Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

RN7WmddHgf7Se

Ćwiczenie 2

Poniżej przedstawiono wzór półstrukturalny pewnego związku chemicznego. Zaznacz na rysunku grupy funkcyjne, występujące w cząsteczce tego związku, oraz podaj ich nazwy.

R12k3MSgH4dlr

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RFMAnSWYSwqDd1

Ćwiczenie 2

R1SYY2eKW9oAj1

Ćwiczenie 3

211

Ćwiczenie 4

Podaj nazwy systematyczne następujących amin oraz określ ich rzędowość:

R608hjsBarRzR

Ilustracja — Wzory amin
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RLoaB9uZV6hSA

A) $N$ -etylopropano- $1$ -amina – drugorzędowa;

B) etanoamina – pierwszorzędowa;

C) cykloheksanoamina – pierwszorzędowa;

D) $N$ -cyklopentylo- $2$ -metylocyklopentano- $1$ -amina – drugorzędowa;

E) $N$ , $N$ -dimetyloetanoamina – trzeciorzędowa;

F) $1$ -fenylometanoamina – pierwszorzędowa;

G) $N$ -metyloanilina – drugorzędowa;

H) $N$ -etylo- $N$ -metyloanilina – trzeciorzędowa.

R1PxRKi9vU5kj2

Ćwiczenie 4

Ćwiczenie 5

Trzeciorzędowe aminy reagują z halogenkami alkilowymi; powstają wtedy czwartorzędowe sole amoniowe. Przedstaw wzór chlorku $N$ , $N$ , $N$ -trimetylometanoamoniowego i zaznacz na nim wiązanie koordynacyjne.

RY36zVtVK6I58

Ćwiczenie 5

Zaznacz produkt reakcji trzeciorzędowych amin z halogenkami alkilowymi oraz zaznacz typy wiązań, jakie tam występują.

RR3DhNWaP7lgm

R7hFIoOSrz17H

Ćwiczenie 6

Acetylocholina jest neuroprzekaźnikiem syntetyzowanym z choliny i acetylo‑koenzymu A. Odgrywa ważną rolę w przekazywaniu impulsów nerwowych, zwłaszcza na złączach nerwowo‑mięśniowych w różnych narządach organizmu. Na poniższych rysunkach przedstawiono wzory grupowe wspomnianych amin.

Ri85up9edcSoQ

Acetylocholina wzór sumaryczny Ce 7 eN Ha 16 O 2 plus, we wzorze grupowym występują grupy: dwie ce ha dwa oraz cztery grupy ce ha trzy. Cholina wzór sumaryczny Ce 5 Ha 14 eN O plus, we wzorze półstrukturalnym występują dwie grupy ce ha dwa, trzy grupy ce ha trzy i grupa o ha. — Wzory grupowe amin
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

acetylocholina ${CH}_{3} {COOCH}_{2} {CH}_{2} N^{+} {({CH}_{3})}_{3}$

cholina ${HOCH}_{2} {CH}_{2} N^{+} {({CH}_{3})}_{3}$

A) Podaj rzędowość choliny i acetylocholiny.

B) Jakie grupy funkcyjne występują w cholinie? Podaj ich nazwy.

C) Podaj nazwę zalecaną kwasu karboksylowego, którego estrem jest acetylocholina.

Rgv7NSUcFfYfp

Ćwiczenie 7

$2$ -fenyloetano- $1$ -amina to substancja wytwarzana w mózgu, która wywołuje pozytywne odczucia towarzyszące stanowi zakochania. Napisz wzór półstrukturalny tego związku.

R10Rqxq7faw50

Ćwiczenie 7

$2$ -fenyloetano- $1$ -amina to substancja wytwarzana w mózgu, która wywołuje pozytywne odczucia towarzyszące stanowi zakochania. Napisz wzór półstrukturalny tego związku. Grupę fenylową napisz jako $C_{6} H_{5}$ .

