Sprawdź się
Wskaż, na podstawie jakich aktów prawnych mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do nauki własnego języka.
- Prawo o stowarzyszeniach
- Kodeks karny
- Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych
- Ustawa o systemie oświaty
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnymArt. 3
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) mniejszościach – rozumie się przez to mniejszości narodowe i etniczne, o których mowa w art. 2;
2) języku mniejszości – rozumie się przez to własny język mniejszości narodowej lub etnicznej, o których mowa w art. 2; (…)Art. 7.1
Osoby należące do mniejszości mają prawo do używania i pisowni swoich imion i nazwisk zgodnie z zasadami pisowni języka mniejszości, w szczególności do rejestracji w aktach stanu cywilnego i dokumentach tożsamości.
Źródło: Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 19.04.2020 r.].
Wskaż, w jakim języku zapisy imion i nazwisk w polskich dokumentach są prawnie dopuszczalne.
- rosyjskim
- kazachskim
- gruzińskim
- łotewskim
- estońskim
Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj polecenie.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karnyArt. 158
§ 1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.(…) Art. 256
§ 1. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.Źródło: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 13.05.2020 r.].
Wskaż, jaką maksymalną karą zapisaną w kodeksie karnym mogą być obłożone wymienione przykłady dyskryminacji.
| Przykład dyskryminacji | Do 2 lat więzienia | Do 3 lat więzienia |
| pobicie przez grupę osób uczestników manifestacji mniejszości ukraińskiej | □ | □ |
| wykonanie w Warszawie na murze napisu „Żydzi do gazu” | □ | □ |
| porównanie Romów do zarazy przez autora artykułu prasowego | □ | □ |
| spalenie kukły Żyda na wrocławskim Rynku | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Stanowisko KRRiT w sprawie audycji dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem polskim w publicznej radiofonii i telewizjiKrajowa Rada Radiofonii i Telewizji wprowadziła definicję audycji adresowanych do mniejszości narodowych i etnicznych. Audycje powinny spełniać łącznie poniższe warunki:
być w całości poświęcone problematyce dotyczącej mniejszości;
umożliwiać przedstawicielom mniejszości nie tylko wzięcie udziału, ale także mówienie o sobie i o swoich sprawach;
wyraźnym adresatem tego rodzaju audycji powinna być konkretna mniejszość narodowa lub etniczna, czy społeczność posługująca się językiem regionalnym;
być realizowane w języku mniejszości;
być redagowane przez zespół złożony z przedstawicieli zainteresowanej mniejszości.
Źródło: Stanowisko KRRiT w sprawie audycji dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem polskim w publicznej radiofonii i telewizji, dostępny w internecie: krrit.gov.pl [dostęp 19.04.2020 r.].
(O. TVP Szczecin):
11-minutowa audycja adresowana do mniejszości narodowych i etnicznych Pomorza Zachodniego, nadawana dwa razy w tygodniu w języku polskim. Możliwe odpowiedzi: Tak, Nie. Głos Litwinów Polskich
(O. TVP Białystok):
20-minutowa audycja informacyjno-publicystyczna tworzona przez przedstawicieli mniejszości w języku litewskim. Możliwe odpowiedzi: Tak, Nie. Deutsche Welle
(Radio Olsztyn):
audycja publicystyczna poświęcona problemom mniejszości niemieckiej Warmii i Mazur, redagowana przez Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej w języku niemieckim. Możliwe odpowiedzi: Tak, Nie. Tatarskie Wieści
(O. TVP Białystok):
audycja podejmująca tematykę życia społecznego i kulturalnego, redagowana w mieszanym zespole polsko-tatarskim w języku polskim. Możliwe odpowiedzi: Tak, Nie
Zdecyduj, które z wymienionych tu audycji publicznego radia i telewizji spełniają te kryteria.
| Audycja | Tak | Nie |
|
Pomerania Ethica (O. TVP Szczecin): 11-minutowa audycja adresowana do mniejszości narodowych i etnicznych Pomorza Zachodniego, nadawana dwa razy w tygodniu w języku polskim |
□ | □ |
|
Głos Litwinów Polskich (O. TVP Białystok): 20-minutowa audycja informacyjno-publicystyczna tworzona przez przedstawicieli mniejszości w języku litewskim |
□ | □ |
|
Deutsche Welle (Radio Olsztyn): audycja publicystyczna poświęcona problemom mniejszości niemieckiej Warmii i Mazur, redagowana przez Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej w języku niemieckim |
□ | □ |
|
Tatarskie Wieści (O. TVP Białystok): audycja podejmująca tematykę życia społecznego i kulturalnego, redagowana w mieszanym zespole polsko-tatarskim w języku polskim |
□ | □ |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks WyborczyArt. 196
§ 1. W podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się wyłącznie listy kandydatów na posłów tych komitetów wyborczych, których listy otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju.
