Odpowiedz na pytania lub uzupełnij tekst. 1. Powstaje w wyniku umowy społecznej., 2. Jedna z cech sytuacji jednostki w stanie natury., 3. Jeśli jest legalna, jest emanacją woli obywateli., 4. Inna z cech sytuacji jednostki w stanie natury., 5. Autor powszechnie znanej i wpływowej koncepcji umowy społecznej.
Odpowiedz na pytania lub uzupełnij tekst. 1. Powstaje w wyniku umowy społecznej., 2. Jedna z cech sytuacji jednostki w stanie natury., 3. Jeśli jest legalna, jest emanacją woli obywateli., 4. Inna z cech sytuacji jednostki w stanie natury., 5. Autor powszechnie znanej i wpływowej koncepcji umowy społecznej.
Rozwiąż krzyżówkę.
Powstaje w wyniku umowy społecznej.
Jedna z cech sytuacji jednostki w stanie natury.
Jeśli jest legalna, jest emanacją woli obywateli.
Inna z cech sytuacji jednostki w stanie natury.
Autor powszechnie znanej i wpływowej koncepcji umowy społecznej.
1
2
3
4
5
1
Ćwiczenie 1
RsRQyo90iVa3t
(Uzupełnij).
RZ3nAxa0AqJoJ1
Ćwiczenie 2
Uzupełnij tekst. Co do tej dziwnej doktryny, a mianowicie, że w 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami każdy ma władzę wykonywania 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami, nie wątpię, iż zostanie postawiony zarzut, że to niedorzeczne, by ludzie mieli być 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami we własnych sprawach, ponieważ miłość własna będzie ich czynić stronniczymi wobec siebie samych i ich przyjaciół (…) Chętnie przyznam, iż rząd 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami jest właściwym środkiem na niedogodności stanu natury.
(John Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992, tłum. Z. Rau, str. 171)
Uzupełnij tekst. Co do tej dziwnej doktryny, a mianowicie, że w 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami każdy ma władzę wykonywania 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami, nie wątpię, iż zostanie postawiony zarzut, że to niedorzeczne, by ludzie mieli być 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami we własnych sprawach, ponieważ miłość własna będzie ich czynić stronniczymi wobec siebie samych i ich przyjaciół (…) Chętnie przyznam, iż rząd 1. stanie natury, 2. obywatelski, 3. prawa natury, 4. sędziami jest właściwym środkiem na niedogodności stanu natury.
(John Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992, tłum. Z. Rau, str. 171)
Uzupełnij tekst.
prawa natury, stanie natury, sędziami, obywatelski
Co do tej dziwnej doktryny, a mianowicie, że w .......................... każdy ma władzę wykonywania .........................., nie wątpię, iż zostanie postawiony zarzut, że to niedorzeczne, by ludzie mieli być .......................... we własnych sprawach, ponieważ miłość własna będzie ich czynić stronniczymi wobec siebie samych i ich przyjaciół (…) Chętnie przyznam, iż rząd .......................... jest właściwym środkiem na niedogodności stanu natury.
(John Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992, tłum. Z. Rau, str. 171)
R96X1Zmhr3lqL1
Ćwiczenie 3
Uzupełnij zdania tak, by otrzymać sądy zgodne z koncepcją umowy społecznej. Władza publiczna jest legitymizowana przez wolę i interesy Tu uzupełnij. W stanie społecznym obywatel składa swoje uprawnienie do karania przestępców na ręce władzy Tu uzupełnij. Konsekwencją umowy społecznej jest utworzenie Tu uzupełnij politycznej. W przeciwieństwie do stanu natury w społeczeństwie przepisy prawa stosuje bezstronny Tu uzupełnij.
Uzupełnij zdania tak, by otrzymać sądy zgodne z koncepcją umowy społecznej. Władza publiczna jest legitymizowana przez wolę i interesy Tu uzupełnij. W stanie społecznym obywatel składa swoje uprawnienie do karania przestępców na ręce władzy Tu uzupełnij. Konsekwencją umowy społecznej jest utworzenie Tu uzupełnij politycznej. W przeciwieństwie do stanu natury w społeczeństwie przepisy prawa stosuje bezstronny Tu uzupełnij.
Uzupełnij zdania tak, by otrzymać sądy zgodne z koncepcją umowy społecznej.
Władza publiczna jest legitymizowana przez wolę i interesy ...................
W stanie społecznym obywatel składa swoje uprawnienie do karania przestępców na ręce władzy .....................
Konsekwencją umowy społecznej jest utworzenie .................... politycznej.
W przeciwieństwie do stanu natury w społeczeństwie przepisy prawa stosuje bezstronny ...............
