Sprawdź się
Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej.
Dopasuj pojęcia do definicji.
Potoczna nazwa komunistycznego aparatu bezpieczeństwa., Organizacja kombatancka zrzeszająca głównie walczących po stronie komunistów uczestników II wojny światowej., W Kościele katolickim instytucja zrzeszająca biskupów danego terytorium, najczęściej kraju, koordynująca ich współpracę w rozwiązywaniu wspólnych problemów., Partia dominująca w powojennym polskim życiu politycznym, która istniała do 1948 r., Oficjalna umowa między państwem a Kościołem., Środek przymusu polegający na umieszczeniu danej osoby w wyznaczonym miejscu pobytu, połączony z zakazem opuszczania tego miejsca.
Definicja | Pojęcie |
---|---|
Potoczna nazwa komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. | |
Organizacja kombatancka zrzeszająca głównie walczących po stronie komunistów uczestników II wojny światowej. | |
W Kościele katolickim instytucja zrzeszająca biskupów danego terytorium, najczęściej kraju, koordynująca ich współpracę w rozwiązywaniu wspólnych problemów. | |
Partia dominująca w powojennym polskim życiu politycznym, która istniała do 1948 r. | |
Oficjalna umowa między państwem a Kościołem. | |
Środek przymusu polegający na umieszczeniu danej osoby w wyznaczonym miejscu pobytu, połączony z zakazem opuszczania tego miejsca. |
Dopasuj pojęcia do definicji.
Konkordat, Internowanie, Polska Partia Robotnicza, Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, Bezpieka, Episkopat
Potoczna nazwa komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. | |
Organizacja kombatancka zrzeszająca głównie walczących po stronie komunistów uczestników II wojny światowej. | |
W Kościele katolickim instytucja zrzeszająca biskupów danego terytorium, najczęściej kraju, koordynująca ich współpracę w rozwiązywaniu wspólnych problemów. | |
Partia dominująca w powojennym polskim życiu politycznym, która istniała do 1948 r. | |
Oficjalna umowa między państwem a Kościołem. | |
Środek przymusu polegający na umieszczeniu danej osoby w wyznaczonym miejscu pobytu, połączony z zakazem opuszczania tego miejsca. |
Zaznacz na czerwono zdania fałszywe, a na niebiesko zdania prawdziwe.
Episkopat Polski w starciu z władzą komunistyczną nie stał na pozycji przegranej. Wskaż po cztery atuty, jakimi dysponował Kościół, oraz cztery atuty władzy ludowej.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu artykułu popularnonaukowego i wykonaj polecenia.
Zaraz po wojnie, kiedy kształt ustroju dopiero się krystalizował […]. […] podczas uroczystości 1 maja 1945 r. we Wrocławiu władze miasta, członkowie PPR i przedstawiciele wojska uczestniczyli w uroczystym poświęceniu krzyża, połączonym ze śpiewaniem pieśni religijnych. Także w następnych latach politycy komunistyczni zasiadali w pierwszych rzędach podczas nabożeństw inaugurujących obchody państwowe, klękali podczas podniesienia, uczestniczyli też w procesjach Bożego Ciała, krocząc pod baldachimem. Przemawiający do wyobraźni opis symbiozy katolicyzmu z partyjnym ceremoniałem znajdziemy we wspomnieniach polskiego osadnika na ziemiach zachodnich: „Pamiętam zebranie w Zarządzie Miejskim, zorganizowane w kwietniu 1946 przez nowego burmistrza, sekretarza Komitetu Miejskiego PPR, towarzysza Marciniaka. Chodziło o przygotowanie programu obchodów robotniczego święta 1 Maja. […]. Towarzysz Marciniak postawił warunek, aby uroczystości pierwszomajowe zacząć od mszy, bo inaczej ludzie nie będą czuli, że to święto […]”. W małych miasteczkach relacje między komitetem PPR i parafią bywały nieraz znakomite. Oto w jednym z powiatów na Kielecczyźnie aktywiści lokalnej komórki partyjnej poprosili proboszcza, jako osobę najlepiej wykształconą, by pomógł im sporządzić urzędowe sprawozdanie z pracy komitetu. […] W gruncie rzeczy ostentacyjna pobożność polskich komunistów miała charakter czysto taktyczny, a co za tym idzie – krótkotrwały. W tajnych wytycznych z listopada 1944 r. kierownictwo PPR wyłożyło swój stosunek do Kościoła z szokującą otwartością: „Musimy »na razie« pozyskać kler, a z nim przejdą do naszego obozu wszyscy ci, którzy dzisiaj stoją w rezerwie. Kler pójdzie tam, gdzie [będzie] widział siłę i korzyści materialne. Wiemy z historii, że kler w pierwszym rzędzie wysługiwał się zaborcom i ciemiężycielom naszego Narodu. Pójdzie i teraz na stronę PKWN, jeżeli będzie widział w tym swój interes. Dziś kler jest nam potrzebny i musimy go pozyskać, choć byśmy chwilowo stracili na tym”.
