Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Politologiczne i socjologiczne teorie fragmentacji systemów partyjnych: Od izolacji do interakcjiO liczbie partii w systemie można mówić na wielu poziomach. Na poziomie społeczeństwa i organizacji można analizować liczbę zarejestrowanych ugrupowań, brać pod uwagę ich relatywną wielkość ze względu na liczbę członków czy lokalnych organizacji. Społeczny wymiar systemu partyjnego to także liczba głosów oddawanych na poszczególne komitety w wyborach różnych szczebli, w szczególności tych do parlamentu krajowego. Na poziomie parlamentu liczba głosów ma znaczenie przede wszystkim legitymizacyjne. Podstawowa dla siły przetargowej partii na arenie parlamentarnej jest liczba mandatów.
Źródło: Wojciech Rafałowski, Politologiczne i socjologiczne teorie fragmentacji systemów partyjnych: Od izolacji do interakcji, „Studia Socjologiczne” 2013, t. 3, s. 210.
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj polecenie.
Partia polityczna | Liczba uzyskanych mandatów | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
1994 | 1998 | 2002 | 2005 | 2009 | 2013 | |
CDU/CSU | 294 | 245 | 248 | 226 | 239 | 311 |
SPD | 252 | 298 | 251 | 222 | 146 | 192 |
FDP | 47 | 43 | 47 | 61 | 93 | 0 |
LewicaLewica | 30 | 36 | 2 | 54 | 76 | 64 |
Związek 90/Zieloni | 49 | 47 | 55 | 51 | 68 | 63 |
Razem | 672 | 669 | 603 | 614 | 622 | 630 |
Źródło: Wyniki wyborów do Bundestagu w Niemczech w latach 1994–2013: Partie, które utworzyły rząd w wyniku wyborów, dostępny w internecie: parties‑and‑elections.eu [dostęp 26.03.2020 r.].
Schemat systemu partyjnego A
![Grafika przedstawia wyniki wyborów parlamentarnych w 2010 i 2015 roku. Wskazane są partie polityczne A, B, C, D, E i odsetek ich mandatów. W roku 2010 wynosił on odpowiednio: partia A 53%, partia B 35%, partia C 6%, partia D 4%, partia E 2%. W roku 2015 wynosił on odpowiednio: partia A 32%, partia B 56%, partia C 8%, partia D 3%, partia E 1%. W roku 2010 rząd tworzyła partia A. W roku 2015 parta B.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RICiiY2kln9vO/1645623698/VP1uH4WTqAz7essb1lh0XWfYFUGgsy58.png)
Schemat systemu partyjnego B
![Grafika przedstawia wyniki wyborów parlamentarnych w 2010 i 2015 roku. Wskazane są partie polityczne A, B, C, D, E i odsetek ich mandatów. W roku 2010 wynosił on odpowiednio: partia A 28%, partia B 24%, partia C 20%, partia D 18%, partia E 10%. W roku 2015 wynosił on odpowiednio: partia A 23%, partia B 21%, partia C 26%, partia D 19%, partia E 11%. W roku 2010 rząd tworzyły partie A i B. W roku 2015 partie C, D, E.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RHSAo33WvfrZK/1645623699/2i8a4Mup3mqPw2JMNRJpsLYTmq23uRnU.png)
Schemat systemu partyjnego C
![Grafika przedstawia wyniki wyborów parlamentarnych w 2010 i 2015 roku. Wskazane są partie polityczne A, B, C, D, E i odsetek ich mandatów. W roku 2010 wynosił on odpowiednio: partia A 44%, partia B 39%, partia C 11%, partia D 4%, partia E 2%. W roku 2015 wynosił on odpowiednio: partia A 36%, partia B 42%, partia C 15%, partia D 5%, partia E 2%. W roku 2010 rząd tworzyły partie A i C. W roku 2015 partie B i C.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RO1S17o4SrJRX/1645623701/1DI9xj3RM8ueVijWjkgOP2O4nEF4PJrZ.png)
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
System wielopartyjny i strategiczne zachowania wyborcówNależy zacząć od tego, że w systemie wielopartyjnym dochodzi po wyborach do sformowania koalicji większościowej, a jej polityka jest wypadkową programów uczestniczących w niej partii. W momencie wyborów zatem wyborca głosuje na partię, która będzie miała tylko częściowy wpływ na politykę rządu (chyba że zdobędzie tak dużą ilość głosów, że samodzielnie sformuje rząd większościowy).