R1PKrQjrgaTtN1
Ćwiczenie 4
Przypisz podane niżej sformułowania do stanu natury lub stanu społecznego. Stan natury Możliwe odpowiedzi: 1. Celem władzy jest zabezpieczanie wolności., 2. Ograniczenie wolności przez prawo., 3. Niepodleganie żadnemu prawu stanowionemu., 4. Wolność karania przestępców., 5. Podleganie władzy przez siebie legitymizowanej., 6. Nikt nie ma więcej władzy od innych w zakresie jurysdykcji (prawa sądzenia). Stan społeczny Możliwe odpowiedzi: 1. Celem władzy jest zabezpieczanie wolności., 2. Ograniczenie wolności przez prawo., 3. Niepodleganie żadnemu prawu stanowionemu., 4. Wolność karania przestępców., 5. Podleganie władzy przez siebie legitymizowanej., 6. Nikt nie ma więcej władzy od innych w zakresie jurysdykcji (prawa sądzenia).
Przypisz podane niżej sformułowania do stanu natury lub stanu społecznego. Stan natury Możliwe odpowiedzi: 1. Celem władzy jest zabezpieczanie wolności., 2. Ograniczenie wolności przez prawo., 3. Niepodleganie żadnemu prawu stanowionemu., 4. Wolność karania przestępców., 5. Podleganie władzy przez siebie legitymizowanej., 6. Nikt nie ma więcej władzy od innych w zakresie jurysdykcji (prawa sądzenia). Stan społeczny Możliwe odpowiedzi: 1. Celem władzy jest zabezpieczanie wolności., 2. Ograniczenie wolności przez prawo., 3. Niepodleganie żadnemu prawu stanowionemu., 4. Wolność karania przestępców., 5. Podleganie władzy przez siebie legitymizowanej., 6. Nikt nie ma więcej władzy od innych w zakresie jurysdykcji (prawa sądzenia).
Przypisz podane niżej sformułowania do stanu natury lub stanu społecznego.
Nikt nie ma więcej władzy od innych w zakresie jurysdykcji (prawa sądzenia)., Niepodleganie żadnemu prawu stanowionemu., Wolność karania przestępców., Celem władzy jest zabezpieczanie wolności., Podleganie władzy przez siebie legitymizowanej., Ograniczenie wolności przez prawo.
Stan natury
Stan społeczny
21
Ćwiczenie 5
Spór o źródła władzy politycznej znalazł echo nawet w Panu Tadeuszu. Przeczytaj poniższy fragment mowy pana Buchmana z VII księgi pt. Rada i zrekonstruuj przedstawiony w nim proces powstania władzy (rządu).
1
Adam MickiewiczPan Tadeusz
Co do władzy więc — kiedy oczyma przebiegam Dzieje całej ludzkości, i cóż w nich spostrzegam? Oto, ród ludzki dziki, w lasach rozpierzchniony, Skupia się, zbiera, łączy dla wspólnej obrony, Obmyśla ją; i to jest najpierwsza obrada. Potem każdy wolności własnej cząstkę składa Dla dobra powszechnego: to pierwsza ustawa, Z której jako ze źródła płyną wszystkie prawa. Widzimy tedy, że rząd umową się tworzy, Nie pochodząc, jak mylnie sądzę, z woli Bożej. Owoż, rząd na kontrakcie oparłszy społecznym, Podział władzy już tylko jest skutkiem koniecznym
1 Źródło: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, dostępny w internecie: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pan-tadeusz.html.
R4dg93NtonDGG
(Uzupełnij).
Zauważ, że tekst przedstawia dokładnie etapy wiodące od stanu natury do powołania rządu.
Warunki poprawnej odpowiedzi: Przedstawienie w wypowiedzi poszczególnych etapów powołania rządu:
Bycie stanie natury (wers 3).
Zebranie się ludzi dla obrony i pierwsze obrady (wersy 4–5).
Powstanie stanu społecznego i powierzenie wolności jednostkowych wspólnocie dla powszechnego dobra (wers 6–7).
Przyjęcie powszechnego dobra za podstawę stanowienia prawa (wers 8).
Utworzenie rządu na drodze umowy i zanegowanie interpretacji teistycznej (wers 9–11).
Przyjęcie podziału władz.
21
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z VII księgą Pana Tadeusza i opisz postawy pana Buchmana oraz Maćka Chrzciciela manifestujące się w trakcie rady. Która z postaw weźmie górę? Przedstaw własną ocenę tych postaw.
Zapoznaj się z VII księgą Pana Tadeusza i opisz postawy pana Buchmana oraz Maćka Chrzciciela manifestujące się w trakcie rady. Która z postaw weźmie górę? Przedstaw własną ocenę tych postaw.
Zapoznaj się z VII księgą Pana Tadeusza i opisz postawy pana Buchmana oraz Maćka Chrzciciela manifestujące się w trakcie rady. Która z postaw weźmie górę? Przedstaw własną ocenę tych postaw.
Przeczytaj księgę VII Pana Tadeusza i opisz postawy pana Buchmana oraz Maćka Chrzciciela manifestujące się w trakcie rady. Która z postaw weźmie górę? Przedstaw własną ocenę tych postaw.
R1594cjAS0PUD
(Uzupełnij).
