywcy), datowane na połowę IV w. p.n.e. Na podstawie wiedzy na temat zainteresowań Etrusków, wybierz poprawną interpretację malowidła.
Obraz przedstawia dwóch mężczyzn w szatach. Mężczyzna po lewej stoi, a mężczyzna po prawej klęczy, a na jego dłoni znajduje się ptak.
Poniżej fragment mowy cesarza Klaudiusza (I w. n.e.), który napisał 20‑tomowe dzieło na temat Etrusków i opracował słownik etruski (oba nie zachowały się do naszych czasów). Tekst dotyczy tego, co Etruskowie sądzili w kwestii objęcia władzy przez jednego z królów Rzymu Serwiusza Tuliusza (według rzymskiej tradycji panował w latach 578–534 p.n.e.). Historyk Adam Ziółkowski zauważył, że Klaudiusz „nie podaje sposobu, w jaki [Serwiusz Tuliusz] zdobył władzę w Rzymie”; sugeruje go natomiast malowidło z grobu François (Historia Rzymu, Poznań 2008, s. 71).
Na podstawie analizy etruskiego malowidła z grobu François (źródło B) przedstaw hipotezę odnośnie do tego, co sądzili Etruskowie na temat sposobu przejęcia władzy przez Serwiusza Tuliusza w Rzymie.
Źródło A – fragment mowy cesarza Klaudiusza
[Serwiusz Tulisz] był według Etrusków dawnym wiernym towarzyszem Caeliusa Vivenny i wspólnikiem różnorakiej jego doli, który, gdy po różnych przypadkach losu został razem ze wszystkimi niedobitkami wojska Caeliusa wygnany z Etrurii, zajął wzgórze Caelius [jedno z siedmiu wzgórz Rzymu] – tak zwane od wodza Caeliusa – i zmieniając miano (nazywał się bowiem w języku Tusków [= Etrusków] Mastarna), przyjął takie imię, pod jakim go [tzn. Serwiusza Tuliusza] wymieniłem, a otrzymawszy władzę królewską, przyniósł wielki pożytek państwu.
Źródło: Mowa lyońska cesarza Klaudiusza, zachowana na tablicy z brązu znalezionej w Lyonie. Cytat za: M. Beard, SPQR. Historia starożytnego Rzymu, tłum. N. Radomski, Poznań 2016 (mowę przełożył Z. Kubiak), s. 107.
Źródło B – malowidła z grobu François
Na podstawie fragmentu opracowania historycznego i hasła ze słownika łacińsko‑polskiego uzasadnij, dlaczego utożsamienie słowa Macstrna, które pojawia się na malowidle z grobu François, z imieniem Mastarna, a tego z kolei z Serwiuszem Tuliuszem jest przez niektórych historyków podawane w wątpliwość.
Fragment opracowania historycznego
Język etruski nie zaznacza lub zaznacza nieregularnie samogłoski tylnojęzykowe i miesza w swej ortografii spółgłoskę gardłową dźwięczną -g z bezdźwięczną -c: Macstrna jest to więc mag[i]st[e]r‑na.
Źródło: Jacques Heurgon, Życie codzienne Etrusków, tłum. Z. Cierniakowa, Warszawa 1966, s. 49.
Hasło ze słownika łacińsko‑polskiego
magister […] 1. dowódca (wojskowy); kapitan, sternik […].
Źródło: Hasło „magister”, w: Mały słownik łacińsko-polski, red. J. Korpanty, Warszawa 2001, s. 394.