Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Na podstawie powieści Mistrz i Małgorzata wynotuj pięć cech systemu totalitarnego.

R159Hl2VFNoOg

Na podstawie powieści Mistrz i Małgorzata wynotuj pięć cech systemu totalitarnego.

R7QIo2LYhxIsd
(Uzupełnij).
R69i1n5xCGEyd1
Ćwiczenie 2
Połącz w pary słowa z ich definicjami. Groteskowy. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiór poglądów służących do całościowego interpretowania świata, 2. dziwaczny, łączący sprzeczne jakościowo elementy, 3. potoczne określenie szpitala psychiatrycznego w komunistycznej Rosji, 4. w komunistycznej Rosji potoczne określenie przeciwnika panującej władzy, dawniej określenie innowiercy, czyli wyznawcy innej niż obowiązująca doktryny religijnej, 5. system rządów, w którym władza jest skupiona w rękach jednego silnego przywódcy, 6. system kontroli publicznego przekazywania informacji, ograniczający wolność słowa. Psychuszka. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiór poglądów służących do całościowego interpretowania świata, 2. dziwaczny, łączący sprzeczne jakościowo elementy, 3. potoczne określenie szpitala psychiatrycznego w komunistycznej Rosji, 4. w komunistycznej Rosji potoczne określenie przeciwnika panującej władzy, dawniej określenie innowiercy, czyli wyznawcy innej niż obowiązująca doktryny religijnej, 5. system rządów, w którym władza jest skupiona w rękach jednego silnego przywódcy, 6. system kontroli publicznego przekazywania informacji, ograniczający wolność słowa. Dyktatura. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiór poglądów służących do całościowego interpretowania świata, 2. dziwaczny, łączący sprzeczne jakościowo elementy, 3. potoczne określenie szpitala psychiatrycznego w komunistycznej Rosji, 4. w komunistycznej Rosji potoczne określenie przeciwnika panującej władzy, dawniej określenie innowiercy, czyli wyznawcy innej niż obowiązująca doktryny religijnej, 5. system rządów, w którym władza jest skupiona w rękach jednego silnego przywódcy, 6. system kontroli publicznego przekazywania informacji, ograniczający wolność słowa. Cenzura. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiór poglądów służących do całościowego interpretowania świata, 2. dziwaczny, łączący sprzeczne jakościowo elementy, 3. potoczne określenie szpitala psychiatrycznego w komunistycznej Rosji, 4. w komunistycznej Rosji potoczne określenie przeciwnika panującej władzy, dawniej określenie innowiercy, czyli wyznawcy innej niż obowiązująca doktryny religijnej, 5. system rządów, w którym władza jest skupiona w rękach jednego silnego przywódcy, 6. system kontroli publicznego przekazywania informacji, ograniczający wolność słowa. Ideologia. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiór poglądów służących do całościowego interpretowania świata, 2. dziwaczny, łączący sprzeczne jakościowo elementy, 3. potoczne określenie szpitala psychiatrycznego w komunistycznej Rosji, 4. w komunistycznej Rosji potoczne określenie przeciwnika panującej władzy, dawniej określenie innowiercy, czyli wyznawcy innej niż obowiązująca doktryny religijnej, 5. system rządów, w którym władza jest skupiona w rękach jednego silnego przywódcy, 6. system kontroli publicznego przekazywania informacji, ograniczający wolność słowa. Dysydent. Możliwe odpowiedzi: 1. zbiór poglądów służących do całościowego interpretowania świata, 2. dziwaczny, łączący sprzeczne jakościowo elementy, 3. potoczne określenie szpitala psychiatrycznego w komunistycznej Rosji, 4. w komunistycznej Rosji potoczne określenie przeciwnika panującej władzy, dawniej określenie innowiercy, czyli wyznawcy innej niż obowiązująca doktryny religijnej, 5. system rządów, w którym władza jest skupiona w rękach jednego silnego przywódcy, 6. system kontroli publicznego przekazywania informacji, ograniczający wolność słowa
21
Ćwiczenie 3

Wymień i opisz trzy sceny/zdarzenia/wątki z powieści Mistrz i Małgorzata,
które obrazują istotę systemu totalitarnego.

