Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Sformułuj i zapisz definicję malarstwa iluzjonistycznego, uwzględniając wszystkie jego odmiany.

R3hWNacIXL5rH
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z fragmentem opisującym fresk apoteozy świętego Ignacego w rzymskim kościele. Wynotuj cechy malarstwa iluzjonistycznego, które wskazano w tekście.
Zapoznaj się z fragmentem opisującym fresk apoteozy świętego Ignacego w rzymskim kościele. Wynotuj cechy malarstwa iluzjonistycznego, które wskazano w tekście.
Adam Bochnak Historia sztuki nowożytnej

(...) najgłośniejszą jest jego dekoracja kościoła św. Ignacego w Rzymie, z lat 1685–1689. Postawił sobie Pozzo za zadanie złudzenie oka patrzącego, toteż całe sklepienie nawy pokrył jedną kompozycją olbrzymich rozmiarów, zwracając baczną uwagę na to, by malowana architektura wyrastała konsekwentnie z murowanej i wiązała się z nią możliwie najściślej jako jej ciąg dalszy. Cel ten osiągnął w zupełności, trudno bowiem w pierwszej chwili uchwycić granice między architekturą rzeczywistą a iluzoryczną. Przestrzeń otwiera się ku górze szeregami malowanych w mistrzowskich skrótach kolumn, nad jedną kondygnacją piętrzy się druga, aż całość rozpływa się w obłokach i świetle, a nad głową oszołomionego widza unosi się niebiańska gloria – apoteoza św. Ignacego. Pozzo nader umiejętnie przeprowadził stopniowanie ważkości materii od rzeczywistej architektury poprzez architekturę malowaną i obłoki aż do niematerialnego prawie świata, którego promienie tworzą tło apoteozy patrona. Pozzo odmaterializował – rzec można – architekturę, zacierając granicę między nią a malarstwem.

mlpsb2 Źródło: Adam Bochnak, Historia sztuki nowożytnej, t. 2, Warszawa 1985, s. 74.
Rig2xI3cwwZYm
(Uzupełnij).
R1IEhuL9pxuAl1
Ćwiczenie 3
Który opis nie odnosi się do barokowego malarstwa iluzjonistycznego?
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. W przedstawieniach postaci i przedmiotów stosowano często naturalistyczne barwy i rozmiary., 2. Malarze iluzjonistyczni stosowali skróty perspektywiczne, żeby oszukać oko obserwatora i zbudować złudzenie np. otwartego sklepienia budynku., 3. Namalowane sceny tworzyły złudzenie środowiska, które otaczało widza., 4. Sztuka tego rodzaju często zacierała granice między architekturą, rzeźbą i malarstwem., 5. Termin „malarstwo iluzjonistyczne” nie obejmuje kompozycji martwych natur czy innych przedstawień przedmiotów i dotyczy przede wszystkim fresków., 6. Odmianą malarstwa iluzjonistycznego jest kwadratura – symulacja malarska elementów architektonicznych, które np. „budują” głębię pomieszczenia lub „otwierają” sklepienie.

Który opis nie odnosi się do barokowego malarstwa iluzjonistycznego?
Zaznacz prawidłową odpowiedź.

  • W przedstawieniach postaci i przedmiotów stosowano często naturalistyczne barwy i rozmiary.
  • Malarze iluzjonistyczni stosowali skróty perspektywiczne, żeby oszukać oko obserwatora i zbudować złudzenie np. otwartego sklepienia budynku.
  • Namalowane sceny tworzyły złudzenie środowiska, które otaczało widza.
  • Sztuka tego rodzaju często zacierała granice między architekturą, rzeźbą i malarstwem.
  • Termin „malarstwo iluzjonistyczne” nie obejmuje kompozycji martwych natur czy innych przedstawień przedmiotów i dotyczy przede wszystkim fresków.
  • Odmianą malarstwa iluzjonistycznego jest kwadratura – symulacja malarska elementów architektonicznych, które np. „budują” głębię pomieszczenia lub „otwierają” sklepienie.
11
Ćwiczenie 4

Przyjrzyj się obrazowi Everta Colliera. Jaki rodzaj malarstwa prezentuje? Co o tym świadczy?

