Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

RExcV1nj8APQq1

Ćwiczenie 1

Podczas reakcji, którego z metali aktywnych z wodą nie otrzymamy wodorotlenku?

berylu
litu
baru
rubidu

Ćwiczenie 2

Przeprowadzono doświadczenie, które zostało zilustrowane poniższym rysunkiem. Czy można na tej podstawie odróżnić tlenek zasadotwórczy od wodorotlenku? Odpowiedź uzasadnij.

Zapoznaj się z opisem doświadczenia. Czy można na tej podstawie odróżnić tlenek zasadowy od wodorotlenku? Odpowiedź uzasadnij.

R1Rz4HAZSZWkl

Na rysunku znajduje się probówka wypełniona do połowy cieczą o różowej barwie. To woda z fenoloftaleiną. Do próbówki dodaje się biały proszek. — Schemat doświadczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Obserwacje: pojawiło się malinowe zabarwienie roztworu.

R17VUqdNZFVz6

Odpowiedź zapisz w zeszycie, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym miejscu.

R1YR4VQYWKZCJ

R1Dd8Ww0i2eu02

Ćwiczenie 3

Uczeń zaplanował przeprowadzenie trzech reakcji, których substraty podane są poniżej. W której powstaje wodorotlenek potasu w roztworze wodnym? Zapisz równania zachodzących reakcji.

$H_{2} ↑$ , $\frac{1}{2} H_{2} ↑$ , 2 $KOH$ , $KOH$ , $KOH$ , $H_{2} ↑$ , $K_{2} O_{2}$ , $K_{2} O$ , ${KO}_{2}$

1. $KH$ + $H_{2} O$ → +
2. $K_{2} O$ + $H_{2} O$ →
3. $K$ + $H_{2} O$ → +

211

Ćwiczenie 4

Zaproponuj co najmniej trzy możliwe metody otrzymania wodorotlenku magnezu. Zapisz równania zachodzących reakcji chemicznych.

R17VUqdNZFVz6

Odpowiedź zapisz w zeszycie, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym miejscu.

Rq5WXgAl3KdgE

Przeanalizuj tablicę rozpuszczalności.

