Sprawdź się
Oznacz poniższe sądy jako reprezentatywne lub niereprezentatywne dla etyki epikurejskiej.
| Sąd | Reprezentatywny | Niereprezentatywny |
| Świat, który poznaliśmy, przestaje nas trwożyć, staje się dla nas przyjazny. | □ | □ |
| Śmierci nie powinniśmy się bać, ponieważ otwiera ona przed nami nowe życie. | □ | □ |
| Szczęście mogą osiągnąć tylko ci ludzie, którzy poznali absolutne piękno i dobro. | □ | □ |
| Nie ma sensu filozofia, która nie podaje odpowiedzi na pytanie, jak żyć. | □ | □ |
Uzupełnij luki w tekście znajdującymi się pod nim wyrażeniami.
przyjemnością, unikania, dobra, dobro, przykrości, wyboru, wszelką, małym, Przyjemność
.............................. według nas, stanowi pierwsze i przyrodzone .............................. oraz punkt wyjścia wszelkiego .............................. i ..............................; do niej w końcu powracamy, gdy odwołujemy się do czucia jako kryterium wszelkiego dobra. I właśnie dlatego, że jest ona dobrem pierwszym i przyrodzonym, nie uganiamy się bynajmniej za .............................. .............................., lecz nieraz rezygnujemy z wielu; postępujemy tak zwłaszcza wtedy, gdy spodziewamy się z ich powodu doznać więcej .............................. (…). Umiarkowanie uważamy za największe dobro nie dlatego, żebyśmy w ogóle mieli poprzestawać na .............................., ale dlatego, abyśmy się nauczyli obywać byle czym, gdy nas bieda nawiedzi, w przeświadczeniu, że najlepiej korzystają z obfitości .............................. ci, którzy jej najmniej pożądają, i że to, co jest naturalne, jest też łatwe do zdobycia, a to, co urojone, z trudem trzeba zdobywać.
Wybierz poprawne zakończenia zdań.
Do osiągnięcia szczęścia...
- konieczna jest wiara w bogów.
- ważna jest pozycja w społeczności.
- trzeba uniezależnić się od warunków zewnętrznych.
Aby osiągnąć szczęście, wystarczy...
- nie doznawać cierpienia.
- doznawać coraz to nowych przyjemności.
- opanować zewnętrzne warunki naszego życia.
Szczęście możemy osiągnąć dzięki...
- namiętnościom.
- rozumowi.
- wspólnocie.
Na nasze szczęście wpływa...
- posiadanie rzeczy.
- nieposiadanie rzeczy.
- opinia, jaką tworzymy sobie na temat posiadania rzeczy.
Życie człowieka...
- jest z natury przyjemne.
- jest w istocie cierpieniem.
- jest pozbawione szczęścia.
Epikur napisał, że cała nasza działalność zdąża do tego, aby się uwolnić od cierpienia i niepokoju. A gdy raz zdołamy to wszystko osiągnąć, wnet zniknie niepokój duszy; istota żywa nie odczuwa już bowiem potrzeby zabiegania o cokolwiek, czego by jej brakowało
Indeks górny 11 Indeks górny koniec11 (…).
W jaki sposób filozof ten godził pogląd, że przyjemność jest największym dobrem i celem człowieka, z poglądem, że do szczęścia wystarczy brak bólu i cierpienia?
Zapoznaj się z fragmentem poematu O naturze wszechrzeczy autorstwa rzymskiego epikurejczyka Lukrecjusza. W krótkiej rozprawce odpowiedz na pytanie: Z jakiej perspektywy proponuje autor patrzeć na śmierć i ją oceniać?
O naturze wszechrzeczyWreszcie, gdyby Natura, wcielona w ludzką postać,
Przemówiła, tak mogłaby karcić nas i chłostać:
«Czemu tak śmierć ci straszna, marny, lękliwy prochu,
Że nie ustajesz w żalach i nie zamilkniesz w szlochu?
Jeśli ci żywot miniony owocny był i miły
I dary jego wszystkie nie zmarnowane były,
Nie wyciekły wszystkie, jak z wazy nadpękniętej —
Czegóż, głupcze, żałujesz? Czemuż nie uśmiechnięty
W błogi odchodzisz spokój, po uczcie życia syty?
Jeśli zaś żywot miałeś twardy i nieużyty,
Szczęście marnie stracone — czyż na to jeszcze czekasz,
Co przepadnie podobnie? Toż nędzny los człowieka
Raczej ci warto przerwać i skończyć z tem cierpieniem.Źródło: Lukrecjusz, O naturze wszechrzeczy, tłum. E. Szymański, Warszawa 1957, s. 115.
Zapoznaj się z fragmentem krytyki poglądów Epikura autorstwa Plutarcha i odpowiedz na pytanie: Poglądy jakich filozofów przeciwstawia Plutarch poglądom Epikura?
