Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Wojciech Rafałowski Politologiczne i socjologiczne teorie fragmentacji systemów partyjnych: Od izolacji do interakcji

O liczbie partii w systemie można mówić na wielu poziomach. Na poziomie społeczeństwa i organizacji można analizować liczbę zarejestrowanych ugrupowań, brać pod uwagę ich relatywną wielkość ze względu na liczbę członków czy lokalnych organizacji. Społeczny wymiar systemu partyjnego to także liczba głosów oddawanych na poszczególne komitety w wyborach różnych szczebli, w szczególności tych do parlamentu krajowego. Na poziomie parlamentu liczba głosów ma znaczenie przede wszystkim legitymizacyjne. Podstawowa dla siły przetargowej partii na arenie parlamentarnej jest liczba mandatów.

studia Źródło: Wojciech Rafałowski, Politologiczne i socjologiczne teorie fragmentacji systemów partyjnych: Od izolacji do interakcji, „Studia Socjologiczne” 2013, t. 3, s. 210.
Rfl45QvHpbkDy
Wskaż, czym uwarunkowane jest znaczenie partii w ramach systemu partyjnego. Możliwe odpowiedzi: 1. wielkością poparcia wyborczego, 2. liczbą zarejestrowanych ugrupowań, 3. liczbą członków, 4. liczbą mandatów w parlamencie, 5. wiekiem członków i zwolenników partii
Lewica
11
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj polecenie.

Partia polityczna

Liczba uzyskanych mandatów

1994

1998

2002

2005

2009

2013

CDU/CSU

294

245

248

226

239

311

SPD

252

298

251

222

146

192

FDP

47

43

47

61

93

0

LewicaLewicaLewica

30

36

2

54

76

64

Związek 90/Zieloni

49

47

55

51

68

63

Razem

672

669

603

614

622

630

lewica Źródło: Wyniki wyborów do Bundestagu w Niemczech w latach 1994–2013: Partie, które utworzyły rząd w wyniku wyborów, dostępny w internecie: parties‑and‑elections.eu [dostęp 26.03.2020 r.].

ROI6tH3wCSZwE
Wykorzystując podane informacje, wyjaśnij, dlaczego w RFN w 2005 i 2013 roku doszło do utworzenia tzw. wielkiej koalicji partii chadeckich i socjaldemokratycznej (CDU/CSU z SPD). (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się ze opisami schematów i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się ze opisami schematów i wykonaj polecenie.

Schemat systemu partyjnego A

RICiiY2kln9vO
Grafika przedstawia wyniki wyborów parlamentarnych w 2010 i 2015 roku. Wskazane są partie polityczne A, B, C, D, E i odsetek ich mandatów. W roku 2010 wynosił on odpowiednio: partia A 53%, partia B 35%, partia C 6%, partia D 4%, partia E 2%. W roku 2015 wynosił on odpowiednio: partia A 32%, partia B 56%, partia C 8%, partia D 3%, partia E 1%. W roku 2010 rząd tworzyła partia A. W roku 2015 parta B.
Oprac. na podst. Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie, Materiały pomocnicze dla uczniów i nauczycieli, Warszawa 2015, s. 42.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Schemat systemu partyjnego B

RHSAo33WvfrZK
Grafika przedstawia wyniki wyborów parlamentarnych w 2010 i 2015 roku. Wskazane są partie polityczne A, B, C, D, E i odsetek ich mandatów. W roku 2010 wynosił on odpowiednio: partia A 28%, partia B 24%, partia C 20%, partia D 18%, partia E 10%. W roku 2015 wynosił on odpowiednio: partia A 23%, partia B 21%, partia C 26%, partia D 19%, partia E 11%. W roku 2010 rząd tworzyły partie A i B. W roku 2015 partie C, D, E.
Oprac. na podst. Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie, Materiały pomocnicze dla uczniów i nauczycieli, Warszawa 2015, s. 42.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Schemat systemu partyjnego C

RO1S17o4SrJRX
Grafika przedstawia wyniki wyborów parlamentarnych w 2010 i 2015 roku. Wskazane są partie polityczne A, B, C, D, E i odsetek ich mandatów. W roku 2010 wynosił on odpowiednio: partia A 44%, partia B 39%, partia C 11%, partia D 4%, partia E 2%. W roku 2015 wynosił on odpowiednio: partia A 36%, partia B 42%, partia C 15%, partia D 5%, partia E 2%. W roku 2010 rząd tworzyły partie A i C. W roku 2015 partie B i C.
Oprac. na podst. Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie, Materiały pomocnicze dla uczniów i nauczycieli, Warszawa 2015, s. 42.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1C68FgdJIt27
Podaj nazwy rodzajów systemów wielopartyjnych przedstawionych na schematach A, B i C. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Tomasz Mickiewicz System wielopartyjny i strategiczne zachowania wyborców

