Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

RwojfXuiQBSKG1

Ćwiczenie 1

O jakiej wadzie optycznej mowa? Polega na tym, że światło po przejściu przez soczewkę ulega rozszczepieniu.

aberracja chromatyczna
aberracja sferyczna
koma
astygmatyzm

R1IWErdc5zjCv1

Ćwiczenie 2

O jakiej wadzie optycznej mowa? Polega na tym, że promienie optyczne nie ogniskują się w jednym punkcie.

aberracja chromatyczna
aberracja sferyczna
komad
astygmatyzm

R1Yfe443YHUA01

Ćwiczenie 3

Oceń prawdziwość poniższych zdań.

Kolorowe obwódki przy obserwowanych przedmiotach są wynikiem aberracji sferycznych. PRAWDA \ FAŁSZ
Aberracje sferyczne występują tylko w soczewkach skupiających.PRAWDA \ FAŁSZ
Rodzaj materiału, z którego wykonana jest soczewka ma wpływ na widoczność aberracji chromatycznej.PRAWDA \ FAŁSZ

R1TJgwI9HOke41

Ćwiczenie 4

Źródło: dostępny w internecie: http://www.tlc-systems.com/artzen2-0047.htm [dostęp 2.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Ćwiczenie 4

Skorzystaj z dostępnych Ci źródeł i dowiedz się, jak w zasadzie widzi astygmatyk? Poza tym, dlaczego koma nazywa się koma?

R19ZwkBKRs7CO1

Ćwiczenie 5

Określ prawdziwość poniższych zdań.

W przypadku umieszczenia obrazu w odległości większej niż dwukrotność ogniskowej soczewki skupiającej, powstający obraz jest odwrócony, powiększony i rzeczywisty.{PRAWDA} \ {#FAŁSZ}
Jeśli przedmiot umieścimy w ognisku soczewki skupiającej, to powstający obraz będzie tej samej wielkości. {PRAWDA} \ {#FAŁSZ}
Jeśli przedmiot umieszczony jest w odległości mniejszej niż ogniskowa soczewki skupiającej, to powstający obraz jest pozorny. {#PRAWDA} \ {FAŁSZ}

R7HfRRnW6sY942

Ćwiczenie 6

Spośród poniższych założeń wybierz te, które dotyczą modelu soczewki cienkiej.

jej grubość ma znaczenie
jej grubość jest pomijana
nie występują aberracje
mamy do czynienia z aberracją sferyczną i chromatyczną
pozwala na uproszczenie wzorów opisujących bieg promieni w układach rzeczywistych
średnica soczewki jest znacznie mniejsza od promieni krzywizny

Ćwiczenie 7

W przypadku dwóch soczewek o zdolnościach skupiających ZIndeks dolny 1 i ZIndeks dolny 2, umieszczonych w odległości d, zdolność skupiającą układu wyznacza się za pomocą wzoru:

$Z = Z_{1} + Z_{2} - Z_{1} \cdot Z_{2} \cdot d$

Zatem, jeśli d = 0, to zdolności skupiające soczewek dodaje się do siebie, jeśli zaś d ≠0 – wykorzystuje się powyższy wzór. Wiedząc, że w układzie umieszczono w odległości 5 cm od siebie dwie soczewki o ogniskowej 10 cm każda, określ, czy układ ten będzie:

R19cB6sB0JIKZ

skupiał
rozpraszał
pozostawiał bez zmian

padające na niego równolegle do osi optycznej promienie świetlne.

$Z_{1} = Z_{2} = \frac{1}{f} = \frac{1}{0, 1 m} = 10 d i o p t r i i$

$Z = 10 d i o p t r i i + 10 d i o p t r i i - 10 d i o p t r i i \cdot 10 d i o p t r i i \cdot 0, 05 m = 15 d i o p t r i i$

Ćwiczenie 8

Równoległa wiązka światła białego pada na soczewkę skupiającą o średnicy 10 cm. Po przejściu przez soczewkę tworzy się szereg ognisk, przy czym ogniskowa dla promieni fioletowych wynosi 98,2 cm, a dla promieni czerwonych 101,5 cm. Ustal, o ile milimetrów różni się średnica powstałych obrazów, jeśli na początku ekran znajduje się w ognisku promieni fioletowych, a następnie – w drugiej sytuacji – w ognisku promieni czerwonych. Wynik zaokrąglij do dwóch cyfr znaczących.

RdAjfAymcHtgP

d = ............ m

R5FzlEPAvlKSc

Promień pada na soczewkę skupiającą równolegle do osi optycznej oraz w odległości jedna druga D od niej. Po przejściu przez soczewką rozszczepia się na dwa promienie, czerwony - zewnętrzny i mniej ugięty oraz niebieski - bardziej ugięty. Promienie niebieskie ogniskują się w odległości f z indeksem dolnym r od soczewki, gdzie powstaje obraz. Promienie czerwone ogniskują się w odległości f z indeksem dolnym cz, która jest większa od odległości f z indeksem r. Pomiędzy ogniskiem promieni niebieskich a promieniem czerwonym zaznaczono odległość jedna druga d z indeksem dolnym cz. Pomiędzy ogniskiem promieni czerwonych oraz promieniem niebieskim zaznaczono odległość jedna druga d z indeksem f. — Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0. Licencja: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl.

D = 10 cm

fIndeks dolny f = 98,2 cm

fIndeks dolny cz = 101,5 cm

obwódka czerwona – z podobieństwa trójkątów:

\frac{\frac{1}{2} D}{f_{c z}} = \frac{\frac{1}{2} d_{c z}}{f_{c z} - f_{f}}

d_{c z} = \frac{D (f_{c z} - f_{f})}{f_{c z}} = D (1 - \frac{f_{f}}{f_{c z}})

d_{c z} = 10 c m \cdot (1 - \frac{98, 2 c m}{101, 5 c m}) \approx 0, 325 c m

obwódka fioletowa - z podobieństwa trójkątów:

\frac{\frac{1}{2} D}{f_{f}} = \frac{\frac{1}{2} d_{f}}{f_{c z} - f_{f}}

d_{f} = \frac{D (f_{c z} - f_{f})}{f_{f}} = D (\frac{f_{c z}}{f_{f}} - 1)

d_{f} = 10 c m \cdot (\frac{101, 5 c m}{98, 2 c m} - 1) \approx 0, 336 c m

różnica:

d_{f} - d_{c z} = 0, 336 c m - 0, 325 c m = 0, 011 c m = 0, 11 m m

Symulacja interaktywna

Dla nauczyciela