§ 2. Listy kandydatów na posłów koalicyjnych komitetów wyborczych uwzględnia się w podziale mandatów w okręgach wyborczych, jeżeli ich listy otrzymały co najmniej 8% ważnie oddanych głosów w skali kraju.Art. 197
§ 1. Komitety wyborcze utworzone przez wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach mniejszości narodowych mogą korzystać ze zwolnienia list tych komitetów z warunku, o którym mowa w art. 196 § 1, jeżeli złożą Państwowej Komisji Wyborczej oświadczenie w tej sprawie najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów. Wraz z oświadczeniem, o którym mowa w zdaniu pierwszym, komitet jest obowiązany przedłożyć dokument właściwego organu statutowego organizacji mniejszości narodowej potwierdzający utworzenie komitetu przez wyborców będących członkami tej organizacji.
§ 2. Państwowa Komisja Wyborcza potwierdza niezwłocznie otrzymanie oświadczenia, o którym mowa w § 1. Potwierdzenie oświadczenia jest wiążące.Art. 198
Jeżeli warunku określonego w art. 196 § 1 lub 2 nie spełnią listy kandydatów na posłów żadnego komitetu wyborczego bądź któryś z wymienionych warunków spełniony zostanie przez listy kandydatów tylko jednego komitetu wyborczego, w podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się listy kandydatów komitetów wyborczych, które otrzymały co najmniej 3% ważnie oddanych głosów w skali kraju. Listy koalicyjnych komitetów wyborczych uwzględnia się, jeżeli otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju.Źródło: Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks Wyborczy, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 19.04.2020 r.].
Na podstawie wyników wyborów do Sejmu RP z 2015 r. wskaż, które komitety uzyskały mandat.
| Komitet wyborczy/wynik | Tak | Nie |
| Prawo i Sprawiedliwość/37,58% | □ | □ |
| Mniejszość Niemiecka/0,18% | □ | □ |
| KWW Zjednoczona Lewica/7,55% | □ | □ |
| Polskie Stronnictwo Ludowe/5,15% | □ | □ |
Wskaż odpowiedzi najbliższe twojej.
- Czyny te są sprzeczne z prawami mniejszości narodowej zapisanymi w ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.
- Czyny te są sprzeczne z prawami zapisanymi w prawie oświatowym.
- Czyny te są sprzeczne z prawami zapisanymi w prawie pracy.
- Czyny te są sprzeczne z kodeksem karnym i zagrożone są karą pozbawienia wolności.
- Czyny te są sprzeczne z Konstytucją RP.
- Czyny te są zgodne ze wszystkimi przepisami prawa.
Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj polecenie.
Konwencja Ramowa o ochronie mniejszości narodowych, sporządzona w Strasburgu dnia 1 lutego 1995 r.Artykuł 10
1. Strony zobowiązują się uznać, że każda osoba należąca do mniejszości narodowej ma prawo do swobodnego używania, bez jakiejkolwiek ingerencji, jego/jej języka mniejszości, zarówno prywatnie, jak i publicznie, ustnie oraz pisemnie.
2. Na obszarach zamieszkałych tradycyjnie lub w znaczącej ilości przez osoby należące do mniejszości narodowej, o ile osoby te tego sobie zażyczą, i tam, gdzie takie życzenie odpowiada rzeczywistym potrzebom, Strony będą starać się zapewnić, na tyle, na ile to możliwe, warunki, które umożliwią używanie języka mniejszości w stosunkach pomiędzy tymi osobami a organami administracyjnymi.Źródło: Konwencja Ramowa o ochronie mniejszości narodowych, sporządzona w Strasburgu dnia 1 lutego 1995 r., dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 11.10.2021 r.].