Należy zacząć od tego, że w systemie wielopartyjnym dochodzi po wyborach do sformowania koalicji większościowej, a jej polityka jest wypadkową programów uczestniczących w niej partii. W momencie wyborów zatem wyborca głosuje na partię, która będzie miała tylko częściowy wpływ na politykę rządu (chyba że zdobędzie tak dużą ilość głosów, że samodzielnie sformuje rząd większościowy).

dlibra Źródło: Tomasz Mickiewicz, System wielopartyjny i strategiczne zachowania wyborców, „Ehtos” 1993 r., dostępny w internecie: dlibra.kul.pl [dostęp 26.03.2020 r.].
R7J7ObF0OBnaJ
Zaznacz, które stwierdzenie jest prawdziwe, a które fałszywe. W systemie wielopartyjnym po wyborach możliwe jest utworzenie rządu mniejszościowego, ale jest on najczęściej nietrwały, ponieważ potrzebne jest doraźne budowanie koalicji parlamentarnych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W wyniku wyborów w systemie wielopartyjnym jedna partia uzyskuje bezwzględną większość głosów i tworzy rząd. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W systemie wyborczym polityka rządu jest oparta na programie partii, która wygrała wybory. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wyborca w systemie wielopartyjnym nie ma pewności, że partia na którą głosuje, będzie w pełni realizowała program wyborczy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.

Materiały źródłowe do ćwiczenia 5

Źródło I

Wielka Brytania – wybory parlamentarne 2015

Partia

% głosów

mandaty

% mandatów

Partia Konserwatywna

36,9

331

50,9

Partia Pracy

30,4

232

35,7

Partia Niepodległości (UKIP)

12,6

1

0,2

Liberalni Demokraci

7,9

8

1,2

Szkocka Partia Narodowa

4,7

56

8,6

Partia Zielonych Anglii i Walii

3,8

1

0,2

Demokratyczna Partia Unionistów

0,6

8

1,3

Partia Walijska – Plaid Cymru

0,6

3

0,4

Sinn Féin (SF)

0,6

4

0,6

Socjaldemokratyczna Partia Pracy

0,3

3

0,5

Ulsterska Partia Unionistów

0,4

2

0,3

Niezależni

0,1

1

0,2

Inne

1,1

-

-

RAZEM:

100,0

650

100,0

Źródło II

Wielka Brytania – wybory parlamentarne 2017

Partia

% głosów

mandaty

% mandatów

Partia Konserwatywna

42,4

318

48,9

Partia Pracy

40,0

262

40,3

Liberalni Demokraci

7,4

12

1,8

Szkocka Partia Narodowa

3,0

35

5,4

Partia Niepodległości (UKIP)

1,8

-

-

Partia Zielonych Anglii i Walii

1,6

1

0,2

Demokratyczna Partia Unionistów

0,9

10

1,5

Sinn Féin (SF)

0,7

7

1,1

Partia Walijska – Plaid Cymru

0,5

4

0,6

Socjaldemokratyczna Partia Pracy

0,3

-

-

Ulsterska Partia Unionistów

0,3

-

-

Inne

1,1

1

0,2

RAZEM:

100,0

650

100,0

Źródło: Oprac. własne na podst. BBC, England results, bbc.com.

31
Ćwiczenie 5
R16yaFmuYkShl
Wskaż, jaki system partyjny ukształtował się w Wielkiej Brytanii. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do danych liczbowych. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z opisem ilustracji i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem ilustracji i wykonaj polecenie.
R1Ua48C8SrEyz
Grafika prezentuje zarys kształtu Stanów Zjednoczonych. Na tym kształcie ukazany jest po lewej stronie słoń w barwach flagi amerykańskiej: niebiesko‑czerwony z trzema białymi, pięcioramiennymi gwiazdami na grzbiecie. Z prawej strony ukazany jest osioł w barwach flagi amerykańskiej: niebiesko‑czerwony z czterema białymi, pięcioramiennymi gwiazdami na grzbiecie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RgCwxhwRDq7gy
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Łukasz Jakubiak System partyjny Francji