RfmzOsqFaEhe6

Tabela rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie w temperaturze dwudziestu pięciu stopni Celsjusza. Z tabeli można odczytać, które substancje są dobrze rozpuszczalne w wodzie, co symbolizuje pusta komórka, praktycznie nierozpuszczalne w wodzie, co symbolizuje litera N, trudno rozpuszczalne w wodzie, osad wytrąca się przy odpowiednim stężeniu roztworu, co symbolizuje litera T, substancje rozkładające się lub takie, dla których substancja chemiczna nie została otrzymana, co symbolizuje znak minusa. Ponadto zaznaczono kolory otrzymywanych osadów. Aniony wypisane w kolumnie: wodorotlenkowy, chlorkowy, bromkowy, jodkowy, siarczkowy, azotanowy(<math aria‑label="pięć">V), siarczanowy(<math aria‑label="cztery">IV), siarczanowy(<math aria‑label="sześć">VI), węglanowy, krzemianowy, fosforanowy(<math aria‑label="pięć">V), chromianowy(<math aria‑label="sześć">VI), octanowy. Kationy wypisane w wierszu: amonu, potasu, magnezu, wapnia, baru, ołowiu, srebra, miedzi, cyny, glinu, cynku, żelaza(<math aria‑label="dwa">II), żelaza (<math aria‑label="trzy">III), manganu, kobaltu. Wszystkie sole amonowe oraz wodorotlenki: amonowe, sodowe, potasowe oraz azotany(<math aria‑label="pięć">V) są rozpuszczalne w wodzie, oprócz krzemianu amonowego, który to oznaczono znakiem minus. Dla magnezu do nierozpuszczalnych należą białe: wodorotlenek magnezu, węglan magnezu, krzemian magnezu, fosforan(<math aria‑label="pięć">V) magnezu. Pozostałe sole magnezu zawarte w tabeli są rozpuszczalne. Dla wapnia do nierozpuszczalnych należą białe: siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) wapnia, węglan wapnia, krzemian wapnia i fosforan(<math aria‑label="pięć">V) wapnia. Do trudno rozpuszczalnych należą białe: wodorotlenek wapnia, siarczek wapnia, siarczan(<math aria‑label="sześć">VI) wapnia oraz żółty chromian(<math aria‑label="sześć">VI) wapnia. Pozostałe sole wapnia są rozpuszczalne. Dla baru jako nierozpuszczalne i białe należą: siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) baru, siarczan(<math aria‑label="sześć">VI) baru, węglan baru, krzemian baru oraz fosforan(<math aria‑label="pięć">V) baru, a także żółty chromian(<math aria‑label="sześć">VI) baru. Pozostałe są rozpuszczalne. Dalej oznaczono nierozpuszczalne i białe związki ołowiu: wodorotlenek ołowiu, siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) ołowiu oraz siarczan(<math aria‑label="sześć">VI) ołowiu, węglan ołowiu, krzemian ołowiu oraz fosforan(<math aria‑label="pięć">V) ołowiu, a także czarny siarczek ołowiu oraz żółte sole: jodek ołowiu i chromian(<math aria‑label="sześć">VI) ołowiu. Do trudno rozpuszczalnych i białych związków ołowiu zaliczono chlorek ołowiu oraz bromek ołowiu. Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne. Dla srebra do nierozpuszczalnych zaliczono brązowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) srebra, białe sole: chlorek i siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) srebra, żółtawe sole: bromek srebra, jodek srebra, węglan srebra, krzemian srebra, żółty fosforan(<math aria‑label="pięć">V) srebra, a także czarny siarczek srebra. Do trudno rozpuszczalnych soli srebra należą: biały siarczan(<math aria‑label="sześć">VI) srebra. Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne. Komórka z wodorotlenkiem srebra posiada znak minus. Dla miedzi do nierozpuszczalnych zaliczono niebieskie: wodorotlenek miedzi, krzemian miedzi oraz fosforan(<math aria‑label="pięć">V) miedzi, czarny siarczek miedzi oraz brązowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) miedzi. Pozostałe sole miedzi są rozpuszczalne, z wyjątkiem jodku miedzi, węglanu miedzi oraz siarczanu(<math aria‑label="cztery">IV) miedzi, które posiadają znak minus. Dla cyny na drugim stopniu utlenienia do nierozpuszczalnych zaliczono białe: wodorotlenek cyny, krzemian cyny oraz fosforan(<math aria‑label="pięć">V) cyny, brązowo‑żółty siarczek cyny i brązowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) cyny. Pozostałe są dobrze rozpuszczalne, z wyjątkiem siarczanu(<math aria‑label="cztery">IV) cyny oraz węglanu cyny, które oznaczono znakiem minus. Dla glinu do nierozpuszczalnych i białych zaliczono: wodorotlenek glinu, krzemian glinu, fosforan(<math aria‑label="pięć">V) glinu oraz pomarańczowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) glinu. Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne z wyjątkiem oznaczonych znakiem minus: siarczku, siarczanu(<math aria‑label="cztery">IV) i węglanu(<math aria‑label="cztery">IV). Dla cynku na drugim stopniu utlenienia do nierozpuszczalnych zaliczono białe: wodorotlenek cynku, siarczek cynku, węglan cynku, krzemian cynku, fosforan(<math aria‑label="pięć">V) cynku. Do trudno rozpuszczalnych związków cynku zalicza się biały siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) cynku, a także żółty chromian(<math aria‑label="sześć">VI) cynku. Pozostałe związki cynku są rozpuszczalne. Dla żelaza na drugim stopniu utlenienia do nierozpuszczalnych zaliczono jasnozielone: wodorotlenek żelaza(<math aria‑label="dwa">II), węglan żelaza(<math aria‑label="dwa">II), krzemian żelaza(<math aria‑label="dwa">II), a także czarny siarczek żelaza(<math aria‑label="dwa">II), zielony siarczan żelaza(<math aria‑label="dwa">II) i niebieski fosforan(<math aria‑label="pięć">V) żelaza(<math aria‑label="dwa">II). Pozostałe sole żelaza(<math aria‑label="dwa">II) są dobrze rozpuszczalne, z wyjątkiem chromianu(<math aria‑label="sześć">VI) żelaza(<math aria‑label="dwa">II), który posiada symbol minusa. Dla żelaza na trzecim stopniu utlenienia do nierozpuszczalnych zaliczono: brązowy wodorotlenek żelaza(<math aria‑label="trzy">III), czarny siarczek żelaza(<math aria‑label="trzy">III), żółte krzemian żelaza(<math aria‑label="trzy">III) i fosforan(<math aria‑label="pięć">V) żelaza(<math aria‑label="trzy">III), a także pomarańczowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) żelaza(<math aria‑label="trzy">III). Pozostałe sole są rozpuszczalne, z wyjątkiem jodku żelaza(<math aria‑label="trzy">III), siarczanu(<math aria‑label="cztery">IV) żelaza(<math aria‑label="trzy">III) oraz węglanu żelaza(<math aria‑label="trzy">III), które posiadają symbol minusa. Dla manganu na drugim stopniu utlenienia wśród nierozpuszczalnych wyróżnia się białe: wodorotlenek manganu(<math aria‑label="dwa">II), siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) manganu(<math aria‑label="dwa">II), węglan manganu(<math aria‑label="dwa">II), różowe: siarczek manganu(<math aria‑label="dwa">II) i fosforan(<math aria‑label="pięć">V) manganu(<math aria‑label="dwa">II), czerwony krzemian manganu(<math aria‑label="dwa">II), brązowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) manganu(<math aria‑label="dwa">II). Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne. Dla kobaltu na drugim stopniu utlenienia wśród nierozpuszczalnych wyróżnia się: różowy wodorotlenek kobaltu(<math aria‑label="dwa">II), czarny siarczek kobaltu(<math aria‑label="dwa">II), czerwony siarczan(<math aria‑label="cztery">IV) kobaltu(<math aria‑label="dwa">II), jasnoróżowy węglan kobaltu(<math aria‑label="dwa">II), fioletowe: krzemian kobaltu(<math aria‑label="dwa">II) i fosforan(<math aria‑label="pięć">V) kobaltu(<math aria‑label="dwa">II), a także brązowy chromian(<math aria‑label="sześć">VI) kobaltu(<math aria‑label="dwa">II). Pozostałe sole są dobrze rozpuszczalne. — Rozpuszczalność soli i wodorotlenków w wodzie w temperaturze <math aria‑label="dwudziestu pięciu stopni Celsjusza">25°C
Źródło: GroMar Sp. z o.o., rozpuszczalność na podstawie: Mizerski W., *Tablice chemiczne*, Warszawa 2004; kolory osadów na podstawie: White W. E., *A Table of solubilities and colors of precipitates for use in a course in qualitative analysis*, „J. Chem. Educ.” 1931., licencja: CC BY-SA 3.0.

