Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
21
Ćwiczenie 1
Podaj po 10 synonimów słów sielski oraz sielanka.
Podaj po 10 synonimów słów sielski oraz sielanka.
RAe0OwbybZyV0
sielski (Uzupełnij). sielanka (Uzupełnij).
Franciszek Karpiński Laura I Filon

Laura
Już miesiącmiesiącmiesiąc zeszedł, psy się uśpiły
i coś tam klaszcze za borem.
Pewnie mię czeka mój Filon miły
pod umówionym jaworem.

Nie będę sobie warkocz trefiłatrefićtrefiła,
tylko włos zwiążę splątany,
bo bym się bardziej jeszcze spóźniła,
a mój tam tęskni kochany.

Wezmę z koszykiem maliny moje
i tę plecionkę różowęplecionka różowaplecionkę różowę;
maliny będziem jedli oboje,
wieniec mu włożę na głowę.
[…]
Oto już jawor… Nie masz miłego!
Widzę, że jestem zdradzona!
On z przywiązania żartuje mego –
Kocham zmiennikazmiennikzmiennika Filona.

Pewnie on teraz koło bogini
swej, czarnobrewki DorydyDorydaDorydy,
rozrywkę sobie okrutną czyni
kosztem mej hańby i biédy.
[…]
Tłukę o drzewo koszyk mój miły,
rwę wieniec, który‑m splatała:
te z nich kawałki będą świadczyły,
żem z nim na wieki zerwała…

***

Kiedy w chrościniechrościnachrościnie Filon schroniony
wybiegł do Laury spłakanéj,
już był o drzewo koszyk stłuczony,
wieniec różowy stargany.

***

Filon
O popędliwa!... o ja niebaczny!...
Lauro!... poczekaj… dwa słowa…
może występek mój nie tak znaczny,
może zbyt kara surowa.

Jam tu przed dobrą stanął godziną,
długo na ciebie klaskałem.
Gdyś nadchodziła, między chrościną
naumyślnie się schowałem,

chcąc tajemnice twoje wybadać:
co o mnie będziesz mówiła.
a stąd szczęśliwość moją układać,
ale czekałem zbytzbyt siłazbyt siła.

Pierwsze twe skargi o Dorys były.
Sądź o mnie, Lauro, inaczej:
Kogoż by wdzięki tamtej wabiły,
kto cię raz tylko obaczy?
[…]
Filon
Żal mi cię puścić, nie śmiem cię trzymać.
Kiedyż przyśpieszy czas drogi,
gdy z moją Laurą i słodko drzymaćdrzymaćdrzymać,
i bawić będę bez trwogi?

Laura
Miesiącu, już ja idę do domu!
Jeśliby kiedy z Dorydą
Filon tak trawił noc po kryjomu –
nie świeć, niech na nich dżdże idą!

1 Źródło: Franciszek Karpiński, Laura I Filon, t. cz. I, Warszawa 2005, s. 44–51.
miesiąc
trefić
plecionka różowa
zmiennik
Doryda
chrościna
zbyt siła
drzymać
11
Ćwiczenie 2

W trzech punktach określ, co jest tematem wiersza Laura i Filon.

RZlWe5TXklFMa
1. (Uzupełnij). 2. (Uzupełnij). 3. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 3

Za pomocą co najmniej 7 wyrazów określ nastrój wiersza.

R1dvvQPD0oJOx
(Uzupełnij).
RiIyxg7yUTlwg1
Ćwiczenie 4
Przeanalizuj, jaką formę przyjmuje sielanka Laura i Filon. Możliwe odpowiedzi: 1. dialogu, 2. monologu lirycznego, 3. narracji, 4. udramatyzowanej scenki lirycznej
21
Ćwiczenie 5

Scharakteryzuj bohaterów sielanki Franciszka Karpińskiego. Zwróć uwagę na język, jakim się posługują.

RyOrBXVXzYy4I
Laura (Uzupełnij). Filon (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Udowodnij, że Laura i Filon są bohaterami sentymentalnymi. Zgromadź co najmniej cztery argumenty, które poprzesz cytatami z sielanki Franciszka Karpińskiego.