Zapoznaj się z opisem obrazu Everta Colliera. Jaki rodzaj malarstwa prezentuje? Co o tym świadczy?

R1cTLT6d26L3z
Obraz przedstawia martwą naturę. To kilkanaście przedmiotów codziennego użytku. Rzeczy te leżą na czarnej powierzchni i przypięte są trzema skórzanymi paskami w kolorze czerwonym (jak w walizce). Wśród przedmiotów rozpoznajemy m.in.: brzytwę, długie nożyczki, obcojęzyczne gazety, zapieczętowany list, dzwoneczek i gęsie pióro.
Evert Collier, Martwa natura, ok. 1696
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1OaZsYnNxEmf
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Rozważ, czy dziś stosuje się rozwiązania bazujące na dorobku malarstwa iluzjonistycznego.

R1YSqNvU93DxG
(Uzupełnij).
wżenie
bez swojej obrazy
Fortuna
płonny
plonny
R85KW42GdEHGA2
Ćwiczenie 6
Przeczytaj utwór Jana Andrzeja Morsztyna. Zastanów się, w jaki sposób poeta buduje napięcie zmierzające do konkluzji wiersza? Jaką rolę pełnią tu hiperboliczne porównania, kontrasty, przeciwstawienia? Zaznacz kolorami elementy przeciwstawne w porównaniach, np. wiatr / w wór zamknie. Jan Andrzej Morsztyn Niestatek 1 Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni Słonecznych drobne kąski wżenie[1] do kieszeni, Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi, Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki, jak stoi, 5 Prędzej pięścią bez swojej obrazy[2] ogniowi Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi, Prędzej płacząc nad Etną łzami ją zaleje, Prędzej niemy zaśpiewa, i ten, co szaleje, Co mądrego przemówi; prędzej stałabędzie 10 Fortuna[3], i śmierć z śmiechem w jednym domu siędzie, Prędzej prawdę poeta powie i sen płonny[4], Prędzej i aniołowi płacz nie będzie plonny[5], Prędzej słońce na nocleg skryje się w jaskini, W więzieniu będzie pokój, ludzie na pustyni, 15 Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa, Niźli będzie stateczna która białogłowa.

Przeczytaj utwór Jana Andrzeja Morsztyna. Zaznacz kolorami elementy przeciwstawne w porównaniach, np. wiatr / w wór zamknie.

zielony

Jan Andrzej Morsztyn

Niestatek

1

Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni

Słonecznych drobne kąski wżenie do kieszeni,

Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi,

Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki, jak stoi,

5

Prędzej pięścią bez swojej obrazy ogniowi

Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi,

Prędzej płacząc nad Etną łzami ją zaleje,

Prędzej niemy zaśpiewa, i ten, co szaleje,

Co mądrego przemówi; prędzej stałabędzie

10

Fortuna, i śmierć z śmiechem w jednym domu siędzie,

Prędzej prawdę poeta powie i sen płonny,

Prędzej i aniołowi płacz nie będzie plonny,

Prędzej słońce na nocleg skryje się w jaskini,

W więzieniu będzie pokój, ludzie na pustyni,

15

Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,

Niźli będzie stateczna która białogłowa.

