Zadania od 2 do 5 należy rozwiązywać w oparciu o polecenia, które zostały sformułowane przez CKE w zadaniu nr 6 części II matury rozszerzonej z roku 2019 w formule obowiązującej do 2014 roku.

Pobierz dane do ćwiczeń 2‑5:

Treść zadania:

„Algorytmiczne Usługi Transportowe” to mała firma, dysponująca jedną ciężarówką, którą wynajmuje klientom w celu transportu towarów. W pliku kursy.txt podana jest lista 300  kursów, które ciężarówka firmy wykonała w roku 2017. Dla każdego kursu podane są kolejno:  data przejazdu, miasto startowe, miasto docelowe, ilość (w kg) przewiezionego towaru, liczba  przejechanych kilometrów oraz wynagrodzenie otrzymane za kurs. Kolejne wiersze opisują kolejne kursy, z wyjątkiem wiersza pierwszego, który jest wierszem nagłówkowym. Dane  w wierszu oddzielone są średnikami.

Używając dostępnych narzędzi informatycznych, wykonaj podane zadania.

Do oceny oddajesz:

• plik tekstowy wynik6.txt zawierający odpowiedzi do poszczególnych zadań (odpowiedź do każdego zadania powinna być poprzedzona jego numerem).

• plik(i) zawierający(e) komputerową realizację Twoich obliczeń.

11

Ćwiczenie 4

Znajdź miasta, do których odbyło się co najmniej 8 kursów. Podaj ich nazwy i liczbę kursów do każdego z nich. Zestawienie posortuj nierosnąco względem liczby kursów.

Rc4YwQz044x8f

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Przekopiuj kolumnę z miastami końcowymi i usuń duplikaty, tworząc w ten sposób listę miast. Następnie dla tej listy wykorzystaj formułę LICZ.JEŻELI.

Pokaż rozwiązanie

R1biVUyb7MKoQ

Ilustracja przedstawia tabelę. W pierwszej kolumnie są nazwy miast, w drugiej liczby. Kolejno: Warszawa 11, Szczecin 10, Bielsko‑Biała 9, Konin 9, Kostrzyn 8, Zielona Góra 8, Opole 8, Piła 8, Poznań 8, Ciechanów 8, Kielce 8.

=ZŁĄCZ.TEKST(B2;"-";C2)

=SUMA.JEŻELI(G2:G301;I2;D2:D301)

=MAX(J2:J230)

=INDEKS(I2:I301;PODAJ.POZYCJĘ(MAX(J2:J301);J2:J301;0))

Zadania od 6 do 8 należy rozwiązywać w oparciu o polecenia, które zostały sformułowane przez CKE w zadaniu nr 5 części II matury rozszerzonej z roku 2021.

Pobierz dane do ćwiczeń 6‑8:

Treść zadania:

Wodociągi miejskie zamierzają wykonać analizę zużycia wody. W tym celu zgromadziły dane o poborze wody przez wszystkich swoich klientów za rok 2019. Dane są zapisane w pliku wodociagi.txt. Pierwszy wiersz pliku jest wierszem nagłówkowym, a dane rozdzielono średnikami. W każdym wierszu zapisano informacje dotyczące gospodarstwa domowego jednego klienta: dziesięcioznakowy kod klienta oraz 12 liczb całkowitych oznaczających ilości zużytej wody w mIndeks górny 3³ przez kolejnych 12 miesięcy (od stycznia do grudnia). Kod klienta składa się z pięciocyfrowego numeru klienta, dwucyfrowej liczby oznaczającej liczbę osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym oraz trzyliterowego kodu dzielnicy miasta. Każdy kod jest unikatowy.

Fragment pliku wodociagi.txt:

KodKlienta;I;II;III;IV;V;VI;VII;VIII;IX;X;XI;XII
0000103WIL;6;6;6;9;6;15;12;12;12;6;9;6
0000403BEM;6;3;9;9;12;15;15;15;9;6;3;9

Korzystając z powyższych danych oraz dostępnych narzędzi informatycznych, wykonaj podane zadania. Wyniki zapisz w pliku tekstowym wyniki5.txt. Odpowiedź do każdego zadania poprzedź numerem tego zadania.

Do oceny oddajesz:

• plik tekstowy wyniki5.txt, zawierający odpowiedzi do zadań.

• plik(-i) zawierający(-e) komputerową realizację Twoich rozwiązań (uwaga: brak tych plików jest równoznaczny z brakiem rozwiązania zadania).

21

Ćwiczenie 6

Dla każdej dzielnicy oblicz zużycie wody w każdym miesiącu łącznie przez wszystkich mieszkańców tej dzielnicy. Podaj maksymalne miesięczne zużycie wody w każdej z dzielnic.

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Do komórki N2 wprowadź formułę:

Linia 1. znak równości PRAWY otwórz nawias okrągły A2 średnik 3 zamknij nawias okrągły.

=PRAWY(A2;3)

Następnie skopiuj ją do pozostałych komórek w kolumnie. Zastosuj zaawansowany filtr na wartościach w kolumnie N, wstawiając do np. komórki P2 tylko unikatowe rekordy. W komórce Q2 wprowadź formułę:

Linia 1. znak równości SUMA kropka JEŻELI otwórz nawias okrągły $N$2 dwukropek $N$9901 średnik $P2 średnik B$2 dwukropek B$9901 zamknij nawias okrągły.