Partie, które wyraźnie akcentują odrębność programową i organizacyjną, ulegają natomiast stopniowej marginalizacji, mierzonej przede wszystkim malejącą liczbą mandatów w izbie niższej parlamentu. Należy przy tym uwzględnić charakterystyczne dla systemu politycznego V Republiki zjawisko prezydencjalizacji partii politycznych wynikające z prymatu wyborów prezydenckich nad parlamentarnymi. W ostatnich latach przyczyniło się ono do zmodyfikowania kształtu systemu partyjnego w kierunku dominacji jedynie dwóch formacji, usytuowanych po przeciwnych stronach sceny politycznej. W dalszej perspektywie może to doprowadzić do wykrystalizowania się systemu dwupartyjnego, w którym rola ugrupowań centrowych oraz zajmujących pozycje skrajne pozostanie na szczeblu ogólnokrajowym praktycznie niezauważalna, a układ partyjny w Zgromadzeniu Narodowym ulegnie dalszej polaryzacji.

ruj Źródło: Łukasz Jakubiak, System partyjny Francji, „System partyjny państw Unii Europejskiej” 2010 r., dostępny w internecie: ruj.uj.edu.pl [dostęp 26.03.2020 r.].
RStzVzJ3Y6wtN
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj polecenie.

Oficjalne wyniki wyborów parlamentarnych w 2019 r. w Polsce podane przez PKW (frekwencja 61,74%):

RYIlL1dwHRoJx
Wykres kolumnowy. Ogólny wynik procentowy. Lista elementów: 1. zestaw danych:Ugrupowanie: PIS/Zjednoczona PrawicaProcent głosów: 43.592. zestaw danych:Ugrupowanie: Koalicja ObywatelskaProcent głosów: 27.403. zestaw danych:Ugrupowanie: LewicaProcent głosów: 12.564. zestaw danych:Ugrupowanie: Kukiz'15 + PSLProcent głosów: 8.555. zestaw danych:Ugrupowanie: Konfederacja/Korwin i NarodowcyProcent głosów: 6.81

Ogólny wynik procentowy

  • ugrupowanie : PIS/Zjednoczona Prawica

    procent_głosów : 43.59

  • ugrupowanie : Koalicja Obywatelska

    procent_głosów : 27.40

  • ugrupowanie : Lewica

    procent_głosów : 12.56

  • ugrupowanie : Kukiz'15 + PSL

    procent_głosów : 8.55

  • ugrupowanie : Konfederacja/Korwin i Narodowcy

    procent_głosów : 6.81

Koalicja Obywatelska – PO, Nowoczesna, Samorządowcy
Lewica – SLD, Wiosna, Razem

Oprac. na podst. Wybory parlamentarne 2019: Oficjalne wyniki, „Dziennik Gazeta Prawna”, gazetaprawna.pl.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RyKTWnC6Cng9Y
Wykres kołowy. Podział mandatów do sejmu (460). Lista elementów: PIS; Wartość: 235; Udział procentowy: 51,09%KO; Wartość: 134; Udział procentowy: 29,13%Lewica; Wartość: 49; Udział procentowy: 10,65%PSL + K'15; Wartość: 30; Udział procentowy: 6,52%Konfederacja; Wartość: 11; Udział procentowy: 2,39%Mniejszość niemiecka; Wartość: 1; Udział procentowy: 0,22%

Podział mandatów do sejmu (460)

  • Label : PIS

    Value : 51,1%

  • Label : KO

    Value : 29,1%

  • Label : Lewica

    Value : 10,7%

  • Label : PSL + K'15

    Value : 6,5%

  • Label : Konfederacja

    Value : 2,4%

  • Label : Mniejszość niemiecka

    Value : 0,2%

Oprac. na podst. Wybory parlamentarne 2019: Oficjalne wyniki, „Dziennik Gazeta Prawna”, gazetaprawna.pl.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R4RfURo2XY0u6
Wykres kołowy. Podział mandatów do senatu (100). Lista elementów: PIS; Wartość: 48; Udział procentowy: 48%KO; Wartość: 43; Udział procentowy: 43%Niezależni; Wartość: 4; Udział procentowy: 4%PSL + K'15; Wartość: 3; Udział procentowy: 3%Lewica; Wartość: 2; Udział procentowy: 2%

Podział mandatów do senatu (100)

  • Label : PIS

    Value : 48%

  • Label : KO

    Value : 43%

  • Label : Niezależni

    Value : 4%

  • Label : PSL + K'15

    Value : 3%

  • Label : Lewica

    Value : 2%

Oprac. na podst. Wybory parlamentarne 2019: Oficjalne wyniki, „Dziennik Gazeta Prawna”, gazetaprawna.pl.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ry5GTnpywVNXY
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
Prezentacja multimedialna
Dla nauczyciela