RNRKmnR7iKj87
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 4

Spośród określeń różnych postaw społecznych i sposobów zachowania wybierz te, których utrwalaniu sprzyja państwo totalitarne. Uzasadnij swój wybór. Skorzystaj z materiałów zamieszczonych w lekcji, a także z innych znanych ci tekstów kultury oraz wiedzy z lekcji historii.

R1LyiRHet1PMw
Możliwe odpowiedzi: 1. oportunizm, 2. tchórzostwo, 3. odwaga, 4. konformizm, 5. donosicielstwo, 6. bohaterstwo, 7. nieufność, 8. współpraca, 9. oszustwo, 10. solidarność, 11. niepewność, 12. agresja
Rb0CQ2A2cPnUl
(Uzupełnij).
RFIUklCKnz9bc1
Ćwiczenie 5
Pod koniec powieści diabły wracają do swoich pierwotnych postaci. Połącz imiona demonicznych bohaterów z ich właściwymi wcieleniami. Korowiow/Fagot. Możliwe odpowiedzi: 1. demon Paź, najwspanialszy błazen, młody i szczupły, 2. diabeł na czarnym koniu, 3. ciemnofioletowy Rycerz o mrocznej twarzy i niewyparzonym języku, 4. demon bezwodnej pustyni, demon morderca. Behemot. Możliwe odpowiedzi: 1. demon Paź, najwspanialszy błazen, młody i szczupły, 2. diabeł na czarnym koniu, 3. ciemnofioletowy Rycerz o mrocznej twarzy i niewyparzonym języku, 4. demon bezwodnej pustyni, demon morderca. Azazello. Możliwe odpowiedzi: 1. demon Paź, najwspanialszy błazen, młody i szczupły, 2. diabeł na czarnym koniu, 3. ciemnofioletowy Rycerz o mrocznej twarzy i niewyparzonym języku, 4. demon bezwodnej pustyni, demon morderca. Woland. Możliwe odpowiedzi: 1. demon Paź, najwspanialszy błazen, młody i szczupły, 2. diabeł na czarnym koniu, 3. ciemnofioletowy Rycerz o mrocznej twarzy i niewyparzonym języku, 4. demon bezwodnej pustyni, demon morderca
RfiOEexMs2noA1
Ćwiczenie 6
Mistrz i Małgorzata to również powieść o wielkiej miłości. Jak kończy się w utworze historia uczucia pisarza i pięknej Małgorzaty? Wybierz jedną właściwą odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Małgorzata z rozpaczy, że utraciła na zawsze Mistrza, popełnia samobójstwo, przeszywając się sztyletem., 2. Małgorzata niechcący rozlewa olej słonecznikowy, skutkiem czego Mistrz wpada pod tramwaj., 3. Woland wręcza Mistrzowi i Małgorzacie dolary i pomaga im w ucieczce za granicę., 4. W zamian za uczestnictwo w balu Woland pomaga Małgorzacie odzyskać ukochanego i daje im możliwość przebywania ze sobą aż do końca świata., 5. Mistrz i Małgorzata biorą ślub i wprowadzają się do mieszkania numer 50 przy ulicy Sadowej 322.
31
Ćwiczenie 7

Wskaż w powieści wątki autobiograficzne. Zinterpretuj ich znaczenie.

Podaj wątki autobiograficzne znajdujące się w powieści. Zinterpretuj ich znaczenie.

RFx4Go79z9j1T
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

W poniższym fragmencie powieści Bułhakowa wskaż elementy groteskowej kreacji. Jakimi środkami stylistycznymi posłużył się autor dla osiągnięcia tego efektu? Podkreśl odpowiednie fragmenty w tekście.

Z poniższego fragmentu powieści Bułhakowa wypisz elementy groteskowej kreacji. Opisz, jakimi środkami stylistycznymi posłużył się autor
dla osiągnięcia tego efektu? Zacytuj odpowiednie fragmenty tekstu.

