Propan‑2-on (aceton) jest powszechnie stosowanym rozpuszczalnikiem organicznym do tłuszczy, lakierów i żywic ze względu na dualny charakter jego cząsteczek. Wykazuje właściwości zarówno polarne, jak i niepolarne. Ma to związek ze zdolnością do tworzenia wiązań wodorowych pomiędzy atomami wodoru cząsteczek wody i atomem tlenu grupy karbonylowej oraz obecnością dwóch grup metylowych.
21
Ćwiczenie 5
Związek, którego wzór przedstawiono poniżej, występuje w cynamonie i stąd jego zwyczajowa nazwa cynamoaldehyd. Napisz nazwę systematyczną tego związku oraz zaznacz jego grupę funkcyjną.
R1QEtT6xv67Dw
W nazwie zwyczajowej jest zawarta podpowiedź dotycząca obecnej w związku grupy funkcyjnej.
Nazwa: 3‑fenylo‑prop‑2-enal
RelikbWcUfohF
31
Ćwiczenie 6
Dym palonego drewna zawiera m.in. formaldehyd. Wyjaśnij, dlaczego wędzone w nim produkty spożywcze zachowują trwałość dłużej niż surowe.
R1IU6OufXzvtt
Zastanów się, jakie jest najbardziej powszechne zastosowanie roztworu aldehydu mrówkowego (formaldehydu).
Formaldehyd denaturuje białka, stąd jego działanie konserwujące. Niszczy drobnoustroje, spowalnia „psucie się” żywności.
Jest stosowany do konserwacji. 40% roztwór wodny metanalu to formalina, która służy do konserwowania preparatów anatomicznych i biologicznych.
31
Ćwiczenie 7
Zapach pistacji związany jest z występowaniem w tej roślinie związku o wzorze strukturalnym:
R5j0koVojpdgt
A. Wskaż grupę funkcyjną, a następnie nazwij grupę związków organicznych, reprezentującą ten związek.
B. Czy ten związek da pozytywny wynik w próbie jodoformowej? Jeśli tak, to dlaczego?
RMzoz9RorCiS2
Zastanów się do wykrywania jakiej grupy związków jest stosowana próba jodoformowa.
A.
R1enA8GQOgN4c
B. Tak, przedstawiony związek da pozytywny wynik w próbie jodoformowej. Wynika to z faktu, że próba ta służy do wykrywania m.in. metyloketonów (ketonów zawierających grupę metylową przy karbonylowym atomie węgla). Powyższy związek jest metyloketonem. Potwierdzeniem pozytywnego wyniku w tej próbie jest powstawanie jasnożółtego osadu jodoformu – trijodometanu – o wzorze .
31
Ćwiczenie 8
Składnikiem olejku migdałowego jest aldehyd benzoesowy. Napisz równanie reakcji jego otrzymywania z odpowiedniego alkoholu, a następnie zaproponuj doświadczalny sposób jego identyfikacji. Narysuj schematyczny rysunek zaplanowanego doświadczenia, zapisz obserwacje i wnioski wraz z równaniem reakcji.
RsWzijkzLMfzl
Benzaldehyd (aldehyd benzoesowy) reaguje z amoniakalnym roztworem .
A. Równanie reakcji otrzymywania:
R9DBgT5W33tAF
B. Przykładowa odpowiedź:
Rysunek:
R12icLj57C8Iy
Równanie reakcji:
Obserwacje: na ściankach probówki pojawia się srebrny nalot.
Wnioski: obecny w probówce aldehyd benzoesowy redukuje jony srebra(I) do metalicznego srebra.