R2vW8DeO1dUaI
Argument 1 (Uzupełnij). Cytat z wiersza Franciszka Karpińskiego (Uzupełnij). Argument 2 (Uzupełnij). Cytat z wiersza Franciszka Karpińskiego (Uzupełnij). Argument 3 (Uzupełnij). Cytat z wiersza Franciszka Karpińskiego (Uzupełnij). Argument 4 (Uzupełnij). Cytat z wiersza Franciszka Karpińskiego (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z opisami obrazów z galerii interaktywnej i wybierz obraz François’a Bouchera, który twoim zdaniem może być ilustracją sielanki Franciszka Karpińskiego Laura i Filon. Sformułuj odpowiedź, w której uzasadnisz swój wybór.
Zapoznaj się z opisami obrazów z galerii interaktywnej i wybierz obraz François’a Bouchera, który twoim zdaniem może być ilustracją sielanki Franciszka Karpińskiego Laura i Filon. Sformułuj odpowiedź, w której uzasadnisz swój wybór.
R1aSC4oiLiXnB
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
Treść sielanki Laura i Filon stwórz w formie współczesnego dialogu młodych, zakochanych w sobie ludzi. Wypowiedź sformułuj językiem literackim. Nie używaj kolokwializmów.
Treść sielanki Laura i Filon stwórz w formie współczesnego dialogu młodych, zakochanych w sobie ludzi. Wypowiedź sformułuj językiem literackim. Nie używaj kolokwializmów.
RQ4OEJHtG8sQ9
Laura (Uzupełnij) Filon (Uzupełnij) Laura (Uzupełnij) Filon (Uzupełnij) Laura (Uzupełnij) Filon (Uzupełnij) Laura (Uzupełnij) Filon (Uzupełnij)
31
Ćwiczenie 9

Wyjaśnij, jaką funkcję w sielance Laura i Filon pełni natura.

RJYmoV4As3LWF
(Uzupełnij).

Tekst do zadań 9‑11:

Zbigniew Herbert Wieczór poetycki 25 maja 1998 roku. Teatr Narodowy

Otóż Franciszek Karpiński był według mego głębokiego rozeznania poetą wielkim – proszę zapisać nieodzowne słowo.

Materią jego słowa jest szelest spadającej o zarankuzaranekzaranku rosy
delikatna mowa strumienia
mowa deszczu padającego na gałęzie drzew
przeraźliwa mowa południa
zatrzymany dzwon mezzogiornomezzogiornomezzogiorno
gęsta materia zmierzchu
kiedy sosny na górach dają tajny znak wieczoru
i to przeraźliwe milczenie księżyca i słowika

Karpiński zna te głosy, jak nikt, posługuje się nimi surowo i wylewnie, sentymentalnie i z klasyczną powściągliwością zarazem, bowiem znamieniem mistrza jest boska równowaga, a my, naśladowcy, mówimy teraz mieszaniną powagi, żartu, wzniosłości i rzeczy powszechnych zbieranych na łąkach, polach i po lasach tej ziemi. Jest najbardziej wytworny, jak królowa grająca pasterkę w ogrodach Wersalu. Bowiem sprawą sztuki jest godzić wzniosłe z tym, co wulgarne, wielkie z tym, co małe.

2 Źródło: Zbigniew Herbert, Wieczór poetycki 25 maja 1998 roku. Teatr Narodowy, Warszawa 1999, s. 1–2.
zaranek
mezzogiorno
R1IiCXzgSAbR811
Ćwiczenie 10
Zbigniew Herbert sytuuje twórczość Franciszka Karpińskiego między klasycyzmem i sentymentalizmem. Z podanych sześciu cech wybierz po trzy dla tych dwóch nurtów literatury oświecenia, na które zwraca uwagę współczesny poeta. Klasycyzm: surowość, wylewność, boska równowaga, powściągliwość, wzniosłość, harmonia. Sentymentalizm: surowość, wylewność, boska równowaga, powściągliwość, wzniosłość, harmonia.
131
Ćwiczenie 11

Wyjaśnij, dlaczego Zbigniew Herbert docenia sentymentalną twórczość Franciszka Karpińskiego. Sformułuj co najmniej trzy argumenty.

RVZdiuiHwVxZH
(Uzupełnij).