Źródło: Tomasz Mickiewicz, System wielopartyjny i strategiczne zachowania wyborców, „Ehtos” 1993 r., dostępny w internecie: dlibra.kul.pl [dostęp 26.03.2020 r.].
Materiały źródłowe do ćwiczenia 5
Źródło I
Wielka Brytania – wybory parlamentarne 2015
Partia | % głosów | mandaty | % mandatów |
---|---|---|---|
Partia Konserwatywna | 36,9 | 331 | 50,9 |
Partia Pracy | 30,4 | 232 | 35,7 |
Partia Niepodległości (UKIP) | 12,6 | 1 | 0,2 |
Liberalni Demokraci | 7,9 | 8 | 1,2 |
Szkocka Partia Narodowa | 4,7 | 56 | 8,6 |
Partia Zielonych Anglii i Walii | 3,8 | 1 | 0,2 |
Demokratyczna Partia Unionistów | 0,6 | 8 | 1,3 |
Partia Walijska – Plaid Cymru | 0,6 | 3 | 0,4 |
Sinn Féin (SF) | 0,6 | 4 | 0,6 |
Socjaldemokratyczna Partia Pracy | 0,3 | 3 | 0,5 |
Ulsterska Partia Unionistów | 0,4 | 2 | 0,3 |
Niezależni | 0,1 | 1 | 0,2 |
Inne | 1,1 | - | - |
RAZEM: | 100,0 | 650 | 100,0 |
Źródło II
Wielka Brytania – wybory parlamentarne 2017
Partia | % głosów | mandaty | % mandatów |
---|---|---|---|
Partia Konserwatywna | 42,4 | 318 | 48,9 |
Partia Pracy | 40,0 | 262 | 40,3 |
Liberalni Demokraci | 7,4 | 12 | 1,8 |
Szkocka Partia Narodowa | 3,0 | 35 | 5,4 |
Partia Niepodległości (UKIP) | 1,8 | - | - |
Partia Zielonych Anglii i Walii | 1,6 | 1 | 0,2 |
Demokratyczna Partia Unionistów | 0,9 | 10 | 1,5 |
Sinn Féin (SF) | 0,7 | 7 | 1,1 |
Partia Walijska – Plaid Cymru | 0,5 | 4 | 0,6 |
Socjaldemokratyczna Partia Pracy | 0,3 | - | - |
Ulsterska Partia Unionistów | 0,3 | - | - |
Inne | 1,1 | 1 | 0,2 |
RAZEM: | 100,0 | 650 | 100,0 |
Źródło: Oprac. własne na podst. BBC, England results, bbc.com.
![Grafika prezentuje zarys kształtu Stanów Zjednoczonych. Na tym kształcie ukazany jest po lewej stronie słoń w barwach flagi amerykańskiej: niebiesko‑czerwony z trzema białymi, pięcioramiennymi gwiazdami na grzbiecie. Z prawej strony ukazany jest osioł w barwach flagi amerykańskiej: niebiesko‑czerwony z czterema białymi, pięcioramiennymi gwiazdami na grzbiecie.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Ua48C8SrEyz/1645623706/2hamT8x0VL8c6VW44fgNBkihpyKpG3VU.png)
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
System partyjny FrancjiPartie, które wyraźnie akcentują odrębność programową i organizacyjną, ulegają natomiast stopniowej marginalizacji, mierzonej przede wszystkim malejącą liczbą mandatów w izbie niższej parlamentu. Należy przy tym uwzględnić charakterystyczne dla systemu politycznego V Republiki zjawisko prezydencjalizacji partii politycznych wynikające z prymatu wyborów prezydenckich nad parlamentarnymi. W ostatnich latach przyczyniło się ono do zmodyfikowania kształtu systemu partyjnego w kierunku dominacji jedynie dwóch formacji, usytuowanych po przeciwnych stronach sceny politycznej. W dalszej perspektywie może to doprowadzić do wykrystalizowania się systemu dwupartyjnego, w którym rola ugrupowań centrowych oraz zajmujących pozycje skrajne pozostanie na szczeblu ogólnokrajowym praktycznie niezauważalna, a układ partyjny w Zgromadzeniu Narodowym ulegnie dalszej polaryzacji.
Źródło: Łukasz Jakubiak, System partyjny Francji, „System partyjny państw Unii Europejskiej” 2010 r., dostępny w internecie: ruj.uj.edu.pl [dostęp 26.03.2020 r.].
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj polecenie.
Oficjalne wyniki wyborów parlamentarnych w 2019 r. w Polsce podane przez PKW (frekwencja 61,74%):