Zapoznaj się z fragmentem artykułu historycznego o ruchu „księży patriotów”. Następnie postaw się w roli doradcy Episkopatu, obeznanego z bezwzględnymi metodami działalności komunistycznych służb bezpieczeństwa. Opracuj listę pięciu porad dla księży, które ułatwiłyby im uniknięcie uzależnienia się od władzy komunistycznej.
Zapewne nieliczna grupa księży należała do ruchu [księży patriotów] z inspiracji lub wcześniejszego zezwolenia władz kościelnych […]. Istotne były motywy ideowe, które nie musiały wykluczać innych powodów. Wedle Jana Żaryna „dla księży tych niewątpliwym spoiwem mogącym połączyć duchowieństwo z ówczesną władzą państwową było wspólne widzenie między innymi następujących kwestii: 1) stosunku do Niemiec i drugiej wojny światowej: antyniemieckość, a zatem podatność na argumentację komunistów, że to jedynie Stalin i ZSRR byli gwarantami granicy polskiej na Odrze i Nysie Łużyckiej; 2) pozytywny stosunek do przemian społeczno‑gospodarczych […]. Jakie były najczęstsze przyczyny współpracy ze służbami bezpieczeństwa? Od chwili powstania – pisał Bohdan Cywiński – „[…] nad rozszerzeniem stanu liczebnego grupy zaczął usilnie pracować Urząd Bezpieczeństwa, nachodząc poszczególnych księży i namawiając ich do współpracy, strasząc aresztowaniem, represjami lub szantażując na tle faktycznych, a najczęściej wmawianych wykroczeń, zwłaszcza na przykład de sexto [z szóstego przykazania]. […] wielu księży ustępowało przed uderzeniem, nie chcąc być przedmiotem skandalu. Pierwsze ustępstwo pociągało za sobą dalsze naciski, idące coraz dalej aż do kompletnej kompromitacji ideowo‑moralnej delikwenta. Złamani lub ogłupieni księża, poprzez fakt swego przystąpienia do grupy publicznie występującej w prasie i radiu przeciw Episkopatowi lub papieżowi, tracili, oczywiście, poparcie w środowisku i całkowicie wpadali w ręce komunistów. […] Ta aktywna grupa była jednak bardzo nieliczna, stanowiło ją zaledwie kilkadziesiąt osób. Kilkuset innych księży udawało się zastraszeniem lub dezinformacją skłonić do uczestnictwa w organizowanych przez władze zjazdach […]. Większość spośród nich, czując się oszukana, dokonywała wielkich wysiłków, by wydostać się stamtąd i uciąć na przyszłość podobne kontakty”. Ostatnia kategoria motywacji to zależność finansowa. 20 marca 1950 r. Sejm RP uchwalił ustawę o przejęciu przez państwo majątków ziemskich Kościoła. Z dochodów z przejętych nieruchomości i dotacji państwowych utworzono Fundusz Kościelny, przeznaczony na utrzymanie i odbudowę kościołów, pomoc materialną i opiekę lekarską. […] Po 1950 r. dotacje dla poszczególnych księży rozdzielał Urząd do spraw Wyznań w nagrodę za „dobre sprawowanie”.
Wstaw w luki w tekście brakujące zdania.
Oceń skuteczność polityki antykościelnej władz PRL w czasach stalinowskich. Uzasadnij swoją opinię, podając cztery argumenty.