MoraliaA mimo to oni [epikurejczycy] nie ustają wmawiać wszystkim ludziom, że mają za dobro uważać uniknięcie zła, ale za zło nie uważać utraty dobra! Z tym się zgadzają, że śmierć nie przynosi żadnej nadziei ani radości, tylko pozbawia wszelkiego dobra i przyjemności. W tym samym czasie wielu wspaniałych i boskich perspektyw oczekują inni, którzy uważają dusze za niezniszczalne i nieśmiertelne, lub że przebywają one ogromne okresy czasu już to na ziemi, już to w niebie, aż się zleją ze wszechświatem rozpłomienione wraz ze słońcem i księżycem w ogień ponadzmysłowy. Taką to dziedzinę, z tak wielkimi rozkoszami, Epikur odrzuca i, jako się rzekło, prócz zniweczenia nadziei i łask od bogów, jeszcze stępiwszy żądzę wiedzy u myśliciela, a ambicję u człowieka czynu, wepchnął radość duszy i naszą naturę w ciasny jaki i doprawdy nieczysty kąt jedynie cielesnych rozkoszy, jako że nie posiada ona większego dobra jak unikanie zła.
Źródło: Plutarch, Moralia, t. II, tłum. Z. Abramowiczówna, Warszawa 1988, s. 2009.
Współczesne potoczne rozumienie hedonizmu odbiega od znaczenia ustanowionego przez Epikura. Przeczytaj wiersz Adama Zagajewskiego Epikur z mojej klatki schodowej z 1972 roku i odpowiedz na pytanie, w jakiej mierze bohater wiersza przypomina swoją postawą hellenistycznego filozofa, a w jakiej stanowi poetycką interpretację postawy epikurejskiej.
Współczesne potoczne rozumienie hedonizmu odbiega od znaczenia ustanowionego przez Epikura. Zapoznaj się z wierszem Adama Zagajewskiego Epikur z mojej klatki schodowej z 1972 roku i odpowiedz na pytanie, w jakiej mierze bohater wiersza przypomina swoją postawą hellenistycznego filozofa, a w jakiej stanowi poetycką interpretację postawy epikurejskiej.
Epikur z mojej klatki schodowejEpikur z mojej klatki schodowej
po wieczornym uniwersytecie
marksizmu‑leninizmu
po skróconym kursie miłości
dwa razy dziennie wypuszcza na wolność
swoją teściową schorowaną staruszkę
która pluje starą czarną krwią
i mówi do niego ty skurwisynu
Wtedy on nastawia na nią radio
gdzie właśnie audycja
pełnym głosem o sprawach młodzieży
i myśli jeszcze jestem młody
moje życie otwiera się przede mną
jak zatoka morska w pełnym słońcu lataŹródło: Adam Zagajewski, Epikur z mojej klatki schodowej.
Przeczytaj fragment artykułu Adama Aduszkiewicza Nihilistyczny wellness Epikura. Następnie odpowiedz na pytanie, czy – Twoim zdaniem – czwórmian leczniczy zachowuje swoją aktualność wobec lęków współczesnych ludzi.
Zapoznaj się z fragmentem artykułu Adama Aduszkiewicza Nihilistyczny wellness Epikura. Następnie odpowiedz na pytanie, czy – Twoim zdaniem – czwórmian leczniczy zachowuje swoją aktualność wobec lęków współczesnych ludzi.
Nihilistyczny wellness Epikura(fragment)
Meditatio mortis to praktyka, która pozwala dostrzec, jak łatwo zdobyć dobro. Mędrzec – uczy Epikur – ani się życia nie wyrzeka, ani się śmierci nie boi, albowiem życie nie jest mu ciężarem, a nieistnienia nie uważa wcale za zło. Podobnie jak nie wybiera pożywienia obfitszego, lecz smaczniejsze, tak też nie chodzi mu bynajmniej o trwanie najdłuższe, lecz najprzyjemniejsze. Negatywny proces, przez który prowadzi nas Epikur – uwolnienie się od pragnienia pewności i od złudzeń wieczności, minimalistyczny na pierwszy rzut oka program oparty na podstawowych potrzebach – wydaje się zapowiedzią surowej ascezy. Ale znakiem firmowym epikureizmu jest przecież przyjemność. Oczywiście wynikająca z powściągliwości: przyjemność, którą mamy na myśli, charakteryzuje nieobecność cierpień fizycznych i brak niepokojów duszy. Nie pijatyki, nie hulanki, nie obcowanie z pięknymi chłopcami i kobietami; nie ryby i inne smakołyki, jakich dostarcza zbytkowny stół, czynią życie przyjemnym, ale trzeźwy rozum dociekający przyczyn wszelkiego wyboru i unikania, odrzucający czcze domysły, owo źródło największych utrapień duszy. Ale powściągliwość nie jest wartością sama w sobie. Na świecie nigdy nie brakło moralistów, którzy potępiali pragnienie wygody i luksusu. I wiązali to pragnienie z grzechem i potępieniem. Lecz Epikur nie mówi: porzuć pragnienie luksusu, bo spotka cię kara, lecz stwierdza: pragniesz luksusu, bo lękasz się kary, boisz się unicestwienia i łudzisz się, że luksusowe doznania ten lęk zagłuszą. To lęk przed śmiercią napędza gorączkową pogoń za różnymi dobrami, namiastkami wiecznej szczęśliwości.
Źródło: Adam Aduszkiewicz, Nihilistyczny wellness Epikura.