=SUMA.JEŻELI($N$2:$N$9901;$P2;B$2:B$9901)

Formułę skopiuj do komórek z zakresu Q2:AB19. Dzięki temu w kolejnych kolumnach otrzymasz ilość zużytej wody przez wszystkich mieszkańców danej dzielnicy w kolejnych miesiącach.

Pokaż rozwiązanie

Do komórki AC2 wprowadź formułę:

Linia 1. znak równości MAX otwórz nawias okrągły Q2 dwukropek AB2 zamknij nawias okrągły.

=MAX(Q2:AB2)

Następnie kopiuj ją do pozostałych komórek w kolumnie. Dzięki temu otrzymasz następującą odpowiedź:

RiR3OvdH1qMzL

Ilustracja przedstawia tabelę. Na górze kolumny znajdującej się po lewej stronie jest napis Dzielnica, przylega do niej kolumna o nazwie Maksimum. Kolejno od góry: BEM 8108, BIA 9274, BIE 8475, MOK 8452, OCH 8861, PRA 8575, REM 8873, SRO 8776, TAR 9120, URU 8960, URY 7519, WAW 8699, WES 9050, WIL 8284, WLO 9966, WOL 9117, ZOL 9417.

31

Ćwiczenie 7

Utwórz zestawienie zawierające pięciocyfrowe numery 10 klientów, którzy w ciągu roku zużyli w swoim gospodarstwie domowym średnio najwięcej wody na jedną osobę, oraz ich średnie zużycie wody na jedną osobę. Średnioroczne zużycie wody na jedną osobę zaokrąglij do dwóch miejsc po przecinku. Zestawienie, zawierające numery klientów i średnie zużycie wody na jedną osobę, uporządkuj nierosnąco według średniej.

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Wyodrębnij liczbę osób w gospodarstwie domowym poprzez wydobycie z numeru klienta cyfr od 6 do 7. Uczyń to zagnieżdżając formułę =FRAGMENT.TEKSTU w formule =WARTOŚĆ (aby wydobyte cyfry system mógł traktować jako liczby). Zsumuj zużycie roczne dla każdego klienta, a następnie podziel przez uzyskaną wcześniej liczbę osób w gospodarstwie domowym. Następnie posortuj rekordy ze względu na wynik malejąco i oddziel pierwszych 10 numerów klienta.

Pokaż rozwiązanie

R1Fl0maLAzPOO

Ilustracja przedstawia tabelę. Kolumna pierwsza dotyczy Nr klienta, druga Średniego zużycia na osobę. Nr klienta 07935, średnie zużycie na osobę 41,33, następnie 05080 - 40,00, 00645 - 39,75, 08090 - 39,50, 05738 - 39,33, 08349 - 39,20, 08850 - 39,00, 02202 - 38,25, 09468 - 27,75, 06866 - 36,75.

31

Ćwiczenie 8

Dział inwestycji analizuje konieczność modernizacji sieci wodociągowej na podstawie danych za rok 2019. Jako podstawę obliczeń bierze sumaryczne zużycie wody w każdym z 12 miesięcy. Inżynierowie założyli, że sumaryczne miesięczne zużycie wody będzie rosło o 1% rok do roku każdego miesiąca (w mIndeks górny 3³ z zaokrągleniem w górę do najbliższej liczby całkowitej).

Przykład:

jeśli w styczniu 2019 roku sumaryczne zużycie wody w mieście wyniosło 53 545 mIndeks górny 3³, to w styczniu 2020 przewidywane zużycie wyniesie 54 081 mIndeks górny 3³.

Uwaga: dla danych z zadania przewidywane zużycie wody w maju 2025 roku wyniesie 90 898 mIndeks górny 3³.

Obecnie maksymalny miesięczny przepływ (wydajność sieci) wynosi 160 000 mIndeks górny 3³. Podaj rok i miesiąc, w którym pierwszy raz zabraknie wody w mieście (przewidywane zużycie będzie większe niż maksymalny przepływ sieci).

Sporządź zestawienie obrazujące przewidywane zużycie wody w każdym z kolejnych miesięcy od stycznia 2020 roku do grudnia 2030 roku.

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Do komórki np. P1 wprowadź formułę:

Linia 1. znak równości SUMA otwórz nawias okrągły B2 dwukropek B9901 zamknij nawias okrągły.

=SUMA(B2:B9901)

Następnie skopiuj ją do pozostałych komórek w zakresie P2:AA2. Otrzymasz dzięki temu ilość zużytej wody przez wszystkie dzielnice w kolejnych miesiącach. Aby łatwiej było odczytać wyniki końcowe do wiersza pierwszego wpisz oznaczenia miesięcy, a w kolumnie O oznaczenie roku od 2019 do 2030.

Do komórki P3 wprowadź formułę:

Linia 1. znak równości ZAOKR kropka GÓRA otwórz nawias okrągły P2 plus otwórz nawias okrągły P2 asterysk 1 procent zamknij nawias okrągły średnik 0 zamknij nawias okrągły.

=ZAOKR.GÓRA(P2+(P2*1%);0)

Pokaż rozwiązanie

Po skopiowaniu formuły z komórki P3 do pozostałych komórek z zakresu P3:AA13 otrzymamy następującą odpowiedź:

RA0qzjVEQXmKZ

Ilustracja przedstawia tabelę. Pierwsza kolumna to Rok, kolejne to miesiące od stycznia do grudnia. W kolumnie rok w kolejnych wierszach podano lata od 2020 do 2030. W pozostałych wierszach poniżej miesięcy są dane liczbowe.

Jak widzimy po raz pierwszy wody zabraknie w lipcu 2026 roku.