Zdaniem Kanta dobra wola jest jedynym istniejącym dobrem absolutnym, gdyż... Możliwe odpowiedzi: 1. jest dobra sama w sobie., 2. jest podstawą każdego możliwego ludzkiego działania., 3. jest tożsama z rozumem, który przysługuje tylko człowiekowi., 4. jest pełną realizacją wolnej woli.
R1LmO4etjOCUQ1
Ćwiczenie 2
Poniższe informacje przedstawiają zagadnienia imperatywu moralnego Kanta. Uporządkuj je we właściwy sposób.
Formuła I: Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: a. Mej relacji względem siebie i innych. b. Inicjacji państwa celów. c. Autonomii ludzkiej woli.
Formuła II: Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka, używał nie tylko jako środka, lecz także jako cel.
Odnosi się do: a. Mej relacji względem siebie i innych. b. Inicjacji państwa celów. c. Autonomii ludzkiej woli.
Zwraca uwagę na: 1. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego. 2. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali. 3. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej.
Formuła III: Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą.
Odnosi się do: a. Mej relacji względem siebie i innych. b. Inicjacji państwa celów. c. Autonomii ludzkiej woli.
Zwraca uwagę na: 1. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego. 2. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali. 3. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej.
Poniższe informacje przedstawiają zagadnienia imperatywu moralnego Kanta. Uporządkuj je we właściwy sposób.
Formuła I: Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: a. Mej relacji względem siebie i innych. b. Inicjacji państwa celów. c. Autonomii ludzkiej woli.
Formuła II: Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka, używał nie tylko jako środka, lecz także jako cel.
Odnosi się do: a. Mej relacji względem siebie i innych. b. Inicjacji państwa celów. c. Autonomii ludzkiej woli.
Zwraca uwagę na: 1. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego. 2. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali. 3. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej.
Formuła III: Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą.
Odnosi się do: a. Mej relacji względem siebie i innych. b. Inicjacji państwa celów. c. Autonomii ludzkiej woli.
Zwraca uwagę na: 1. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego. 2. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali. 3. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej.
Ćwiczenie 2
R1SqVIvqtqxIM
Uzupełnij informacje dotyczące zagadnień imperatywu moralnego Kanta. Formuła I. Brzmienie: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Zwraca uwagę na: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem.
Formuła II. Brzmienie: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Zwraca uwagę na: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem.
Formuła III. Brzmienie: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Zwraca uwagę na: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem.
Uzupełnij informacje dotyczące zagadnień imperatywu moralnego Kanta. Formuła I. Brzmienie: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Zwraca uwagę na: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem.
Formuła II. Brzmienie: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Zwraca uwagę na: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem.
Formuła III. Brzmienie: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Odnosi się do: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem. Zwraca uwagę na: (tu wybierz) 1. Doniosłe znaczenie pojęcia godności ludzkiej, 2. Postępuj zawsze w ten sposób, abyś człowieczeństwa zarówno w sobie, jak w osobie każdego innego człowieka używał nie tylko jako środka, lecz także jako celu, 3. Mej relacji względem siebie i innych, 4. Inicjacji państwa celów, 5. Autonomii ludzkiej woli, 6. Zagadnienie powszechnego prawodawstwa moralnego, 7. Postępuj zawsze w myśl takiej zasady, dzięki której twoja wola mogłaby być wolą powszechnie prawodawczą, 8. Konieczność postępowania w taki sposób, w jaki chciałbym, aby wszyscy postępowali, 9. Postępuj w myśl tylko takiej maksymy, co do której chciałbyś, żeby stała się powszechnie obowiązującym prawem.
11
Ćwiczenie 3
Poniżej zamieszczono fikcyjną historyjkę. Zapoznaj się z jej treścią, a następnie odpowiedz, jak postępowanie jej bohatera skomentowałaby etyk teleologiczny.
Dziś postanowiłem zrobić coś dobrego dla mojego współlokatora. Sławek pracuje całymi dniami i wraca strasznie zmęczony, a ja miałem wolny dzień, więc – czemu nie. Zauważyłem, że jego kosz na brudne ubrania jest już przepełniony, więc wstawiłem mu pranie. Wrzuciłem jak leci białe prześcieradła, chyba setkę czarnych skarpet, bordowe swetry i kamizelkę moro. Chciałem, żeby wszystko dobrze się doprało, więc ustawiłem termostat na 100℃. Na kartoniku od proszku zobaczyłem, że do prania białego należy dać jedną miarkę, do kolorowego – dwie, a do pościeli – trzy. Ponieważ wrzuciłem do bębna pralki wszystkie te rodzaje materiałów, wsypałem sześć miarek. Obok pralki stał wybielacz, na którym widniał napis: tylko do białego prania. No ale nie przesadzajmy, przecież białe prześcieradła też wrzuciłem. Wlałem więc dwie dawki wybielacza i jeszcze jedną bezpośrednio na pranie. Prało się to wszystko ze trzy godziny, a gdy otworzyłem bęben pralki, byłem przerażony. Absolutnie żadna rzecz nie nadawała się już do użytku. Sławek chyba się załamie.
RKbvJlSdLL4xG
(Uzupełnij).
Czy pamiętasz, że koncepcje teleologiczne zwracają uwagę głównie na skutki naszych działań?
Z perspektywy etyki teleologicznej działanie bohatera tej fikcyjnej historyjki należy uznać za naganne, niezależnie od jego dobrych intencji.
11
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się jeszcze raz z treścią historyjki z poprzedniego ćwiczenia, a następnie odpowiedz, co o postępowaniu jej głównego bohatera powiedziałyby deontologiczne koncepcje etyki.
