Sprawdź się
Porównaj rolnictwo uprzemysłowione z ekologicznym. Weź pod uwagę przyczyny i skutki rozwoju tych typów rolnictwa.
Rozwój rolnictwa ekologicznego nasilił się w drugiej połowie XX wieku. Przełom XX i XXI wieku to ciągły wzrost świadomości ekologicznej społeczeństw w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo i wzrost zapotrzebowania na żywność w krajach słabo rozwiniętych gospodarczo. Jedną z przyczyn rozwoju rolnictwa uprzemysłowionego jest (obok wzrostu mechanizacji rolnictwa) wzrost użycia nawozów sztucznych, w celu zwiększenia plonów.
Tabela przedstawia zużycie nawozów sztucznych ogółem w kilogramach na 1 hektar użytków rolnych w wybranych krajach w latach 1999 i 2009.
Kraj | 1999 | 2009 |
---|---|---|
Francja | 161,6 | 92,9 |
Niemcy | 172,7 | 128,3 |
Holandia | 236,4 | 131,7 |
Stany Zjednoczone | 47,3 | 44,1 |
Źródło: T. Rachwał - Oblicza geografii 2, zakres rozszerzony, Nowa Era, Warszawa 2013;
B. Dobosik, A. Hibszer, J. Soja – Tablice geograficzne, Videograf II Katowice 2002.
Przeanalizuj dane statystyczne. Podaj nazwę kraju, który na przełomie XX i XXI wieku prowadził najbardziej uprzemysłowione rolnictwo, uzasadnij swój wybór. Wyjaśnij, dlaczego podane w tabeli kraje, w ciągu przedstawionych dziesięciu lat, zmniejszyły zużycie nawozów sztucznych na 1 hektar użytków rolnych.
Przeanalizuj dane statystyczne dotyczące powierzchni ekologicznych użytków rolnych (w % powierzchni użytków rolnych ogółem) w wybranych krajach Europy w 2018 roku. Na ich podstawie sformułuj trzy, ogólne przyczyny, które mogą powodować wzrost rozwoju rolnictwa ekologicznego w różnych krajach Europy.
Powierzchnia ekologicznych użytków rolnych (w % powierzchni użytków rolnych ogółem) w wybranych krajach Europy, w 2018 roku
Kraj | % powierzchni UR |
---|---|
Austria | 24,08 |
Estonia | 20,57 |
Szwecja | 20,29 |
Szwajcaria | 15,39 |
Włochy | 15,24 |
Czechy | 14,76 |
Łotwa | 14,47 |
Północna Macedonia | 0,35 |
Malta | 0,41 |
Serbia | 0,55 |
Rumunia | 2,43 |
Niderlandy | 3,18 |
Polska | 3,33 |
Węgry | 3,92 |
Przeanalizuj podany tekst dotyczący rolnictwa kanadyjskiego. Uzasadnij na jego podstawie, że rolnictwo kanadyjskie jest rolnictwem uprzemysłowionym.
Kanada to jeden z największych na świecie producentów i eksporterów żywności, a jej rolnictwo przeszło przez typowe zmiany XX wieku. Sektor produkuje coraz więcej i taniej, zatrudniając coraz mniej ludzi. Nie przypomina rolnictwa europejskiego ani polskiego. Trudno o to zresztą, gdy rozwijane jest w kraju 32 razy większym od Polski, w którym dominują wielkie gospodarstwa rolne, ale grunty rolne zajmują tylko 8 proc. powierzchni kraju. (…)
Kanadyjskie rolnictwo jest w pewnym zakresie subsydiowane, wsparcie w latach 2015‑2016 jest szacowane na 5,3 mld dolarów kanadyjskich. W tym samym okresie rząd wydał na badania, rozwój i innowacje w rolnictwie blisko 650 mln dolarów kanadyjskich. (…)
Kanadyjczycy sieją pszenicę, rzepak, soję, rośnie moda na uprawy różnych jagód. Uprawa pszenicy zajmuje ponad 8,5 mln hektarów. Rzepak, którego potrzebuje przemysł biopaliw, rośnie na 6,8 mln ha. Rolnicy uprawiają soję na ok. 1,5 mln ha, co oznacza 10‑krotny wzrost w ciągu ostatnich 30 lat. Spadła liczba upraw jabłek, wzrosła natomiast uprawa roślin zbieranych maszynowo, jak jagody i wiśnie. Rozwija się uprawa szklarniowa, zwłaszcza pomidorów, ogórków, zielonego pieprzu. Te uprawy potroiły swój areał w ciągu 20 lat do blisko 2,2 tys. ha. (…)
W Kanadzie konsekwentnie spada liczba farm oraz miejsc pracy w rolnictwie, przyśpiesza proces łączenia się gospodarstw rolnych. W ciągu 20 lat liczba farm spadła z 293 tys. do 229 tys. w 2006 r. Łączny obszar gospodarstw rolnych wynosi ok 67,6 mln hektarów. (…)
Siłą kanadyjskiego rolnictwa są wielkohektarowe gospodarstwa. Jedna z największych farm ma 350 tys. akrów, czyli ok 141 600 ha, średnia wielkość gospodarstwa to 188 hektarów. Jak podawał „Dziennik Gazeta Prawna”, w Kanadzie panuje wielkoskalowy model rolnictwa przemysłowego oparty na monokulturach, intensywnych uprawach z masowym stosowaniem nawozów sztucznych, herbicydów, w tym niebezpiecznego dla bioróżnorodności glifosatu i pestycydów.
Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO) są uprawiane w Kanadzie od 20 lat. Jak poinformowała kanadyjska inicjatywa przeciwna GMO w raporcie „GMO Inquiry 2015”, hodowane są tam cztery rodzaje upraw GMO, które mają cechy tolerancji na herbicydy i odporności na owady. Modyfikowane mają być niemal wszystkie (95 proc.) uprawy rzepaku, który wg portalu statista.com rośnie na ok. 7,63 mln hektarów; ponadto niemal wszystkie uprawy buraków cukrowych (blisko 100 proc.), duża część kukurydzy (80 proc.) i ponad 60 proc. upraw soi. Kanada importuje też żywność modyfikowaną ze Stanów Zjednoczonych. W Kanadzie ani w Stanach Zjednoczonych producenci nie muszą informować o stosowaniu GMO na etykietkach żywności.
Źródło: Rolnictwo kanadyjskie, farmer.pl [dostęp online 29.05.2020].