Mg + 2 H_{2} O \overset{T}{\to} Mg {(OH)}_{2} + H_{2} ↑

MgO + H_{2} O \to Mg {(OH)}_{2}

{MgH}_{2} + 2 H_{2} O \to Mg {(OH)}_{2} + 2 H_{2} ↑

{MgCl}_{2} + 2 KOH \to Mg {(OH)}_{2} + 2 KCl

Ćwiczenie 5

Przeprowadzono składające się z dwóch etapów (I i II) doświadczenie, związane m.in. z właściwościami wodorotlenku glinu, które zostało opisane poniższym schematem.

Przeprowadzono składające się z dwóch etapów (I i II) doświadczenie, związane m.in. z właściwościami wodorotlenku glinu. Zapoznaj się z opisem schematu.

RGiWlzy6Qlmki

Schemat doświadczenia. Etap pierwszy: w probówce jest roztwór A l 2 S O 4 3 . Dodano roztwór NaOH. Etap drugi: w pierwszej probówce jest roztwór wodorotlenku sodu, w drugiej kwasu siarkowego, w trzeciej jest woda. — Schemat doświadczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1E5sGeiSH2go

Jaką substancję otrzymano w etapie I? Podaj jej nazwę oraz uzgodnij odpowiednie równanie reakcji.

$2 {AlH}_{3}$ , $3 {Na}_{2} {SO}_{4}$ , glinu(III), $6 NaOH$ , $3 NaOH$ , $3 H_{2} {SO}_{4}$ , $6 {Na}_{2} {SO}_{4}$ , ${Al}_{2} O_{3}$ , glinu(I), $2 Al {(OH)}_{3}$ , glinu, $2 {Al}_{2} O_{3}$

Otrzymano wodorotlenek .
${Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}$ + → +

R1S1PpXABpCcB

W której probówce – pierwszej, drugiej czy trzeciej – w etapie II roztworzy się otrzymana w etapie I substancja? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi.

w pierwszej
w drugiej
w trzeciej

ReZhYRdzO83ut

Jaki charakter chemiczny ma substancja otrzymana w etapie I?

zasadowy
amfoteryczny
kwasowy

Ćwiczenie 6

RoVEdAJrHJag6

Schemat doświadczenia

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RxVomzHCSIGXy

R18Q2dDVvN34w

W których probówkach zajdzie reakcja chemiczna pomiędzy wodą a tlenkiem? Zapisz kolejno odpowiednie równania reakcji.