RZ8047g9Egct6
(Uzupełnij).
Czy pamiętasz, że koncepcje deontologiczne, jak chociażby metafizyka moralności Kanta, skupiają się tylko na naszych intencjach?
Z perspektywy koncepcji deontologicznych działanie głównego bohatera tej historyjki jest działaniem bezwzględnie dobrym, gdyż kierowała nim dobra wola (dobre intencje).
RRdOZtD28L8eV2
Ćwiczenie 5
Wskaż zdania, które poprawnie ukazują rozumowania Kanta z zakresu metafizyki moralności. Możliwe odpowiedzi: 1. Człowiekowi przysługuje wolna wola, gdyż jest jedyną istotą rozumną., 2. Dobra wola jest wolą rozumną., 3. Wolna wola, kierując się zasadami rozumu, odkrywa swe obowiązki moralne., 4. Pojedyncze obowiązki moralne wszystkich racjonalnie myślących ludzi przejawiają się jako ogólne prawa moralne., 5. Prawa moralne, będąc nakazami konkretnego działania, objawiają się pod postacią imperatywów.
2
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z poniższą wypowiedzią Immanuela Kanta, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jej treść. Oba omawiane w cytacie imperatywy (i hipotetyczny, i kategoryczny) łączy wspólna cecha, którą jest brak treści maksymy.
Zapoznaj się z poniższą wypowiedzią Immanuela Kanta, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jej treść. Oba omawiane w cytacie imperatywy (i hipotetyczny, i kategoryczny) łączy wspólna cecha, którą jest brak treści maksymy.
Zapoznaj się z poniższą wypowiedzią Immanuela Kanta, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jej treść. Oba omawiane w cytacie imperatywy (i hipotetyczny, i kategoryczny) łączy wspólna cecha, którą jest brak treści maksymy.
Przeczytaj poniższą wypowiedź Immanuela Kanta, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jej treść. Oba omawiane w cytacie imperatywy (i hipotetyczny, i kategoryczny) łączy wspólna cecha, którą jest brak treści maksymy.
Immanuel KantUzasadnienie metafizyki moralności
Jeżeli pomyślę sobie hipotetyczny imperatyw w ogóle, to nie wiem z góry, co on będzie zawierał, dopóki nie jest mi dany warunek. Jeżeli zaś pomyślę sobie imperatyw kategoryczny, to zaraz wiem, co on zawiera. Ponieważ bowiem imperatyw prócz prawa zawiera tylko konieczność maksymy zgodności z tym prawem, prawo zaś nie zawiera żadnego warunku, do którego byłoby ograniczone, przeto nie pozostaje nic prócz powszechności prawa w ogóle, z którym maksyma czynu ma być zgodna, a którą to zgodność właściwie jedynie imperatyw przedstawia jako konieczną.
cw6 Źródło: Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Kęty 2013, s. 38.
R1QDW1ImW20lq
Możliwe odpowiedzi: 1. Treść imperatywu hipotetycznego zawsze jest uzależniona od konkretnego celu, natomiast imperatyw kategoryczny dotyczy praw ogólnych., 2. Imperatyw hipotetyczny okazuje się lepiej sformułowanym prawem ogólnym niż imperatyw kategoryczny., 3. Imperatyw kategoryczny jest jeden, jednak ze względu na jego różne zastosowania zawiera się w trzech nieco odmiennych formułach.
Ćwiczenie 7
Opisz wszystkie imperatywy Kanta.
RjO4bbRvsWi7u
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
Przeczytaj poniższą wypowiedź Kanta. Zapisz w punktach główne tezy filozofa.
Immanuel KantUzasadnienie metafizyki moralności
Każda rzecz w przyrodzie działa według praw. Tylko istota rozumna posiada władzę działania według przedstawienia praw, tj. według zasad, czyli posiada wolę. Ponieważ do wyprowadzenia czynów z praw potrzebny jest rozum, przeto wola nie jest niczym innym jak praktycznym rozumem. Jeżeli rozum skłania wolę nieodparcie, to czyny takiej istoty, poznane jako obiektywnie konieczne, są także konieczne subiektywnie, tzn. wola jest władzą wybierania tego tylko, co rozum poznaje niezależnie od skłonności jako praktycznie konieczne, tj. jako dobre. Jeżeli zaś rozum sam przez się skłania wolę w niedostatecznej mierze, jeżeli podlega ona jeszcze subiektywnym warunkom (pewnym pobudkom), które nie zawsze zgadzają się z obiektywnymi; jednym słowem, jeżeli wola sama w sobie nie zgadza się w pełni z rozumem (co u człowieka rzeczywiście zachodzi), to czyny, poznane obiektywnie jako konieczne, są subiektywnie przypadkowe, a skłanianie takiej woli według praw obiektywnych jest przymusem; tj. stosunek praw obiektywnych do woli niezupełnie dobrej przedstawiamy sobie jako skłanianie woli istoty rozumnej wprawdzie przez racje rozumowe, którym jednakże wola ta z natury swej niekoniecznie jest posłuszna.
ost Źródło: Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Kęty 2013, s. 30.
R1LD5iRFTqKy2
(Uzupełnij).
Kant pisze o tym, że nie zawsze musimy postępować według praw, które wydają nam się obiektywnie dobre. Według Kanta i w prawie, i w nauce o moralności przejawiają się prawa rozumu. Według Kanta posiadanie wolnej woli i rozumu musi być ze sobą tożsame. Kant zwraca uwagę, że tak naprawdę nie ma praw, które każdy rozumny człowiek uzna za dobre.