Michaił Bułhakow Mistrz i Małgorzata

Wtem usłyszała za plecami ciężki szum i świst tnący powietrze jak lecąca kula. Do tych dziwnych dźwięków dołączył jeszcze przenikliwy dziewczęcy śmiech niosący się po całej okolicy. Małgorzata obejrzała się i dostrzegła pędzący za nią tajemniczy ciemny obiekt. Im bardziej się do niej zbliżał, tym stawał się wyraźniejszy, aż w końcu zaczął przypominać jeźdźca w galopie. Jeszcze chwila i okazało się, że to Natasza dopędziła swoją panią. Zupełnie naga, z kopą potarganych na wietrze włosów, siedziała okrakiem na tłustym wieprzu, który w przednich racicach ściskał aktówkę, a tylnymi zajadle młócił powietrze. Binokle zjechały mu z ryja i leciały teraz na łańcuszku obok swego właściciela, połyskując w świetle księżyca. Uparty kapelusz co rusz opadał wieprzowi na oczy. Małgorzata przyjrzała się uważnie i rozpoznała Nikołaja Iwanowicza. Wtedy zaniosła się szalonym śmiechem, który niósł się daleko ponad lasem wraz z chichotem Nataszy.
– Nataszka! – krzyknęła przeraźliwie Małgorzata. – Widzę, że też się natarłaś kremem!
– Kochana! – wrzasnęła Natasza, budząc cały sosnowy las. – Moja królowo francuska! Ja i jemu łysinę posmarowałam, niech ma!
– Księżniczko! – galopujący wieprz zawył płaczliwie do swej amazonki.

1 Źródło: Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata, Kraków 2016, s. 275–276.
RnNMp2nx74Fxm
(Uzupełnij).
Praca domowa

1. Odpowiedz na pytanie: Do jakiego innego słynnego utworu nawiązuje Bułhakow w Mistrzu i Małgorzacie? Zwróć uwagę na otwierające powieść motto. Wskaż wspomniane motywy w powieści. Opisz, jaką pełnią funkcję.

2. Przeczytaj poniższy fragment wiersza Zbigniewa Herberta Przesłanie Pana Cogito. Wskaż w utworze zdania, które odnoszą się ustroju totalitarnego. Określ, w jakim tonie utrzymany jest utwór Zbigniewa Herberta. Odpowiedz
na pytanie: Czy jest on podobny do sposobu ukazania totalitaryzmu w Mistrzu i Małgorzacie?

1. Odpowiedz na pytanie: Do jakiego innego słynnego utworu nawiązuje Bułhakow w Mistrzu i Małgorzacie? Zwróć uwagę na otwierające powieść motto. Wymień wspomniane w powieści motywy. Opisz, jaką pełnią funkcję.

2. Zapoznaj się z poniższym fragmentem wiersza Zbigniewa Herberta Przesłanie Pana Cogito. Podaj zdania z utworu, które odnoszą się ustroju totalitarnego. Określ, w jakim tonie utrzymany jest utwór Zbigniewa Herberta. Odpowiedz na pytanie: Czy jest on podobny do sposobu ukazania totalitaryzmu w Mistrzu i Małgorzacie?

Przesłania Pana Cogito

[…] idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
wśród odwróconych plecami i obalonych w proch

ocalałeś nie po to aby żyć
masz mało czasu trzeba dać świadectwo

bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny
w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy

a Gniew twój bezsilny niech będzie jak morze
ilekroć usłyszysz głos poniżonych i bitych

niech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogarda
dla szpiclów katów tchórzy – oni wygrają
pójdą na twój pogrzeb i z ulgą rzucą grudę
a kornik napisze twój uładzony życiorys

2 Źródło: Przesłania Pana Cogito, [w:] Zbigniew Herbert, Pan Cogito, Wrocław 1994, s. 88–89.
Rou6V26p95Vk4
(Uzupełnij).