$2 CuOH$ , $MgO$ , $2 Ca {(OH)}_{2}$ , $CuO$ , $Mg {(OH)}_{2}$ , $Cu {(OH)}_{2}$ , ${Na}_{2} O$ , $Ca {(OH)}_{2}$ , $CaO$ , $NaOH$ , $H_{2} {SiO}_{3}$ , $2 NaOH$ , ${SiO}_{2}$

+ $H_{2} O$ →
+ $H_{2} O$ →
+ $H_{2} O$ →

Ćwiczenie 7

Za pomocą równań reakcji chemicznych przedstaw przemiany zaznaczone na poniższym schemacie. Podaj nazwy wszystkich związków wapnia, umieszczając je w nawiasach przy reakcjach, w których powstaje dany związek.

Za pomocą równań reakcji chemicznych przedstaw przemiany opisane na schemacie. Podaj nazwy wszystkich związków wapnia, umieszczając je w nawiasach przy reakcjach, w których powstaje dany związek.

RLNZYcdYRjZYf

Przedstawiono schemat reakcji. Nad strzałkami zamieszczono liczby wskazujące na kolejność przemian. Zapis reakcji jest następujący: pierwsza reakcja Ca, strzałka w prawo, CaO; reakcja druga: CaO, strzałka w prawo, C a ( O H ) 2 ; reakcja trzecia: C a H 2 , strzałka w prawo, C a ( O H ) 2 ; reakcja czwarta: Ca, strzałka w prawo, C a H 2 . — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1R34L8oRHUav

$2 O_{2}$ , węglik wapnia, $2 H_{2} ↑$ , $2 HCl$ , wodorek wapnia, wodorotlenek wapnia, tlenek wapnia, $\frac{1}{2} O_{2}$ , $H_{2} O$ , $O_{2}$ , $\frac{1}{2} H_{2} ↑$ , $CaO$ , wodorotlenek wapnia, $C$ , $2 H_{2} O$ , nadtlenek wapnia, $HCl$ , $H_{2}$

1. $Ca$ + → $CaO$       ()
2. $CaO$ + → $Ca {(OH)}_{2}$       ()
3. ${CaH}_{2}$ + → $Ca {(OH)}_{2}$ +       ()
4. $Ca$ + → ${CaH}_{2}$       ()

Ćwiczenie 8

Za pomocą równań reakcji chemicznych przedstaw przemiany zaznaczone na poniższym schemacie. Podaj nazwy wszystkich związków żelaza, umieszczając je w nawiasach przy reakcjach, w których powstaje dany związek.

Za pomocą równań reakcji chemicznych przedstaw przemiany opisane na schemacie. Podaj nazwy wszystkich związków żelaza, umieszczając je w nawiasach przy reakcjach, w których powstaje dany związek.

RL6WtpVId9gWK

Przedstawiono schemat reakcji. Nad strzałkami zamieszczono liczby wskazujące na kolejność przemian. Zapis reakcji jest następujący: reakcja pierwsza - Fe, strzałka w prawo, F e C l 2 ; równanie drugie: Fe, strzałka w prawo, F e C l 3 ; równanie trzecie F e C l 3 , strzałka w prawo, F e ( O H ) 3 ; równanie czwarte: F e ( O H ) 3 , strzałka w prawo, F e 2 O 3 ; równanie piąte: F e C l 2 , strzałka w prawo, F e ( O H ) 2 ; równanie szóste: F e ( O H ) 2 , strzałka w prawo, F e ( O H ) 3 . — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R13XOpSJjCyID

$H_{2} O_{2}$ , $KCl$ , chlorek żelaza(II), wodorotlenek żelaza(III), $H_{2} ↑$ , $3 H_{2} O$ , $HCl$ , $2 KOH$ , wodorotlenek żelaza(II), $3 KCl$ , tlenek żelaza(III), $KOH$ , chlorek żelaza(III), $2 HCl$ , $2 H_{2} O$ , $3 KOH$ , tlenek żelaza(II), $3 {Cl}_{2}$ , $2 H_{2} ↑$ , wodorotlenek żelaza(III), $2 KCl$ , $\frac{1}{2} H_{2} ↑$

1. $Fe$ + → ${FeCl}_{2}$ +       ()
2. $2 Fe$ + → $2 {FeCl}_{3}$       ()
3. ${FeCl}_{3}$ + → $Fe {(OH)}_{3} ↓$ +       ()
4. $2 Fe {(OH)}_{3}$ $\overset{ogrzewanie}{\to}$ ${Fe}_{2} O_{3}$ +       ()
5. ${FeCl}_{2}$ + → $Fe {(OH)}_{2} ↓$ +       ()
6. $2 Fe {(OH)}_{2}$ + → $2 Fe {(OH)}_{3}$       ()

Film samouczek

Dla nauczyciela