Encyklopedia prawa: (…)

Członkami jest 27 państw członkowskich Unii Europejskiej oraz trzy kraje Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Te trzy kraje to Islandia, Lichtenstein i Norwegia. (…)

Członkowie obszaru znoszą cła i bariery handlowe występujące pomiędzy nimi. Zachowują przy tym swoją autonomię przy ustalaniu ceł dla dóbr i usług dostarczanych do tych państw z państw trzecich, czyli państw nie będących członkami strefy wolnego handlu.

Porozumienie zakłada jednolity system wolnej konkurencji oparty na ustawodawstwie UE oraz swobodny przepływ siły roboczej, kapitału i osób pomiędzy państwami członkowskimi.

1 Źródło: Encyklopedia prawa: (…), dostępny w internecie: infor.pl [dostęp 4.11.2020 r.].

Adam Marszk Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu (NAFTA) i jego postanowienia dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych

Liberalizacja przepływu inwestycji zagranicznych byłaby niemożliwa bez wprowadzenia liberalizacji transferów finansowo‑pieniężnych. Zgodnie z art. 1109, każde z państw NAFTA jest zobowiązane zezwolić na wszystkie transfery i płatności międzynarodowe dokonywane przez przedsiębiorstwa będące filiami korporacji transnarodowych (KTN) z pozostałych krajów Układu. Transfery te mogą być dokonywane w dowolny sposób i bez opóźnień.

W Porozumieniu NAFTA definiuje się, czym są powyższe transfery. Po pierwsze, zawierają one zyski, dywidendy, odsetki, zyski kapitałowe, tantiemy i inne dochody związane z działalnością zagranicznego inwestora. Po drugie, są to wpływy pochodzące ze sprzedaży całości lub części inwestycji lub z jej likwidacji. Po trzecie, obejmują one płatności związane z realizacją określonych umów zawartych przez inwestora lub jego przedsiębiorstwo (np. takich jak spłata kredytów i pożyczek). Kolejne dwa rodzaje płatności to transfery z tytułu rekompensaty za wywłaszczenie oraz transfery dokonywane w wyniku rozstrzygnięcia sporów pomiędzy inwestorem a krajem, w którym dokonano inwestycji.

2 Źródło: Adam Marszk, Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu (NAFTA) i jego postanowienia dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych, „Ekonomia Międzynarodowa” 2010, nr 1, s. 79.

Jan Muś CEFTA: rozwój i bariery w handlu zagranicznym

Wzrost wymiany handlowej. Według oficjalnych danych CEFTA*, handel pomiędzy państwami będącymi członkami Porozumienia nieprzerwanie rośnie. W 2012 r. wartość eksportu w ramach CEFTA wyniosła 4 mld euro, a w 2018 r. – 5,6 mld (wzrost o 40%). Jednocześnie udział eksportu wewnątrz CEFTA w całkowitym eksporcie państw członkowskich Porozumienia spadł z 23% do 19%, a udział importu z 12% do 11%. Wzrosło więc znaczenie partnerów handlowych spoza CEFTA. We wskazanym okresie dużo szybciej rosła wymiana handlowa z państwami Unii Europejskiej. Eksport do UE wzrósł z 5,6 do 11,2 mld euro (wzrost o 100%), a import z 11,6 do 16,5 mld euro (wzrost o 42%). (…)

Wojny celne i inne ograniczenia handlu międzynarodowego w ramach CEFTA. W opozycji do wzrostowego trendu w handlu międzynarodowym stoi zachowanie poszczególnych państw uczestniczących w CEFTA. Według regionalnych ekspertów zajmujących się CEFTA, od 2006 r. do dziś liczba barier w handlu międzynarodowym między państwami CEFTA paradoksalnie wzrosła.

Przeszkody dla wolnego handlu w ramach CEFTA są różnorakie. Przede wszystkim brakuje woli politycznej i koordynacji wysiłków politycznych w celu ujednolicenia odpowiednich przepisów i regulacji oraz procedur administracyjnych, a także kanałów komunikacji pomiędzy organami administracji. Na przykład poszczególne państwa różnie klasyfikują te same produkty. W związku z tym liczba dokumentów potrzebnych do transportu towarów przez granice jest w dalszym ciągu znaczna.

Chociaż w ramach CEFTA formalnie zniesiono cła, poszczególne państwa dosyć instrumentalnie traktują je jako narzędzie służące do wywierania politycznego nacisku na swoich sąsiadów. W ostatnim roku szczególnie wyraźnie korzysta z tego nacisku Kosowo, które wprowadziło 100‑procentowe cło na produkty z Serbii oraz Bośni i Hercegowiny. Z kolei w latach wcześniejszych te dwa państwa zablokowały de facto import towarów pochodzących z Kosowa. Ponieważ nałożenie ceł w strefie wolnego handlu jest bardzo kosztowne politycznie i ekonomicznie, państwa korzystają raczej z pozataryfowych instrumentów polityki handlowej pozwalających wpływać na handel, takich jak podatki pośrednie i bezpośrednie, pozwolenia, certyfikaty, licencje, inspekcje, kontrole sanitarne i fitosanitarne.

Osobnym problemem państw CEFTA jest infrastruktura. Sieć połączeń drogowych stopniowo poprawia się, choć w dalszym ciągu jest dalece niewystarczająca. W regionie zdecydowanie brakuje też odpowiedniej infrastruktury kolejowej. Wyzwaniem pozostaje także poprawa infrastruktury granicznej, która umożliwiłaby szybką obsługę rosnącego transportu międzynarodowego.

3 Źródło: Jan Muś, CEFTA: rozwój i bariery w handlu zagranicznym, 7.11.2019 r., dostępny w internecie: ies.lublin.pl [dostęp 4.11.2020 r.].