Rt56Kn80XIefp

$C_{6} H_{5} {CH}_{2} {CH}_{2} {NH}_{2}$

Ćwiczenie 8

$I$ -rzędowe aminy aromatyczne w obecności mocnych kwasów nieorganicznych reagują z azotanem( $III$ ) sodu, co prowadzi do utworzenia tzw. soli diazoniowych. Poniżej przedstawiono schemat równania opisanej reakcji:

Ar — {NH}_{2} + {NaNO}_{2} + 2 HCl \to Ar — {N_{2}}^{+} {Cl}^{-} + H_{2} O + NaCl

a) Podaj nazwę systematyczną aminy, jakiej należy użyć do syntezy soli diazoniowej o wzorze:

R1LIhL26lracD

Ilustracja przedstawia następujący wzór soli diazoniowej zbudowanej z pierścienia fenylowego podstawionego grupą N2+Cl- oraz grupą metylową CH3 położoną w pozycji meta względem wspomnianej grupy. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

b) Oblicz, ile gramów azotanu( $III$ ) sodu oraz ile gramów powyższej aminy należy użyć, aby otrzymać $15 g$ soli diazoniowej. Załóż, że wydajność opisanej reakcji wynosi $90 %$ . Wynik podaj w gramach z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku.

RiPHX0ZJHV8TC

R1DoP2DsOLi8Y

M_{soli diazoniwej} = 154,5 \frac{g}{mol}

M_{aminy} = 107 \frac{g}{mol}

M_{{NaNO}_{2}} = 69 \frac{g}{mol}

Obliczamy, ile produktu powstałoby, gdyby wydajność reakcji wynosiła $100 %$ :

15 g — 90 %

x — 100 %

x = 11,6 g

Następnie obliczamy, jaka masa aminy została użyta w tej reakcji:

107 g aminy — 154,5 g soli diazoniowej

x — 16,7 g soli diazoniowej

x = 11,6 g aminy

Oraz masę potrzebnego azotanu( $III$ ) sodu:

69 g {NaNO}_{2} — 154,5 g soli diazoniowej

x — 16,7 g soli diazoniowej

x = 7,5 g {NaNO}_{2}

a) $3$ -metyloanilina;

b) Do otrzymania powyższej soli diazowej potrzeba użyć $11,6 g$ $3$ -metyloaniliny oraz $7, 5 g$ azotanu( $III$ ) sodu.

311

Ćwiczenie 9

Aromatyczne związki nitrowe ulegają reakcji z chlorkiem cyny( $II$ ) w obecności kwasu chlorowodorowego. Produktem tej reakcji jest odpowiednia amina aromatyczna. Poniżej przedstawiono schemat równania reakcji na przykładzie $1$ , $4$ -dimetylo- $3$ -nitrobenzenu.

R1R99zQ8kALHt

a) Napisz w formie jonowej, z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo‑elektronowy), równania procesów redukcji i utleniania zachodzących podczas opisanej reakcji. Następnie uzupełnij schemat, tak aby otrzymać sumaryczne równanie opisanej reakcji w formie jonowej skróconej.
b) Nazwij organiczny produkt zachodzącej reakcji chemicznej.

R1SZC58e1LyDy

Utlenieniu ulega chlorek cyny( $II$ ), natomiast redukcji $1$ , $4$ -dimetylo- $3$ -nitrobenzen.

R6K8HrXC1o57k

Zbilansowane równanie zachodzącej reakcji chemicznej:

R5nQWwqKyqF3q

b) $2$ , $5$ -dimetyloanilina

Ćwiczenie 9

1

4

-dimetylo-

3

-nitrobenzen

+

{Sn}^{2 +}

+

H_{3} O^{+}

\to

1

4

-dimetyloanilina

+

{Sn}^{4 +}

+

H_{2} O

R6pIPAv1bVrAS

Grafika interaktywna

Dla nauczyciela