Weź pod uwagę sens utworu i cechy, jakie można przypisać Karusi.

Skorzystaj z tabeli uzupełnionej w poprzednim ćwiczeniu.

W utworze dominują wykrzyknienia. Podkreślają one emocjonalność bohaterów, niejednoznaczność ukazanych wydarzeń, a także niepewność, która towarzy zarówno postaciom w utworze, osobie mówiącej, jak i odbiorcom.

Wykrzyknienia są zróżnicowane, niektóre mają bowiem na celu przemówienie Karusi do rozsądku, inne zaś są wykrzyknieniami, jakie dziewczyna kieruje do swojego ukochanego i świadczą o emocjonalności, jaka ją cechuje.

Zwróć uwagę na fragmenty, które ukazują dwie różne perspektywy widzenia świata – Karusi oraz ludu. Zauważ, że bohaterka sama również uzasadnia, dlaczego „nie lubi świata”.

1. fragment: „Słuchaj, dzieweczko!/ – Ona nie słucha –/ To dzień biały! to miasteczko!/ Przy tobie nie ma żywego ducha” – ukazuje, że otaczający ją ludzie mają inny ogląd rzeczywistości niż ona, negują to, co ona widzi i czego doświadcza.

2. fragment: „– Ona nie słucha. –/ To jak martwa opoka/ Nie zwróci w stronę oka,/ To strzela wkoło oczyma,/ To się łzami zaleje;/ Coś niby chwyta, coś niby trzyma;/ Rozpłacze się i zaśmieje” – ukazuje perspektywę ludu; dla nich Karusia zachowuje się dziwnie, „niby” chwyta, „niby” trzyma; to sprawia, że bohaterka czuje się wyobcowana.

3. fragment: „Źle mnie w złych ludzi tłumie,/ Płaczę, a oni szydzą;/ Mówię, nikt nie rozumie;/ Widzę, oni nie widzą!” – Karusia bezpośrednio wypowiada się na temat otaczającego ją tłumu; mówi, że inni z niej szydzą i nie widzą tego, co ona; to sprawia, że bohaterka źle się czuje.

Prześledź wypowiedzi ludu. Zgromadzeni w pewnym momencie zaczynają odwoływać się do duchowości.

Dzieje się to we fragmencie: „Mówcie pacierze! – krzyczy prostota –/ Tu jego dusza być musi./ Jasio być musi przy swej Karusi./ On ją kochał za żywota!”. Te słowa wskazują, że histeryczne zachowanie Karusi nareszcie przemawia do zgromadzonych i w zjawie rozpoznają jej ukochanego. Od tego momentu stają się jej przychylni i stają w opozycji do starca, który reprezentuje klasycystyczne myślenie.

Zwróć uwagę na formę wiersza, na postaci i ich wypowiedzi, a także tematykę.

Utwór jest synkretyczny pod względem rodzajowym, pojawia się w nim bowiem rozbudowana scena, narrator, wypowiedzi bohaterów przy jednoczesnym zachowaniu lirycznej formy. Wiersz dotyczy uczucia, które przekracza granice życia i śmierci, zawiera elementy nadprzyrodzone.

Zwróć uwagę na to, czym cechuje się lud w utworze Mickiewicza i kto jest przeciwstawiony emocjom, które wyraża.

Ludowość w Romantyczności ogranicza się do otwartości na emocjonalność i to, co niedostępne rozumowi. Lud przeciwstawia się starcowi, który podaje rzecxowe argumenty o „szkiełku i oku”. Gmin wierzy jednak wrażliwej Karusi. Utwór zatem, zgodnie z tym co pisze Zgorzelski, odchodzi od patosu na rzecz szczerości i czystości uczuć.