Sprawdź się
Zaznacz nazwę narządu odpowiedzialnego m.in. za wydzielanie hormonów kontrolujących poziom glukozy we krwi.
- trzustka
- tarczyca
- wątroba
- dwunastnica
Zapalenie trzustki przyjmuje dwie postaci: ostrą i przewlekłą. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zapalenia trzustki są m.in. alkohol, kamienie żółciowe, wirusy i bakterie. Niezależnie od przyczyny rozwinięcia się choroby po pewnym czasie dochodzi do częściowego samostrawienia tkanek trzustki. Spośród poniższych wybierz dwie substancje produkowane przez trzustkę, które mogą brać udział we wspomnianym samostrawieniu.
- trypsyna
- insulina
- amylaza trzustkowa
- nukleaza
Poniższe zdjęcie zostało wykonane za pomocą laserowego mikroskopu skaningowego i przedstawia wyspy Langerhansa (wyspy trzustkowe). Na niebiesko, za pomocą barwnika DAPI, wybarwione są jądra komórkowe. DAPI to związek o silnym powinowactwie do DNA. Kolor zielony odpowiada komórkom beta, a czerwony – komórkom alfa. Wybarwienie uzyskano, wiążąc niespecyficzny barwnik z przeciwciałami specyficznymi względem odpowiedniego hormonu.
Na podstawie analizy zdjęcia, podanych informacji i własnej wiedzy wskaż w tekście właściwe określenia.
Podczas barwnego znakowania wykorzystanego do wykonania powyższego zdjęcia użyto trzech barwników. Barwniki zielony i czerwony {#charakteryzowały się}{nie charakteryzowały się} powinowactwem do odpowiednich hormonów. Barwnik zielony łączył się z {glukagonem}{#insuliną}, a barwnik czerwony z {#glukagonem}{insuliną} za pomocą specyficznych przeciwciał. Struktura pierwszorzędowa przeciwciał połączonych z barwnikami {była}{#nie była} identyczna. Barwnika niebieskiego można użyć podczas wykonywania podobnych zdjęć innych komórek, na przykład {#limfocytów}{erytrocytów}.
Lipaza trzustkowa PSENEG
Glukagon PSENEG
Insulina PSENEG
Trypsynogen PSENEG
Amylaza trzustkowaPSENEG
Oznacz substancje produkowane przez komórki trzustki:
Chymotrypsynogen {#P}{S}{EN}{#EG}
Lipaza trzustkowa {#P}{S}{EN}{#EG}
Glukagon {#P}{S}{#EN}{EG}
Insulina {#P}{S}{#EN}{EG}
Trypsynogen {#P}{S}{EN}{#EG}
Amylaza trzustkowa {#P}{S}{EN}{#EG}
Komórki trzustki mają rozbudowaną siateczkę śródplazmatyczną szorstką, niezbędną do wyprodukowania i wydzielenia poza komórkę odpowiednich hormonów i enzymów trawiennych. W poniższej tabeli znajdują się opisy etapów syntezy i wydzielania insuliny. Ponumeruj etapy zgodnie z ich rzeczywistą kolejnością. Do każdego z nich przyporządkuj nazwę organelli lub struktury komórkowej, w której obrębie zachodzi dany etap.
Transkrypcja genów kodujących insulinę oraz modyfikacje potranskrypcyjne mRNA (m.in. splicing), Odcięcie peptydu sygnalnego (powstaje proinsulina), wytworzenie mostków disiarczkowych, glikozylacja i załadunek peptydów do pęcherzyków, Transport proinsuliny do aparatu Golgiego, Translacja mRNA skutkuje wytworzeniem preproinsuliny zawierającej peptyd sygnalny, Wydzielenie gotowej insuliny i peptydu C na zewnątrz komórki, Proteolityczne cięcie proinsuliny na insulinę i peptyd C
| Opis etapu | Kolejność | Organella/struktura komórkowa |
|---|---|---|
| Transkrypcja genów kodujących insulinę oraz modyfikacje potranskrypcyjne mRNA (m.in. splicing) | ||
| Odcięcie peptydu sygnalnego (powstaje proinsulina), wytworzenie mostków disiarczkowych, glikozylacja i załadunek peptydów do pęcherzyków | ||
| Transport proinsuliny do aparatu Golgiego | ||
| Translacja mRNA skutkuje wytworzeniem preproinsuliny zawierającej peptyd sygnalny | ||
| Wydzielenie gotowej insuliny i peptydu C na zewnątrz komórki | ||
| Proteolityczne cięcie proinsuliny na insulinę i peptyd C |
Tekst źródłowy do ćwiczeń nr 6 i 7
Nowotwory trzustki należą do jednych z najbardziej złośliwych, a wczesne wykrywanie ich markerów wydaje się kluczowe w późniejszym leczeniu. W 2019 r. przeprowadzono eksperyment mający na celu określenie przydatności nicieni modelowych Caenorhabditis elegans w wykrywaniu markerów nowotworu trzustki w moczu. Mocz pochodził od genetycznie zmodyfikowanych myszy, do których genomu wprowadzono onkogen KrasG12D.
Na środek szalki Petriego naniesiono ok. 50–100 osobników C. elegans. W odległości 2,5 cm na lewo od nicieni naniesiono kroplę moczu uzyskanego od myszy zmutowanych (chorujących na nowotwór trzustki), a w odległości 2,5 cm na prawo – kroplę moczu uzyskanego od myszy zdrowych. Znaczna większość osobników C. elegans przemieszczała się w stronę moczu myszy chorych.
Indeks górny Na podstawie: Yuji Ueda, Application of C. elegans Cancer Screening Test for the Detection of Pancreatic Tumor in Genetically Engineered Mice, „Oncotarget” 2019, nr 10(52), s. 5412–5418. Indeks górny koniecNa podstawie: Yuji Ueda, Application of C. elegans Cancer Screening Test for the Detection of Pancreatic Tumor in Genetically Engineered Mice, „Oncotarget” 2019, nr 10(52), s. 5412–5418.
Przeanalizuj tekst źródłowy, a następnie oceń, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Wyniki eksperymentu sugerują, że nicienie C. elegans mogą być z powodzeniem wykorzystywane do wykrywania różnych typów nowotworów. | □ | □ |
| Nicienie C. elegans wykazują chemotaksję dodatnią w stosunku do pewnej substancji znajdującej się w moczu myszy chorych. | □ | □ |
| Substancją wykrywaną w moczu przez nicienie C. elegans był onkogen (zmutowana wersja genu, powodująca transformację nowotworową) KrasG12D. | □ | □ |
W jednym z badań prowadzonych nad nowotworami trzustki udowodniono, że specjalnie przeszkolone psy na podstawie samego zapachu potrafią skutecznie rozróżniać mocz osób cierpiących na te nowotwory i mocz osób zdrowych.
Za regulację wydzielania soku trzustkowego do dwunastnicy odpowiadają układ hormonalny oraz układ nerwowy. Hormony tkankowe produkowane przez dwunastnicę (sekretyna i cholecystokinina) powodują zwiększanie wydzielania soku trzustkowego, ale tylko w sytuacji, gdy do dwunastnicy dostanie się treść pokarmowa o wartości pH mniejszej niż 7. W dwunastnicy enterocyty produkują enzym enterokinazę, który jest niezbędny do przekształcenia trypsynogenu w trypsynę.