Źródło: Jan Andrzej Morsztyn, Niestatek, [w:] tegoż, 275 wierszy, Warszawa 1977.
2
Ćwiczenie 6
RHBZxF5TC4ffA
Jan Andrzej Morsztyn Niestatek 1 Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni Słonecznych drobne kąski wżenie do kieszeni, Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi, Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki, jak stoi, 5 Prędzej pięścią bez swojej obrazy ogniowi Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi, Prędzej płacząc nad Etną łzami ją zaleje, Prędzej niemy zaśpiewa, i ten, co szaleje, Co mądrego przemówi; prędzej stała będzie 10 Fortuna, i śmierć z śmiechem w jednym domu siędzie, Prędzej prawdę poeta powie i sen płonny, Prędzej i aniołowi płacz nie będzie plonny, Prędzej słońce na nocleg skryje się w jaskini, W więzieniu będzie pokój, ludzie na pustyni, 15 Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa, Niźli będzie stateczna która białogłowa. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się ponownie z przemową Binedy z Roksolanek Szymona Zimorowica. Ustal, iluzję czego maluje słowem poeta. Zapisz swoją odpowiedź. 
Zapoznaj się ponownie z przemową Binedy z Roksolanek Szymona Zimorowica. Ustal, iluzję czego maluje słowem poeta. Zapisz swoją odpowiedź. 
Szymon Zimorowic Roksolanki

Ośmnasty: BINEDA

Jest niedostępna jaskinia, gdzie ludzi
Śpiewak czubaty nigdy nie przebudzi,
Gdzie nie dochodzą promienie słoneczne,
Tylko szarawa noc ćmy sieje wieczne;

Z lochu cichego potok wyskakuje
Niepomnej wody, która sny cukruje
Szumem miluchnym, noc czarnoskrzydlata
Wszędzie po gmachu tesknociemnym lata.

Na łożu gnuśnym sen drzymie leniwy,
Wokoło niego mak roście senliwy;
Na którym ptaków czarnych nieme roje
Budują gniazda i mieszkania swoje.

Tu Zaryjad[r]es z piękną się obeznał
Odatą, której krom snu nigdy nie znał.
Tu ja zakusił rozkoszy nietrwałéj,
Bo gdy nadobne boginie mijały,

Jedna piękniejsza, czy‑li tak się zdało,
Oto‑li serce za nią pobieżało.
Zniknęła, gdym się za sercem pokwapił,
Mnie żal smutnemi skrzydłami obłapił.

1 Źródło: Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, Wrocław 1983.
R45jwgoygZjet
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z utworem Jana Andrzeja Morsztyna. Zastanów się, w jaki sposób poeta buduje napięcie zmierzające do konkluzji wiersza. Określ rolę, jaką pełnią tu hiperboliczne porównania, kontrasty, przeciwstawienia.
Zapoznaj się z utworem Jana Andrzeja Morsztyna. Zastanów się, w jaki sposób poeta buduje napięcie zmierzające do konkluzji wiersza. Określ rolę, jaką pełnią tu hiperboliczne porównania, kontrasty, przeciwstawienia.
Jan Andrzej Morsztyn Niestatek

1

Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni
Słonecznych drobne kąski wżeniewżeniewżenie do kieszeni,
Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi,
Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki, jak stoi,

5

Prędzej pięścią bez swojej obrazybez swojej obrazybez swojej obrazy ogniowi
Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi,
Prędzej płacząc nad Etną łzami ją zaleje,
Prędzej niemy zaśpiewa, i ten, co szaleje,
Co mądrego przemówi; prędzej stała będzie

10

FortunaFortunaFortuna, i śmierć z śmiechem w jednym domu siędzie,
Prędzej prawdę poeta powie i sen płonnypłonnypłonny,
Prędzej i aniołowi płacz nie będzie plonnyplonnyplonny,
Prędzej słońce na nocleg skryje się w jaskini,
W więzieniu będzie pokój, ludzie na pustyni,

15

Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,
Niźli będzie stateczna która białogłowa.

mlpsb3 Źródło: Jan Andrzej Morsztyn, Niestatek, [w:] tegoż, 275 wierszy, Warszawa 1977.
RwCbVlqBowf7j
(Uzupełnij).
Ilustracja interaktywna
Dla nauczyciela