Zauważ, że stanowiska nazywa Mickiewicz tak: Głos polityczny pana Buchmana; Głos żołnierski Maćka Chrzciciela.
Warunki poprawnej odpowiedzi: Przedstawienie wypowiedzi opartej o tekst księgi VII Pana Tadeusza, zawierającej analizę oraz ocenę postaw pana Buchmana oraz Maćka Chrzciciela.
31
Ćwiczenie 7
Znajdź w źródłach internetowych definicję pozytywizmu prawniczego oraz koncepcji opozycyjnej wobec pozytywizmu, czyli prawa naturalnego. Korzystając z tekstu podstawowego, odpowiedz na pytanie: Czy koncepcja J. Locke’a jest bliższa pozytywizmowi prawniczemu czy też koncepcji prawa naturalnego? Odpowiedź uzasadnij.
RDLb2kcmymB3v
(Uzupełnij).
Pytania pomocnicze:
Czy stanowienie prawa w państwie jest, wg Locke’a, podporządkowane jakiemuś celowi pierwotnemu wobec państwa?
Czy cel ten ma charakter moralny?
Warunki poprawnej odpowiedzi:
Podanie odpowiedzi na pytanie – koncepcja Locke’a jest bliższa koncepcji prawa naturalnego.
Podanie uzasadnienia powołującego się na to, że umowa oraz stanowienie praw mają charakter celowy i moralny – celem i wartością jest wolność przysługująca z natury człowiekowi. Istnieje więc możliwość oceny prawa stanowionego z punktu widzenia jego zgodności z pierwotnym celem i wartością prawa naturalnego. Koncepcja pozytywizmu prawniczego nie uznaje natomiast koniecznego związku między prawem a moralnością w szczególności nie przyjmuje, że istnieją pierwotne i nadrzędne wobec prawa stanowionego reguły i wartości.
31
Ćwiczenie 8
Czy istnieją, twoim zdaniem, sytuacje, w których obywatel ma prawo do tzw. obywatelskiego nieposłuszeństwa, czyli świadomego złamania prawa w imię reguł i wartości uznanych przez niego za fundamentalne? Odpowiedz na to pytanie, lecz najpierw zapoznaj się ze stanowiskami i argumentacją dotyczącą problemu obywatelskiego nieposłuszeństwa zawartą w poniższych tekstach. Weź też pod uwagę koncepcje prawa z poprzedniego ćwiczenia.
1
Nieposłuszeństwo obywatelskie to celowe złamanie obowiązującego prawa, a przynajmniej normy powszechnie uznanej za wiążącą, dokonane w formie protestu, który nie będąc czynem rewolucyjnym, ma charakter publiczny, stroni od użycia przemocy – zakłada brak oporu w przypadku aresztowania i rezygnację z przemocy wobec wszelkich aktów prowokacji – i zostaje podjęte przede wszystkim w celu oświecenia lub przekonania większości.
Indeks górny (Hugo Adam Bedau, On Civil Disobedience, Journal of philosophy, 58; cyt za: Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001, str. 393) Indeks górny koniec(Hugo Adam Bedau, On Civil Disobedience, Journal of philosophy, 58; cyt za: Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001, str. 393)
1
Otwarte łamanie prawa wprost zachęca, by inni postąpili podobnie. Nieposłuszeństwo wobec prawa jest już dostatecznie złe, gdy dokonane zostaje ukradkiem. Jest znacznie gorsze, gdy ktoś się z nim manifestuje, a najgorsze, gdy przebiera się w szatę cnotliwości (…) Kto łamie prawo otwarcie, kto agituje za łamaniem prawa, ten okazuje pogardę dla sądu swych bliźnich i lekceważy ich dezaprobatę.
Indeks górny (LouisWaldman, Civil rights -Yes; Civil Disobedience – No; A reply to Dr Martin L. King; cyt za: Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001, str. 399) Indeks górny koniec(LouisWaldman, Civil rights -Yes; Civil Disobedience – No; A reply to Dr Martin L. King; cyt za: Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001, str. 399)
RHHmZM5Q2WElI
(Uzupełnij).
Pytanie pomocnicze: Znajdź podstawę uprawomocniającą zgodę na obywatelskie nieposłuszeństwo. Odpowiedz na pytanie pomocnicze: Jaka ocena kwestionowanego prawa powinna towarzyszyć decyzji o obywatelskim nieposłuszeństwie? Rozważ w tym kontekście koncepcje prawa z ćwiczenia 7.
Warunki poprawnej odpowiedzi: Odpowiedź na pytania, odwołując się do koncepcji praw. Zwolennik koncepcji prawa naturalnego będzie zwykle dopuszczał obywatelskie nieposłuszeństwo w sytuacji, w której działanie władzy lub stanowione prawo narusza realizację praw naturalnych. Zwolennik pozytywizmu prawniczego będzie zwykle przeciwnikiem obywatelskiego nieposłuszeństwa i nie uzna żadnej sytuacji za usprawiedliwiającą obywatelskie nieposłuszeństwo.